Πόσο αυξήθηκαν τα ενοίκια από το 2020 μέχρι σήμερα
- 12 ΦΕΒ 2025
Χρησιμοποιούμε το φαινόμενο της πεταλούδας για να περιγράψουμε πώς δύο απομακρυσμένα και φαινομενικά ασύνδετα συμβάντα μέσα στο χάος του σύμπαντος, όπως το πετάρισμα μιας πεταλούδας στον Αμαζόνιο και μια βροχόπτωση η οποία ξεσπά λίγο αργότερα στην Κίνα, έχουν παραδόξως αιτιακή σχέση. Αλλά, δεν είναι αυτή η περίπτωση όταν διαβάζεις ότι η χώρα καταγράφει πρωτιά, από τη μία, στις αυξήσεις ενοικίων και, από την άλλη, στα ανείσπρακτα ενοίκια.
Μάλλον, θα πείτε, τι πιο σύνηθες να συμβεί: από τη στιγμή που το κόστος ζωής έχει παγιωθεί σε πρωτοφανή επίπεδα και τα ζητούμενα μισθώματα ακολουθούν τους νόμους της αγοράς σε ένα ανεξέλεγκτο ράλι, κόσμος αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του στο τέλος του μήνα, μένοντας με άδεια χέρια, σε αντίστιξη με τα αόρατα χέρια που φαντάστηκε ο οικονομικός φιλελευθερισμός.
Επιμένοντας σε μία τακτική τροφοδότησης και όχι οριοθέτησης της αγοράς, ο πρωθυπουργός ανέφερε σε ανάρτηση πριν μερικές μέρες ότι «οριστική απάντηση στην ακρίβεια είναι η μόνιμη αύξηση των μισθών». Τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ στα οποία παρέπεμψε αποτυπώνουν, πράγματι, ανοδική πορεία στους μισθολογικούς δείκτες των εργαζομένων: συγκεκριμένα, τη χρονιά του 2024 ο μέσος μισθός ανήλθε στα 1.342 ευρώ, καταγράφοντας +7,2% σε σχέση με το 2023 και +28,3% σε σχέση με το 2019, ενώ για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησαν οι καταγραφές της ανεξάρτητης αρχής (2013), πάνω από το 50% των εργαζομένων λαμβάνει μισθό άνω των 1.000 ευρώ.
Είναι όμως αυτό αρκετό, όταν πληρώνουμε ακριβότερα κατά 10% από τους Ευρωπαίους τουλάχιστον 40 κατηγορίες προϊόντων, με βάση την πιο πρόσφατη έκθεση από την Τράπεζα της Ελλάδος, και κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους (2024) η Ελλάδα κατατάχθηκε 2η από το τέλος σε επίπεδο αγοραστικής δύναμης από την Eurostat; Και όταν, σύμφωνα με την ίδια πηγή, πάνω απ’ το μισό του πληθυσμού χαλάει πλέον το 28% του μισθού του στο ενοίκιο, χωρίς να γνωρίζει τι αύξηση του επιφυλάσσει το επόμενο συμβόλαιο.
Σχεδόν 30% αύξηση στα ζητούμενα ενοίκια
Για να τα βάλουμε στην ίδια εξίσωση, όσο σφίγγει η «μέγγενη» ανάμεσα στα έσοδα και τα έξοδα, σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, θα βρεθούμε στη θέση του να πρέπει να διαχειριστούμε ενοίκια Ευρώπης με μισθούς Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με συγκριτική ανάλυση που δημοσίευσε ο Ελεύθερος Τύπος, λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία από μία σειρά πηγών όπως τις εθνικές αρχές και την πλατφόρμα Trading Economics, την περίοδο μετά την πανδημία (2020-2024) καταγράφηκε συσσωρευτική αύξηση της τάξης του 29,4% στα ζητούμενα μισθώματα της Ελλάδας, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημειώθηκε μόλις στο 10,3% (δηλαδή, περίπου το 1/3) και η -υπό διαρκή πληθωρισμό μετά το Brexit- Μεγάλη Βρετανία έφτασε το +22,2%, δείχνοντας έτσι μια πιο συγκρατημένη αύξηση στο ράλι των ενοικίων, σε σχέση με την ελληνική περίπτωση.
Σημειωτέον, τη μεγαλύτερη πίεση από τα άλματα των τιμών δέχονται οι ενοικιαστές των αστικών κέντρων και δη της πρωτεύουσας: όπως σημειώνεται από την ίδια πηγή, το κέντρο της Αθήνας εμφάνισε ετήσια μεταβολή +9,5% το 2024 και +8,3% το 2023, ενώ η Θεσσαλονίκη +9,5% το 2024 και +7,3% το 2023. Εάν αναζητήσουμε πιο εστιασμένα, τις πιο μεγάλες αυξήσεις ενοικίων σε βάθος τριετίας κατέγραψε ο Πειραιάς και τα προάστιά του (+30,1%), γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται επίσης από άλλες πηγές και αποδίδεται σε σειρά παραγόντων, όπου περιλαμβάνεται η επέκταση της μπλε γραμμής αλλά και το πρόγραμμα Golden Visa.
Παράλληλα, αντίστροφη είναι η σειρά κατάταξης στη σύγκριση των αυξήσεων στους μέσους μισθούς: Ο μέσος μισθός αυξήθηκε περίπου +7,28% από το 2020 έως και το 2023, την ώρα που η μέση μεταβολή στην Ε.Ε ήταν +16,5%, διαφορά η οποία δείχνει την αποκαρδιωτική αναντιστοιχία που κρύβεται πίσω από τις κυβερνητικές αναγγελίες. Η διαφορά αυτή αποτυπώνεται, αμέσως μετά, όχι μόνο στα ποσοστά των νέων που παραμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο, όσο και στην αδυναμία των ενοικιαστών να καλύψουν τα ενοίκιά τους.
Μια αδυναμία στην οποία έχουμε ανακηρυχθεί και πάλι πρωταθλητές σε επίπεδο Ευρώπης: Σύμφωνα με τη σχετική έρευνα της Eurostat, η Ελλάδα καταγράφει το μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών που αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιό τους (17,7%), με τη Γαλλία και τη Σλοβενία να ακολουθούν στη λίστα, σημειώνοντας 16,7% και 10,5% αντίστοιχα, όταν ο μέσος όρος αγγίζει το ακόμη χαμηλότερο 9,5%.
Κάπως έτσι, φτάνουμε και στα δεδομένα της ασυνεπούς πληρωμής, κυκλώνοντας τη σκιαγράφηση του προβλήματος από κάθε πλευρά:
Με βάση τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Δημόσιας Αρχής Εσόδων, συγκεκριμένα, το 2024 καταγράφηκε αύξηση +23% των ανείσπρακτων ενοικίων σε σχέση με το 2023, με περισσότερους από 4.500 ιδιοκτήτες να δηλώνουν απώλειες εισοδημάτων συνολικού ύψους άνω των 15 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή υποχρεούνταν να πληρώσουν φόρους σαν να τα είχαν εισπράξει. Παρεμπιπτόντως, δεν είναι τυχαίο που οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες καταδεικνύουν τη φορολογία ως τη βαθύτερη αιτία της στεγαστικής κρίσης.
Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος, λέει η παροιμία, αλλά αυτή δεν ισχύει σε κανέναν σενάριο για το κράτος.
