VCA: 15 χρόνια πετάλι και punk στην οδό Μελανθίου

A sunny street for shady people. Αυτή είναι η Μελανθίου, όπως τη χαρακτήρισαν από την πρώτη στιγμή οι δημιουργοί του VCA (Gareth William Jones, Δημήτρης Κουτσοβασίλης ή Peio και Malcolm Mann), όταν επέλεξαν ένα μικρό, «σκοτεινό» στενό στου Ψυρρή για να ανοίξουν το ποδηλατάδικό τους. 15 χρόνια και πολλές αλλαγές μετά, το κατάστημα έχει εξελιχθεί σε έναν δυνατό πυρήνα της ποδηλατικής κοινότητας.

Η Μελανθίου αποτελεί μία ξεχωριστή περίπτωση κι αυτό γιατί έγινε τόπος δημιουργίας μίας κοινότητας με έναν τρόπο εντελώς οργανικό. Το VCA μαζί με το Handlebar, που δυστυχώς κατέβασε οριστικά τα ρολά του πρόσφατα, σηματοδότησαν μια ολόκληρη δεκαετία ανεμελιάς, διασκέδασης, punk κουλτούρας και αγάπης για το ποδήλατο. Ειδικά, για το τελευταίο, σε μία χώρα που οι ποδηλάτες ζουν δεκαετίες τώρα στο περιθώριο, η Μελανθίου ήταν και παραμένει ένας δρόμος που νιώθουν δικό τους χάρη στο μαγαζί του Gareth και του Peio.

Μετά από όλες τις προσπάθειες που έχουν γίνει κατά καιρούς για πιλοτικά προγράμματα, πεζοδρομήσεις και ποδηλατόδρομους, η Αθήνα δεν έχει φτάσει στο σημείο να είναι μια φιλική πόλη ούτε για τους ποδηλάτες ούτε για τους πεζούς, καθώς ο περισσότερος χώρος έχει παραδοθεί στους αυτοκινητιστές. Η πιο συχνή πεποίθηση – που υιοθετούμε κι εμείς οι κάτοικοί της – είναι ότι δεν μπορεί να γίνει φιλική προς το ποδήλατο, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η περιρρέουσα αδιαφορία.

Φυσικά, υπήρξαν και όλοι οι άλλοι που περάσανε από τη γειτονιά μας όλα αυτά τα χρόνια. Ο καθένας συνέβαλε με τον τρόπο του στον χαρακτήρα του δρόμου που απέκτησε τη δική του οντότητα χωρίς κανένα επίπλαστο hype. Με αφορμή τα 15 χρόνια VCA, τα οποία θα γιορτάζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, με αποκορύφωμα ένα party, συζητήσαμε με τον Peio για τη θέση του ποδηλάτου στην Αθήνα σήμερα. O λόγος, σε πρώτο πρόσωπο σε εκείνον.

15 χρόνια και πολλές αλλαγές μετά, το κατάστημα έχει εξελιχθεί σε έναν δυνατό πυρήνα της ποδηλατικής κοινότητας.

Όντως είναι δύσκολο να αλλαχθεί μια πόλη που είναι ήδη χτισμένη και γενικά μια πόλη όπως η Αθήνα που δεν είναι φτιαγμένη για να είναι συμβατή με τον ποδηλάτη. Ο αντίλογος σε αυτό που λένε πολλοί σαν δικαιολογία ότι «είναι δύσκολη, έχει ανηφόρες, κατηφόρες, και γι’ αυτό δεν επενδύουμε», είναι ότι έχει να κάνει με τον ποδηλάτη. Αν θέλει, θα διαλέξει έναν δρόμο που να έχει λιγότερη ανηφόρα. Αν θέλει, μπορεί να κατέβει από το ποδήλατο του.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να εξαλείψεις αυτό το πρόβλημα αν ασχοληθείς με το ουσιαστικό ζήτημα που είναι η έλλειψη υποδομών για το ποδήλατο. Οπότε εγώ θα θεωρήσω ότι είναι απλοϊκό να πούμε ότι ο λόγος που μια πόλη σαν την Αθήνα δεν μπορεί να έχει ποδήλατα γιατί έχει ανηφόρες. Και θα φέρω σαν παράδειγμα τα Τρίκαλα και άλλες μικρότερες πόλεις στην Ελλάδα που έχουν επενδύσει σε αλλαγές, έχουν γίνει προσπάθειες και έμαθε ξανά να κυκλοφορεί ο κόσμος με ποδήλατο.

Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα, έχει μπει σε έναν ιδιαίτερο ποδηλατικό χάρτη και έρχεται πάρα πολύς κόσμος για να κάνει bike packing. Δηλαδή αυτό που φορτώνεις τα μπαγκάζια σου και ταξιδεύεις με το ποδήλατό σου. Έχουμε εξαιρετική φύση, πάρα πολύ καλές θερμοκρασίες και πολλά μέρη που μπορείς να στήσεις τη σκηνή σου χωρίς να έχεις ιδιαίτερο πρόβλημα. Όταν φτάνουν εδώ αυτοί οι άνθρωποι, έχοντας διανύσει όλη την Ευρώπη ή τα Βαλκάνια, η πρώτη ερώτηση είναι «έχετε ποδηλάτες;». Γιατί δεν βλέπουν κόσμο να κυκλοφορεί πάνω σε ποδήλατα. Και η απάντηση όλων των ποδηλατών και των ανθρώπων που είμαστε σε αυτή την κοινότητα είναι «υπάρχουμε αλλά είμαστε λίγοι και δεν φαινόμαστε». Ζούμε ανάμεσα σε αμάξια, το ποδήλατο είναι μία γκρίζα ζώνη.

Πρέπει πρώτα να είμαστε εμείς καλοί αντιπρόσωποι και εκπρόσωποι του οχήματός μας. Όταν είσαι καλός πρεσβευτής του ποδηλάτου, θα σε δει ο άλλος και θα θέλει και αυτός να συμμετέχει σε κάτι πιο συλλογικό. Κάνοντας τη μετάβαση από το ατομικό στο συλλογικό μπορούμε να πούμε ότι έχουν υπάρξει και θα υπάρξουν ομάδες που κάνουν εξαιρετική δουλειά.

Το ποδήλατο είναι για όλα τα γούστα. Κάποιος γεμίζει αδρεναλίνη κατεβαίνοντας τη Συγγρού, άλλος όταν ανεβαίνει την Πάρνηθα για να κατέβει ένα μονοπάτι. Για κάποιον άλλον είναι να πάει ως το Σούνιο και να κάνει ένα κατοστάρι. Άλλοι θέλουν να κάνουνε μια βόλτα, έναν καφέ και να αράζουν σε μια θέα. Όλα καλοδεχούμενα! Σίγουρα με το που ανέβεις στο ποδήλατο, μετά από λίγη ώρα αρχίζουν και σκάνε οι ενδορφίνες. Κάτι αλλάζει στον τρόπο που ζεις και βλέπεις την πόλη σου πάνω σε ένα ποδήλατο. Είναι πλέον ένα playground.

«Προσπαθήσαμε κι εμείς να είμαστε εντάξει με τη γειτονιά, να υπάρχει μία επικοινωνία, γιατί έτσι λειτουργούν οι κοινότητες»

Το VCA βασίστηκε στην ιδέα της κοινότητας. Ο κόσμος ερχόταν γιατί ήθελε να συμμετέχει σε κάτι που είναι ωραίο. Είναι ωραίο να νιώθεις ότι ανήκεις κάπου. Βρήκε έναν δρόμο που ανεξάρτητα με το αν βαράς πετάλι και ανεβοκατεβαίνεις τον Υμηττό ή αν είσαι αστικός ποδηλάτης ή αν στην τελική απλά γουστάρεις να κάνεις τις βόλτες σου, έρχεσαι εδώ για να βρεις άλλους ανθρώπους, να πείτε τα νέα σας και έτσι βοηθάει ο ένας τον άλλον να εξερευνήσει παραπέρα το ποδήλατο και την ιδέα του. Κάπως έτσι η Μελανθίου έγινε ένας ποδηλατικός δρόμος.

Προσπαθήσαμε κι εμείς να είμαστε εντάξει με τη γειτονιά, να υπάρχει μία επικοινωνία, γιατί έτσι λειτουργούν οι κοινότητες. Με μια σωστή επικοινωνία μπορείς να κάνεις κάτι που δεν είναι σύνηθες. Όπως να κλείσεις ένα δρόμο, όπως και κάναμε, και να κανείς live, alleycat races ή ένα πάρτι για την κοινότητά σου.

Δεκαπέντε χρόνια μετά, συμβαίνουν πολλά ωραία στο VCA. Η βάση παραμένει το ποδήλατο – Custom builds, DIY βαψίματα με το δικό μας SPRAY.BIKE, βρίσκεις ειδικό εξοπλισμό και αξεσουάρ, ποδηλατικά και όχι μόνο ρούχα και άλλα πολλά – αλλά κυρίως είναι ένα μέρος όπου μπορείς να αράξεις με ανθρώπους που έχουν κάτι κοινό με εσένα. Την αγάπη για το ποδήλατο.

Η ποδηλατική κοινότητα σίγουρα έχει μεγαλώσει. Έχουν αρχίσει να δημιουργούνται νέες ποδηλατικές ομάδες. Και το αθλητικό κομμάτι έχει περισσότερο ενδιαφέρον. Πιο πολύς κόσμος αποφασίζει να συμμετάσχει σε αγώνες ή να οργανώσει ένα ποδηλατικό event.

Έχουν επανέλθει οι αστικές βόλτες με το Critical Mass που γίνεται κάθε τελευταία Παρασκευή στην πλατεία Κοτζιά. Τις Τετάρτες μαζεύονται για το ΚΡΙΜΑ group ride, ποδηλατικές ομάδες όπως τα παιδιά από BREKELESS και το CREAM FIXED που κάνουν εξαιρετικές δράσεις και βόλτες για να αναφέρουμε κάποια από αυτά.

«Κάποιος γεμίζει αδρεναλίνη κατεβαίνοντας τη Συγγρού, άλλος όταν ανεβαίνει την Πάρνηθα για να κατέβει ένα μονοπάτι. Για κάποιον άλλον είναι να πάει ως το Σούνιο και να κάνει ένα κατοστάρι»

Η Αθήνα έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία πέντε χρόνια. Το gentrification έχει αλλάξει τη δομή της πόλης μας, αλλά πιστεύω ότι ο κόσμος που έχει την ανάγκη να βρει το στέκι του και θα το βρει. Οι δυνατές κοινότητες πάντα βρίσκουν τον χώρο τους.

Το ποδήλατο είναι ένα μέσο για όλους. Υπάρχει αυτό που η ενηλικιώση έρχεται μαζί με ένα αμάξι άρα σταματάω να κάνω ποδήλατο. Και όταν επιστρέφεις, λες αυτό έχασα τόσο καιρό. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αξιόλογες προτάσεις οι οποίες δυστυχώς χρησιμοποιούνται κατά καιρούς προεκλογικά από κάποιους πολιτικούς για να πάρουν ένα μερίδιο του κόσμου μας μαζί τους. Μετά από λίγο εξαφανίζονται.

Θυμάμαι όταν ανακοινώθηκε ο Μεγάλος Περίπατος, έναν κύριο γύρω στα 70 στο ποδήλατό του στην Κηφισιάς που ήρθε δίπλα μου εκστασιασμένος να μου πει ότι σε λίγο καιρό θα μπορεί να κατεβαίνει κι εκείνος στο κέντρο της πόλης με ασφάλεια. Και όταν τελικά απέτυχε όλο αυτό, σκέφτηκα αυτόν τον κύριο που το περίμενε όλη του τη ζωή. Πολύς κόσμος το περιμένει, να νιώσει πιο άνετα στο ποδήλατο για το δοκιμάσει.

Είναι τόσοι πολλοί όσοι έχουν περάσει αυτά τα 15 χρόνια από εδώ. Πάρα πολύς κόσμος που μας έχει υποστηρίξει. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που έχουμε υπάρξει μέρος μιας τόσο ζωντανής κοινότητας, γιατί δεν είναι εύκολο να το βρεις αυτό παντού. Οπότε αυτό είναι ένα ευχαριστώ σε όλον αυτό τον κόσμο στα 15 χρόνια που έχει έρθει εδώ, έχει αράξει με το ποδήλατό του, έχει χτυπηθεί σε κάποιο λάιβ έξω από το μαγαζί, τα συγκροτήματα που μας έχουν τιμήσει με την παρουσία τους, αλλά και όλους όσους μας έχουν εμπιστευτεί για το επόμενο τους ποδήλατο. Σε όλο τον κόσμο που εξακολουθεί να κάνει ποδήλατο και να μην τον νοιάζουν οι δυσκολίες. We got this!