Το έργο της υπογειοποίησης στα Σεπόλια μέσα από 8 αριθμούς

Ενώ αυτό το καλοκαίρι συμπληρώνονται είκοσι χρόνια λειτουργίας της σύγχρονης λειτουργίας του τραμ στην πρωτεύουσα, παραμένει παγιδευμένο στα ίδια πάνω-κάτω προβλήματα που από την αρχή στεκόντουσαν τροχοπέδη στις ράγες του:

Η αραιή συχνότητα των δρομολογίων, τα προβλήματα ασφάλειας στις διαβάσεις των δρόμων και οι ελλιπείς πόροι για την αναβάθμιση των υποδομών του δικτύου, που σήμερα πια έχει υποστεί ανάλογη απαξίωση με εκείνη του ελληνικού σιδηροδρόμου, έχοντας περάσει στα χέρια της Hellenic Train.

Όλα τα παραπάνω μελανά σημεία συνδέονται με ένα μεγάλης κλίμακας έργο αναβάθμισης που εκκρεμεί από το 2006 και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η Ολομέλεια του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου έκρινε τότε ότι δεν ήταν νόμιμα αιτιολογημένη η απόφαση να κατασκευαστούν υπέργεια οι γραμμές στη διαδρομή του προαστιακού (επιλογή η οποία συνδεόταν βέβαια με τα στενά περιθώρια για την ολοκλήρωση του έργου ως τους Ολυμπιακούς Αγώνες) και έτσι άνοιξε το κεφάλαιο για την υπόγεια ανακατασκευή του δικτύου με ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Ένα κεφάλαιο το οποίο ύστερα από πολλές αναβολές και καθυστερήσεις, βρίσκεται σήμερα περίπου στη μέση, αλλά τουλάχιστον προχωράει. Αποτελεί ένα κομβικό έργο τόσο για το σιδηροδρομικό δίκτυο όσο και την ίδια την πόλη, αφού πρόκειται να αποδεσμεύσει μεγάλη επιφάνεια χώρου σε μία από τις πλέον πυκνοδομημένες γειτονιές του κέντρου, να δώσει τη δυνατότητα για περισσότερα δρομολόγια αλλά και να βάλει τέλος στις αφύλακτες διαβάσεις που έχουν την ευθύνη για σειρά ατυχημάτων τα τελευταία χρόνια.

Παρακάτω, παρουσιάζουμε το μεγάλο έργο της υπογειοποίησης στα Σεπόλια, όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται, μέσα από 8 αριθμούς.

Αρχικά, η σύμβαση για την «Κατασκευή τετραπλού σιδηροδρομικού διαδρόμου και υπογειοποίηση στο ύψος των Σεπολίων» είχε υπογραφεί στα γραφεία της ΕΡΓΟΣΕ στα τέλη του 2018, διασφαλίζοντας τους πόρους της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης (μέσω του προγράμματος Συνδέοντας την Ευρώπη) τα οποία λίγο έλειψε να χαθούν εξαιτίας της χαρακτηριστικής κωλυσιεργίες. Συγκεκριμένα, είχαν παρέλθει 48 μήνες απραξίας από την ένταξη του έργου στο πρόγραμμα χρηματοδότησης και ετοιμαζόταν κλιμάκιο να έρθει για έλεγχο της υπόθεσης.
Από τότε, το έργο προχωράει με πολύ αργό ρυθμό, προκαλώντας την αντίδραση των κατοίκων. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΡΓΟΣΕ, στις αρχές του 2021 είχε ολοκληρωθεί μόλις το 2,5% του έργου, ενώ σήμερα βρισκόμαστε περίπου στο 40% των εργασιών. Από πλευρά του, ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Νίκος Ταχιάος έχει αποδώσει τις καθυστερήσεις στα αρχαιολογικά ευρήματα και τα δίκτυα των Οργανισμών Κοινής Ωφελείας – δύο υπόγεια «ευρήματα» που ήταν μάλλον αναμενόμενα από την εμπειρία κατασκευής του μετρό.
Βέβαια, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι το έργο είναι απαιτητικό από τεχνικής άποψης. Το μέγιστο βάθος της νέας σήραγγας θα φτάνει τα 19 μ. κάτω απ’ το έδαφος, έχοντας να διαχειριστεί σημεία όπου περνά ανάμεσα από τη σήραγγα μετρό της Γραμμής 2 και του μεγάλου αγωγού αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ. Στο σημείο εκείνο, έχει προβλεφθεί η κατασκευή ειδικής αντιστήριξης με διαφραγματικούς τοίχους αυξημένου πάχους (5,7 εκ.).
Συνολικά, οι εργασίες της υπογειοποίησης θα καλύπτουν απόσταση μήκους 2.360 μ., από τα οποία το 60% θα είναι πλήρως υπογειοποιημένο με τη μέθοδο διάνοιξης Cover&Cut, που χρησιμοποιείται επίσης στο δίκτυο του μετρό. Θα κατασκευαστεί ένας τετραπλός σιδηροδρομικός διάδρομος, αλλά θα παραδοθεί σε δύο φάσεις – πρώτα οι δύο γραμμές της δυτικής πλευράς (που θα εξυπηρετούν την κίνηση των υπεραστικών συρμών) και στη συνέχεια οι δύο γραμμές της ανατολικής πλευράς (που θα εξυπηρετούν κατά βάση τους προαστιακούς συρμούς).
Ειδικότερα, με το εφαρμοζόμενο σχέδιο του ΟΣΕ προβλέπεται η υπογειοποίηση 1.230 μ. στο σημείο, από την οδό Σεπολίων μέχρι την οδό Σιώκου, και ακόμη 620 μ. στο σημείο από την οδό Ορφέως μέχρι και την Ιερά Οδό.
Κατά μήκος αυτής της διαδρομής, που εκτείνεται από την έξοδο του σιδηροδρομικού σταθμού Αθηνών προς Θεσσαλονίκη και καταλήγει στις Τρεις Γέφυρες, θα διαμορφωθεί ένας διάδρομος πρασίνου και αναψυχής, πάνω απ’ τις υπογειοποιημένες ράγες, με επιπλέον ελεύθερη επιφάνεια περίπου 20.000 τ.μ.Παιδικές χαρές, υπαίθριες κερκίδες, σκακιέρες και μια πίστα skate θα αποκαλυφθούν μετά την ανάπλαση, δίνοντας πολύτιμη ανάσα στην πυκνοδομημενη γειτονιά των Σεπολίων και όχι μόνο.
Το μεγάλο κατασκευαστικό έργο του οποίου το κόστος ανέρχεται σε 66,8 εκατ. ευρώ ανέλαβε η Intrakat, μια εταιρία η οποία είναι η απόλυτη κυρίαρχος στα μεταφορικά έργα που είναι αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη ανά τη χώρα. Μάλιστα, λόγω των επιπλέον εργασιών αντιστήριξης που προέκυψαν, τέλη του 2021 είχε υπεγράφει συμπληρωματική σύμβαση ύψους 23,8 εκατ. ευρώ, ενώ επίκειται και δεύτερη σχετικά με τα επιπλέον έργα για το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ.
Με την ολοκλήρωση και λειτουργία της υπόγειας σήραγγας Σεπολίων, όλο το τμήμα από την Αθήνα μέχρι το Σ.Κ.Α. θα διαθέτει τετραπλό διάδρομο, πλήρως ανισοπεδοποιημένο, συμβάλλοντας έτσι στην ασφάλεια των διαδρομών, την αύξηση της χωρητικότητας και μείωση του θορύβου. Η επικοινωνία των συνολικά 9 κάθετων δρόμων θα αποκατασταθεί τελικά με ανισόπεδες διαβάσεις (και όχι με αερογέφυρες), διότι –όπως απάντησαν εκπρόσωποι της ΕΡΓΟΣΕ σε ομάδες κατοίκων– θα ήταν αδύνατο κάτι διαφορετικό «αφενός γιατί θα έπρεπε να γίνουν σε πολύ μεγάλο ύψος λόγω του δικτύου της ηλεκτροκίνησης, αφετέρου γιατί θα έπρεπε να καταληφθεί τμήμα του οδοστρώματος της οδού Κωνσταντινουπόλεως με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η διέλευση αυτοκινήτων».

Σύμφωνα με τις νεότερες ανακοινώσεις, το πρώτο μισό του έργου θα παραδοθεί το πρώτο εξάμηνο του 2025, πράγμα που σημαίνει ότι ήδη θα έχει χρειαστεί να εξασφαλίσει νέους πόρους (από τα κρατικά ταμεία), καθώς η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση λήγει το 2024.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ