Τι επιφυλάσσει το μέλλον για τον πολύτιμο Λόφο Φιλοπάππου
Παρά την πρόσφατη ανακοίνωση ότι εγκρίθηκε η χρηματοδότηση για την ανάπλαση του μεγάλου πνεύμονα πρασίνου, το μέλλον του παραμένει ουσιαστικά άγνωστο.
- 14 ΑΠΡ 2025
Το βασικό ερώτημα πίσω από τη συνεχή διαμάχη που εδώ και δεκαετίες εκτυλίσσεται για τον Λόφο Φιλοπάππου είναι ένα: αντιλαμβανόμαστε τη ζωτική σημασία του λόφου ως κοινόχρηστου δάσους έκτασης 650 στρεμμάτων σε μία πόλη που πάσχει από έλλειμμα πρόσβασης σε χώρους πρασίνου ή μεγαλύτερη προτεραιότητα έχει η αρχαιολογική του αξία, με απώτερο στόχο στο μέλλον να μετατραπεί σε αξιοθέατο;
Μέχρι στιγμής, η δημαρχία Δούκα δεν έχει δώσει ξεκάθαρη απάντηση επί του θέματος, παρά την πρόσφατη είδηση που κυκλοφόρησε σχετικά με την εξασφάλιση χρηματοδότησης για μελέτη και έργα ανάπλασης στους Δυτικούς Λόφους της Ακρόπολης.
Η είδηση αυτή κυκλοφόρησε λίγες ημέρες μετά την ημερίδα που είχαν διοργανώσει πρωτοβουλίες κατοίκων για τη διαχείριση του Λόφου Φιλοπάππου, επισημαίνοντας την ανησυχητική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο λόφος, εξαιτίας της εκτεταμένης εγκατάλειψης από την Πολιτεία: πολλά δέντρα είναι ξεραμένα, το σύστημα ύδρευσης του Λόφου παραμένει υπό διάλυση, ακόμη και υγιή δέντρα κινδυνεύουν να κοπούν, όπως μετέφεραν.
Η παραπάνω απογοητευτική κατάσταση δεν προέκυψε τώρα – καταγγελίες πολιτών για τη γενικότερη υποβάθμιση του Λόφου Φιλοπάππου κυκλοφορούν εδώ και χρόνια, τόσο επί Χάρη Δούκα όσο και επί Κώστα Μπακογιάννη.
Μάλιστα, τον Νοέμβριο του 2024, ο Δήμος Αθηναίων είχε επιβεβαιώσει την έντονη ξηρασία που κατήγγειλαν οι κάτοικοι και ο διευθύνων σύμβουλος της (υπεύθυνης για τη διαχείριση του λόφου) εταιρείας του δήμου Εθνικός Κήπος-Μητροπολιτικό Πράσινο ΑΕ, Νικόλας Φουρναράκης, είχε δεσμευτεί για «άμεσα συγκεκριμένες δράσεις», όπως ενισχυμένη φύτευση, εργασίες καθαρισμού από ξερά υλικά, κλάδεμα και περιποίηση του πρασίνου. Τότε, οι υπεύθυνοι είχαν επικαλεστεί την κλιματική αλλαγή και το ομολογουμένως απρόσμενα θερμό και άνυδρο καλοκαίρι που είχε προηγηθεί.
Ωστόσο, έχοντας φτάσει ένα βήμα πριν από το επόμενο καλοκαίρι, βλέπουμε ότι το βασικό πρόβλημα της υδροδότησης παραμένει άλυτο.
Στο πλαίσιο της τωρινής ανακοίνωσης που εξέδωσε ο Δήμος Αθηναίων, απαριθμούνταν οι εργασίες συντήρησης που είχαν υλοποιηθεί το προηγούμενο διάστημα: κοπή και απομάκρυνση ξερών δέντρων (τα οποία έφτασαν τα 400!), κλάδεμα 30% της φυτικής μάζας στις ελιές, εργασίες καθαρισμού και διάνοιξης του καναλιού αποχέτευσης και περιορισμένες εργασίες φύτευσης στην είσοδο των λόφων (περίπου 100 θάμνων και δέντρων) έχουν ολοκληρωθεί, αλλά όχι κάποια ενέργεια για το ζήτημα του ποτίσματος.
Σημειωτέον, οι κάτοικοι επισημαίνουν ότι υπάρχει πηγάδι στον λόφο, αλλά το νερό του χρησιμοποιείται για να εφοδιάζει τα υδροφόρα καθαριότητας του Δήμου, αντί για το πότισμα του λόφου.
Ενώ εκ των συνθηκών, λοιπόν, αποδεκατίζεται αργά και σταθερά το πράσινο απόθεμα του μεγάλου λόφου στο κέντρο της πόλης, δεν έχει αποσαφηνιστεί ποια θα είναι η εικόνα του μετά την ανάπλαση την οποία γνωρίζαμε από το 2021 ότι θα πραγματοποιηθεί και τώρα επιβεβαιώθηκε η χρηματοδότησή της από το Πράσινο Ταμείο (2.011.280 €).
«Η χρηματοδότηση αυτή», όπως δήλωσε ο δήμαρχος Χάρης Δούκας, «θα καλύψει μελέτες και απαραίτητα έργα υποδομών, ανάπλασης και προστασίας του Λόφου, καθώς και αναβάθμισης του αστικού του εξοπλισμού, [..] για έναν χώρο πιο πράσινο και πιο ασφαλή».
Εκείνο το οποίο τεχνηέντως δεν αναφέρεται στην ανακοίνωση του Δήμου είναι πως την τελική απόφαση στο θέμα του Φιλοπάππου δεν φέρει η αυτοδιοίκηση, αλλά το Υπουργείο Πολιτισμού, καθώς όλοι οι Δυτικοί Λόφοι της Ακρόπολης (Μουσών, Πνύκας, Νυμφών) αποτελούν αρμοδιότητα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης, περιφερειακής υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η επικείμενη ανάπλαση αποτελεί συνέχεια της προγραμματικής σύμβασης που είχε υπογραφεί το 2021, μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού, Δήμου Αθηναίων, Περιφέρειας Αττικής και της εταιρίας Ο.Τ.Α. Εθνικός Κήπος – Μητροπολιτικό Πράσινο Α.Ε.), στο πλαίσιο της οποίας υπογράφηκε συμφωνία για την υλοποίηση έργων στο πλαίσιο αρμοδιοτήτων του κάθε συμβαλλόμενου φορέα με τους εξής γενικότερους στόχους:
- Την προστασία και ανάδειξη των μνημείων του ευρύτερου αρχαιολογικού και ιστορικού χώρου της περιοχής των Λόφων (π.χ. αποκατάσταση του παρεκκλησίου του Αγ. Δημητρίου Λουμπαρδιάρη αλλά και ανάδειξη νέων).
- Τη βελτίωση-αναβάθμιση των υποδομών της εν λόγω περιοχής.
- Την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την αρμονική ένταξή του στο αρχαιολογικό τοπίο.
- Την ασφάλεια των επισκεπτών.
Έτσι, η μελέτη διαχείρισης Πάρκων και Αλσών στην περίπτωση του Φιλοπάππου εκπονείται μεν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων, αλλά πρέπει έπειτα να εξεταστεί τόσο από τη Δ/νση Δασών Αθηνών όσο και από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την κατά νόμον γνωμοδότηση.
Ταυτόχρονα, όπως το ΥΠΠΟΑ έχει διευκρινίσει σε απάντηση προς βουλευτή της αντιπολίτευσης το 2021, «η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων πόλης Αθηνών, διατηρεί πλήρη αρμοδιότητα στα ζητήματα φύλαξης και διαχείρισης του αρχαιολογικού χώρου, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την ολοκλήρωση του έργου».
Με δεδομένες τις προσπάθειες περίφραξης του Λόφου στο παρελθόν (πιο πρόσφατη απόπειρα, το 2015), πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε ότι σε λίγα χρόνια δεν θα πληρώνουμε εισιτήριο για να μπούμε στου Φιλοπάππου;
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
