Είναι ο Ομπάμα πρόεδρος της μιας αφίσας;

«Πριν λίγα χρόνια, σκεφτόμουν ότι αυτό που πρέπει να κάνει καλά κάποιος που βρίσκεται στη θέση μου, είναι να εφαρμόζει την πολιτική που έχει σχεδιάσει. Αυτό είναι σημαντικό. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να προσφέρεις στον αμερικανικό λαό ένα αφήγημα που θα του δώσει μια αίσθηση ενότητας, ένα όραμα και αισιοδοξία, ιδιαίτερα σε δύσκολους καιρούς». 

Η παραπάνω δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σε συνέντευξή του στο CBS τον περασμένο Ιούλιο,  δείχνει τη σημασία που δίνει στην επικοινωνία, ως όπλο όχι μόνο για να κερδίσει κανείς τις εκλογές και να κυβερνήσει, αλλά και για να κυβερνήσει με τον λαό στο πλευρό του.

“Το να είσαι πρόεδρος, δεν σημαίνει να λες ιστορίες. Το να είσαι πρόεδρος σημαίνει να ηγείσαι και ο πρόεδρος Ομπάμα απέτυχε σε αυτό. Γι’ αυτό οι Αμερικανοί έχουν χάσει την πίστη τους σε αυτόν” ήταν η απάντηση του υποψήφιου των Ρεπουμπλικάνων Μιτ Ρόμνεϊ.

Μια απάντηση λανθασμένη, στα πλαίσια της εκστρατείας, ενόψει των εκλογών της 6ης Νοεμβρίου, αλλά δικαιολογημένη.

 Οποιοσδήποτε στη θέση του Ρόμνεϊ, θα έπρεπε να επικεντρωθεί στην ουσία της πολιτικής του Ομπάμα και όχι στην εικόνα του και στα όσα λέει για τον εξής απλό λόγο: Όταν έρχεται κατά πάνω σου ένας τυφώνας, δεν επιδιώκεις κατά μέτωπο σύγκρουση, προσπαθείς απλώς να τον αποφύγεις.

Και ο Μπαράκ Ομπάμα στον τομέα της επικοινωνίας και της πολιτικής προπαγάνδας, είναι ένας πραγματικός τυφώνας. Όπως και ο προηγούμενος εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ που ήταν Δημοκρατικός, ο Μπιλ Κλίντον.

The People’s President

Ας γυρίσουμε πίσω στο 2007, όταν ο γερουσιαστής τότε Ομπάμα αποφασίζει να θέσει υποψηφιότητα για το χρίσμα των Δημοκρατικών.

Ξεκίνησε ως απόλυτο αουτσάιντερ, έχοντας να αντιμετωπίσει την πανίσχυρη Χίλαρι Κλίντον και την καχυποψία για τις ικανότητές του και την έλλειψη πείρας, μέσα στο ίδιο του το κόμμα.

Μπορεί  οι υπερασπιστές των πεπραγμένων του στην οικονομία, να υποστηρίζουν ότι με την οικονομική κρίση, ο Μπους τον άφησε με τη βόμβα στα χέρια, ωστόσο για τον Ομπάμα, η θύελλα που προκάλεσε παγκοσμίως η κατάρρευση της Lehman Brothers, τον μετέτρεψε ξαφνικά στον άνθρωπο που όλοι περιμένουν.

H παγκόσμια οικονομική κρίση, ήταν η δικιά του μεγάλη ευκαιρία.  Αν δεν είχε ξεσπάσει, είναι πιθανό πολλοί Αμερικανοί ψηφοφόροι να μην είχαν τολμήσει. Ο Ομπάμα ερχόταν ως ο πρόεδρος, που θα αποδείκνυε για άλλη μια φορά ότι το «Αμερικανικό όνειρο» παρέμενε ζωντανό. Ένας αφροαμερικανός, που ξεκίνησε από τα χαμηλά και έφτασε στην κορυφή, ακριβώς τη στιγμή, που το έθνος του τον είχε απόλυτη ανάγκη.

Μια υπέροχη ιστορία (θα γίνει ταινία κάποτε), ένας χαρισματικός πρωταγωνιστής και ένας λαός έτοιμος να δείξει στην ανθρωπότητα, ότι είναι αρκετά ώριμος για να επιλέξει έναν μαύρο πρόεδρο, που υπόσχεται να βάλει τέλος στη σκοτεινή (σε όλους τους τομείς) περίοδο του Τζορτζ Μπους.

 

Δεν έμειναν στη γοητεία του παραπάνω αφηγήματος, αλλά αποφάσισαν να αποκτήσουν εκατομμύρια συνεργάτες στην προσπάθειά τους, να βάλουν τον Μπαράκ Ομπάμα στο Λευκό Οίκο.

Η προεκλογική εκστρατεία του Ομπάμα το 2008, αποτελεί υπόδειγμα του πώς μετατρέπεις τον απαθή ψηφοφόρο σε ενεργό μέλος.

Οι παραπάνω εικόνες είναι αποτέλεσμα της δουλειάς καλλιτεχνών που κλήθηκαν το 2008 να συμμετάσχουν στο πρότζεκτ “Design for Obama” και να συνεισφέρουν για να εκλεγεί ο Ομπάμα. Η ίδια προσπάθεια “τρέχει” και στις μέρες μας. Οι πρώτες δέκα αφίσες είναι από το 2008 και οι άλλες δέκα από το 2012.

 

Το επιτελείο του τότε υποψήφιου και νυν προέδρου, χρησιμοποίησε όσο κανείς άλλος τη δύναμη του διαδικτύου, παίζοντας μπάλα σε ένα γήπεδο, που ο αντίπαλός του το 2008, Τζον Μακέιν, δεν μπορούσε να μπει.

Ο Ομπάμα, στόχευσε στις ηλικίες 18-29 και μέσω του MySpace, του Facebook και του Youtube, κινητοποίησε τους ψηφοφόρους, οι οποίοι μετατράπηκαν σε ηλεκτρονικούς αποστόλους του κηρύγματος “Yes We Can”.

Πέρα λοιπόν από τις παραδοσιακές μεθόδους (ομιλίες, διαφημίσεις, ντιμπέιτ, διάσημοι υποστηρικτές, λόμπι κλπ), ο Ομπάμα «ανέθεσε» στους ψηφοφόρους του να  μεταφέρουν το μήνυμα από στόμα σε στόμα και από υπολογιστή σε υπολογιστή.

Επιπλέον, προσέγγιζε τους αναποφάσιστους μέσω τακτικών που ακολουθούν οι διαφημιστές στο διαδίκτυο και απαντούσε στους επικριτές του, δημοσιοποιώντας τις πολιτικές του και ακούγοντας με προσοχή τα όσα είχαν να πουν πάνω σε αυτές οι χρήστες του διαδικτύου.

Την ίδια στιγμή όμως που ευαγγελιζόταν το νέο και την «αλλαγή», φρόντιζε να κλείνει το μάτι στους παραδοσιακούς ψηφοφόρους, πρώτον με το να φωτογραφίζεται με  έγκριτους οικονομολόγους, ώστε να απαντήσει στα όσα λέγονταν περί «απειρίας» και να δείξει ότι είναι ο άνθρωπος που ξέρει πώς να αντιμετωπίσει την κρίση και δεύτερον με το να προβάλλει με θαυμαστό τρόπο την οικογενειακή του ευτυχία.

Σε αυτό το τελευταίο φυσικά είχε αρωγό την επίσης χαρισματική επικοινωνιακά σύζυγό του, Μισέλ.

Μισέλ, ο άσος στο μανίκι του Ομπάμα

Στην εκστρατεία του Ομπάμα, και το 2008 και το 2012, καίριο ρόλο διαδραματίζει η Μισέλ Ομπάμα.

Η πρώτη κυρία των ΗΠΑ, η οποία σύμφωνα με τον Ομπάμα, στο σπίτι είναι “αφεντικό”,  βοήθησε τον νυν πρόεδρο να προσεγγίσει μεγαλύτερα ακροατήρια, όχι μόνο διατρανώνοντας τον έρωτά της γι’ αυτόν μετά από 20 χρόνια γάμου ή χορεύοντας μαζί του, και ψιθυρίζοντάς του στο αυτί, αλλά και εκφωνώντας αμιγώς πολιτικές ομιλίες.

Ποιος πρόεδρος δεν θα ήθελε μια δυναμική γυναίκα, απόφοιτο του Χάρβαρντ στο πλευρό του, που μπορεί να στέκεται άνετα και ως αφοσιωμένη σύζυγος, αλλά και ως πολιτικό πρόσωπο;

 (Η Μισέλ μιλά για τον Ομπάμα)

Με την προσωπικότητά της επισκίασε δικαίως όλες τις πρώτες κυρίες των τελευταίων ετών, προσθέτοντας ακόμα ένα βέλος στη φαρέτρα του Ομπάμα.

Αν στο μέλλον, μετά τον πρώτο μαύρο πρόεδρο, οι Αμερικανοί αποφασίσουν να επιλέξουν και την πρώτη τους μαύρη πρόεδρο, η Μισέλ Ομπάμα θα μπορούσε άνετα να είναι υποψήφια.

Λάμψη και πολύ χιούμορ

Το γεγονός ότι ο Μπαράκ Ομπάμα έχει πολύ ικανό επιτελείο και μια χαρισματική σύζυγο, δεν σημαίνει ότι ο ίδιος δεν είναι αυτόφωτος.

Η άνεσή του τόσο στο διαδίκτυο, όσο και στην κάμερα είναι απαράμιλλη, ενώ έχει καλλιεργήσει με μεγάλη προσοχή το προφίλ ενός ανθρώπου, που μπορεί τη μια μέρα να διαπραγματεύεται με ξένους ηγέτες και την επόμενη να ξεκαρδίζεται στα γέλια σε ένα talk Show ή λέει αστεία μπροστά σε «σοβαρό» ακροατήριο, με την άνεση ενός Stand-Up κωμικού.

 

Με την προσωπικότητά του και την ικανότητά του να ελίσσεται κατάφερε, αφενός να ενθουσιάσει εκατομμύρια ψηφοφόρους, αφετέρου να προσεγγίσει ανθρώπους που πριν μερικά χρόνια δεν θα έμπαιναν καν στη συζήτηση περί «αφροαμερικανού» προέδρου.

Το τρομερό χάρισμα του Ομπάμα, στην επικοινωνία φαίνεται και από τον τρόπο που αντιμετωπίζει  τις επιθέσεις (πολλές φορές χυδαίες) που δέχεται.

Πρόσφατα, απευθυνόμενος σε ένα αγόρι, που όπως και ο ίδιος, έχει γεννηθεί στη Χαβάη, το ρώτησε αν έχει πιστοποιητικό γέννησης.

Υπερσυντηρητικοί κύκλοι αμφισβητούν τον τόπο γέννησης του Ομπάμα από το 2007, όταν και ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την προεδρία.

Ο Ομπάμα, έχει δώσει στη δημοσιότητα το πιστοποιητικό του, που αποδεικνύει ότι έχει γεννηθεί στη Χονολουλού της Χαβάης (σε έδαφος των ΗΠΑ), όπως απαιτεί το Σύνταγμα για τους προέδρους της χώρας, ωστόσο λίγη πλάκα στους Ρεπουμπλικάνους δεν κάνει κακό.

Από τον ηλικιωμένο Μακέιν, στον γκαφατζή Ρόμνεϊ

Ως λαμπερός διεκδικητής του Λευκού Οίκου, είχε απέναντί του, Ρεπουμπλικάνους υποψήφιους, που αφενός είχαν να απολογηθούν για την οκταετία του Μπους, στη θητεία του οποίου προέκυψε και η οικονομική κρίση, αφετέρου έδειχναν να μην μπορούν να τον ακολουθήσουν.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μεταξύ πολλών άλλων, το 2008, όταν οι Ομπάμα και Μακέιν, απευθύνθηκαν στο κοινό της αμερικανικής πάλης με σύντομα βίντεο.

Την ώρα που ο Μακέιν έμπλεκε ονόματα παλαιστών, για τους οποίους δεν είχε ιδέα, ο Ομπάμα χρησιμοποιούσε απλώς ένα σύντομο σλόγκαν (Do you smell what the Rock is cooking?) προσαρμόζοντάς το στις απαιτήσεις της προεκλογικής του εκστρατείας (Do you smell what Barack is cooking?).

 (Ο Ομπάμα απευθύνεται στο κοινό του WWE)

 (Ο Μακέιν γελοιοποιείται κάνοντας το ίδιο)

Η εικόνα στο πρώτο Debate μεταξύ των δύο ανδρών ήταν επίσης αποκαρδιωτική για τον Μακέιν, που έμοιαζε σαν πυγμάχος της σειράς απέναντι στον… Μοχάμεντ Άλι της πολιτικής.

Αλλά και στις μέρες μας η διαφορά «ταχύτητας» μεταξύ Ομπάμα και Ρόμνεϊ, προδικάζει ίσως και το αποτέλεσμα της 6ης Νοέμβρη.

 

Την ώρα που ο Ομπάμα απαντούσε με ένα πανέξυπνο Tweet στο «σόου» του Κλιντ  Ίστγουντ με την άδεια καρέκλα, ο Ρόμνεϊ υπέπιπτε στην μεγαλειώδη γκάφα να ειρωνευτεί ένα μεγάλο μέρος των Αμερικανών, διαλύοντας ουσιαστικά κάθε γέφυρα επικοινωνίας μαζί τους.

Η αμεσότητα του Ομπάμα και ο τρόπος του να προσεγγίζει τα ακροατήρια παραμένει απαράμιλλος, έχοντας πια στο οπλοστάσιό του και τα τιτιβίσματα του Twitter.

Οι Ρεπουμπλικάνοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το διαδίκτυο, ως συμπληρωματικό μέσο στην εκστρατεία τους, πράγμα που, όπως όλα δείχνουν, θα τους κοστίσει για δεύτερη συνεχόμενη εκλογική αναμέτρηση.

Από επικοινωνία άριστα δέκα, από ουσία;

«Ο Μπιν Λάντεν είναι νεκρός και η General Motors, ζωντανή»  δήλωσε πριν λίγες μέρες ο Τζο Μπάιντεν, αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, θέλοντας να δείξει ότι οι Αμερικανοί είναι καλύτερα σε σχέση με 4 χρόνια πριν.

 

Καταρχάς πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι σημαίνει καλός πρόεδρος. Όπως το βλέπουμε στην Ελλάδα, κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν μπορεί να είναι «καλός» και λόγω της πρόσφατης ιστορίας και λόγω της θέσης του ως ηγέτη μιας υπερδύναμης.

Επομένως, μπορούμε εν συντομία να εξετάσουμε αν ο Ομπάμα ήταν καλός για τη χώρα του και αν ήταν λιγότερο «κακός» για τον πλανήτη εν συγκρίσει με τον προκάτοχό του.

Πού πέτυχε, πού απέτυχε

*Απέτρεψε (προς το παρόν) την ολική κατάρρευση της αμερικανικής οικονομίας, περνώντας το  νομοσχέδιο για τη χορήγηση οικονομικού πακέτου ύψους 787 δισ. δολαρίων για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες από την παγκόσμια οικονομική ύφεση

*Ο δείκτης της ανεργίας στις ΗΠΑ σταμάτησε να τραβά την ανηφόρα, ωστόσο οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι ο ρυθμός αύξησης των θέσεων εργασίας παραμένει χαμηλός.

*Πέρασε το ιστορικό νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της υγείας στις ΗΠΑ, που εξασφαλίζει μίνιμουμ περίθαλψη για τουλάχιστον 30 εκατ. Αμερικανούς, που ήταν ανασφάλιστοι. Σε μια χώρα, όπου τα νοσοκομεία πετούν στους δρόμους, ηλικιωμένους αρρώστους (δείτε οπωσδήποτε το «Sicko» του Μάικλ Μουρ),  επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τη νοσηλεία τους, πρόκειται για πολύ σημαντική αλλαγή.

* Υπέγραψε διάταγμα για το κλείσιμο των φυλακών στο Γκουαντανάμο, που όμως… λειτουργούν ακόμα.

*Δεν κατήργησε τις φοροαπαλλαγές που είχε θεσπίσει η κυβέρνηση Μπους για τα ανώτερα εισοδήματα.

*Επί της θητείας του σκοτώθηκε ο Οσάμα Μπιν Λάντεν.  Η συμβολική σημασία της εξόντωσής του για τους Αμερικανούς είναι τεράστια.

*Δεν ξεκίνησε νέο πόλεμο και προώθησε τη σταδιακή απεμπλοκή των ΗΠΑ από το Ιράκ.

*Δεν έκανε το ίδιο στο Αφγανιστάν, όπου μάλιστα οι δυνάμεις των ΗΠΑ αυξήθηκαν.

*Πήρε Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του για ένα κόσμο χωρίς πυρηνικά.

* Παρέμεινε ψύχραιμος, έχοντας να αντιμετωπίσει την αναποφασιστικότητα των Ευρωπαίων απέναντι στην κρίση, τα αποτελέσματα της «Αραβικής Άνοιξης»,  τις απειλές του Ιράν και την διαρκή ενίσχυση του ρόλου της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία.

Σίγουρες απαντήσεις σε 4 χρόνια

Η ιδιοφυής καμπάνια του Ομπάμα και το 2008 και σήμερα, η λάμψη του προεδρικού ζεύγους, η υποδειγματική χρήση του διαδικτύου, κρύβουν ίσως τις ατέλειες και τα λάθη της θητεία του,  είναι όμως ο πρόεδρος της μιας αφίσας;

Ο Ομπάμα, υπήρξε ο άνθρωπος της στιγμής, με τον πήχη εντός και εκτός ΗΠΑ, πολύ χαμηλά λόγω της θητείας του Τζορτζ Μπους Τζούνιορ.

Τήρησε αρκετές από τις υποσχέσεις του, αθέτησε άλλες, ωστόσο είχε πίστωση χρόνου λόγω συγκυρίας, καθώς κλήθηκε περισσότερο να διορθώσει και να αποτρέψει τα χειρότερα (τις συνέπειες της κρίσης, την παγίδευση των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν), παρά να ανοίξει ο ίδιος νέα μέτωπα.

 

Ίσως, αν εκλεγεί ξανά, να πάρουμε την απάντησή μας για το αν επρόκειτο για τον πρόεδρο της μιας αφίσας ή για τον καλύτερο Αμερικανό πρόεδρο των τελευταίων ετών.

Διότι σε μια ενδεχόμενη δεύτερη τετραετία, θα πρέπει να δώσει απαντήσεις σε πολύ πιο «καυτά» ερωτήματα, όπως το αν θα επιτεθεί στο Ιράν, το πώς θα μειώσει τις στρατιές ανέργων, το πώς θα βρει τους πόρους για να εφαρμόσει τη μεταρρύθμιση στην υγεία και πώς θα αντιμετωπίσει τον πραγματικό εχθρό των ΗΠΑ στο οικονομικό πεδίο, την Κίνα των εκατομμυρίων φθηνών εργατών.

Αν πάρει τις λάθος αποφάσεις, οι ίδιοι οι απόστολοι του μηνύματός του στο διαδίκτυο, θα τον καταδικάσουν και ίσως σήμερα να μην είναι ο πρόεδρος της μιας αφίσας, αλλά μετά από 4 χρόνια να γίνει ο πρόεδρος μιας σκισμένης αφίσας.