Κοριοί, υγρασία και ποντίκια: Τι συμβαίνει με το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων του Δ. Αθηναίων
- 10 ΜΑΡ 2025
Από τον Δήμο Αθηναίων παραμένει να περιγράφεται ως μία «σύγχρονη υποδομή», όμως επανειλημμένες καταγγελίες καταδεικνύουν την ακριβώς αντίθετη κατάσταση για τις συνθήκες διαβίωσης στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, στην πλατεία Βάθης.
Ξεκινώντας από την περίοδο της δημαρχίας Μπακογιάννη, όταν και εγκαινιάστηκε το επίμαχο Κέντρο στο μεγάλο οικοδομικό κτίριο επί της συμβολής Αχαρνών & Λιοσίων, και συνεχίζοντας ακόμη πιο έντονα κατά τη διάρκεια της δημαρχίας Δούκα, μαρτυρίες εργαζομένων έχουν μεταφέρει τραγικές εικόνες μέσω ανακοινώσεων και ρεπορτάζ για τις συνθήκες φύλαξης, το φαγητό, την καθαριότητα, τα έντομα και ιδιαίτερα τους κοριούς που έχουν εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα στη δομή και γεμίζουν τα σώματα των ωφελούμενων με πληγές, σε σημείο που υπήρξαν άστεγοι που αποχωρούσαν από τη δομή οικειοθελώς για αυτό τον λόγο, ενώ άλλοι ανέφεραν προβλήματα υγείας από τις μολύνσεις. Το πρόβλημα φαινόταν όλο και χειρότερο.
Εντούτοις, όταν μερικές εβδομάδες πριν (στις 17/12, με πρωτοβουλία της παράταξης Ανατρεπτική Συμμαχία), το ζήτημα τέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο, η απάντηση από πλευράς του ΚΥΑΔΑ και της τότε προέδρου Τζίνα Γεννηματά ήταν ότι η κατάσταση στο Πολυδύναμο είναι υπό έλεγχο και «όλα καλά».
Δεν φάνηκε να ασπάστηκαν, όμως, την ίδια άποψη τα επιστημονικά μέλη που είχε αποστείλει λίγες μέρες νωρίτερα ο Συνήγορος του Πολίτη για αυτοψία στη δομή σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης, όπως έγινε γνωστό σήμερα (10/3), με τη δημοσίευση μιας απόφασης-καταπέλτη από την ανεξάρτητη αρχή.
Όπως αναφέρεται συγκεκριμένα, από την επίσκεψη του κλιμακίου «προέκυψαν ευρήματα που χρήζουν άμεσης και οριστικής αντιμετώπισης από τον Δήμο», προτείνοντας παράλληλα το «συνολικό σφράγισμα της δομής» με σκοπό να λυθούν τα διαπιστωθέντα προβλήματα.
Το έγγραφο που υπογράφεται από τη βοηθό Συνήγορο του Πολίτη, Δάφνη Φιλιππάκη, κάνει λόγο για «ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης των άστεγων συμπολιτών μας», επιβεβαιώνοντας μια σειρά από σοβαρά για τη σωματική και ψυχική κατάσταση των ωφελούμενων προβλήματα, με πρώτο και κύριο την ύπαρξη κοριών «και στις δύο δομές διανυκτέρευσης», που φαίνεται να έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις για τους 209 ωφελούμενους που στεγάζονται αυτή τη στιγμή στο Κέντρο.
Ακολούθως, ο Δήμος Αθηναίων, ανταποκρινόμενος στο αίτημα της ανεξάρτητης αρχής, απέστειλε απαντητικό έγγραφο με τοποθετήσεις για όλα τα επιμέρους σημεία των παρατηρήσεων, δίνοντας σε γενικές γραμμές την εικόνα ότι λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα και περαιτέρω παρεμβάσεις έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Σε επικοινωνία που είχαμε με την αρμόδια αντιδήμαρχο (που έχει από 1/1/2025 υπ’ ευθύνη της το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων) Μαρία Στρατηγάκη, ανέφερε ότι κρίνει προσωπικά τις διαπιστώσεις του Συνήγορου του Πολίτη «κάπως υπερβολικές», αρνούμενη την οριακότητα της κατάστασης στη δομή. Αντίθετα, δήλωσε ότι «οι συνθήκες διαβίωσης είναι σε αξιοπρεπή επίπεδα, αλλά σαφώς και χρειάζονται βελτιώσεις, τις οποίες έχουμε δρομολογήσει».
Γιατί δεν λύνεται το πρόβλημα με τους κοριούς
Η μόλυνση από κοριούς στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων έχει διαπιστωθεί ήδη από την πρώτη περίοδο λειτουργίας. Σε Δελτίο Τύπου που είχε δημοσιεύσει ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος το καλοκαίρι του 2023, αναφερόταν ότι τα τελευταία δύο χρόνια (δηλαδή από το 2021) οι εργαζόμενοι είχαν καταγγείλει «επικίνδυνες συνθήκες υγιεινής» κυρίως λόγω μόλυνσης από το συγκεκριμένο έντομο που είχε εξαπλωθεί σε όλο το κτίριο, κάνοντας δύσκολη ως και επικίνδυνη τη διαβίωση στη δομή του Δήμου Αθηναίων. Γιατί τέσσερα χρόνια αργότερα, το ίδιο πρόβλημα παραμένει αδύνατον να αντιμετωπιστεί;
Στο απαντητικό έγγραφο το οποίο απέστειλε ο Δήμος Αθηναίων, αναφέρεται ότι λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα.
«Απεντομώσεις στοχευόμενες στα διαμερίσματα όπου εμφανίζεται το πρόβλημα, οι οποίες συνοδεύονται από αλλαγές στρωμάτων, αλλαγές ξύλινων επίπλων [..] και κατόπιν ενδελεχή καθαρισμό επιφανειών, ντουλαπιών, ψυγείων κ.λπ.», μια διαδικασία που επαναλαμβάνεται δύο φορές σε διάστημα 10-15 ημερών. Σε ερώτημα που κάναμε στην αρμόδια αντιδήμαρχο, μας διαβεβαίωσε ότι οι απολυμάνσεις «γίνονται κανονικά και συστηματικά», αλλά είναι η φύση του προβλήματος που κάνει δύσκολη την ολοκληρωτική εξάλειψή, «όχι μόνο στο Πολυδύναμο, αλλά σε όλες τις δομές της χώρας».
Όπως υποστηρίζει, οι μολύνσεις ανανεώνονται από έντομα που μεταφέρονται στα πράγματα των ωφελούμενων. Το επίσημο απαντητικό κείμενο του Δήμου Αθηναίων, δε, αναφέρει πως «έχοντας διαπιστώσει τις αιτίες επαναμόλυνσης των χώρων από έντομα, π.χ. λόγω νέων αφίξεων, έχουν δρομολογηθεί νέα πρωτόκολλα που στοχεύουν στην ολοκληρωτική εξάλειψη των εντόμων από τους χώρους διανυκτέρευσης των ωφελούμενων της δομής».
Όταν ζητάμε διευκρινίσεις για τις είδους πρωτόκολλα θα έδιναν τη λύση στην επαναμόλυνση, η αρμόδια αντιδήμαρχος λέει για «μεγαλύτερο έλεγχο στις αποσκευές», χωρίς να φαίνεται όμως να υπάρχει ακριβώς διαμορφωμένη διαδικασία αυτή τη στιγμή για να μπει οριστικό τέλος στο πρόβλημα.
Υγρασία, ποντίκια και βρωμιά
Βέβαια, οι κοριοί αποτελούν απλώς την αιχμή του δόρατος στη γενικότερη παρακμή που διαπιστώθηκε από το κλιμάκιο της ανεξάρτητης αρχής, σε ένα Κέντρο το οποίο υπενθυμίζουμε ότι εγκαινιάστηκε το 2020, μέσα στην περίοδο της πανδημίας. Βλέποντας σε αντιπαραβολή, απ’ τη μία, τις παρατηρήσεις του Συνήγορου του Πολίτη και, απ’ την άλλη, τις απαντήσεις του Δήμου Αθηναίων και της αρμόδιας Αντιδήμαρχου Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Ισότητας Μαρίας Στρατηγάκη, έχουμε τα εξής στοιχεία:
- «Διαπιστώθηκε ελλιπής καθαρισμός των κτιρίων»
Στο εύρημα του Συνήγορου του Πολίτη για τις συνθήκες καθαριότητας στη δομή, ο Δ. Αθηναίων απάντησε ισχυριζόμενος μια άλλη πραγματικότητα. Ότι «η καθαριότητα των κτιρίων είναι επαρκής, παρόλο που θα μπορούσε να είναι καλύτερη», και στη βελτίωσή της θα συντελέσει η σύμβαση με εξειδικευμένο συνεργείο καθαρισμού (προς ενίσχυση όσων εργαζομένων ήδη έχουν προσληφθεί με αυτό τον σκοπό), για το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνιστική διαδικασία. Συγκεκριμένα, ο διαγωνισμός αυτός προκηρύχθηκε τον Φεβρουάριο του 2025, αλλά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί «λόγω προσφυγών και ενστάσεων από τις εταιρείες», όπως εξήγησε η κ. Στρατηγάκη.
- «Ιδιαίτερα ανησυχητικό το ζήτημα της ύπαρξης τρωκτικών στους ακάλυπτους χώρους»
Ως προς αυτό το θέμα που είναι εξίσου ενδεικτικό για τις συνθήκες υγιεινής της δομής, ο Δ. Αθηναίων απάντησε ότι και πάλι τηρούνται οι τακτικές μυοκτονίες, «αλλά δεδομένης της τοποθεσίας του κτιρίου και της ύπαρξης τρωκτικών στη γύρω περιοχή, η πλήρης εξάλειψή τους είναι πρακτικά αδύνατη».
- «Εκτεταμένη υγρασία εντός του κτιρίου»
Σύμφωνα με την απάντηση του Δ. Αθηναίων, η υγρασία είναι «περιστασιακή» και «περιορίζεται σε συγκεκριμένους χώρους», λέγοντας συγκεκριμένα ότι «οφείλεται σε συνήθεις βλάβες των σωληνώσεων αποχέτευσης και ύδρευσης, οι οποίες όμως επιδιορθώνονται το συντομότερο δυνατόν», χωρίς να αναφέρεται όμως κάποια τρέχουσα σύμβαση η οποία να έδειχνε ότι οι παρεμβάσεις έχουν όντως δρομολογηθεί. Σε άλλο σημείο της απάντησης, τονίζει την παλαιότητα του κτιρίου, αφήνοντας αιχμές για το κατά πόσο ορθή ήταν η επιλογή του.
- «Πρόβλημα προσβασιμότητας στις κτιριακές δομές»
Για το ζήτημα της προσβασιμότητας, ο Δ. Αθηναίων απάντησε ότι «κάποιοι από τους χώρους» είναι ήδη προσβάσιμοι, αναγνωρίζοντας ότι υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Το κλιμάκιο της ανεξάρτητης αρχής κατέγραψε έλλειψη ράμπας στην είσοδο του ξενώνα.
Παρά τα προβλήματα που παραμένουν να μην έχουν επιλυθεί, η κ. Στρατηγάκη τονίζει ότι «η κατάσταση έχει βελτιωθεί από το 2024, σε σχέση με όσα παραλάβαμε, τόσο στο κομμάτι της στελέχωσης, όσο και της αποκορέωσης που αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα».
Ειδικά για το προσωπικό που εργάζεται στη δομή και έχουν υπάρξει μέσα στα χρόνια καταγγελίες για τις σκληρές συνθήκες εργασίας, ενώ παλιότερα οι αναφορές έκαναν λόγο μέχρι και για 30 άτομα, η ίδια τονίζει ότι σήμερα αριθμεί σταθερά τα 65 άτομα και όχι μόνο «δεν υπάρχουν κενά» αλλά η υπάρχουσα αναλογία μεταξύ ιατρών και ωφελούμενων ξεπερνά εκείνη που ορίζει η σχετική νομοθεσία.
Παραδέχεται, βέβαια, ότι σχεδόν όλες οι προσλήψεις είναι αναγκαστικά μέσω ΣΜΕ (Σύμβαση Εξαρτημένης Εργασίας), χωρίς να υπάρχει δυνατότητα για ανανέωση πέραν του έτους και τελικά τη στελέχωση μιας ομάδας με μόνιμο χαρακτήρα.
