Η Πατησίων είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός δρόμος της Αθήνας
Από το Πολυτεχνείο μέχρι την Πατησίων και Παραμυθιού γωνία του Άλκη Αλκαίου, ο συγκεκριμένος δρόμος συμπυκνώνει την παράξενη ομορφιά και την ακόμα πιο παράξενη ιστορία της Αθήνας.
- 5 ΑΠΡ 2022
Προέρχομαι από μια πόλη με δρόμους οι οποίοι είναι οριζόντιοι με τη θάλασσα, ενώ οι κάθετοι οδοί που καταλήγουν στη θάλασσα είναι αντίθετοι με τη φορά των κυμάτων. Αυτό κάνει κάπως δύσκολο τον προσανατολισμό σε πόλεις, όπως η Αθήνα, της οποίας τα κεντρικά σημεία ορίζονται με οδούς, πλατείες και πλέον με στάσεις μετρό, όπου οι οδοί αναγράφονται ξεκάθαρα στις ταμπέλες της εξόδου.
Ωστόσο, η δυσκολία στον προσανατολισμό είναι και ένα ενδιαφέρον παιχνίδι μυστηρίου με την πόλη. Το να ψάχνεις την οδό που θέλεις ή το μαγαζί που αναζητάς χωρίς τη βοήθεια του Google Maps (με ό, τι θυμάσαι από χάρτες στο μετρό, εκδρομές με τους γονείς και γνωστά κτίρια) στρέφει το βλέμμα στα πιο απίθανα σημεία – εκείνα, δηλαδή, τα μέρη τα οποία είναι συνήθως αδιάφορα για τους ντόπιους.
Για όποιον, λοιπόν, δεν έχει μεγαλώσει στην Αθήνα το να ανακαλύπτει γειτονιές και δρόμους είναι σαν να ανακαλύπτει ένα παράθυρο διαφυγής από τη μουντή πολλές φορές καθημερινότητα. Προσωπικά, αυτά τα παράθυρα τα βρήκα κατά μήκος των 4,6 χιλιομέτρων της οδού Πατησίων.
Στην αρχή της καλύπτεται με σκοτάδι από τα πελώρια κτίρια των ξενοδοχείων, των κρατικών ασφαλίσεων, των κατεστραμμένων πολυκαταστημάτων που έχουν ανακαινιστεί ή είναι καλυμμένα με τεράστια χρωματιστά πανό.
Στο σημείο όμως που ανοίγει τις λωρίδες της -από την οδό Στουρνάρη μέχρι την οδού Αγίου Μελετίου- ο ήλιος την αναδεικνύει, όπως ακριβώς κάνουν και οι μορφές τέχνης που αναφέρονται σε αυτήν.
Η οδός Πατησίων πάντα έδινε έμπνευση
Eurokinissi
Λεωφόρος Πατησίων του Θανάση Νεοφώτιστου, Πάνω-κάτω. Πάνω-κάτω, η Πατησίων/ Η ζωή μας είναι η Πατησίων της Κατερίνας Γώγου, Πατησίων και Παραμυθιού γωνία που έγραψε ο Άλκης Αλκαίος, η προσπάθεια του free press Η Πατησίων ζει, τα κυνηγητά στα αστυνομικά μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή, τα παιδικά βιώματα της Άλκης Ζέη στο Μολύβι φάμπερ νούμερο δύο είναι μερικές καταγραφές που αποτυπώνουν την Αθήνα στο πέρασμα των χρόνων με αφετηρία μια οδό.
Η οδός Πατησίων, αυτή η λωρίδα ασφάλτου, είναι μια ιδέα από μόνη της. Με την ομορφιά και την ασχήμια της. Με τα μαγαζάκια των ξένων και των ειδών πρώτης ανάγκης για τους φοιτητές και τους πρόσφυγες που έρχονται στην Αθήνα και τις σβηστές επιγραφές των κλειστών κινηματογράφων.
Με τα μίνι μάρκετ που έχουν λιχουδιές από τη Ρωσία, την Πολωνία, την Ινδία, το Πακιστάν, τη Συρία και το Ιράκ μέχρι το ζαχαροπλαστείο της «Χαράς» στο τέρμα της.
Με τα πολυώροφα νεοκλασικά και τις κατοικίες της Κάλλας, της Βέμπο και του Καραγάτση τριγύρω της και τα σάπια κτίρια στις διασταυρώσεις, τις πολυκατοικίες που έκρυψαν τις πλατείες και της έκοψαν τον αέρα.
Με τον ιστό τριγύρω της. Τη διαγώνια άνοδο προς τον πεζόδρομο της Φωκίωνος Νέγρη, την οδό Δροσοπούλου με τα σπίτια που αφήνουν την αρχιτεκτονική του Κολωνακίου χιλιόμετρα πίσω και το σχολικό συγκρότημα της Γκράβας, οι αφηγήσεις της οποίας ακροβατούν μεταξύ μυθολογίας και πραγματικότητας.
Με τις μικρές πλατείες, την Αμερικής, την Καλλιγά, την Κολιάτσου και την Αγίου Λουκά, πλατείες και τοπωνύμια που ακούγαμε μόνο από τις ελληνικές ταινίες και σειρές, όπως ο διάλογος Μίνας Αγγελοπούλου – Μαρίνας Κουντουράτου στους Δύο Ξένους, όπου η δεύτερη υπόσχεται να θυμάται την πρώτη από την ομώνυμη στάση του τρόλεϊ στην Πατησίων.
Με την ξεθωριασμένη επιγραφή της Coca-Cola στη διασταύρωση με την οδό Καυταντζόγλου, «Δίψα για ζωή», απότοκο των επιγραφών της Ελλάδας του ’80, που μέρος της γενιάς μου τη βλέπει από τις ταινίες του Νίκου Περάκη και του Παντελή Βούλγαρη, την ακούει στις μουσικές του Παύλου Σιδηρόπουλου και τη διαβάζει σε μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που μόλις ανακάλυψε.
Γιατί στο σχολείο, η οδός Πατησίων πήγαινε πάντα μαζί με το Πολυτεχνείο και στην τηλεόραση, πάντα με την εγκληματικότητα και την ξενοφοβία. Κανείς δεν είπε πως η Πατησίων συμπυκνώνει στις λακκούβες της τα γεγονότα, την κουλτούρα και την ιστορία μιας πόλης και μιας χώρας, με θέα την Ακρόπολη.
Από τον Κουταλιανό, τα σινεμά, τα θέατρα, τους πανηγυρισμούς της Απελευθέρωσης και τις ανατινάξεις της Ασφάλειας στα Χαυτεία μέχρι το Πολυτεχνείο, τα επεισόδια, τις πορείες, το Euro και τη Jackie Oh.
Η οδός Πατησίων μπορεί να μην είναι ο πιο όμορφος δρόμος της Αθήνας. Η λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας με τα πλατιά πεζοδρόμια, τα νεοκλασικά και τα Bauhaus κτίρια, η λεωφόρος Βασιλίσσης Αμαλίας με το τραμ ανάμεσα στις δύο κατευθύνσεις που διασχίζει τις αθηναϊκές πολυκατοικίες και τον Εθνικό Κήπο, η λεωφόρος Συγγρού που ανοίγει προς τη θάλασσα του Φαλήρου και η «φορτωμένη» Πανεπιστημίου συναγωνίζονται άνετα γι’ αυτόν τον τίτλο.
Σίγουρα όμως η Πατησίων είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός της δρόμος. Αυτός ο δρόμος που όταν ακούς το όνομά του, το μυαλό σου κατευθείαν πηγαίνει στην Αθήνα και σε ό,τι έμαθες και ανακάλυψες γι’ αυτήν. Είτε από το σχολείο, είτε από δική σου πρωτοβουλία, είτε από τις πρόσφατες βόλτες με τον κωδικό 6.
*Το κείμενο είχε δημοσιευτεί αρχικά στις 7 Μαρτίου του 2021 από τον Παντελή Τσομπάνη.
