Τα μυστικά που ίσως δεν γνωρίζεις για τον Εθνικό Κήπο
Ο «θρόνος» της βασίλισσας Αμαλίας, το ρωμαϊκό μωσαϊκό δάπεδο και η σημασία του ως βιότοπος είναι μερικά από τα μυστικά του μεγαλύτερου κήπου της Αθήνας.
- 15 ΟΚΤ 2024
Ταυτισμένος με τη ζωή των κατοίκων της Αθήνας, ο Εθνικός Κήπος εξυπηρετεί τις παράλληλες καθημερινότητες τους. Ενδείκνυται για τρέξιμο και γυμναστική, για βόλτες με τα κατοικίδια, για να παίξουν οι μικρότεροι της παρέας αλλά και για μια ανάπαυλα κάτω από την σκιά των δέντρων. Ο μεγαλύτερος και πλουσιότερος κήπος της Αθήνας είναι ένα σπουδαίο δείγμα αρχιτεκτονικής τοπίου του 19ου αιώνα, με τα εκατοντάδες δέντρα, τους θάμνους, τα φυτά και τις λίμνες να δημιουργούν μια όαση στο κέντρο της πόλης.
Θεωρείται το μεγαλύτερο και πιο επιτυχημένο έργο της βασίλισσας Αμαλίας, η οποία επιθυμούσε να αποδώσει μία εξωτική αίσθηση στον κήπο. Γι΄αυτόν τον λόγο μεταφέρθηκαν 15.000 καλλωπιστικά φυτά από το εξωτερικό, κυρίως τη Γένοβα και το Μιλάνο, ώστε να φυτευτούν στο κέντρο της πόλης. Πέρα από τις ουασινγκτόνιες, κατέφτασαν τότε με το μεταγωγικό καράβι καζουαρίνες, αρίες, γιούκες και άλλα, μερικά από τα οποία παραδόξως επιβιώνουν μέχρι σήμερα, έχοντας αντισταθεί σε δύο γερές καιρικές καταστροφές, του 1852 και του 1931.
Όσες φορές κι αν βρεθείς στον Εθνικό Κήπο, πάντα εμφανίζεται μπροστά σου κάτι καινούργιο. Μπορεί να υποθέτεις ότι γνωρίζεις τον κήπο όμως έχει μία «σπειροειδή δομή» όπως είχε παρατηρήσει η Βάνα Ξένου με αφορμή την έκθεση που είχε στήσει εντός τού και «λόγω αυτού κυρίως, υπάρχει η αίσθηση ότι συνεχώς κάτι αποκαλύπτεται μπροστά σου».
Πίσω από τον χώρο της Παιδικής Χαράς, η βασίλισσα Αμαλία είχε φτιάξει τον δικό της «θρόνο». Το σιδερένιο παγκάκι είναι γνωστό ως το κάθισμα της Αμαλίας, από όπου μπορούσε να επιβλέπει τις εργασίες και να απολαμβάνει το ηλιοβασίλεμα και τη θέα στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Στις πρώιμες εποχές του κήπου, όταν δεν υπήρχαν κτήρια και τα δέντρα ήταν ακόμα χαμηλά, η θέα ήταν ανεμπόδιστη και το μάτι μπορούσε να φτάσει μέχρι τη θάλασσα.
Αρχαιολογικά ευρήματα ανακαλύφθηκαν μέσα στα χρόνια, είτε κατά τις πρώτες εργασίες στον κήπο είτε μετέπειτα, όπως αυτές που έγιναν για την κατασκευή του μετρό. Το ρωμαϊκό μωσαϊκό δάπεδο, που βρίσκεται προς την πλευρά της λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας, χρησιμοποιήθηκε από τη βασιλική οικογένεια ως εξωτερικό αίθριο περιβαλλόμενο από αναρριχώμενα φυτά.
Στον κήπο βρίσκεται και μία ρωμαϊκή επιγραφή όπου είναι γραμμένα τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, την οποία δώρισε ο Αμιντόρε Φανφάνι, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, στην Ελλάδα το 1959.
Επί της λεωφόρου Αμαλίας, σε βάθος τεσσάρων περίπου μέτρων, αποκαλύφθηκε, στη διάρκεια εργασιών κατασκευής του μετρό, τμήμα ρωμαϊκού λουτρού. Όπως αναφέρουν και στο βιβλίο Αθήνα, ο Θανάσης Γιοχάλας και η Τόνια Καφετζάκη, η αρχική κατασκευή του προσδιορίζεται στα τέλη του 3ου – αρχές 4ου μ.Χ. αι. Φαίνεται ότι στη συνέχεια καταστράφηκε και ανακατασκευάστηκε τον 5ο – 6ο αι. Μάλλον το συγκρότημα επεκτεινόταν τόσο μέσα στον Εθνικό Κήπο όσο και στην άλλη πλευρά της λεωφ. Αμαλίας.
Στον Εθνικό Κήπο βρίσκουν καταφύγιο, φωλιάζουν και αναπαράγονται ελεύθερα αρκετά είδη πανίδας. Οι συνθήκες της πυκνής βλάστησης, η έντονη παρουσία νερού, το γεγονός ότι ο Κήπος κλείνει κατά τις βραδινές ώρες, διατηρώντας συνθήκες ηρεμίας, τον έχουν μετατρέψει σε ένα πολύ σημαντικό αστικό βιότοπο.
