Ανάπλαση στην Καισαριανή: Πώς θα ενωθεί η κεντρική πλατεία με το Σκοπευτήριο
Ο Δήμος Καισαριανής, θέλοντας να αναδείξει την προσφυγιά και την Αντίσταση που ιστορικά σημάδεψαν την ταυτότητά του, προχωράει στη σύνδεση δύο εμβληματικών τοπόσημων με εξίσου εμβληματικό τρόπο.
- 25 ΦΕΒ 2022
Η Μικρασιατική Καταστροφή και η προσπάθεια επούλωσης του τραύματος της προσφυγιάς που έζησε το ελληνικό έθνος έναν αιώνα πίσω ρίχνουν καύσιμο στις μηχανές για γενναίες αναπλάσεις και ανεγέρσεις μεγάλων μουσείων, επ’ αφορμή της επετείου.
Έχει ήδη ανακοινωθεί ότι στην περιοχή του Ελληνικού, παράλληλα με την –μεγαλύτερη σε όλη την Ευρώπη– παράκτια ανάπλαση που συντελείται στο πρώην Αεροδρόμιο, η Lamda Development έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για την ίδρυση με ιδία έξοδα ενός νέου κιβωτού μνήμης και ιστορίας, με το όνομα «Μέγαρο Παγκόσμιου Ποντιακού Ελληνισμού Σουρμένων», του οποίου τα σχέδια υπογράφει το γραφείο Doxiadis Assossiates.
Αλλά δεν είναι το μόνο μεγαλόπνοο εγχείρημα με προσφυγική ταυτότητα που έχει έρθει στην επιφάνεια: το κέντρο της Καισαριανής και συγκεκριμένα η κεντρική πλατεία μαζί με τον ιστορικό χώρο του Σκοπευτηρίου αλλάζουν από κοινού όψη και συστήνονται εκ νέου στους κατοίκους ως ενιαία μονάδα.
Για την ανάπλαση που βρίσκεται σε φάση δημοπράτησης αυτή τη στιγμή (στόχος είναι να ξεκινήσει τέλος του έτους) έχουν δεσμευτεί οι πόροι από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», με κονδύλι ύψους 10 εκατ. ευρώ. Το έργο έχει χαρακτηριστεί εμβληματικό από το Υπουργείο Εσωτερικών, με υψηλή ιστορική και πολιτιστική σημασία.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την ανάπλαση
Αυτή τη φορά το εναρκτήριο λάκτισμα δεν ήρθε από κάποια ιδιωτική εταιρία με υψηλό κασέ, αλλά από την τοπική αυτοδιοίκηση και συγκεκριμένα το δήμαρχο Χρήστο Βοσκόπουλο, που επαγγέλλεται επίσης αρχιτέκτονας και θεωρεί το παρόν πρότζεκτ παιδί του. «Οραματιστήκαμε αυτό το έργο πάνω στην ισχυρή ταυτότητα της πόλης, που είναι από τη μια πλευρά η προσφυγική καταγωγή και από την άλλη η Εθνική Αντίσταση», δήλωσε ο ίδιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Προτού καταφθάσουν οι πρόσφυγες της Σμύρνης, η Καισαριανή μετρούσε μόλις έντεκα άτομα, κυρίως κτηνοτρόφους που είχαν προσωρινά καταλύματα, διάσπαρτα μέσα στο παρθένο τοπίο, για τις εργασίες τους. Μονάχα ένας ήταν μόνιμος κάτοικος, όπως αναφέρουν οι πηγές. Και ξάφνου το ’22 η περιοχή γέμισε παραπήγματα και ανθρώπους που έψαχναν κάπως να ριζώσουν στη νέα τους πατρίδα, κι έτσι είναι που ξεκίνησε να γράφεται η ιστορία στο Δήμο Καισαριανής, ποτισμένη με πόνο, ελπίδα και κάματο.
«Η μικρασιατική καταγωγή είναι ο ένας σημαντικός άξονας της ταυτότητας μας, επομένως η ανάπλαση της κεντρικής πλατείας είναι η αναγωγή στην καταγωγή μας», εξήγησε ο δήμαρχος. «Και ο άλλος άξονας είναι ο ιστορικός χώρος του Σκοπευτηρίου». Λίγοι γνωρίζουν ότι η Καισαριανή ήταν από τα λίγα μέρη της Αθήνας που οι Ναζί βρήκαν σκληρή αντίσταση και ουσιαστικά δεν κατάφεραν ποτέ να υποτάξουν ολοκληρωτικά. Συγκεκριμένα, είχαν δοθεί 49 μάχες, γι΄αυτό κι όλοι οι δρόμοι της περιοχής έχουν πλακέτες με ονόματα νεκρών.
«Αυτά τα δύο στοιχεία είναι που συγκροτούν ουσιαστικά τη φυσιογνωμία της πόλης μας», ανέφερε ο δήμαρχος, και έτσι γεννήθηκε η ιδέα του πρότζεκτ. Στα σχέδια και τα φωτορεαλιστικά που δημοσιεύθηκαν, τα δύο μέρη ενώνονται σε ένα ενιαίο δημόσιο χώρο, τόσο αισθητικά όσο και πρακτικά με πεζοδρομήσεις και άλλες παρεμβάσεις.
Τι περιλαμβάνει η ανάπλαση
Πίσω απ’ τη μελέτη βρίσκεται ο ομότιμος καθηγητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Κωνσταντίνος Μωραΐτης, του οποίου κύρια πρόθεση ήταν μέσω της ανάπλασης να αναδειχθεί η πολιτική και πολιτιστική αξία του δημόσιου χώρου. Η πόλη έχει μνήμη και οι παρεμβάσεις όπως η συγκεκριμένη είναι ο τρόπος για να αναδειχθεί και να μην μείνει κεφάλαιο στα ιστορικά βιβλία.
Το σχέδιο περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την πεζοδρόμηση των κάθετων και οριζόντιων δρόμων της κεντρικής πλατείας, όπως και τη μετατροπή του εκεί τμήματος της λεωφ. Εθνικής Αντιστάσεως σε σημείο ήπιας κυκλοφορίας (θα αντικατασταθεί η άσφαλτος με κατάλληλα υλικά).
Επίσης, απομακρύνονται κατά λίγα μέτρα τα τραπεζοκαθίσματα από τις προσόψεις των κτιρίων της πλατείας, ώστε να αναδειχθεί ο χαρακτήρας τους (όλα τους είναι διατηρητέα με μεγάλο ιστορικό βάρος) και για να υπάρξει ομοιομορφία θα προσφερθούν νέα στέγαστρα σε όλες τις επιχειρήσεις.
Η αισθητική φαίνεται πως είναι μείζον παράγοντας για την ανάπλαση:τα δάπεδα πρόκειται να φέρουν σχέδια με τα παράλια, για τη φύτευση θα επιλεχθούν φυτά από την χλωρίδα της περιοχής εκεί, ενώ τα μαγαζιά θα έχουν διάκοσμο από μικρασιατικά κεντήματα. Κάτω στο πάτωμα θα βλέπεις ουσιαστικά το χάρτη της Μικράς Ασίας.
Το μνημείο της Εθνική Αντίστασης πρόκειται παράλληλα να λάβει πρωταγωνιστική θέση στο αφήγημα, καθώς θα μεταφερθεί στην πλατεία Κοιμήσεως της Θεοτόκου σε υπερυψωμένη θέση, σε διάλογο με τον Ιερό Ναό. Σημαντικό είναι ότι για να «ντυθεί» πληροφοριακά ο χώρος, πρόκειται να τοποθετηθούν μεταλλικές πλακέτες με QR σε διάφορα σημεία. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου θα αποκτήσει περίβολο και ράμπα, δίνοντας τη δυνατότητα για επίσκεψη σε άτομα με κινητικές δυσκολίες.
