Ποιος είναι ο πιο πυκνοκατοικημένος δήμος της Αττικής (και της Ελλάδας)
- 25 ΟΚΤ 2023
Δεν έφεραν μεγάλες εκπλήξεις τα αναλυτικά στοιχεία της απογραφής του 2021 απ’ την Ελληνική Στατιστική Αρχή, που δόθηκαν στη δημοσιότητα μέσα στο καλοκαίρι.
Σε σχέση με τα στατιστικά δεδομένα του 2011, μειώθηκε ο συνολικός πληθυσμός της χώρας (κατά 3,1%) –πράγμα το οποίο ενδέχεται, βέβαια, να οφείλεται σε προηγούμενη υπερεκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ για το μεταναστευτικό ισοζύγιο και το περιθώριο σφάλματος που είχε τεθεί στη στατιστική έρευνα–, τα νησιά και οι δήμοι περιμετρικά της Αθήνας σε γενικές γραμμές κέρδισαν πληθυσμό (λόγω αποκέντρωσης και μετεγκαταστάσεων μέσα στην πανδημία), ενώ για το έδαφος της Περιφέρειας Αττικής τα πράγματα έμειναν σχετικά ίδια.
Αλλά με κάποιες μικρές ανακατατάξεις: μείωση 2,7% καταγράφηκε στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών και 6,2% αύξηση στην Περιφέρεια του Πειραιά, μείωση 2,2% στον Δυτικό Τομέα και αύξηση 1,5% στον Βόρειο, ενώ σχεδόν απόλυτα σταθερός έμεινε στον καταγεγραμμένο μόνιμο πληθυσμό ο Νότιος Τομέας, διατηρώντας τα πρωτεία με τον πιο πυκνοκατοικημένο δήμο της Αττικής και της Ελλάδας.
Σε αντίθεση με τις απαντήσεις που θα έδιναν λογικά οι περισσότεροι βάσει της εμπειρίας τους στην πρωτεύουσα, την υψηλότερη αναλογία μεταξύ κατοίκων και έκτασης δεν εμφανίζουν σημεία όπως τα Σεπόλια, τα Πατήσια, η Κυψέλη και το Αιγάλεω. Πριν μερικά χρόνια, ένας Άγγλος καθηγητής που κινήθηκε με βάση τα στοιχεία του Global Human Settlement Layer (GHSL) είχε οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι στα διοικητικά όρια της Αθήνας πιο πυκνοκατοικημένη είναι η περιοχή γύρω από την πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου.
Αλλά σε επίπεδο δήμου, και με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, πιο πυκνοκατοικημένη είναι η Καλλιθέα.
Πόσο πυκνοκατοικημένη είναι η Καλλιθέα
Το νέο δεν είναι καινούργιο, κάθε άλλο. Είναι μια πραγματικότητα που ισχύει τουλάχιστον από τη δεκαετία του ’90. Μάλιστα, σε σχέση με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, οι μόνιμοι κάτοικοι του δήμου στα νότια μειώθηκαν κατά 4.523 άτομα – από τους 100.641 έπεσε στους 96.118, σε απόλυτα νούμερα. Εντούτοις, παρέμεινε να αποτελεί τον πιο «φορτωμένο» δήμο από άποψη κατοίκησης, με την πυκνότητα του πληθυσμού να διαμορφώνεται στους 20.555 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Η πρωτιά αυτή δεν εξηγείται μόνο ιστορικά αλλά και πολεοδομικά: το κύμα της πληθυσμιακής αύξησης στην περιοχή που κάποτε φημιζόταν ως προάστιο με «καλή θέα» στη θάλασσα, ξεκίνησε με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εγκατάσταση περί των 25.000 προσφύγων, έπειτα εξελίχθηκε σε ακμαίο βιομηχανικό κέντρο και μεταπολεμικά με τη σταδιακή αποβιομηχανοποίηση μετεξελίχθηκε σε περιοχή κατοικίας καταρχήν εργατικού δυναμικού (πράγμα το οποίο φαίνεται μέχρι σήμερα στα δημογραφικά στοιχεία). Η γειτνίαση τόσο με την Αθήνα όσο και τη ζώνη του Πειραιά βόλευε.
Το γεγονός αυτό ρύθμισε και τους κανόνες δόμησης της περιοχής: με εξαίρεση την παραλιακή ζώνη, οι συντελεστές δόμησης είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Αττική, καθώς κυμαίνονται από 2,05 μέχρι 2,4 (στο παραλιακό μέτωπο είναι 1,8 σύμφωνα με πρόσφατη τροποποίηση του ΥΠΕΝ). Με την ανάπλαση που δρομολογείται στο παραλιακό μέτωπο, είναι βέβαιο ότι η περιοχή θα προσελκύσει ακόμη περισσότερους κατοίκους. Άλλωστε, διακριτό ορόσημο για τη «νέα εποχή» της Καλλιθέας αποτελεί το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, πράγμα που αποτυπώνεται και στις τιμές των ενοικίων.
