Η αφρικανική σκόνη σκέπασε τον αττικό ουρανό
Κλιμακώνεται το φαινόμενο που κάνει την ατμόσφαιρα της πρωτεύουσας να μοιάζει με ένα τεράστιο τοξικό θερμοκήπιο. Είναι πράγματι τόσο απειλητική όσο φαίνεται η κατάσταση;
- 2 ΑΠΡ 2024
Πριν από μερικές εβδομάδες, με τη συμπλήρωση τεσσάρων χρόνων από την κήρυξη του πρώτου lockdown στη χώρα, αναρωτιόμασταν εάν έμεινε κάτι απτό στη συλλογική ψυχοσύνθεση από αυτή την πρωτόγνωρη και σίγουρα τραυματική εμπειρία που ζήσαμε. Ένα μάθημα που δίνει άθελά της η πυκνή αφρικανική σκόνη η οποία έχει καλύψει τα τελευταία εικοσιτετράωρα τον αττικό ουρανό –σημειώνοντας σήμερα (2/4) την υψηλότερη κλιμάκωση του φαινομένου, όπως εκτιμούν οι μετεωρολόγοι– είναι πως καμία συμπάθεια δεν αναπτύξαμε με τις αναπνευστικές μάσκες. Παρόλο που συμβιώσαμε για μήνες μαζί τους, στους χώρους εργασίας, στα καταστήματα, έξω στον δρόμο, παραμένει σήμερα απίθανο να επιλέξουμε οικειοθελώς να καλύψουμε το στόμα και τη μύτη μας για λόγους προστασίας από τα αιωρούμενα σωματίδια.
Όπως επεσήμανε ο καθηγητής πνευμονολογίας Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, πάντως, οι μάσκες είναι ο πιο απλός τρόπος να μειώσουμε την έκθεση του οργανισμού μας στην αφρικανική σκόνη, όπως και τους κινδύνους που εμπεριέχονται σε αυτήν. «Ξεχνάμε μάλλον ότι οι μάσκες υψηλής προστασίας τύπου KN95 κατασκευάστηκαν για να προστατεύουν από τη αιωρούμενη σκόνη σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως οι μαρμαράδες, δεν φτιάχτηκαν για τον κορωνοϊό», ανέφερε χαρακτηριστικά σε τηλεοπτική τοποθέτηση για το ατμοσφαιρικό φαινόμενο που έχει ξυπνήσει ανησυχίες.
Είναι τελικά επικίνδυνο ή δεν υπάρχει λόγος πανικού; Για όσους δεν πάσχουν από κάποια αναπνευστική νόσο, η αιωρούμενη αφρικανική σκόνη δεν πρόκειται να προκαλέσει προβλήματα, πέρα απ’ την ενόχληση από το αποπνικτικό αίσθημα. Εντούτοις, όπως επεσήμανε ο καθηγητής πνευμονολογίας και διευθυντής στο νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν, «πάμπολλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι μισοί από όσους έχουν χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και αρκετοί από όσους έχουν άσθμα δεν το γνωρίζουν».
Οι πάσχοντες έχουν ήδη μια φλεγμονή στο αναπνευστικό τους σύστημα και όπως εισέρχονται τα σωματίδια επιβαρύνεται η φλεγμονή και έτσι εμφανίζονται τα συμπτώματα, όπως έντονη δύσπνοια, μπούκωμα και φλέματα.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Waqi που μετράει σε πραγματικό χρόνο τους δείκτες ποιότητας του αέρα ανά πόλη σε όλο τον κόσμο, η Αθήνα σημειώνει το νούμερο 132 τις τελευταίες ώρες, με την υποσημείωση να αναφέρει «ανθυγιεινό για ευαίσθητες ομάδες».
Πρέπει να επισημάνουμε ότι στο εμφανές αυτό νέφος, που όπως βλέπουμε από τα φωτογραφικά καρέ του πρακτορείου SOOC έχει «θολώσει» την εικόνα της Αττικής, δεν περιλαμβάνεται μονάχα σκόνη από την έρημο Σαχάρα αλλά και βακτήρια, μύκητες και βαρέα μέταλλα. Ανάμεσα σε αυτά είναι ο μόλυβδος και το αρσενικό, δύο στοιχεία που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της λίστας με τις περισσότερο επικίνδυνες ουσίες για την υγεία του ανθρώπου, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος.
Πιο επικίνδυνο είναι το φαινόμενο εάν αναλογιστούμε τη μεγάλη εικόνα και την αιτία που προκαλεί την συχνότερη παρουσία του πάνω από τα εδάφη της Μεσογείου: Σύμφωνα με Αμερικανούς ερευνητές που ανέλυσαν μετεωρολογικά στοιχεία από το 1923 μέχρι σήμερα, διαπιστώθηκε ότι η έρημος Σαχάρα έχει μεγαλώσει τουλάχιστον κατά 10%, πράγμα για το οποίο ευθύνεται καθαρά η κλιματική αλλαγή. Με τον μεγαλύτερο όγκο της ερήμου στη Βόρεια Αφρική, είναι και ανάλογα μεγαλύτερη η ποσότητα της σκόνης η οποία σηκώνεται από τις ριπές του ανέμου, έπειτα εγκλωβίζεται στα ψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας και έτσι μεταφέρεται, διασχίζοντας γεωγραφικές περιοχές μέχρι και τον αττικό ουρανό, όπως συμβαίνει αυτές τις μέρες.
Οι εκτιμήσεις αναφέρουν αποκλιμάκωση του φαινομένου αλλά καθόλου απίθανο δεν είναι να επιστρέψει η αφρικανική σκόνη τις επόμενες εβδομάδες, δίνοντας ακόμη ένα σημάδι για τον πλανήτη που αλλάζει, μεταμορφώνεται και γίνεται όλο και πιο εχθρικός για τον άνθρωπο.
