Ένα στούντιο που ανοίγει για το κοινό «κάνει -για λίγο- τη Νέα Ιωνία Βερολίνο»
Τι θα συμβεί αν μετατρέψεις ένα κτίριο που κάποτε λειτουργούσε ως πάρκινγκ σε ένα μεγάλο ατελιέ για πολλούς νέους καλλιτέχνες; Ένα ζωντανό χάος «που θυμίζει Βερολίνο», όπως θα διαπιστώσει όποιος επισκεφθεί το Κτίριο 1 της Πινακοθήκης Βογιατζόγλου αυτές τις μέρες.
- 21 ΑΠΡ 2023
Πριν μερικά χρόνια και ειδικά μετά τη documenta14, είχε γίνει καραμέλα η φράση ότι η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο και παρόλο που ουδέποτε με έπεισε μια τέτοια αναγωγή (ίσως επειδή εκτός από εξωτικισμό, ανάμεσα στις γραμμές έκρυβε και το παιχνίδι του real estate), υπάρχουν φορές που η φράση αυτή επιστρέφει ακούσια στον νου μου με ένα ερωτηματικό, ειδικά όποτε τυχαίνει και αποκαλύπτεται το νεύρο μιας δημιουργικά ανήσυχης πόλης σε απρόσμενα μέρη.
Κάτι τέτοιο συνέβη ένα πρωινό του περσινού Απρίλη.
Είχα φτάσει στη Νέα Ιωνία, σε ένα κτίριο πίσω από την Πινακοθήκη Βογιατζόγλου, σε ένα διώροφο που εύκολα περνά απαρατήρητο, και άνοιξε η πόρτα: τότε εμφανίστηκε ένας βιομηχανικού τύπου χώρος –όπως πληροφορηθήκαμε παλιότερα ήταν πάρκινγκ αυτοκινήτων– που είχε μεταμορφωθεί σε στούντιο πολλών καλλιτεχνών. Δύο όροφοι ενιαίας διαρρύθμισης, γύρω στα 400 τ.μ. ο καθένας, με διάσπαρτους πάγκους γεμάτους από σωληνάρια, διαλυτικά υγρά, σπρέι και πινέλα, δίπλα σε έργα που έχουν στοιβαχτεί στις γωνίες.
Τα έπιπλα στον χώρο, ελάχιστα και τα περισσότερα μεταχειρισμένα, ενώ η μυρωδιά από το φρέσκο χρώμα είναι πάντα έντονη. Ζωντανεύουν αμέσως στη φαντασία σου σκηνές από την καθημερινότητα των «ενοίκων» που μένουν εδώ – στιγμές που απομονώνονται για να δουλέψουν, όταν αφήνουν ένα έργο στην άκρη για να το πιάσουν αργότερα ή τα βράδια που αράζουν όλοι μαζί παρέα μιλώντας για τέχνη και όχι μόνο.
Αυτή τη στιγμή, η ομάδα αποτελείται από οκτώ καλλιτέχνες (έξι εκ των οποίων σταθερά στο κτίριο), όπως έχουν επιλεχθεί από τον συλλέκτη Γιώργο Βογιατζόγλου για το Κτίριο 1.
Πρόκειται για το κτίριο που ανοίγει τώρα για το κοινό, από την Παρασκευή 21 μέχρι την Κυριακή 23 Απριλίου. «Δε θα είναι έκθεση με την τυπική έννοια του όρου», όπως εξηγεί ο Σωτήρης Φωκέας (Soteur) που διατηρεί εκεί το εργαστήριό του τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, «θα δείξουμε φυσικά και ένα μέρος από τη δουλειά μας, έργα κυρίως που δουλεύουμε αυτή την περίοδο, αλλά το σημαντικό είναι ότι καλούμε τον κόσμο να γνωρίσει από κοντά όλους εμάς και τις πραγματικές συνθήκες που δουλεύουμε μέσα στο εργαστήριο, χωρίς πολύ σουλούπωμα – αυτή είναι η χαρά του open στούντιο».
Η φιλοσοφία πίσω από το Κτίριο 1
Ανά περιόδους, τα άτομα που δουλεύουν στο Κτίριο 1 εναλλάσσονται, αλλά το μοντέλο αυτού του ιδιότυπου καλλιτεχνικού residency λειτουργεί κοντά μια δεκαετία τώρα: σε ένα χαλαρό και μάλλον ηθικά προσδιορισμένο πλαίσιο συνεργασίας, ο συλλέκτης Βογιατζόγλου παραχωρεί τον χώρο, καλύπτει επίσης τα τρέχοντα λειτουργικά έξοδα, ενίοτε και τα υλικά των καλλιτεχνών, ενώ εκείνοι από πλευράς τους παράγουν ελεύθερα την τέχνη τους και σε δεύτερο χρόνο, «για να υπάρχει μια σχέση ισορροπίας ανάμεσά μας», όπως εξηγεί ο Βογιατζόγλου, ανταποδίδουν με κάποιο έργο τους στη συλλογή.
Το μοντέλο αυτό ξεκίνησε λίγο καιρό αφότου εγκαινιάστηκε η Πινακοθήκη Βογιατζόγλου στη Νέα Ιωνία. «Αυτό το κτίριο παρέμενε ανεκμετάλλευτο και συνάντησα τότε τρεις εικαστικούς που έψαχναν στούντιο», αναφέρει ο συλλέκτης, «έτσι αντί να το νοικιάσω, αποφάσισα να το δώσω στα νέα παιδιά, που αξίζουν μια ώθηση στην αρχή της καριέρας τους». Τότε ήταν οι Αχιλλέας Πιστώνης, Βασίλης Σελιμάς και Αντώνης Τσακίρης, απ’ τους οποίους γεννήθηκε και το όνομα Κτίριο 1.
«Χαίρομαι που όποιος έχει περάσει μέχρι σήμερα από εδώ μου μεταφέρει την ίδια εμπειρία: ότι αυτομάτως αλλάζουν τις διαστάσεις στα έργα τους, γίνονται πιο τολμηροί με το μέγεθος, ανοίγουν την παλέτα τους, απελευθερώνονται και έτσι ολοκληρώνονται τελικά ως καλλιτέχνες». Εκτός αυτού, με τη συνύπαρξη στον ίδιο χώρο τόσων καλλιτεχνών, κόντρα στο στερεότυπο του μοναχικού αρτίστα, καλλιεργείται ένα πλαίσιο ανταλλαγής, στήριξης και δικτύωσης. Όπως μου αναφέρει ο Φωκέας, «στο διάστημα αυτό έχουν αναπτυχθεί συνεργασίες, μοιραζόμαστε τα resources και γενικά υπάρχουν φουλ θετικά vibes».
Ένα παράδειγμα, το centerpiece που θα παρουσιάσει ο ίδιος με τον Bassment Rats – δύο εκδοχές επάνω στην ίδια ιδέα, μια παρέα από ποντίκια που αράζουν σε ένα πάρκο.
Στη σύσταση αυτής της παρέας που έχει διαμορφωθεί τα δύο-τρία τελευταία χρόνια, περιλαμβάνονται επίσης οι Φώτης Μπάλας (έργα στο φάσμα του φορέσιμου με ειρωνική διάθεση), Κωστής Δαμουλάκης (έντονες χρωματικά «αστικογραφίες»), Μίλτος Δίγκας (αλληγορικά γλυπτά), Γιώργος Μπράντζος (αφηρημένος εξπρεσιονισμός) και οι ζωγράφοι Πάνος Παπαδόπουλος και Fenok.
***
Info
Κτίριο 1 – Πινακοθήκη Βογιατζόγλου
Ελευθερίου Βενιζέλου 63-71, Νέα Ιωνία
Ημέρες και ώρες: 21-23/4 | Opening: 19.00, Σάβ.-Κυρ.: 12.00-20.00
Είσοδος ελεύθερη
