Τα πιο διάσημα ονόματα της street art στην Αθήνα

Φεστιβάλ όπως το Μικρό Παρίσι υπήρξαν οι πρώτοι διδάξαντες που άνοιξαν το δρόμο: γιγαντιαία murals ζωντάνεψαν σε τυφλές όψεις μεγάλων και μικρών πολυκατοικιών στο κέντρο της πόλης, στο Μεταξουργείο, στου Ψυρρή, στο Γκάζι και αλλού. Χωρίς το γράμμα του νόμου, street art παρεμβάσεις τέτοιου βεληνεκούς που χρειάζονται σκαλωσιές, σχοινιά και πολλές ώρες δουλειάς θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν.

Έπειτα όλα αυτά τα έργα έγιναν τα new age τοπόσημα της Αθήνας, τα σύμβολα για το εναλλακτικό προφίλ της πρωτεύουσας. Ας μην ξεχνάμε ότι η Αθήνα χαρακτηριζόταν «νέο Βερολίνο».

Πολλά από τα ονόματα-υπογραφές που βρίσκονται πίσω απ’ τα γνωστότερα street art έργα της πόλης είδαν το μέλλον τους εκτός συνόρων και πέρα από τα αυστηρά όρια του street art. Έτσι, πλέον οι γραμμές και το ύφος τους είναι αναγνωρίσιμα και περιζήτητα διεθνώς. Το κανονικό τους όνομα, όμως, παραμένει σε μερικές περιπτώσεις κρυφό. Σε ποιος καλλιτέχνες αναφερόμαστε;

Same84

Τα τελευταία χρόνια το όνομά του είναι πίσω από διόλου ευκαταφρόνητα πρότζεκτ: στην Ελευσίνα και την 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης πέρυσι (με μια επιμελητικά έξυπνη πρόταση, πάνω σε λινάτσες και σκαλωσιές), στο κανάλι της ΕΡΤ3 με την εκπομπή Η τέχνη του δρόμου, σε όλα τα μεγάλα «κομμάτια» που απαθανατίζουν τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, όπως το εμβληματικό artwork στο παρκέ του Τρίτωνα.

Στη συνείδηση παραμένει «γκραφιτάς», όπως έχει αναφέρει, και έχει κάθε δικαίωμα αφού ξεκίνησε πατώντας σχέδια πάνω σε τρένα πίσω στο ’96. Είναι επίσης ένας από τους ανθρώπους που συντέλεσαν στο να διαδοθεί, να μπει σε όλα τα σπίτια. Σε όσους παρατηρούν γενικά την πόλη περπατώντας, το ζωντανό comic style του Same84 είναι εύκολα αναγνωρίσιμο. Συχνά παραπέμπει στο εφέ της διάθλασης – δείτε το.

INO

Άσπρο, μαύρο και μια λεπτομέρεια από γαλάζιο, λες και έχεις βάλει φίλτρο από πρόγραμμα της κάμερας. Τα μάτια βγάζουν σπίθες και το κορμί σπάει σε κομμάτια. Ο street artist INO με αυτή την παλέτα και συναισθηματική φόρτιση πάντα στα σχέδιά του είναι παρών σε πολλές γεωγραφικές τοποθεσίες που απέχουν χιλιόμετρα: στο Ρέικιαβικ, στη Βραζιλία, στην Ίμπιζα, στην Κύπρο (στην κυπριακή βουλή, συγκεκριμένα), στο Art Basel του Μαϊάμι και αλλού. Είχε κάνει έργο και στο Κίεβο.

Στο ενδιάμεσο, o INO είχε τραβήξει το βλέμμα των New York Times, προκειμένου να μεταφέρει την εικόνα της Αθήνας σε σχέση με τη street art. Ούτε σε εκείνη ούτε σε άλλη περίσταση αποκάλυψε το πραγματικό του όνομα, παραμένει γνωστός-άγνωστος, έχοντας δώσει δημόσια (μέσω της σελίδας του) μονάχα τα εξής στοιχεία: είναι απόφοιτος της ΑΣΚΤ και ζωγραφίζει τοίχους από το 2000.

Τα murals που έχει κάνει από τότε στην Αθήνα, ασπρόμαυρα και έγχρωμα (πάντα μεγάλα), υπάρχουν κάπου μες στο μυαλό μας – αρκεί να τα δούμε και θα ανάψει η «λάμπα» της ιδέας, σαν κόμικ. Όπως ο νομοθέτης Σόλωνας στο Μεταξουργείο, ένα πιο παλιό αλλά πασίγνωστο κομμάτι επάνω στη λεωφόρο Αχιλλέως.

Cacao Rocks

Το κακάο τα σπάει, όπως και τα σχέδια του Ιάσονα Μέγκουλα που δανείστηκε αυτή τη φράση για ψευδώνυμο. Είναι γιος του γλύπτη Γιώργου Μέγκουλα, ξεκίνησε να βάφει στην Κέρκυρα, σπούδασε γαλλική φιλολογία στην Αθήνα και στο Ανζέ, έζησε μερικά χρόνια σε Φρανκφούρτη και Βερολίνο, αλλά κατέληξε στην Αθήνα, πιστεύοντας ότι είναι ένα δυναμικό alternative κέντρο για την τέχνη του δρόμου και την τέχνη του γενικότερα.

Έδρα του είναι η γειτονιά του Ψυρρή και συγκεκριμένα η περιοχή γύρω από την γκαλερί Alibi, με την οποία συνδέεται. Παραμένουν στη ζωή πολλά από τα έργα του εκεί, όπως τα φτερά αγγέλων, εάν κάνετε μια βόλτα. Αλλά εδώ και χρόνια, η φήμη και οι χαρακτηριστικές γραμμές του έχουν ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, μέσα από περιοδικά (New York Times, National Geographic, Guardian και BBC), γκαλερί και διεθνή art fairs, όπως και πολλές αναθέσεις από μεγάλα εμπορικά brands.

Δεν είναι να απορεί κανείς: το ύφος του έχει εδραιωθεί και συνδυάζει ζωντάνια, κυβιστικές γραμμές και ελληνική, μεσογειακή ταυτότητα. Λίγα είναι τα χρώματα που βουτάει τα πινέλα του, κυρίως παίζει ανάμεσα σε μπλε και κίτρινο, μαζί με τις αποχρώσεις τους. Το 2018 τιμήθηκε με το βραβείο Artworks από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Wild Drawing

Είναι επίτευγμα να ξεπεράσεις το εφήμερο της street art και να φτιάξεις ένα εμβληματικό έργο, το οποίο θα μνημονεύεται ως πρωταγωνιστής σε βάθος χρόνου. Ο λόγος για την κουκουβάγια στο Μεταξουργείο (επίσημα ο τίτλος του έργου είναι «Knowl­edge speaks – Wis­dom lis­tens») και τον ανώνυμο έως σήμερα καλλιτέχνη Wild Drawing.

Είναι ένας μετρ του 3D σχεδίου, κυρίως στη θεματολογία του φανταστικού. Γεννήθηκε στο Μπαλί, ζει στην Αθήνα και έχει ολοκληρώσει δεκάδες εντυπωσιακά έργα έως σήμερα στην πόλη μας, αν και δεν είναι τόσο μεγάλα σε μέγεθος, είτε κεντρικά από άποψη τοποθεσίας, όσων άλλων καλλιτεχνών του είδους. Τέτοιας κλίμακας παρεμβάσεις έχει πραγματοποιήσει στην Αλβανία, κατόπιν πρόσκλησης από φεστιβάλ.

Μερικά από τα πιο πολιτικά φορτισμένα σχέδιά του κρύβονται στα στενά των Εξαρχείων.

SimpleG

Τα στιλιζαρισμένα, ονειρικά, τεράστια murals που έχει φτιάξει τα τελευταία χρόνια στην πόλη μας είναι περισσότερα γνωστά απ’ το ψευδώνυμο ή το πραγματικό του όνομα. Η νεαρή κοπέλα με το βιβλίο στο χέρι σε μια τυφλή όψη του Μεταξουργείο η οποία έγινε viral, όπως και το «sequel» του σχεδίου στη Φιλοσοφική Σχολή με θέμα την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, το ρεαλιστικό κομμένο λουλούδι που προσφέρεται από ένα χέρι σε τοίχο του Κολωνού είναι μερικά από τα αριστουργήματα του συγκεκριμένου καλλιτέχνη.

Ο Γιώργος Δημουλάς, όπως είναι κανονικά το όνομά του, σπούδασε στην ΑΣΚΤ και παράλληλα με τη γλώσσα που έχει αναπτύξει σε τοίχους εντός και εκτός συνόρων (πολλά μεγάλα έργα του υπάρχουν στη Βηρυτό, ένα  εξαιρετικό mural, το Medusa’s dance βρίσκεται στην Καταλονία), εξασκεί την τέχνη της αγιογραφίας.

Achilles

Τα γυναικεία πρόσωπα του Αχιλλέα διατηρούν ακόμη το χάρισμα: είναι τα πιο ευθύβολα βλέμματα που θα βρεις στους τοίχους της Αθήνας, ενώ οφείλεις να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά και να; είσαι σε επαγρύπνηση εάν θέλεις να τα εντοπίσεις. Διότι τα έργα του Achilles δε φτάνουν σε μέγεθος τα murals άλλων καλλιτεχνών, βρίσκονται σε μια γωνία, σε ένα παράθυρο, σε ένα ξεχασμένο σημείο του κέντρου που βρήκε η τέχνη του εύφορο έδαφος για να ανθίσει.

Ο Achilles είναι ενεργός στη σκηνή του graffiti από τα χρόνια προ 2000, δουλεύει κυρίως με σπρέι και συγκαταλέγεται στους πιο γνωστούς καλλιτέχνες του είδους. Πίσω από το συναίσθημα που θα διαβάσει κάποιος στα έργα του, συχνά κρύβεται αρκετός κυνισμός για την πραγματικότητα γύρω μας. Έχει ταξιδέψει και εκτός συνόρων για να βάψει, αλλά κατ’ ουσίαν παραμένει ένας underground καλλιτέχνης που προκαλεί την ίδια έξαψη όποτε συναντάς κομμάτι του στους δρόμους.

Παίζει συχνά με την προοπτική και τη θέση του θεατή, όπως στο διάσημο διπλής όψεως έργο του στον πεζόδρομο της οδού Κωλέττη στα Εξάρχεια.

Soteur

Το πιο μεγάλο έργο που έχει δώσει στην πόλη έγινε πριν λίγο καιρό, τα Χριστούγεννα, πάνω στο «περιτύλιγμα» του Μινιόν: ένα μοντέρνο γεωμετρικό μοτίβο σχεδιάστηκε σε όλες τις επιφάνειες γύρω από το εμβληματικό κτίριο και με τον εσωτερικό φωτισμό που τοποθετήθηκε το πρώην πολυκατάστημα έλαμψε, προμηνύοντας την ανάπλαση που ετοιμάζεται.

Ο Soteur έχει γίνει γνωστός σε πολύ κόσμο μέσα από σημαντικές συνεργασίες που έχει συνάψει με εμπορικά brands, όπως και με τους λογαριασμούς του στα social media, όπου τα πολύχρωμα, «καθαρά», pop art σχέδια με την υπογραφή του ξετυλίγουν όλη τους την ομορφιά. Ωστόσο, όπως έχει δηλώσει, αυτή είναι μία από τις περσόνες που συντηρεί.

Ο κατά κόσμον Σωτήρης Φωκέας αποφοίτησε από της ΑΣΚΤ το 2013 με κατεύθυνση τη ζωγραφική, επέστρεψε αργότερα στη σχολή για μεταπτυχιακό και μέχρι σήμερα έχει λάβει μέρος σε αρκετές εκθέσεις εντός και εκτός συνόρων. Η γλώσσα του παραπέμπει στο comic και την αθωότητα των παιδικών χρόνων ενώ στις συνθέσεις του δεν αντιστέκεται κανένα βλέμμα (ούτε κάμερα κινητού).

Sonke

Οι μελαγχολικές petite κοπέλες με τα πλούσια σγουρά μαλλιά που ξεχύνονται ατίθασα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα από leitmotif στους δρόμους του κέντρου και όχι μόνο: κάτω από παράθυρα, επάνω σε ξεφτισμένους τοίχους και μέσα σε μικρά στενά, ο Sonke απλώνει εδώ και χρόνια τον ρομαντικό «στρατό» του, χωρίς κανένα ίχνος μεγαλομανίας.

Μικρά διαμάντια μέσα στον αστικό ιστό, που χαίρεσαι να ανακαλύψεις. Συχνά δίπλα από τις ασπρόμαυρες φιγούρες ζωγραφίζει μια κόκκινη καρδιά.

Ο Αλέκος Σκουταριώτης έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, διδάσκει σχέδιο ενώ από το 2019 διατηρεί αποκλειστική συνεργασία με την γκαλερί με την Kapopoulos Fine Arts.