Μπερλίν: Το νέο βιβλιοπωλείο των Πετραλώνων έχει κάτι από Wes Anderson
Μιλήσαμε με την ιδιοκτήτρια του Μπερλίν, Κική Βασσάλου για το βιβλιοπωλείο που, από την πρώτη ματιά, σου φέρνει στο μυαλό τον Αμερικανό σκηνοθέτη.
- 2 ΦΕΒ 2024
Μία ωραία, ολοκληρωμένη ιστορία, αποτελείται συνήθως από πολλά στοιχεία, με κυριότερο ίσως αυτό της καλοσύνης. Η δική μας, ξεκινάει με μία ηλικιωμένη κυρία, δίπλα ακριβώς από τον σταθμό του ΗΣΑΠ. Μαζί με τον σκύλο της που περίμενε στωικά, τάισε τις αδέσποτες γάτες και τα περιστέρια. Από τον τρόπο που κινήθηκαν τα αιλουροειδή και τα πτηνά, καταλαβαίνει κανείς πως δεν είναι η πρώτη φορά που αδειάζει τη σακούλα της στο συγκεκριμένο σημείο.
Βρισκόμαστε στα Πετράλωνα και, όσο χάνεται η κυρία που εκτέλεσε το «χρέος» της απέναντι στα κυρίαρχα είδη του αστικού ζωικού βασιλείου, κατευθυνόμαστε στο βιβλιοπωλείο Μπερλίν, εκεί όπου υπάρχουν εκατοντάδες ακόμα ηλικιωμένες κυρίες τυπωμένες σε χαρτί, δίπλα από τον Μπoμπ του Κόρμακ ΜακΚάρθι, τον Νταρλ του Φώκνερ, τον Χανς Σνιρ του Χάινριχ Μπελ και την Σκάουτ της Χάρπερ Λι.
Η πρώτη ερώτηση (δε γινόταν διαφορετικά) στην Πετραλωνίτισσα Κική Βασσάλου, δημοσιογράφο και ιδιοκτήτρια του Μπερλίν, είναι το πώς εμπνεύστηκε την ονομασία του βιβλιοπωλείου μιας και, αυτόματα, η σκέψη όλων οδηγείται στην ευρωπαϊκή πόλη -η αγαπημένη της, παρεμπιπτόντως. «Από τη Λουσία Μπερλίν, την οποία ανακάλυψα τα τελευταία χρόνια και από τότε, δεν σταματάω να κάνω δώρο τα βιβλία της», λέει και αφήνει μπροστά μας δύο, τα οποία, όπως με πληροφορεί, επιλέγουν συχνά οι πελάτες.
Το Μπερλίν άνοιξε τις πόρτες του πριν λίγο καιρό στην οδό Δημοφώντος 88 στα Άνω Πετράλωνα, «against all odds» όπως λέει η Κική λόγω του νέου φορολογικού. «Γύρω στις 20 Δεκεμβρίου άρχισα να λέω στους δικούς μου ανθρώπους μου ότι άνοιξα και ότι μπορούν να έρθουν. Λίγες μέρες μετά, ήρθε κόσμος, φίλοι, συνάδελφοι». Το logo, πάντως, σχεδιασμένο από τον Παναγιώτη Γαβρίλη (pgdesignstudio.gr), βρισκόταν στο συρτάρι από το καλοκαίρι.
Η ιδέα για το βιβλιοπωλείο, ωστόσο, δεν γεννήθηκε τις ζεστές μέρες του προηγούμενου χρόνου. «Το συζητούσα για καιρό και τόσο έντονα, που πραγματικά αισθάνθηκα ότι έπρεπε να το πάρω απόφαση και να το ανοίξω». Άλλωστε, ο χώρος που λειτουργούσε προηγουμένως ως working space, ήταν ο ιδανικός ή τουλάχιστον έτσι εξελίχθηκε στην πορεία, όταν άρχισε να μεταμορφώνεται σε αυτό που θα αντικρίσει κάποιος σήμερα.
«Δεν υπήρχε τίποτα, το χτίσαμε. Ένα τραπέζι στη μέση μόνο. Το είχα πολύ απλό στο μυαλό μου». Τελικά, με τη βοήθεια της σχεδιάστριας εσωτερικών χώρων, Έφης Δρακοπούλου (dedesign), «βγήκε κάπως αλλιώς. Στη συνέχεια κοιτάξαμε τις παλέτες του Wes Anderson και έτσι επιλέξαμε και αυτό το κίτρινο. Μετά ήρθαν και οι καμάρες. Ο Γιαν, ένας Γερμανός ξυλουργός που μένει εδώ στη γειτονιά, με βοήθησε».
Ο Γιαν δεν είναι ο μόνος από τη γειτονιά που συνδέεται με το Μπερλίν. Εκτός από την Κική, θα βρει κανείς στο βιβλιοπωλείο και τη Σοφία Σγουρά, φίλη, μαμά, γειτόνισσα και με πολλές γνώσεις πάνω στο παιδικό βιβλίο η οποία πλέον εργάζεται εκεί. «Φεύγει πολύ το παιδικό βιβλίο και αυτό που είχα στο μυαλό μου αρχίζει και γίνεται. Έρχονται μικρά παιδιά, κάθονται, κοιτάζουν με τους γονείς τους μετά το σχολείο ακόμα και αν δεν αγοράσουν κάτι. Θέλω να έχουν αυτή την άνεση».
Αν κάποιος περάσει -ειδικά τις πρωινές ώρες- από τη Δημοφώντος, θα καταλάβει και τον λόγο που οι νεαροί -μελλοντικοί- βιβλιοφάγοι κάνουν συχνές στάσεις στο Μπερλίν. Βλέπετε, γύρω του, υπάρχουν δύο δημοτικά, δύο νηπιαγωγεία, γυμνάσιο και λύκειο. Η επίσκεψη μοιάζει επιτακτική, σχεδόν αναπόφευκτη. Αλλά όχι μόνο από τη νέα γενιά. «Όσοι πάνε για ποτό το βράδυ σταματούν και αγοράζουν Αντίποδες. Στην αρχή μας θεωρούσαν όλοι αποκλειστικά κουλτουρέ. Είχε πλάκα γιατί τις μέρες του Δεκέμβρη που έβγαινε περισσότερο ο κόσμος, σταματούσε εδώ, αγόραζε Αντίποδες και μετά πήγαινε για ποτό στον κύριο Χου».
Η συζήτησή μας με την Κική διακόπηκε δύο με τρεις φορές ώστε να χαιρετήσει γνωστούς και φίλους που περνούσαν έξω από το βιβλιοπωλείο. Το Μπερλίν, με τη διακριτική τζαζ μουσική στα ηχεία του, δεν λειτουργεί με τους ρυθμούς «εργοστασίου» που επιβάλλει η σύγχρονη αγορά του βιβλίου, αντίθετα, ενισχύει τη διαπροσωπική σχέση. Οι άνθρωποί του σε μαθαίνουν και τους μαθαίνεις, γι’ αυτό άλλωστε, αν υπήρχε κατηγορία «βιβλιοπωλείο της γειτονιάς», θα ανήκε ξεκάθαρα σε αυτή.
Στην περίπτωση που κάποιος εμφανιστεί στο βιβλιοπωλείο με την ίδια διάθεση που δείχνει όταν πάει να κάνει τατουάζ χωρίς να έχει αποφασίσει τι, η Κική χρησιμοποιεί την επιτυχημένη συνταγή της συζήτησης. «Προσπαθώ να γνωρίσω καλύτερα το άτομο που έχω απέναντί μου, να το διαβάσω. Είμαι αρκετά καλή σε αυτό λόγω της ενασχόλησής μου με τη δημοσιογραφία». Για παράδειγμα, μετά από μια ολιγόλεπτη συζήτηση, δεν άργησε να μας προτείνει τη Λέσχη των Τιποτένιων, του αγαπημένου της Τζόναθαν Κόου.
Το αναγνωστικό κοινό, πάντως, αν και ο Βρετανός συγγραφέας βρίσκεται πάντα ψηλά στις προτιμήσεις του, δείχνει να έχει ιδιαίτερη αδυναμία στους Δοσίλογους του Μενέλαου Χαραλαμπίδη. «Τα Πετράλωνα ενδιαφέρονται μάλλον πολύ για το παρελθόν. Το προτιμούν μάλιστα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Και η Λουσία Μπερλίν είχε επίσης την τιμητική της, με τις συλλογές διηγημάτων Οδηγίες για οικιακές βοηθούς και Βράδυ στον Παράδεισο (εκδόσεις Στερέωμα). Φεύγουν και αρκετά βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg, αλλά και βιβλία Ψυχολογίας, η οποία επίσης κινείται. Καραγάτσης, Ζουργός, επίσης. Μη ξεχάσουμε και την ποίηση».
Εκτός από τα βιβλία που εξαφανίζονται με την ταχύτητα που έγραφε ο Κέρουακ, η Κική προσπαθεί να μεγαλώσει τον «κατάλογο», δίνοντας χώρο και στις δουλειές που, θέλοντας και μη, δεν γίνονται τόσο γνωστές. «Μου αρέσουν οι περίεργες εκδόσεις, όπως το περιοδικό Αρνί. Κατευθείαν από την Καρδίτσα. Είναι ωραίο και αυτό, γιατί βγαίνουν πολλά, ειδικά στην Αθήνα και όχι απαραίτητα από τους μεγάλους εκδοτικούς». Χαριτωμένα σημειωματάρια, art books, τετράδια, αφίσες είναι επίσης προς πώληση. «Στην πορεία θα βάλουμε και παιδικό παιχνίδι, λίγα ράφια, να υπάρχει και αυτό, αλλά και περισσότερο design, τσάντες και αφίσες. Όποιος θέλει μπορεί βρει το χώρο του εδώ μέσα. Λίγα και καλά, θα το προχωρήσουμε».
Η πρώτη επίσημη εκδήλωση του Μπερλίν θα γίνει στις 10 Φεβρουαρίου, στην Braziliana, εκεί όπου ο συγγραφέας Δημήτρης Μπασλάμ θα μιλήσει για το βιβλίο του, Βρέχει Φύλλα. Τα μελλοντικά σχέδια της Κικής, όμως, δεν σταματούν εκεί. «Στο πρόγραμμα έχει μπει και μία λέσχη ανάγνωσης, πιο συμμετοχική. Είναι ακόμα νωρίς, αλλά γιατί όχι;».
ΜΠΕΡΛΙΝ
- Δημοφώντος 88, Αθήνα 118 51
- 210 347 8774
