Μία βόλτα στα μαγαζιά για φυτά της Αθήνας

Τα τελευταία χρόνια – και με αποκορύφωμα το lockdown – τα φυτά άρχισαν να βρίσκουν τη θέση τους μέσα στα σπίτια μας και κατ’ επέκταση στο Instagram, που ομολογουμένως αγαπάει πολύ τους κάκτους, τις μονστέρες και τις καλαθέες. Οι γλάστρες στα μπαλκόνια δεν είναι κάτι ξένο για εμάς, αφού για τους περισσότερους αποτέλεσε και τη μοναδική επαφή με το πράσινο μέσα στην πόλη. Οι γονείς μας αγαπούσαν τα φυτά, τους έδιναν χώρο στα μπαλκόνια, τα φρόντιζαν με τις ώρες και απολάμβαναν τους κόπους τους με υπερηφάνεια. Τώρα, φαίνεται ότι ήρθε η σειρά μας, μόνο που πλέον θέλουμε τα φυτά μας μέσα στα διαμερίσματά μας.

Η ανάγκη μας για πράσινο και φροντίδα βρήκε ανταπόκριση και ενισχύθηκε από τους τολμηρούς και κατά μία έννοια ρομαντικούς ανθρώπους, που αποφάσισαν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τα φυτά εσωτερικού χώρου. Και κάπως έτσι, ξεφύγαμε από τα φυτώρια και οδηγηθήκαμε σε χιπ concept stores που μεταχειρίζονται τα φυτά σαν design objects. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι εν προκειμένω μιλάμε για κάτι ζωντανό, που απαιτεί χρόνο, αφοσίωση, αγάπη και ενίοτε παραπάνω γνώσεις για να ευδοκιμήσει.

«Υπάρχει κάτι βαθύτατα συγκινητικό στο να βλέπεις κάτι να φυτρώνει, να ανθίζει ή ακόμα και να το σπέρνεις», λέει η Vincent στο BBC Culture. «Υπάρχει μια πραγματική χαρά για τη νέα ανάπτυξη ή την επιστροφή ενός αγαπημένου πολυετούς φυτού μέσα στο έδαφος μετά από έναν μακρύ, σκοτεινό χειμώνα. Θεωρώ ότι η εποχική αλλαγή των φυτών και ο ευρύτερος φυσικός κόσμος είναι κάτι που με βοηθάει και με καθοδηγεί στην καθημερινότητά μου. Η κηπουρική είναι επίσης διαλογισμός για μένα». Το Rootbound χτύπησε την ευαίσθητη χορδή αρκετών αναγνωστών που είναι συνομήλικοι με τη συγγραφέα, οι οποίοι ταυτίστηκαν με την ιστορία της, βρίσκοντας πιθανότατα στη φροντίδα των φυτών, ένα σκοπό.

Η κηπουρική φαίνεται να λειτουργεί ως αντίδοτο στην ψηφιακή εποχή και τους τρελούς ρυθμούς με τους οποίους συμβαίνουν όλα γύρω μας. Όσοι φροντίζουν και ασχολούνται με φυτά θα μιλήσουν για υπομονή, χρόνο και σεβασμό στη φύση. Μετά είναι το αίσθημα της ικανοποίησης, όταν έχεις αφοσιωθεί στα φυτά σου και τα βλέπεις να μεγαλώνουν, να σου χαρίζουν την ομορφιά τους και να συμβάλλουν στην ευεξία σου. Υπάρχει ένα παράδοξο εδώ: παρόλο που η περιποίηση των φυτών λειτουργεί ως αντίδοτο στην ψηφιακή ζωή, ο διαδικτυακός κόσμος είναι αυτός που βοήθησε τους plant-lovers Millennials και Gen Zers να βρουν ο ένας τον άλλον και να σχηματίσουν τη δική τους παγκόσμια κοινότητα.

«Ξεκινήσαμε το Rizom ακριβώς για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε έναν ονειρικό πράσινο κόσμο γύρω μας, μια διαφυγή από ό,τι συνέβαινε στον πλανήτη καθώς και μια θεραπεία για το νου και την ψυχοσύνθεση μας. Μια κατάσταση ουτοπίας την οποία είχαμε ανάγκη να μοιραστούμε και να συνδεθούμε με άλλους που νιώθουν το ίδιο. Η στενή παρατήρηση και ενασχόληση με τα φυτά μάς έκανε να τα βλέπουμε και να τα αντιμετωπίζουμε ως έργα τέχνης. Έχουμε γίνει σχολαστικοί με τη φροντίδα τους και το μόνο σίγουρο είναι ότι ανταποδίδουν την αγάπη και την ενέργεια» λένε ο Vincent και η Θάλεια, ιδιοκτήτες του ιδιαίτερου αθηναϊκού plant shop.

Στον δικό μας μικρόκοσμο, υπάρχουν αρκετοί επίμονοι κηπουροί στην Αθήνα που έχουν βαλθεί να μας μυήσουν στα μυστικά των φυτών εσωτερικού χώρου. Με διαφορετικό concept αλλά κοινή αγάπη για τα φυτά, έφτιαξαν χώρους όπου μπορεί κανείς να μάθει για τα διαφορετικά είδη φυτών, να βρει αυτά που ταιριάζουν στον τρόπο ζωής του (και στο επίπεδο που βρίσκεται γιατί δεν είναι όλα τα φυτά για όλους), να αγοράσει και φυσικά να αναζητήσει βοήθεια για μεταφύτευση, αντιμετώπιση ασθενειών, ακόμα και φιλοξενία.

άι ντου

Η Όλγα Μανέτα αγαπάει τα φυτά προτού γίνουν τάση. Η ίδια έχει ασχοληθεί πολύ με τη δημιουργία κήπων και ήξερε πολύ πριν ανοίξει το Kinono στο Κουκάκι ότι ήθελε να δημιουργήσει ένα plant shop. Η ιδέα της υλοποιήθηκε αρκετά χρόνια μετά, ξεκινώντας αρχικά μέσα από το μαγαζί της, φτιάχνοντας ουσιαστικά ένα shop in a shop. Μαζί με τον συνεργάτη της Γιώργο Μπρίνια, ο οποίος έχει σπουδάσει Γεωπόνος, έστησαν το άι ντου, ένα project για φυτά εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, όλα τα απαραίτητα σύνεργα για την κηπουρική αλλά και πολύτιμες παροχές υπηρεσιών (όπως μεταφυτεύσεις, φιλοξενία φυτών, δημιουργία κήπων και οργάνωση μπαλκονιού).

Το άι ντου συνεχίζει να υπάρχει μέσα στο Kinono αλλά διαθέτει και τον δικό του χώρο στα Πετράλωνα, ένα ηλιόλουστο κτίριο του ’30. «Οι άνθρωποι πάντα είχαν την ανάγκη να φροντίζουν κάτι» λέει η Όλγα, επιβεβαιώνοντας και όλη αυτή την στροφή της νεότερης γενιάς προς την κηπουρική. «Το όνομα του project συμβολίζει για μένα κάτι θετικό, κάτι που μεγαλώνει και ανθίζει όπως ένας γάμος ή μία σχέση». Στο άι ντου σε βοηθούν ώστε η σχέση με τα φυτά σου να ευδοκιμήσει και να αντέξει στον χρόνο, προσφέροντας σου καθοδήγηση στο τι να αγοράσεις (υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικά είδη).

«Συνήθως τα πιο εντυπωσιακά φυτά είναι αυτά που έχουν και τις περισσότερες απαιτήσεις. Τα ανθεκτικά φυτά, που πολλοί προσπερνάνε, είναι αυτά που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε, ακριβώς επειδή αντέχουν» καταλήγει η Όλγα. Αν έχεις απορίες, θα τις λύσεις κάνοντας μια βόλτα από το άι ντου. Σύντομα, έρχονται σεμινάρια μεταφύτευσης για μικρούς και μεγάλους.

Monstera Athens

Η Ειρήνη Ορφανίδου γέμισε το σπίτι της με τόσα πολλά φυτά που κάποια στιγμή ήρθε η ώρα να βρει έναν ξεχωριστό χώρο γι΄αυτά. Έτσι, το Monstera Athens άνοιξε τις πόρτες του στην Κυψέλη, προσφέροντας περίεργα ή όχι και τόσο φυτά εσωτερικού χώρου, καθώς επίσης όμορφες γλάστρες, μακραμέ που φτιάχνει η ίδια, σε περίπτωση που θέλεις να κρεμάσεις κάποια, και διάφορα σύνεργα για την κηπουρική.

Η βασική συμβουλή της προς τους επίδοξους κηπουρούς είναι ότι τα φυτά θέλουν αγάπη και στοργή και σίγουρα μια αποτυχία δεν πρέπει να απογοητεύσει τον εκάστοτε ενδιαφερόμενο. Επίσης, μας λέει να προσέξουμε τα τροπικά φυτά, τα οποία μπορεί να φαίνονται υπέροχα και ελκυστικά αλλά μπορεί να μην ευδοκιμήσουν στις υπάρχουσες κλιματικές συνθήκες. Οι χόγιες αποτελούν φυτό εγγύηση για την Ειρήνη, καθώς δεν θέλουν ιδιαίτερη περιποίηση. Φυσικά, υπάρχουν και πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, καθώς επίσης και terariums για τους λάτρεις της λεπτομέρειες.

Πριν αποφασίσεις να επισκεφτείς το κατάστημα ή αν φύγεις από αυτό με απορίες, η Ειρήνη φροντίζει να δίνει αρκετές πληροφορίες σχετικά με την περιποίηση και τις ανάγκες των φυτών μέσα από τον λογαριασμό της στο Instagram.

Mother

Ο Μάνος Τζιαπώνης έφτιαξε το Mother για να δώσει ένα σπίτι σε όλα τα υπέροχα και σε πολλές περιπτώσεις σπάνια και περίεργα φυτά (όπως το Philodendron Pink Princess, που ενώ έχει σκούρα χρώματα προς το πολύ βαθύ βυσσινί, σε κάποια σημεία χάνει τελείως τη χλωροφύλλη και γίνεται ροζ). Σε αυτή την αστική ζούγκλα που συναντάς στο Μετς, ο Μάνος μπορεί να σε καθοδηγήσει αν είσαι αρχάριος, να σε βοηθήσει στη μεταφύτευση εντελώς δωρεάν αλλά και να σου δώσει το φυτό των ονείρων σου αν διαθέτεις εμπειρία στην κηπουρική.

Έχοντας αφιερώσει πολύ χρόνο στο διάβασμα και για να φτιάξει το δικό του υπόστρωμα, ξέρει από πρώτο χέρι ότι τα φυτά απαιτούν υπομονή καθώς κινούνται με τους δικούς τους ρυθμούς. Για τον ίδιο, αυτή του η ενασχόληση είναι μια ανάπαυλα στους φρενήρεις ρυθμούς της σύγχρονης ζωής και μια υπενθύμιση ότι η επαφή με τη φύση μάς κάνει καλό. Τέλος, έρχεται να μας επιβεβαιώσει, όπως και οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες των plant shops, ότι ένα φυτό μπορεί να πεθάνει ακόμα και στα πιο έμπειρα χέρια. Κι αυτό είναι κάτι που δεν θα πρέπει να σε σταματήσει από την κηπουρική.

Rizom

Η ιδέα του plant shop ξεκίνησε μετά από πολύωρη συζήτηση όταν ο Vincent και η Θάλεια βρέθηκαν σε μια απαγορευμένη μάζωξη κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Οι δύο τους είχαμε γνωριστεί αρκετά χρόνια πριν στο Βερολίνο και τελικά βρέθηκαν ξανά αφού μετακόμισαν και οι δύο στην Αθήνα. Αρχικά ο Vincent σκεφτόταν να δημιουργήσει έναν συλλογικό καλλιτεχνικό χώρο. Κάπως έτσι άρχισαν να συναντιούνται συχνά κάνοντας επισκέψεις σε κάποια πιθανά βιομηχανικά κτίρια. ‘Ενιωσαν όμως και οι δυο ότι η τέχνη μόνη της ίσως να μην ήταν αρκετή σε μια δύσκολη και ασταθή περίοδο που όλα τα δεδομένα πλέον είχαν αλλάξει, καθώς και η καθημερινότητα μας.

«Όλοι ήμασταν κλεισμένοι στο σπίτι, τα σαλόνια μας και όλα τα υπόλοιπα δωμάτια είχαν γεμίσει φυτά, χρειαζόμασταν έναν μεγαλύτερο χώρο. Επίσης θέλαμε να μοιραστούμε με περισσότερο κόσμο αυτή την έκσταση -σχεδόν εξάρτηση- που μας είχε συμβεί. Γρήγορα συνειδητοποιήσαμε πόσοι ακόμα έπασχαν από το ίδιο σύνδρομο φυτοσυλλογής. Και κάπως έτσι φύτρωσαν οι πρώτες ρίζες του Rizom» θυμούνται.

Στο Rizom σχεδόν κάθε εβδομάδα μπορείς να βρεις κάποιο διαφορετικό και ιδιαίτερο φυτό. Έχουν μία εμμονική αγάπη με τα αροειδή, ειδικά στις πιο σπάνιες και δυσεύρετες ποικιλίες. Αλλά λατρεύουν επίσης τα μεγάλα φοινικοειδή, τις υπέρκομψες στρελίτσιες, τις κλασικές διάτρητες μονστέρες, τις τροπικές φουντωτές φτέρες. Υπάρχει πάντα όμως μια γωνία με κάκτους-γλυπτά καθώς και με εξωγήινα αερόφυτα. Πρόσφατα εμφανίστηκαν στο Rizom και διάφορες παράξενες ορχιδέες που μοιάζουν με έντομα και διάφοροι μικρόκοσμοι φτιαγμένοι από βρύα, όπως οι ιαπωνικές σφαίρες kokedama. Τέλος, είναι και λάτρεις της νεκρής φύσης και της σύνθεσης αποξηραμένων μπουκέτων.

«Μπορούμε να μιλάμε με τις ώρες για φυτά, μας ενδιαφέρει να ανταλλάζουμε εμπειρία και γνώση, μας αρέσει να σώζουμε ταλαιπωρημένα φυτά. Βοηθάμε με μεταφυτεύσεις, δίνουμε και παίρνουμε συμβουλές, μας αρέσει να προτείνουμε plant styling ιδέες και συνδυασμούς, επίσης δωρίζουμε φυτά που χρειάζονται ένα έμπειρο χέρι να τα επαναφέρει στη ζωή και προσπαθούμε να έχουμε όσο το δυνατόν ελάχιστο plant waste. Επίσης, στο Rizom έχουμε το δικό μας signature soil mix, ειδικό για φυτά εσωτερικού χώρου καθώς και το μαγικό φίλτρο neem oil για pest control. Τέλος, αυτή την περίοδο το πατάρι του Rizom προετοιμάζεται για να φιλοξενήσει workshops και εκθέσεις».

Παπιγιόν project

Εδώ βρίσκεις μόνο second hand φυτά, αφού ο εμπνευστής του πρότζεκτ, Αχιλλέας Χαρίσκος δίνει μία δεύτερη ευκαιρία αυτά που σώζει από τα σκουπίδια, εγκαταλειμμένα μέρη ή ιδιοκτήτες που δεν τα θέλουν πια. Η ενασχόλησή του με την κηπουρική ξεκίνησε το 2007, όταν απλώς φρόντιζε τα φυτά φίλων που θα μετακόμιζαν ή θα έλειπαν για κάποιο διάστημα καθώς ταξίδευε και ο ίδιος σε όλο τον κόσμο.

Στον όμορφο χώρο που έχει δημιουργήσει στον πεζόδρομο της Αγίας Ζώνης στην Κυψέλη, το ραδιόφωνο παίζει Τρίτο πρόγραμμα ή ηχογραφημένα κελαϊδίσματα που ηρεμούν τον Αχιλλέα και ταιριάζουν ιδανικά με την ατμόσφαιρα. Ο ίδιος πιστεύει ότι τα φυτά είναι πολύ έξυπνα και ότι η ψυχολογία μας παίζει ρόλο. Στο Παπιγιόν βρίσκεις αρκετά κακτοειδή – πολλά είναι συνθέσεις του ίδιου – διάφορα παχύφυτα, ενίοτε και βρώσιμα όπως η κάππαρη αλλά και πιο σπάνια όπως η αγαύη.

Ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Παπιγιόν είναι οι eco friendly γλάστρες που φτιάχνει ο Αχιλλέας σε μια προσπάθεια να ολοκληρώσει την zero waste φιλοσοφία του.

Yperalfeia

Η Μαρία Παπαδοπούλου ήθελε ανέκαθεν να έχει έναν δικό της χώρο στον οποίο να φιλοξενεί μία ανάσα (όπως είναι και το # που χρησιμοποιεί) από τη φύση. «Μια πηγή πράσινης ζωής», όπως λέει. Στο πολύχρωμο και φωτεινό Yperalfeia στα Κάτω Πετράλωνα, βρίσκεις μία γκάμα φυτών εσωτερικού και εξωτερικού χώρου αλλά και φρέσκα άνθη, που ανανεώνονται κάθε εβδομάδα με διαφορετική παλέτα χρωμάτων και ποικιλιών. Στα παραπάνω, έρχονται να προστεθούν επίσης αποξηραμένα άνθη, χειροποίητα κασπό και βάζα και κατά καιρούς, διάφορα θεματικά projects που σχετίζονται με τα φυτά.

Εκτός όμως από την πώληση, η Μαρία είναι στη διάθεση του κάθε πελάτη που έχει ανάγκη από συμβουλές για τη φροντίδα των φυτών, μεταφυτεύσεις αλλά και τη φιλοξενία κάποιου άρρωστου μέχρι να το επαναφέρει στην υγιή του κατάσταση. Η ίδια τονίζει πώς υπάρχουν φυτά για όλες τις κατηγορίες ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις μας. «Το πρώτο βήμα είναι να θέλει κάποιος να αποκτήσει ένα φυτό. Τα υπόλοιπα τα βρίσκουμε μαζί».

Παρόλα αυτά, για τους αρχάριους της υπόθεσης, η Μαρία προτείνει πιο ανθεκτικά φυτά, όπως διάφορες ποικιλίες από κάκτους και παχύφυτα, σανσιεβιέρες που αντέχουν στην ξηρασία, αερόφυτα που χρειάζονται μόνο ψέκασμα με νερό και μια φωτεινή θέση αλλά και πιο πράσινα φυτά όπως η ζάμια, η αλοκάσια και ο πόθος.

Το φυτώριο της Γεωπονικής Σχολής Αθηνών

Στις εγκαταστάσεις της Γεωπονικής Σχολής Αθηνών βρίσκεται το Θερμοκήπιο Καλλωπιστικών Φυτών, έκτασης 1,7 στρεμμάτων. Πρόκειται για ένα γυάλινο θερμοκήπιο τεσσάρων αιθουσών, μιας αίθουσας μητρικής φυτείας με τα κυριότερα είδη καλλωπιστικών φυτών που παράγει το θερμοκήπιο, το πολλαπλασιαστήριο και δύο αίθουσες που φιλοξενούν καλλωπιστικά φυτά εσωτερικού χώρου σε γλάστρες προς πώληση σε ανταγωνιστικές για την αγορά τιμές.

Παράλληλα, υπάρχει υπαίθριος – περιφραγμένος χώρος συνολικής έκτασης περίπου ενός στρέμματος, όπου φιλοξενούνται πάνω από είκοσι είκοσι είδη φυτών προς πώληση, καλλωπιστικά εξωτερικού χώρου, εποχιακά ανθόφυτα, πολυετή ανθοφόρα και αρωματικά φυτά. Αξίζει μια επίσκεψη αν θέλεις να ξεκινήσεις από τα βασικά φυτά και έχεις μικρό budget.