Ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου φτιάχνει αμαξίδια για ζώα με κινητικές δυσκολίες
Περάσαμε ένα πρωινό στο πολυϊατρείο του Αλέξανδρου Βαρδαξόγλου, του ανθρώπου πίσω από την Pet Mobility, χάρη στην οποία αμέτρητα ζώα με κινητικές δυσκολίες έχουν αποκτήσει μια δεύτερη ζωή, φορώντας ρόδες, νάρθηκες ή κηδεμόνες.
- 5 ΦΕΒ 2025
Ανεβαίνοντας τις σκάλες, τον πετυχαίνω στη μέση της διαδικασίας κατασκευής ενός νέου αμαξιδίου. Προορίζεται για ένα μεγαλόσωμο ντόγκο αρτζεντίνο, το οποίο λόγω ηλικίας πάσχει από αρθριτικά αλλά και μια εκφυλιστική νόσο, αντιμετωπίζοντας έντονους πόνους κατά τη βάδιση – δεν είναι ανάπηρος σκύλος, αλλά έχει ανάγκη ενός είδους υποστήριξη, ανάλογη με εκείνη που θα πετύχαινε μια μαγκούρα ή ένας περιπατητήρας Πι σε έναν υπερήλικα άνθρωπο.
Όπως μου εξηγεί εκείνος χωρίς να σταματήσει τη ροή της εργασίας του επάνω στον πάγκο, «η ανάγκη για αμαξίδιο δεν προϋποθέτει αναγκαστικά αναπηρία, όπως ίσως θεωρεί λανθασμένα πολύ κόσμος».
Αφού έχει δώσει με τον κουρμπαδόρο το επιθυμητό σχήμα στις σωλήνες για τον σκελετό, προχωράει στο ξετρύπημα, κατεβάζοντας αργά τον μοχλό σε ένα δράπανο, ενσωματωμένο σε ειδική βάση για διάτρηση ακριβείας. Περιτριγυρίζεται από παλμικά κατσαβίδια, πένσες, καστάνιες, κόφτες, θερμοπίστολα και άλλα εργαλεία που σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα ήταν αδύνατο να συναντήσεις εντός ενός κτηνιατρείου. Το επίπεδο καθαριότητας και η άψογη οργάνωση του εργαστηρίου, από την άλλη, παραμένουν να λειτουργούν σαν υπενθύμιση για το πού βρίσκεσαι. Όπως και η σειρά από ιατρικές πιστοποιήσεις στον τοίχο.
Έχουμε επισκεφθεί το πολυϊατρείο το οποίο άνοιξε πρόσφατα ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου στα σύνορα Αγίου Δημητρίου και Αλίμου, έπειτα από πολυετή εμπειρία σε κτηνιατρικές κλινικές αλλά και μια παράλληλη διαδρομή συνεχούς εξέλιξης πάνω στον κλάδο της υποβοηθούμενης κινητικότητας που τον έχει κάνει να ξεχωρίζει εντός της κτηνιατρικής κοινότητας. Πέρα από κτηνίατρος, ο Αλέξανδρος αποτελεί ένα άτομο-κλειδί για τα κινητικά προβλήματα των ζώων. Είναι ο άνθρωπος πίσω από την Pet Mobility.
Την τελευταία δεκαετία, έχει κατασκευάσει εκατοντάδες αναπηρικά αμαξίδια, σίγουρα περισσότερα από 1.000, αλλά ποτέ δεν τον απασχόλησε ο αριθμός. «Μπορεί να ακουστεί τετριμμένο, αλλά μου είναι πραγματικά αδύνατον να δω τα ζώα σαν ένα ξερό νούμερο, δεν είναι γραμμή παραγωγής», μου εξηγεί ο ίδιος, τονίζοντας ότι γνωρίζει το κάθε περιστατικό προσωπικά – τον Άρη που πάσχει από δυσπλασία ισχίου, την Μπαλαρίνα που χτυπήθηκε από αυτοκίνητο, τον Φραουλίτσο που έπεσε από μπαλκόνι συντρίβοντας τη σπονδυλική του στήλη, μεταξύ άλλων.
«Σκοπός μου δεν ήταν ποτέ να δώσω πιο πολλά αμαξίδια, σκοπός είναι να προσφέρω τη βέλτιστη δυνατή λύση ανά περίπτωση, για να έχει τελικά πρακτική εφαρμογή το μοντέλο. Ειδάλλως, ούτε το ζώο θα είναι χαρούμενο, ούτε ο κηδεμόνας».
Η φιλοσοφία και η μεθοδολογία του ορίζουν την ποιότητα ενός γιατρού που εμπιστεύεσαι.
Σε κάθε περιστατικό ακολουθούσε ανέκαθεν ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο για να καταλήξει, σε συνεννόηση με τον κηδεμόνα, ποιος τύπος αμαξιδίου χρειάζεται και υπό ποιες προϋποθέσεις θα είναι λειτουργικό – παραδείγματος χάρη, αν θα έχει δύο ή τέσσερις τροχούς, τι σύστημα τροχών θα φοράει, εάν θα είναι ανακλινόμενο για γρήγορη στάση κατά τη βόλτα (τύπου Sit&Go). Τα στάδια πηγαίνουν ως εξής, όπως μου απαριθμεί:
- Για μία πρώτη επαφή με το κινητικό πρόβλημα του ζώου, ζητάει να το δει από κοντά, ειδάλλως ένα βίντεο.
- Αμέσως μετά, χρειάζεται τη σχετική διάγνωση αλλά και το ευρύτερο ιατρικό ιστορικό του ασθενούς ζώου, για να διαμορφώσει τη συνολικότερη εικόνα σχετικά με την κλινική του, όπως και τη φυλή του (εφόσον πρόκειται για σκύλο). «Δυναμικές φυλές όπως τα μαλινουά και τα κυνηγόσκυλα χρειάζονται συχνά μετεκπαίδευση για να εξοικειωθούν με το αμαξίδιο», έχει διαπιστώσει εκ πείρας.
- Κατόπιν αυτών και «εφόσον έχουμε καταλήξει ότι δεν επιδέχεται χειρουργική επέμβαση το ζωάκι» π.χ. λόγω ηλικίας, προχωράει στον σχεδιασμό του αμαξιδίου, συζητώντας διεξοδικά με τους κηδεμόνες για τις ανάγκες που πρέπει να πληρεί, ανάλογα με το έδαφος αλλά και τα δρομολόγια που θα εκτελεί, τυχόν εμπόδια κ.λπ.
- Τέλος, προσαρμόζεται το επιλεγμένο μοντέλο επάνω στα ακριβή σωματομετρικά χαρακτηριστικά του ζώου και εφόσον εγκριθεί από τον κηδεμόνα γίνεται η υλοποίηση, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, με ελαφριά –και ανακυκλώσιμα– υλικά, απόλυτα ασφαλή για τα ζώα.
Με αυτόν τον τρόπο «φτιάχνουμε κάτι το οποίο είναι ολοκληρωμένο και εξατομικευμένο, επάνω στις ανάγκες του ζώου».
Όσο παραμένω στον ιατρείο, το τηλέφωνό του χτυπάει ανά τακτά διαστήματα.
Πέραν της Αττικής, δέχεται κλήσεις και μηνύματα για περιπτώσεις με κινητικές δυσκολίες απ’ όλη την επαρχία, αλλά και το εξωτερικό, Γερμανία, Αμερική, Ολλανδία. Κύπρο. Ένα μέρος αυτών αφορά ζώα για τα οποία έχει κατασκευάσει αμαξίδιο στο παρελθόν και τα παρακολουθεί κινησιολογικά καθώς εκείνα μεγαλώνουν και μεταβάλλεται η σωματοδομή τους, ενδεχομένως και οι ανάγκες τους σε σχέση με το τροχήλατο το οποίο χρησιμοποιούν. Παραδείγματος χάρη, εάν όπως περνάει ο καιρός εμφανίσει μία οξεία ουρολοίμωξη και οι ιμάντες πιέζουν με το βάρος την κύστη.
«Γι’ αυτό λέω συνέχεια ότι το ιατρικό κομμάτι είναι το Α και το Ω για να είναι ασφαλές το ζώο με ένα μηχανολογικό εξάρτημα, όποιο και αν είναι αυτό».
Το αναπηρικό αμαξίδιο δεν είναι η μόνη λύση. Ούτε πανάκεια.
Ομολογουμένως, όχι μόνο τα σωματικά αλλά και τα ψυχολογικά οφέλη επάνω στο σωστό αμαξίδιο είναι δεκάδες για ένα ζώο που για οποιοδήποτε λόγο έμενε καθηλωμένο – ανακτά την αυτοπεποίθησή του, την όρεξη να ανακαλύψει νέες μυρωδιές και εικόνες, ξανανιώνει. Μοιάζει σαν θαύμα στους κηδεμόνες όταν τα βλέπουν να επανέρχονται στις παλιές τους συνήθειες, γεμίζοντας ξανά με αισιοδοξία και ελπίδα.
«Δεν μπορώ να σου μεταφέρω με λόγια τα συναισθήματα», μου λέει ο Αλέξανδρος, «κάθε φορά λέω ότι το έχω συνηθίσει και κάθε φορά σαστίζω μπροστά στη φόρτιση. Όταν βλέπουν το ζωάκι τους ξανά όρθιο, λυγίζουν, σπάνε. Κάθε φορά».
Ωστόσο, ένα αμαξίδιο δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πανάκεια.
«Υπάρχουν φορές που επικοινωνούν μαζί μου οι κηδεμόνες ζητώντας αμαξίδιο, χωρίς να έχουν πρώτα ιατρική διάγνωση, και έτσι οδηγούνται σε λάθος συμπεράσματα, ενώ π.χ. μπορεί το περιστατικό να επιδέχεται χειρουργείο με προοπτική πλήρους αποκατάστασης. Χρέος μου είναι να τους κατευθύνω. Ενδέχεται, εκτός αυτού, να μη χρησιμεύει το αμαξίδιο, επειδή πολύ απλά δεν θα εξυπηρετεί. Ή επειδή κρίνω από την εμπειρία μου ότι το συγκεκριμένο ζώο δεν θα συνεργαστεί. Δεν έχει νόημα να πιέσουμε το ζωάκι με βάση τις δικές μας επιθυμίες και την ανθρώπινη λογική. Μια μη ανεκτική γάτα, για παράδειγμα, είναι βέβαιο ότι θα πανικοβληθεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα εξηγήσω ότι για την ψυχολογία του ζώου είναι καλύτερο να το αποφύγουμε».
Προς τιμήν του, ο Αλέξανδρος έχει αρνηθεί πολλές φορές μέσα στα χρόνια να κατασκευάσει αμαξίδια γι’ αυτούς τους λόγους.
Ταυτόχρονα, το αμαξίδιο δεν αποτελεί τη μοναδική λύση για τα κινητικά προβλήματα.
Πλέον, η κτηνιατρική επιστήμη διαθέτει και στο πεδίο της ορθοπεδικής εργαλεία και βοηθήματα στήριξης εφάμιλλα της ανθρώπινης ιατρικής, όπως ανατομικοί νάρθηκες, κηδεμόνες ή ελαστικοί ιμάντες ταρσού, που κρίνονται ιδιαίτερα αποτελεσματικοί σε περιστατικά ελαφριών νευρολογικών προβλημάτων. Με την κατάλληλη στήριξη, αποφεύγεται ο πόνος, ο κίνδυνος τραυματισμού, ενώ σε βάθος χρόνου δύναται να βελτιωθεί και η κίνηση όπως επιβεβαιώνουν περιστατικά που παρακολουθεί ο Αλέξανδρος.
Τα τελευταία χρόνια, η Pet Mobility δραστηριοποιείται και σε αυτό το κομμάτι, πάντα με απόλυτα εξειδικευμένη προσέγγιση ανά περιστατικό.
Πώς αντιμετωπίζονται τα ανάπηρα ζώα σήμερα
Πίσω στο 2015, όταν ο Αλέξανδρος ξεκίνησε από το μηδέν το όλο πρότζεκτ και με επίμονη προσπάθεια εφάρμοσε σε συνεργασία με έναν μηχανολόγο μηχανικό το πρώτο αμαξίδιο βάσει προτύπων εξωτερικού στον μαλλιαρό Ερμή, ακόμη και η λέξη «αναπηρία» ήταν ταμπού – ένα ανυπέρβλητο πρόβλημα. Ενδεικτικό είναι ότι πολύ πιο εύκολα τότε οδηγούνταν παράλυτα ζώα σε ευθανασία, όπως θυμάται να διαπιστώνει ο ίδιος με σκληρό τρόπο στα πρώτα βήματα της επαγγελματικής του πορείας, και από τότε αποφάσισε να αφιερώσει όλο του το είναι για να βρει λύσεις και να απαντήσει στο ερώτημα του «τι γίνεται με αυτά τα ζώα».
Σήμερα, ο Ερμής από νεαρό σκυλάκι έχει γίνει γεράκος και η προσέγγιση στα ανάπηρα ζώα στη χώρα έχει αλλάξει άρδην.
«Έχουμε εξελιχθεί ως άνθρωποι και κατανοούμε ότι οι ανάγκες ενός ανάπηρου ζώου είναι αντίστοιχες με εκείνες ενός ανάπηρου ανθρώπου. Συνεχίζει ένα ζώο με αμαξίδιο να προκαλεί εντύπωση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι κάτι καινοφανές, όπως ήταν το 2014. Ειδικά μετά τον Covid, παρατηρώ ραγδαία αύξηση σε περιπτώσεις που αναζητούν λύσεις για το κατοικίδιό τους, όχι μόνο σε περιπτώσεις αναπηρίας, αλλά και για ηλικιωμένα ζώα είτε στο πλαίσιο μετεγχειρητικής αποκατάστασης, για να μην ατονίσει το μυοσκελετικό σύστημα. Από κάθε άποψη, υπάρχει πολύ μεγαλύτερη εξοικείωση με το θέμα».
Σε μεγάλο βαθμό, η εξοικείωση αυτή προήλθε μέσω των ίδιων των κτηνιάτρων, όπου συνηθίζουμε να απευθυνόμαστε για οποιασδήποτε φύσης πρόβλημα αφορά ζωάκι. «Με την εξειδίκευση που αναπτύχθηκε σταδιακά στον κτηνιατρικό κλάδο, τα μέλη του κτηνιατρικού συλλόγου γνωρίζουμε πλέον ποια είναι τα αρμόδια πρόσωπα ανά περίπτωση και συμβουλεύουμε ανάλογα τους κηδεμόνες». Υπάρχουν φυσικοθεραπευτές και ορθοπεδικοί κτηνίατροι οι οποίοι εφαρμόζουν υδροθεραπεία και προηγμένες θεραπευτικές μεθόδους με ηλεκτρικά ρεύματα, μέχρι χειροπράκτες. Και κάθε ειδικός, όπως και ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, έχουν συμβάλλει με το λιθαράκι τους στην εξελικτική πορεία του κλάδου της κινησιολογίας.
«Τίποτα δεν σταματάει, εάν ένα ζωάκι βρεθεί καθηλωμένο. Αρκεί να έχει τον κηδεμόνα δίπλα του και το ζώο θα προσαρμοστεί, απολαμβάνοντας μια τέλεια ποιότητα ζωής». Όπως συνηθίζει να λέει στους κηδεμόνες, «ο οίκτος και η λύπηση φέρνουν αντίθετα αποτελέσματα – τα ζώα αυτά είναι και πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε ως φυσιολογικά».
Το πολυϊατρείο του Αλέξανδρου Βαρδαξόγλου (Vet4you) βρίσκεται επί της Δαιδάλου 29, στον Άγιο Δημήτριο. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο της Pet Mobility θα βρεις εδώ.
