Πώς θα καταλάβεις ότι γίνεται (και) στη γειτονιά σου gentrification
- 26 ΟΚΤ 2023
Τύποι με σκούφο που φτιάχνουν flat white με γάλα βρώμης, κορίτσια με πάνινες τσάντες που ψωνίζουν από bio markets, φούρνοι bakeries που πουλάνε ψωμί ζέας, μανάβικα που φέρνουν χρωματιστά λαχανικά και concept stores/bar/εστιατόρια με κεριά, βάζα, λουλούδια είναι μόνο μερικές από τις ενδείξεις ότι η περιοχή που μένεις αλλοτριώνεται – εχμ συγνώμη – εξευγενίζεται. Με απλά λόγια πέφτει θύμα του gentrification.
Ο όρος επινοήθηκε για πρώτη φορά το 1964 από τη Βρετανή κοινωνιολόγο Ruth Glass για να περιγράψει τις αλλαγές που παρατήρησε στην κοινωνική δομή και την αγορά κατοικίας, με την εισροή οικογενειών της μεσαίας τάξης στις εργατικές συνοικίες του Λονδίνου. Από τότε, ο εξευγενισμός, ως μια διαδικασία ταξικής «αναβάθμισης» των γειτονιών, εντοπίζεται σε ένα ευρύτερο φάσμα αστικών συνθηκών σε όλο τον κόσμο, δεδομένης της ικανότητάς του να αναβαθμίζει το κτισμένο περιβάλλον αλλά και να εκτοπίζει τους υπάρχοντες κατοίκους, χρήστες και τις υπάρχουσες δραστηριότητες.
Οι κάτοικοι της Αθήνας έχουν βρεθεί ήδη μπροστά στα αποτελέσματα αυτής της αναδιάρθρωσης της πόλης, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με υψηλά ενοίκια, δυσκολία στην εύρεση κατοικίας και αύξηση των καταστημάτων εστίασης και αναψυχής εις βάρος των μικρών, συνοικιακών μαγαζιών.
«Η κρίση στην κατοικία, η απώλεια σε μεγάλο βαθμό της χαρακτηριστικής πολυλειτουργικότητας της Αθήνας, που προκύπτει από τη μίξη χρήσεων και οικονομικών δραστηριοτήτων, η μονοκαλλιέργεια των χρήσεων τουρισμού και αναψυχής σε μεγάλα τμήματα παραδοσιακών εμπορικών ζωνών και στις γειτονιές, όπου μαζί με την κατοικία επικρατεί η μικρή επιχειρηματική δραστηριότητα, αποτελούν ενδείξεις αστικής αναδιάρθρωσης με αποτέλεσμα τον άμεσο ή έμμεσο εκτοπισμό κατοίκων, χρηστών και χρήσεων» σημειώνει η Όλγα Μπαλαούρα, αρχιτέκτονας, πολεοδόμος και ερευνήτρια στο κείμενο «Gentrification στην Αθήνα και επιδράσεις στις ΜΜΕ».
Ο εξευγενισμός (gentrification) ξεκίνησε, όπως αναφέρεται και στο ερευνητικό κείμενο της Ο. Μπαλαούρα ως κίνημα «αστικής ανανέωσης», τη δεκαετία του 1960 στον Αγγλοσαξονικό κόσμο για να διεθνοποιηθεί και εξαπλωθεί σύντομα σε πλανητική κλίμακα. Συσσωρεμένη έρευνα, 60 χρόνια μετά, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, εντοπίζει τον όρο ως μια διαδικασία ταξικής αναδιάρθρωσης των πόλεων μέσω της αλλαγής στον πληθυσμό των χρηστών κατά τρόπο ώστε οι νέοι χρήστες να έχουν υψηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο από τους προηγούμενους χρήστες, σε συνδυασμό με αντίστοιχη επανεπένδυση πάγιου κεφαλαίου.
Αρκετά με τα σοβαρά όμως. Χρειάζεται και λίγο χιούμορ στη ζωή προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την καθημερινότητα που φαίνεται να αλλάζει με γρήγορους ρυθμούς. Η σκιτσογράφος @dimi_adam_comics αποφάσισε να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Σε μία σειρά από σκίτσα που δημιούργησε στον λογαριασμό της στο Instagram, παρουσιάζει τα σημάδια που δείχνουν ότι στη γειτονιά σου γίνεται gentrification. Δεν έμεινε όμως εκεί, αφού ζήτησε από τους followers της να συμμετέχουν σε μία εποικοδομητική κουβέντα και να μοιραστούν τις δικές τους παρατηρήσεις.
Το αποτέλεσμα είναι μία σειρά από αλήθειες παρουσιασμένες με χιουμοριστική διάθεση, που φανερώνουν όμως μια νέα πραγματικότητα. «Τα μεταχειρισμένα ρούχα δεν κάνουν πια 5 ευρώ», «Τα κουδούνια της πολυκατοικίας έχουν αριθμούς Airbnb αντί για ονόματα» ή «η χωριάτικη σαλάτα σερβίρεται αποδομημένη» είναι μερικά από τα σημάδια που εντοπίζουν έτεροι Αθηναίοι. Ταυτιστείτε ελεύθερα.
