15 θανατηφόρες κλωτσιές στο κεφάλι της λογικής

Ένας άνθρωπος σε εμφανώς κακή κατάσταση, βρέθηκε κλειδωμένος σε ένα κοσμηματοπωλείο του κέντρου της Αθήνας. Ίσως για να το ληστέψει, ίσως και όχι. Προσπάθησε απεγνωσμένα να διαφύγει, επιχείρησε να σπάσει την πόρτα, κατέληξε να σπάει τη βιτρίνα και να δέχεται κλωτσιές στο κεφάλι όσο βρισκόταν ανάμεσα στα σπασμένα γυαλιά και πεσμένος στο πεζοδρόμιο. Λίγη ώρα αργότερα, εξέπνευσε.

Πραγματικά, δεν νομίζω ότι πρόκειται για θέμα που χωράει ιδιαίτερη ανάλυση, ούτε αποτελεί τροφή για ντιμπέιτ και τσακωμούς. Ένας τοξικομανής χαροπάλευε στη μέση του δρόμου και ο περήφανος όχλος τον κλωτσούσε στο κεφάλι, με μερικούς άλλους -μεταξύ αυτών των άλλων και τους άνδρες της αστυνομίας- να παρακολουθούν ατάραχοι και μόνο έναν να προσπαθεί να τους εμποδίσει. Πρόκειται για μια ντροπιαστική πράξη, που δεν χωράει ελαφρυντικά και δικαιολογίες. Το να σκεφτείς μόνο να αρχίσεις τα ‘ναι μεν αλλά’ είναι εξίσου ντροπιαστικό και ποταπό με το να κλωτσούσες εσύ στο κεφάλι αυτόν τον άνθρωπο.

Ειλικρινά, η συζήτηση θα μπορούσε να έχει τελειώσει εδώ, με μια ομόθυμη καταδίκη του ανατριχιαστικού περιστατικού, όπως θα γινόταν σε μια κανονική ευρωπαϊκή κοινωνία, η οποία δεν έχει αγγίξει τα όρια του πάτου. Προφανώς, αν πράγματι είχε μπει για να ληστέψει, θα έπρεπε να υποστεί τις συνέπειες, ενώπιον ενός δικαστηρίου και μόνον αυτού.

Δυστυχώς όμως, εδώ δεν έχουμε τέτοια προνόμια. Πρέπει όλα να τα τραβήξουμε από τα μαλλιά, πρέπει όλα να τα σχολιάσουμε τη στιγμή που συμβαίνουν με βαθυστόχαστες αποψάρες, πρέπει να βρούμε ταξικό και κοινωνιολογικό υπόβαθρο, πρέπει να τσακωθούμε, πρέπει να συγκινήσουμε, πρέπει να φτάσουμε στο άλλο άκρο, πρέπει να γράψουμε νούμερα.

Προφανώς, το περιστατικό της περασμένης Παρασκευής έχει και δεύτερη και τρίτη ανάγνωση. Για τις άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι τοξικομανείς και τους κινδύνους που διατρέχουν. Για την τραγική κατάσταση του κέντρου της Αθήνας. Για την οργή, τον θυμό που κρύβουμε όλοι μέσα μας. Την ώρα που ο ιδιοκτήτης και οι περαστικοί κλωτσούσαν τον πεσμένο τοξικομανή άλλωστε, δεν διοχέτευαν παρά ένα μικρό κομμάτι της οργής που κρύβουν μέσα τους. Για τον φασισμό της αυτοδικίας και όσων την δικαιολογούν ή την μπερδεύουν με την αυτοάμυνα.

Όλες οι παραπάνω αναγνώσεις σαφώς και πρέπει να γίνουν, να αναλυθούν και να συζητηθούν, καμία αντίρρηση. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος όμως να γίνουν με έξαλλα ποστ στο Facebook και άρθρα που γράφτηκαν επειδή κάποιος αρχισυντάκτης έκρινε πως δεν γίνεται το μέσο του να μην πάρει θέση στο θέμα των ημερών. Ας περιοριστούμε πρώτα στο αυτονόητο, να πείσουμε δηλαδή ανθρώπους που αναπνέουν, κινούνται και εργάζονται δίπλα μας πως όταν ένας τοξικομανής χαροπαλεύει και οι περαστικοί τον κλωτσάνε στο κεφάλι δεν υπάρχει η παραμικρή δικαιολογία και μετά θα λύσουμε και τα υπόλοιπα ζητήματα της κοινωνίας. Ας μάθουμε πρώτα να είμαστε άνθρωποι και μετά θα γίνουμε και σωστοί πολίτες.

Αντί αυτού όμως, χάθηκε για ακόμη μια φορά η μπάλα. Με μπαρούφες που μύριζαν κόμπλεξ από χιλιόμετρα για ένοχους νοικοκυραίους και ταξική πάλη, με ψηφοφορίες στο ίντερνετ για το αν συμφωνείς με την πράξη του κοσμηματοπώλη(!) λες και ζούμε σε ρωμαϊκή αρένα, με συμψηφισμούς και απλοποιήσεις, με ιδεολογικές μπούρδες και σκοπιμότητες, ακόμα και με υπερβολική αγιοποίηση ενός ανθρώπου που ίσως πράγματι να μπήκε για να ληστέψει.

Ας συμφωνήσουμε πρώτα όλοι στο αυτονόητο, ότι δηλαδή κανένας δεν έχει δικαίωμα να σκοτώσει για να προστατεύσει την περιουσία του και τότε είμαι αισιόδοξος ότι θα τα βρούμε και τα υπόλοιπα.

Όσο τσακωνόμαστε όμως για το προφανές, τόσο θα χάνω την ελπίδα μου και θα θεωρώ μάταιο οποιοδήποτε σχόλιο επεκτείνεται πέρα από αυτό.

Ακόμα και η ταυτότητα του θύματος, μικρή σημασία έχει στην ουσία του θέματος. Σέβομαι την ανάγκη όσων γνώριζαν τον Ζακ Κωστόπουλο να θελήσουν να πουν δυο λόγια για τον άνθρωπο που έφυγε, ίσως και να εμποδίσουν ένα δεύτερο, προφορικό αυτή τη φορά λιντσάρισμα της προσωπικότητάς του. Όμως η συζήτηση θα παρέμενε ίδια ακόμη κι αν το θύμα βρισκόταν εντελώς εκτός της δημόσιας σφαίρας. Άλλωστε όσο ο όχλος κλωτσούσε με μανία έναν πεσμένο τοξικομανή, δεν είχε ιδέα και δεν τον ένοιαζε καν η ταυτότητά του. Όποια σύνδεση λοιπόν του γεγονότος με την ταυτότητα του θύματος, είναι βιαστική και άκαιρη, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο.

Μια συζήτηση του δεδομένου bullying που δέχθηκε ο Ζακ στη ζωή του για να φτάσει μέχρι εδώ, καλό θα είναι να γίνει, όμως αυτή πρέπει να συμβεί με ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Κι αφού πρώτα λύσουμε κάποια πιο θεμελιώδη ζητήματα, όπως το να φροντίσουμε να μην υπάρχουν γύρω μας άνθρωποι που δικαιολογούν και βρίσκουν ελαφρυντικά σε δολοφονικά λιντσαρίσματα στο κέντρο της πρωτεύουσας, υποκαθιστώντας την αστυνομία και την δικαιοσύνη ταυτόχρονα.

Ας επανακαθορίσουμε πρώτα τα αυτονότητα, ας κάνουμε την κοινωνία μας έστω ανθρώπινη και μετά προσπαθούμε να την κάνουμε και ευρωπαϊκή.

Κεντρική φωτογραφία: Eurokinissi