Πόσο υψηλός είναι ο κίνδυνος καθίζησης του Κηφισού λόγω των υπογείων λιμνών
Μετά τις αποκαλύψεις από την ομάδα Γεωμυθική και τις εικόνες από τα διαβρωμένα τοιχώματα υπογείως του Κηφισού, διίστανται οι απόψεις σχετικά με την επικινδυνότητα της κατάστασης.
- 8 ΙΑΝ 2025
Μια είδηση από το όχι πολύ μακρινό παρελθόν έγινε ξαφνικά ξανά επίκαιρη: ήταν 11 Μαΐου του 2018 όταν σε υπαίθριο πάρκινγκ κοντά στον σταθμό ΗΣΑΠ του Ταύρου άνοιξε -κυριολεκτικά- η γη και κατάπιε τρία σταθμευμένα οχήματα και μία κολώνα φωτισμού, ευτυχώς χωρίς θύματα. Κάτω από την άσφαλτο, όπως αποδείχθηκε, είχε δημιουργηθεί μεγάλο όρυγμα λόγω της διάβρωσης του πυθμένα από τα νερά του Ιλισού που είχαν μπαζωθεί με τα έργα για τον Ηλεκτρικό.
Πόσο εφιαλτικό θα κατέληγε ένα ανάλογο σενάριο καθίζησης στην περίπτωση του Κηφισού, που αποτελεί τη μεγαλύτερη αρτηρία μετακίνησης στην Αττική αλλά και ολόκληρη τη χώρα; Και όταν παράλληλα γνωρίζουμε πως αποτελεί κόκκινο σημείο κινδύνου σε περίπτωση mega-πλημμύρας, όπως αυτές που απειλούν τις παραθαλάσσιες πόλεις της Μεσογείου στον καιρό της έντονης κλιματικής αλλαγής;
Ενώπιον των παραπάνω ερωτημάτων έχει βρεθεί η Περιφέρεια Αττικής και το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, μετά τις αποκαλύψεις τις οποίες έκανε η ομάδα Γεωμυθική πριν λίγες μέρες, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τη στατική επάρκεια του μεγάλου αυτοκινητόδρομου. Η ομάδα σπηλαιολόγων που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια εθελοντικά στην εξερεύνηση των υπόγειων υδάτων της Αττικής ανακοίνωσε πως έχει εντοπίσει τρεις λίμνες υπογείως του Κηφισού, οι οποίες έχουν προκαλέσει διάβρωση σε επίφοβα πλέον επίπεδα.
«Η συνεχής ροή σκάβει διαρκώς το έδαφος», δήλωσε σε συνέντευξη ο Δημήτρης Θεοδοσόπουλος, μηχανικός και συντονιστής της ομάδας, «οι φθορές έχουν φτάσει σε σημείο που έχουν ξεκολλήσει τα τσιμέντα το νερό έχει φτάσει τους πάσσαλους θεμελίωσης». Πρόκειται για την τρίτη και μεγαλύτερη λίμνη που έχει εντοπίσει η ομάδα, αυτή τη φορά στο ύψος του Περιστερίου, ενώ οι δύο προηγούμενες είχαν εντοπιστεί το 2021 και το 2023 στο ύψος της Χαλκηδόνας και των ΚΤΕΛ Κηφισού, αντίστοιχα.
Ωστόσο, να επισημάνουμε ότι ως τώρα δεν έχει εμπεδωθεί ευρέως η ύπαρξή αυτών των υπόγειων δεξαμενών και το επίπεδο της διάβρωσης που έχει επέλθει, παρά τις εκτεταμένες ενέργειες καθαρισμού που είχαν υλοποιηθεί το αμέσως προηγούμενο διάστημα από την Περιφέρεια Αττικής.
Πρέπει να ανησυχούμε;
© Dimitris Peristeris/ SOOC
Τα μέλη της ομάδας πρόταξαν το θέμα στην Πολιτεία ακριβώς για τους φόβους σχετικά με τον κίνδυνο στατικότητας της λεωφόρου, τόσο εξαιτίας της έκτασης τους βάθους στον πυθμένα (υπολόγισαν περίπου 50-60 μ. το μήκος στη δεξαμενή στο ύψος του Περιστερίου) όσο και για τη διάβρωση στα πλευρικά τοιχία της εγκιβωτισμένης κοίτης.
«Σύμφωνα με την πρώτη εικόνα», δήλωσε απ’ την πλευρά της κυβέρνησης ο Παύλος Μαρινάκης, «δεν προκύπτουν μακροσκοπικά ευρήματα τα οποία να δικαιολογούν αυτή την καλλιεργούμενη ανησυχία· μοιάζει να μην υπάρχει κάποιος άμεσος ή επιβεβαιωμένος κίνδυνος», όμως περισσότερες και πιο στοιχειοθετημένες πληροφορίες θα ανακοινωθούν μετά τη σύσκεψη μεταξύ Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, Περιφέρειας και ΕΥΔΑΠ που έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη 9/1.
Μέχρι τότε, έχουμε στη διάθεσή μας αμφίρροπες εκτιμήσεις για τον κίνδυνο. Κάνοντας μια εκτίμηση από τις εικόνες που έχουν δημοσιευθεί στο βίντεο της ομάδας, ο καθηγητής του ΕΜΠ Νίκος Μπελαβίλας κρίνει «ανησυχητικό το ότι σε ορισμένα σημεία έχουν αποκαλυφθεί οι μεγάλοι πασσαλότοιχοι που στηρίζουν τα πρανή.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι, όπως φαίνεται, «στον Κηφισό δεν έχει ακολουθηθεί κανένα πρωτόκολλο ασφάλειας» και ο μόνος τρόπος να δοθεί απάντηση για το επίπεδο επικινδυνότητας «είναι να συγκροτηθεί άμεσα ένα έμπειρο επιστημονικό επιτελείο δομοστατικών πολιτικών μηχανικών» που θα ελέγξει εάν (και σε ποια σημεία) είναι απαραίτητες οι άμεσες διορθωτικές παρεμβάσεις, ενώ σε κάθε περίπτωση, όπως τόνισε, πρέπει να δρομολογηθούν ευρείες εργασίες συντήρησης, δεδομένου ότι το έργο δεν έχει συντηρηθεί από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Από την άλλη, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής διαχείρισης φυσικών καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας εμφανίστηκε καταρχήν καθησυχαστικός ως προς το ζήτημα της στατικής επάρκειας στη λεωφόρο Κηφισού, αφήνοντας βέβαια κάποιους αστερίσκους.
Χαρακτήρισε «κάτι το συνηθισμένο» τέτοιου είδους λίμνες σε πλακοσκεπείς αγωγούς ή εγκιβωτισμένα ποτάμια «δεδομένου ότι η διαβρωτική ενέργεια του νερού που ρέει διαβρώνει πρώτα τον πυθμένα». Πρόκειται, ουσιαστικά, για σημεία όπου συγκεντρώνεται η ροή του νερού βάσει της μορφολογίας του εδάφους. Η τρίτη και μεγαλύτερη λίμνη που εντοπίστηκε, συγκεκριμένα, συγκρατεί νερό από τον «άνω ρου» του Κηφισού, δηλαδή απ’ τις περιοχές Πάρνηθα, Λιόσια, Εκάλη και Αδάμες.
Αλλά η διάβρωση του πυθμένα, όπως τόνισε, δεν σημαίνει αναγκαστικά πως θέτει κίνδυνο καθίζησης: τα φορτία του αυτοκινητόδρομου στηρίζονται όχι από τον πυθμένα, αλλά από τα τοιχώματα και τους πασσάλους, που είναι θεμελιωμένοι σε βάθος περίπου 15 μ. κάτω από τη γη. Σε κάθε περίπτωση, και ο ίδιος επεσήμανε ότι επείγει έλεγχος από ειδικούς πολιτικούς μηχανικούς για να εξακριβωθεί η φθορά.
