Αέναον: Το νέο Μητροπολιτικό Πάρκο Φαλήρου μέσα από 10 αριθμούς

Όχι εμείς, αλλά η κυρία Ελίζα Φερέιρα, επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων της Ε.Ε., η οποία πριν μερικές εβδομάδες είχε υπογράψει το πακέτο χρηματοδότησης με το οποίο ξεμπλόκαρε τελικά το έργο mega-ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου, χαρακτήρισε το όλο πρότζεκτ «εμβληματικό, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη», μιλώντας για μία ανάπλαση «που ενώνει αρμονικά τον άνθρωπο και τη φύση, τους πολίτες και το περιβάλλον τους».

Βιώσιμο, αειφόρο, συμπεριληπτικό, κατάφυτο, καινοτόμο, πολυδύναμο, μοναδικό.

Οι παραπάνω είναι μόνο μερικοί από τους επιθετικούς προσδιορισμούς που θα μπορούσαμε να επιλέξουμε για το νέο μητροπολιτικό πάρκο που ετοιμάζεται στο φαληρικό όρμο, με βάση τα φωτορεαλιστικά και τα βίντεο που παρουσιάστηκαν πριν λίγες μέρες σε ειδική εκδήλωση, παρουσία του πρωθυπουργού. Να αναφέρουμε, συνοπτικά, ότι το νερό θα εισέρχεται μέσα στο πάρκο με δεξαμενές-πισίνες και κανάλια που θα ενθαρρύνουν το κολύμπι, ότι εξασφαλίζεται πρόσβαση ανεξαρτήτως κινητικών δυσκολιών μέσω ήπιων διαδρόμων μεταφοράς (ανελκυστήρες πλαγιάς), ενώ στα σχέδια εντάχθηκαν και τα ακίνητα της ολυμπιακής κληρονομιάς του Φαλήρου.

Πρόκειται για μερικές από τις σχεδιαστικές πληροφορίες που αποκαλύφθηκαν, μαζί με το όνομα του όλου πρότζεκτ: Αέναον. Παρακάτω, παρουσιάζουμε το νέο μητροπολιτικό πάρκο που ετοιμάζεται μέσα από 10 αριθμούς.

Να αποσαφηνίσουμε αρχικά το μέγεθος και τη θέση της ανάπλασης που κρίνεται καταλυτική για το τοπίο της Αττικής: Μιλάμε για έκταση 541 στρεμ. παράλληλα με τη θάλασσα δίπλα στο Κέντρο Πολιτισμού ΙΣΝ – είναι όλο το παράκτιο μέτωπο κατά μήκος ακτογραμμής 2 χλμ., από την Καλλιθέα μέχρι τον Φλοίσβο και το Παλαιό Φάληρο, που αναδιαμορφώνεται ριζικά σε ένα δημόσιο μητροπολιτικό πάρκο με δημόσιους χώρους, χώρους πρασίνου και εγκαταστάσεις αναψυχής.
Σημαντικό είναι πως στον σχεδιασμό του πάρκου ενσωματώνεται τελικά και το παρακείμενο τμήμα της ολυμπιακής κληρονομιάς, που ρημάζει εδώ και δεκαετίες. Όπως ανακοινώθηκε από τον περιφερειάρχη Αττικής, Νίκο Χαρδαλιά, το ακίνητο της αποκαλούμενης Ζώνης ΙΙΙ του Ολυμπιακού πόλου Φαλήρου με το Γήπεδο του Κλειστού Παλαιού Φαλήρου, την Πλατεία Νερού και το Γυάλινο Κτίριο παραχωρείται (για τα επόμενα 40 έτη) στην Περιφέρεια Αττικής, αυξάνοντας έτσι τη δυναμική και το εύρος της ανάπλασης. Μάλιστα, για τη συγκεκριμένη ζώνη θα συσταθεί ένας 1 νέος ενιαίος φορέας διαχείρισης υπό την αρχή της Περιφέρειας, αλλά με τη συμμετοχή όλων των όμορων δήμων και φορέων των πολιτών.
Το νέο μητροπολιτικό πάρκο Αέναον θα αποτελέσει έναν σημαντικό πυρήνα ανθεκτικότητας, αντισταθμίζοντας (σε ένα βαθμό) τη χαμηλή αναλογία πρασίνου που χαρακτηρίζει την πόλη. Πρόκειται να φυτευτούν συνολικά πάνω από 4.000 δέντρα και 185.000 θάμνοι, αποδίδοντας το 73% της έκτασης στο φυσικό περιβάλλον. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί περίπου σε 340 στρεμ. επιπλέον πρασίνου, που σε συνδυασμό με την παρακείμενη ανάπλαση στο Ελληνικό θα διαμορφώσει μια νέα ενιαία, πράσινη εικόνα για το παράκτιο μέτωπο της Αττικής.

Το υπόλοιπο 27% της υπό ανάπλαση έκτασης στο Φάληρο θα προσφέρεται για ήπιες πολιτιστικές δράσεις, αθλητικές δραστηριότητες, κοινωνικές εκδηλώσεις και εμπορικές χρήσεις ήπιου χαρακτήρα, όπως τονίστηκε. Πιο συγκεκριμένα, μέσα στο πάρκο θα κατασκευαστούν χώροι αναψυχής και πολιτισμού, δηλαδή γήπεδα, πολυχώροι άσκησης, σύγχρονες υποδομές για συναυλίες, εκθέσεις και δράσεις. Συνολικά, τα νέα υπό κατασκευή κτίρια αντιστοιχούν σε επιφάνεια 3.957,30 τ.μ., ενώ θα συμπληρώνονται από βοηθητικούς υπόγειους χώρους, επιφάνειας 865,30 τ.μ.
Όσον αφορά τα 4 ακίνητα του Ολυμπιακού Πόλου Φαλήρου που συμπεριλήφθηκαν στον σχεδιασμό, πρόκειται να ανασκευαστούν σε λειτουργικό όσο και ενεργειακό επίπεδο για να αποκτήσουν ξανά ζωή στη νέα εποχή του παράκτιου μετώπου. Το γήπεδο Beach Volley (που έχει περάσει στην ευθύνη της Περιφέρειας από το 2016) θα μετατραπεί σε ανοιχτό αμφιθέατρο εκδηλώσεων, η Εσπλανάδα (που συνδέει το μητροπολιτικό πάρκο Φαλήρου με το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος) θα γίνει ξανά ελκυστική ως ένας «ζωντανός πράσινος περίπατος», ενώ δεν ακούστηκαν διευκρινίσεις για το γήπεδο Tae Kwon Do και το Γυάλινο Κτίριο που έχει απρόσκοπτη θέα στον φαληρικό όρμο.

Όπως εξήγησε κατά την παρέμβασή της στην παρουσίαση η αρχιτέκτονας Ήβη Νανοπούλου ως εκπρόσωπος των μελετητών που συνεργάστηκαν για τα σχέδια της μεγάλης ανάπλασης, ο χαρακτήρας του πάρκου ορίζεται θεματικά μέσα από 5 άξονες: τη φύση, την επιστήμη, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό-ναυταθλητισμό και τις εκδηλώσεις. Οι παραπάνω άξονες προσδιορίζουν στους ισάριθμους (5) πεζόδρομους που θα διαπερνούν κάθετα το πάρκο (με κατεύθυνση από τις αστικές περιοχές προς τη θάλασσα) και θα καταλήγουν με τη μορφή προβλητών μέσα στο νερό, μάλιστα.
Γενικότερα, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη σύνδεση με τη θάλασσα, για την «επανασύνδεση της πόλης με τον ομφάλιο λώρο της», όπως λέχθηκε χαρακτηριστικά. Πέρα απ’ τους άξονες οι οποίοι θα κατευθύνουν την κίνηση του κόσμου προς τη θάλασσα, το νερό διεισδύει μέσα στον χώρο του νέου μητροπολιτικού πάρκου, μέσα από δεξαμενές αλλά και γραμμικά θαλάσσια κανάλια μήκους 100 μ. όπου θα επιτρέπεται η κολύμβηση, όσο υπόσκαφα κτίρια θα εξυπηρετούν στα κανάλια διάφορες συμπληρωματικές λειτουργίες (π.χ. εστίαση, υπηρεσίες ευεξίας). Δημιουργούνται έτσι ισχυροί πόλοι αναψυχής, με χαρακτήρα και δυνατότητες που δεν συναντάμε αλλού στην Αττική.

Διαμορφώνεται συνολικά ένα πολυδύναμο πάρκο, ελκυστικό, πρωτότυπο για τα δεδομένα της πόλης και πρωτίστως ανοιχτό προς όλους, μάλιστα με ειδική μέριμνα μάλιστα για να καταστεί πιο εύκολη η κυκλοφορία ατόμων με κινητικές δυσκολίες: ανάμεσα στις κατασκευαστικές πρωτοτυπίες του σχεδιασμού περιλαμβάνεται και ένας ανελκυστήρας πλαγιάς. Βάσει των εκτιμήσεων, το νέο υπερτοπικής σημασίας πάρκο αναμένεται να υποδέχεται πάνω από 4 εκατ. επισκεπτών ετησίως.
Στη μελέτη της συνολικής ανάπλασης έχουν συμμετάσχει 14 μελετητικά σχήματα και άλλοι ειδικοί σύμβουλοι, δείχνοντας πόσο σύνθετη και πολυεπίπεδη είναι η ανάπτυξη ενός σχεδίου ολιστικής προσέγγισης σε επίπεδο αστικής ανάπλασης.

Το νέο στοίχημα, μετά την εξασφάλιση του χρηματοδοτικού πακέτου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διευθέτηση όλων των εκκρεμοτήτων που κρατούσαν το έργο σε ομηρία για δεκαετίας, είναι «να φανούμε απόλυτα συνεπείς στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης», τόνισε ο Περιφερειάρχης Νίκος Χαρδαλιάς. Προσωπική του δέσμευση, το έργο να παραδοθεί στους πολίτες της Αττικής σε 4 χρόνια από σήμερα, στο τέλος του 2028, μαζί με τα συνοδευτικά έργα. Αυτή την εβδομάδα, έγινε το πρώτο βήμα της τελικής ευθείας, με την έναρξη της διαδικασίας δημοπράτησης του έργου.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ