Pharos: Πώς θα λειτουργεί το εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης στο Λαύριο
- 16 ΑΠΡ 2025
Στην πολύτιμη λαυρεωτική γη, το μέρος χάρη στο οποίο κάποτε η χώρα πέτυχε τη μετάβαση στη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση και ακόμη παλαιότερα ο Αισχύλος επαινούσε για την «ασημένια φλέβα» που έρεε στα σπλάχνα της (εννοώντας τον ορυκτό της πλούτο), ετοιμάζονται τώρα οι εγκαταστάσεις που θα πρωταγωνιστήσουν και στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση της χώρας – εκείνης των υπολογιστικών συστημάτων και της τεχνητής νοημοσύνης.
Το σχέδιο έχει εκπονηθεί, οι συμβάσεις έχουν υπογραφεί, η χρηματοδότηση έχει εξασφαλιστεί και μόλις δόθηκε το σήμα για την έναρξη υλοποίησης του έργου, στο πλαίσιο της επίσημης παρουσίασης του φιλόδοξου πρότζεκτ που διοργανώθηκε εχθές (15/4) στο αμφιθέατρο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, εξάπτοντας τη φαντασία για τις δυνατότητες που πρόκειται να ξεκλειδώσει τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στην κοινωνία. Δυνατότητες οι οποίες αφορούν τομείς όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι ιατρικές εξετάσεις, οι δικαστικές αποφάσεις και οι φυσικοί πόροι.
Περί τίνος πρόκειται; Είναι ένα από τα «εργοστάσια» ΤΝ τα οποία προωθεί στρατηγικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο τόνωσης της καινοτομίας αλλά και μείωσης της εξάρτησης από τους κολοσσούς της Αμερικής και της Κίνας που ηγούνται μέχρι σήμερα στον κλάδο.
Έτσι, παράλληλα με αντίστοιχα πρότζεκτ που υλοποιούνται στην Αγγλία, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Πολωνία και αλλού, στη χώρα μας ετοιμάζεται η μονάδα υπό την ονομασία Φάρος (AI Factory Pharos), όπου σε έναν χώρο 1.500 τ.μ. θα λειτουργεί ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος, ένα κέντρο δεδομένων που θα συγκαταλέγεται στα πιο εξελιγμένα παγκοσμίως.
Μπορούμε να το φανταστούμε σαν ένα εργοστάσιο, μόνο που δεν θα εργάζονται άνθρωποι αλλά αμέτρητα υπολογιστικά συστήματα επεξεργασίας και αποθήκευσης για την παραγωγή νέων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης και ειδικών παραγωγικών μοντέλων (Generative AI). Με απλά λόγια, θα δίνουν τη δυνατότητα παραγωγής λύσεων βασισμένων στην τεχνητή νοημοσύνη για κάθε πιθανό τομέα, ανάλογα με τις ανάγκες για τις οποίες θα αξιοποιούνται κάθε φορά.
Σημειωτέον, πρόσβαση στα κέντρα υπερυπολογιστών θα έχουν πανεπιστημιακά ιδρύματα, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, βιομηχανίες και άλλοι οικονομικοί παράγοντες.
«Δεν πρόκειται για κάτι εσωστρεφές προς το δημόσιο, αλλά αντίθετα στόχος μας είναι το εργοστάσιο ΤΝ να λειτουργήσει ως παράγοντας εξωστρέφειας», δήλωσε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου. Για την ακρίβεια, όπως ορίζει το καταστατικό της στρατηγικής που προωθεί η Ευρώπη μέσω της κοινής επιχείρησης EuroHPC (από την οποία εξασφαλίζεται μέρος της χρηματοδότησης και για τον Φάρο), οι υποδομές που υλοποιούνται θα είναι προσβάσιμες γενικότερα από τους Ευρωπαίους χρήστες, γεγονός που σε δεύτερη ανάγνωση εγείρει κάποιες ανησυχίες.
Ποιες είναι οι υποδομές που ετοιμάζονται
Τόσο ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος όσο και το νέο κέντρο δεδομένων πρόκειται να εγκατασταθούν στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκου Λαυρίου και συγκεκριμένα στο ιστορικό κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού που διαχειρίζεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με την επένδυση να αγγίζει συνολικά τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Ένα ποσοστό αυτών καλύπτεται από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Το άδειο σήμερα κτίριο βιομηχανικής κληρονομιάς πρόκειται να αναδιαμορφωθεί εκ βάθρων, με υδρόψυκτα συστήματα κλιματισμού και σταθμούς τροφοδοσίας, για να υποδεχθεί τον Δαίδαλο – ένα σύστημα με τεχνολογία αιχμής.
Όπως έχει αναφερθεί, ο καινούργιος εθνικός νέος υπερυπολογιστής θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υφιστάμενο, έχοντας τη δυνατότητα να εκτελεί έως και ογδόντα εννέα τετράκις εκατομμύρια πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο. Η αρχιτεκτονική του θα είναι αντίστοιχη των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών συστημάτων και η συνολική υπολογιστική του ισχύς θα ανέρχεται σε 89 Pflops, κάτι που αναμένεται να τον κατατάξει στους 20 πιο εξελιγμένους υπερ-υπολογιστές παγκοσμίως, αμέσως μόλις τεθεί σε λειτουργία, το έτος 2026.
Με την έναρξη λειτουργίας του νέου γιγαντιαίου κέντρου επεξεργασίας, προβλέπεται να ανοίξει ένας νέος κόσμος δυνατοτήτων. Οι τομείς που έχει ανακοινωθεί ότι θα επικεντρωθεί το «εργοστάσιο» ΤΝ της Ελλάδας περιλαμβάνουν την υγεία, τον πολιτισμό, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη γλώσσα, με το τελευταίο να αποτελεί από μόνο του ένα τεράστιο κεφάλαιο καθότι ως τώρα τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα στα ελληνικά βασίζονται σε μεταφράσεις.
Μερικές από τις πρακτικές εφαρμογές που ξεκλειδώνει το νέο κέντρο υπερυπολογιστών στους παραπάνω τομείς, όπως αναφέρθηκαν ως παραδείγματα στην πρόσφατη παρουσίαση στο αρμόδιο υπουργείο, είναι η ανάπτυξη μοντέλων γεωπισκόπησης για πρόβλεψη καιρικών φαινομένων, η ανάπτυξη ψηφιακών βοηθών ιατρών για παροχή διαγνώσεων σε εξετάσεις (π.χ. αίματος), η διευκόλυνση δικαστών στη σύνταξη αποφάσεων κ.α.
Όπως έχουμε πει αμέτρητες φορές, η τεχνητή νοημοσύνη είναι απλώς ένα εργαλείο – μένει να δούμε πώς θα χρησιμοποιηθεί.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.