Το βράδυ του 1997 που ένα περίπτερο βυθίστηκε -σε ζωντανή μετάδοση- στην οδό Πανεπιστημίου
- 22 ΙΟΥΛ 2024
Πλέον φαντάζει αστείο, αλλά υπήρξε περίοδος που κόσμος διερωτόταν με ειλικρίνεια σε συζητήσεις του ποδαριού: Μήπως το υπέδαφος της Αθήνας είναι ακατάλληλο για μετρό και τσάμπα το ταλαιπωρούμε;
Διότι είχε φτάσει κάποια στιγμή που το ένα εμπόδιο διαδεχόταν το άλλο κάτω από την επιφάνεια της γης, τα TBM κολλούσαν για μήνες, με αποκορύφωμα τη στιγμή που ο μετροπόντικας «Ιάσων», μετά το καλοκαίρι του 1997, έφτασε στην τελική ευθεία πριν το Σύνταγμα και έπρεπε να διανύσει το έδαφος κάτω από την Πανεπιστημίου.
Ένας κανονικός γολγοθάς, όπως αποδείχθηκε.
Το πρόβλημα ήταν ότι κάποτε, στο σημείο της κεντρικής οδού, περνούσαν ρέματα που κατέβαιναν από τον Λυκαβηττό, οπότε το έδαφος ήταν σαθρό. Εκτός αυτού, εμφανίστηκαν πηγάδια, στοές, γραμμές δικτύων από την εποχή του Όθωνα, παράνομες συνδέσεις και, γενικά, προέκυπταν απρόβλεπτες υποχωρήσεις εδάφους ανά μερικά μέτρα, οι οποίες παρότι είχαν προβλεφθεί στις γεωτεχνικές μελέτες, αποφασίστηκε ότι θα επιλυθούν με ενέσεις εκατοντάδων κυβικών τσιμέντου για στήριξη. Αυτό επέφερε ακόμη περισσότερες εκπλήξεις.
Από την άλλη, οι αρμόδιοι παρέμεναν καθησυχαστικοί στις δηλώσεις τους. «Επιλέξαμε την πιο συμφέρουσα και ασφαλέστερη μέθοδο διάνοιξης της σήραγγας», είχε απαντήσει σε συνέντευξη στο ΒΗΜΑ ο τότε πρόεδρος της Αττικό Μετρό, Λεωνίδας Κίκηρας, αρχές Σεπτέμβρη.
Τότε οι Αθηναίοι είχαν γυρίσει από τις διακοπές τους και η παραπάνω κατάσταση μεταφραζόταν πολύ απλά σε επιπλέον κίνηση, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ανά εβδομάδα και κάμποση αναστάτωση, μπροστά στο πρωτόγνωρο του πράγματος.
Οι εφημερίδες κάλυπταν με τακτικά ρεπορτάζ το θέμα, ώσπου συνέβη ένα επεισοδιακό γεγονός, το οποίο έμεινε στην ιστορία ως το μεγαλύτερο κατασκευαστικό ευτράπελο του υπόγειου έργου στην πρωτεύουσα: τη στιγμή που συνεργείο του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ βρισκόταν στην Πανεπιστημίου σε ζωντανή σύνδεση το βράδυ της 3ης Οκτωβρίου, ένα περίπτερο πιάστηκε στην κάμερα να συνθλίβεται ολοσχερώς, καθώς η γη άνοιξε και το κατάπιε μέσα σε λίγα δεύτερα.
Η στιγμή που κατέρρευσε το περίπτερο
«Ήμουν μέσα και ξαφνικά ένωσα το περίπτερο να γέρνει προς τα πίσω· πετάχτηκα αμέσως έξω! – ένα λεπτό να έμενα, θα με είχε παρασύρει», είχε δηλώσει στην εφημερίδα Τα ΝΕΑ η μνηστή του περιπτερά, Βάσω Μαυραγάνη, όπως δημοσιεύθηκε στο φύλλο της επομένης.
Το συμβάν συνέβη ένα τέταρτο πριν τις 9 μ.μ. και ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης έτυχε να είχε εξέλθει από το κουβούκλιο λίγα λεπτά νωρίτερα, για να κάνει δηλώσεις στην κάμερα. Λόγω αυτή της σύμπτωσης, δεν υπήρξαν τραυματισμοί ή θύματα, παρά μόνο υλικές ζημιές.
«Μπορούσε να έχει σκοτωθεί άνθρωπος εκεί μέσα», μετέφερε ο περιπτεράς Στάθης Τραπεζαλίδης στον Ελεύθερο Τύπο, «και πελάτες ακόμη που ψώνιζαν ή χάζευαν τα περιοδικά. Τι να πω και για τις ζημιές; Δεν έμεινε τίποτα όρθιο!».
Όπως εξήγησε ο ίδιος, εμφανώς εξαγριωμένος από την απρόσμενη υποχώρηση που λίγο έλειψε να του κοστίσει τη ζωή, οι αρμόδιοι της Αττικό Μετρό δεν τον είχαν προειδοποιήσει για τους κινδύνους, απλώς του είχαν ζητήσει να κλείσει την επιχείρηση σε δεύτερο χρόνο, προκειμένου να κατασκευαστεί νέα βάση από μπετόν κάτω απ’ το περίπτερο.
Είχαν προηγηθεί ανησυχητικά σημάδια, εξού και η παρουσία του τηλεοπτικού συνεργείου στον αριθμό 44 της Πανεπιστημίου την επίμαχη στιγμή: ήταν η τρίτη διαδοχικά υπόγεια κατάπτωση που προκαλούσαν τα έργα του μετρό στην περιοχή και συγκεκριμένα στο σημείο του περιπτέρου, δυο μέρες πριν, είχε προκληθεί ρωγμή στην άκρη του πεζοδρομίου, κάνοντας το μικρό μαγαζί να υπερυψωθεί και να πάρει κλίση μερικές μοίρες προς τα δεξιά.
Την επίμαχη ημέρα, παρατηρήθηκαν τριγμοί στα κτίρια εκείνου του ύψους της οδού, είχαν διαπιστωθεί προβλήματα με σφηνωμένες πόρτες και χαλασμένες κλειδαριές λόγω της μετακίνησης του εδάφους, αλλά δεν υπήρξε οδηγία για εκκένωση, με αποτέλεσμα να φουντώσει η ανασφάλεια κι ο φόβος του κόσμου μπροστά στο θέαμα μιας τρύπας βάθους τριών μέτρων που προκλήθηκε στο οδόστρωμα. Καταστηματάρχες μετέφεραν με ειρωνεία ότι το μόνο που μένει είναι να εξαφανιστούν τώρα ολόκληρα κτίρια.
Με συνοπτικές διαδικασίες, το ρήγμα καλύφθηκε με τσιμέντο ταχείας πήξεως απ’ τους εργάτες, θάβοντας για πάντα το άτυχο περίπτερο μέσα στη γη, με την ανάλογη δέσμευση από την Αττικό Μετρό για αποζημίωση στον ιδιοκτήτη της επιχείρησης.
Κρανίου τόπος η Πανεπιστημίου την επομένη
Σε αντίθεση με την εξήγηση της απλής λογικής, η υποχώρηση του εδάφους δεν ήταν συνέπεια της εκσκαφής του μετροπόντικα (ο Ιάσων είχε ακινητοποιηθεί τα δύο προηγούμενα εικοσιτετράωρα), αλλά των τσιμεντενέσεων που χορηγούνταν στο υπέδαφος, και παρά τις βεβαιώσεις του Λ. Κίκηρα ότι δεν πρόκειται να επαναληφθεί τέτοια ζημιά, η λεωφόρος Πανεπιστημίου ερήμωσε τις επόμενες ημέρες: Τα αυτοκίνητα δεν κυκλοφορούσαν στον κεντρικότερο δρόμο της πρωτεύουσας και, όπως δήλωσαν οδηγοί ταξί, ο κόσμος φοβόταν να περάσει από εκεί.
«Όχι στ’ ανοιχτά πανεπιστήμια, Ναι στην ανοιχτή πανεπιστημίου», έγραφε το πρωτοσέλιδα της τότε βιτριολικής εφημερίδας το Ποντίκι, σατιρίζοντας με σκίτσα και εικονογραφήσεις την ατέλειωτη περιπέτεια της κεντρικής οδού, που έμοιαζε με το γεφύρι της Άρτας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα δημοσιεύματα της εποχής μετρούσαν αντίστροφα τα μέτρα που απομένουν μέχρι να φτάσει η διάνοιξη στο Σύνταγμα, με τα συνεργεία να διενεργούν επαναληπτικές γεωτρήσεις πριν από κάθε βήμα. Στο επόμενο (εξίσου επισφαλές) σημείο επί της Ερμού, αποφασίστηκε η διάνοιξη με ανοικτό όρυγμα.
Τελικά, μερικά χρόνια αργότερα, το Θ’ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών έκρινε ένοχο τον Γάλλο μηχανικό της Αττικό Μετρό Jean Claude Landry, που είχε αναλάβει την επίβλεψη του έργου διάνοιξης στην οδό Πανεπιστημίου, επιφέροντας αμετάκλητη ποινή φυλάκισης έξι μηνών.
