Γιατί ό,τι πιάνει η Shonda Rhimes γίνεται χρυσός;

Η Πέμπτη βράδυ στην Αμερικάνικη τηλεόραση ήταν ανέκαθεν η μέρα με τη μεγαλύτερη πίεση και τις περισσότερες διαφημίσεις, εν μέρει επειδή το Σαββατοκύριακο που ακολουθεί βγαίνουν όλες οι νέες ταινίες και φυσικά κανείς δε διαφημίζεται Παρασκευή, την Παρασκευή όλοι βγαίνουν έξω. Η Πέμπτη ήταν πάντα η μεγάλη μέρα για τους διαφημιστές, η μέρα που τα κανάλια προγραμμάτιζαν τα βαριά χαρτιά τους. Λέει λοιπόν σίγουρα κάτι το γεγονός πως αυτή η παραδοσιακά υψηλών προσδοκιών και απαιτήσεων μέρα προγράμματος, για ένα από τα μεγάλα δίκτυα ανήκει για 2η συνεχή χρόνια εξ ολοκληρου σε σειράς μίας δημιουργού.

Με την πρεμιέρα του “How to Get Away with Murder” πέρσι, το τρίωρο block σειρών είναι όλο δικό της. Τους εορτασμούς εκκινεί το “Grey’s Anatomy”, που πλέον ζει τον 12ο χρόνο του και σύντομα θα γίνει κάτι σαν θεσμός, θα μεγαλώνουν γενιές στο μέλλον που θα το θυμούνται να παίζεται ήδη όταν γεννήθηκαν. Ακολουθεί το “Scandal”, που είναι απλά Καλή Τηλεόραση, Φίλε- όχι με την πρεστίζ έννοια των καλωδιακών δραμάτων που παρακολουθούμε συνοφρυωμένοι και με σηκωμένο το ένα φρύδι, αλλά με την έννοια του “24” συναντά “Alias” με μπόλικο σαπούνι. Τι να μην αγαπήσεις.

Και η βραδιά κλείνει, όπως κάθε βραδιά πρέπει να κλείνει, με φόνους και δικηγορικά κόλπα και cliffhangers και ανατροπές και ψέματα που στιβάζονται πάνω σε ψέματα. Για το “How to Get Away with Murder” έγραψε πρόσφατα κι ο Κωνσταντίνος ξεχωρίζοντάς το από την Βραδιά Σόντα Ράιμς. Όμως για μια στιγμή, ας μην κάνουμε τον διαχωρισμό. Ας μιλήσουμε για αυτή την απίθανη σεναριογράφο που μέσα σε λίγα χρόνια έχει γίνει το πιο δυνατό όνομα της τηλεοπτικής βιομηχανίας. Η ελεύθερη τηλεόραση πλέον καταρρέει. Τα πάντα είναι υπερηρωικές σειρές ή spin-off του “NCIS”. Ούτε καν τα ριάλιτι δεν τραβάνε πια όπως παλιά. Όλο το ταλέντο πάει, φυσιολογικά βέβαια, προς την καλωδιακή τηλεόραση και το Netflix και στην ελεύθερη καθόμαστε και ξεδιαλέγουμε μετριότητες ανάμεσα σε πιο μετριότητες. Διασκευές, reboots και υπερήρωες.

Και μέσα σε όλα αυτά, η Σόντα Ράιμς δημιουργεί το ένα original σουξέ μετά το άλλο. Έχει δημιουργήσει 4 σειρές εκ των οποίων οι 2 είναι ακόμα στον αέρα. Έχει δημιουργήσει δική της σχολή σαπουνόπερας/περιπέτειας. Το ΤΙΜΕ την έχει συμπεριλάβει στη λίστα των ανθρώπων που διαμορφώνουν τον κόσμο. Πώς γίνεται αυτό;

Η διστακτική άνοδός της έγινε μέσα από σενάρια για ταινίες που αποτελούν, στην καλύτερη περίπτωση, αντικείμενα μιας κάποιας ειρωνικής προσέγγισης, για να το θέσουμε έτσι. Το “Crossroads” με τη Μπρίτνεϊ Σπίαρς. Το “Princess Diaries 2”. Ως εδώ τίποτα δεν μαρτυρά μπλοκμπάστερ. Όμως όταν το γύρισε στην τηλεόραση, η επιτυχία ήρθε με τη μία.

Το μπλοκμπάστερ “Grey’s Anatomy”

Το “Grey’s Anatomy” ξεκίνησε την άνοιξη του 2005 ως midseason replacement, και τότε ήταν ακόμα μια εποχή που αυτού του τύπου οι σειρές ‘αντικαταστάτες’ δεν πετύχαιναν ιδιαίτερα συχνά. Τώρα πια ξεκινούν σειρές κάθε μήνα του χρόνου, πριν μια δεκαετία, όχι και τόσο. Όμως το “Grey’s”, με μια πρώτη σεζόν 9 επεισοδίων, θαμπωτική οπτική, νέους, δροσερούς χαρακτήρες, και μια βαρύνουσα προσέγγιση του δραματικού κλίματος του νοσοκομειακού περιβάλλοντος (προερχόμενο εν μέρει από εμπειρίες που μάζεψε ως εθελόντρια σε νοσοκομείο όταν ακόμα ήταν έφηβη) έκανε τη σειρά άμεσο σουξέ. Όλοι ήθελαν να ξέρουν ποιος θα πάει μετά με ποιον και σε ποιον θα συμβεί τι.

Στη 2η σεζόν, η σειρά εξερράγη. Το word of mouth, τα εξώφυλλα, η φωτογένεια, οι χαρακτήρες και τα storylines, όλα συντέλεσαν στο να συνεχίζει να ανεβαίνει, με αποκορύφωμα το μνημειώδες επεισόδιο του Super Bowl όπου ο χαρακτήρας του Κάιλ Τσάντλερ γίνεται ροζ σκόνη από μια βόμβα που του σκάει στα χέρια. Εκείνο το επεισόδιο το είδαν 38 εκατομμύρια και η σειρά πλέον ανήκε οριστικά στο πάνθεον. Έκλεισε τη σεζόν με μέσο όρο 19μιση εκατομμύρια θεατές και #4 στις σειρές με τη μεγαλύτερη θεαματικότητα. Την επόμενη χρονιά μετακινήθηκε Πέμπτη ως μπλοκμπάστερ, και έμεινε στο τοπ-5 μέχρι και την 5η σεζόν.

Μέχρι εδώ πάει κι έρχεται. Σουξέ βγαίνουν όλη την ώρα. Όμως το “Grey’s Anatomy”, που στο μεταξύ γέννησε ένα αρκούντως πετυχημένο spin-off, “Private Practice”, έκανε κάτι φοβερό στην πορεία. Άλλαξε σταδιακά σχεδόν όλο το καστ του καταφέρνοντας να μη φθαρεί. Συνέχισε να παράγει 20+ επεισόδια τη χρονιά βρίσκοντας ιστορίες να πει. Έφτασε τη χαμηλότερη θεαματικότητά του στην 8η σεζόν (λογικό) αλλά μετά άρχισε να ανεβαίνει ξανά (παράλογο). Έκανε την χειρότερή του σεζόν κάπου γύρω στην 5η χρονιά (λογικό) και έκανε τις καλύτερές του γύρω στην 7η (κουφό).

Το εθιστικό “Scandal”

Ακόμα κι όταν η ίδια η Ράιμς σταμάτησε να είναι πρώτο βιολί για να πάει να τρέξει το “Scandal”, το “Grey’s Anatomy” δεν υπέφερε. Και, ταυτόχρονα, η μεγα-παραγωγός κατάφερε να αναπτύξει ένα καινούριο σουξέ σε εντελώς διαφορετικό ύφος. Το “Scandal”, που φέτος ξεκινά την 5η σεζόν του, αντικαθιστά το νοσοκομείο με τον Λευκό Οίκο, καθώς ακολουθεί τις πολιτικές ίντριγκες που κανείς δεν μαθαίνει επειδή κάποια σαν την Ολίβια Πόουπ πάντα τις μανατζάρει από τα παρασκήνια.

Είναι εθιστική τηλεόραση, με ένα μάτσο φριχτούς ανθρώπους να μπλέκονται σε συναρπαστικές καταστάσεις και τη Ράιμς να μη σταματά ποτέ για να κατακρίνει κανέναν, παρά να βρίσκει διαρκώς τρόπους να τους μπλέξει όλο και πιο πολύ, να τους κάνει όλο και πιο αισχρούς. (Μιλάμε για τον χειρότερο Πρόεδρο που είχαν ποτέ τους οι ΗΠΑ. Ο τύπος είναι μια κινούμενη καταστροφή.)

Την ίδια ώρα, χαρίζει τον κεντρικό ρόλο στην Κέρι Ουάσινγκτον, σε μια Πάρα Πολύ Δυναμική μαύρη γυναίκα, η οποία ζει ένα τρελό on and off ρομάντζο με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Είναι το είδος της σειράς-φαντασίωσης που δεν διανοείτο κανείς πριν μερικά χρόνια πως θα βλέπαμε, και πως θα είχε τέτοια επιτυχία και τέτοιο γκελ σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του τηλεοπτικού κοινού, όντας μίλια μακριά από το straight white male πρότυπο που ανέκαθεν κυριαρχούσε. Είχες ίντριγκες, θανάτους, πολιτικές δολοφονίες, γονείς τρομοκράτες, παράνομους εραστές, προδοσίες, εκβιασμούς, μυστικές οργανώσεις κυβερνητικών δολοφόνων. Αν το “Good Wife” ήταν το “Wire”, το “Scandal” είναι το “Fast Five”.

Προς κανενός την έκπληξη, η 4η σεζόν ήταν και η πιο τέρμα-γκάζια. Η Σόντα Ράιμς δείχνει με μια ακόμα επιτυχημένη σειρά της πως ξέρει με ποιο τρόπο να καταπολεμήσει τη φθορά, κάτι τρομερά δύσκολο για αυτού του είδους τα ‘αναλώσιμα’ τηλεοπτικά σουξέ που συνήθως αστράφτουν λαμπρά για 2-3 σεζόν και μετά χάνονται. Αφενός φαινόταν, ως συγγραφέας, πως είχε πάντα δυνατές επιρροές, είτε από παρόμοιας λογικής δράματα (“Εντατική”, προφανώς), είτε όχι (Τζος Γουήντον). Ήξερε πάντα πώς να αφήσεις τους χαρακτήρες να οδηγήσουν το δράμα, κι όχι η δίψα για ανατροπές, όσο περίεργο κι αν ακούγεται.

Στο “Grey’s” μπορεί να έχτιζε προς μια εξέλιξη για μια ολόκληρη σεζόν. Γι’αυτό πνίγηκε το σύμπαν στα κλάματα με το θάνατο του Ντένι. Γι’αυτό πέσαμε όλοι τάβλα με τον θάνατο του Τζορτζ. Γι’αυτό ήταν τόσο καθηλωτική η σχέση της Κριστίνα και του Όουεν. Για σαπουνόπερα, τα πάντα ήταν πάντα ισορροπημένα και μελετημένα.

Η στρατηγός Ράιμς

Ταυτόχρονα, η Ράιμς αποδείχθηκε εξαιρετικός στρατηγός, το οποίο στη βιομηχανία της τηλεόρασης μπορεί να είναι ακόμα πιο σημαντικό από τις συγγραφικές ικανότητες. Δε μπορείς να διαχειριστείς ούτε μία, πόσο μάλλον τρεις σειρές, αν δεν έχεις ικανότητες μεγάλου αφεντικού. Η Ράιμς ήξερε πώς να περιστοιχίζεται από συγγραφείς ικανούς και, κυρίως, με πνεύμα κοντινό στο δικό της ώστε ακόμα κι όταν η ίδια αφοσιωνόταν σε κάτι άλλο, το προϊόν να μην υποφέρει. Κι όσο οι μετοχές της ανέβαιναν, τόσο μεγάλωνε και η σιγουριά της ως προς τη διαχείρισης προβλημάτων ή την προβολή των δικών της ευαισθησιών.

Μπορεί ας πούμε να της πήρε κάποιο καιρό για να διώξει την Κάθριν Χέιγκλ από το “Grey’s Anatomy” επειδή, βασικά, πρέπει να είναι εφιαλτική συνεργάτις, αλλά πλέον δεν ανέχεται το παραμικρό. Μιλώντας για το καστ του “Scandal” δήλωνε πως “εδώ δεν έχουμε Χέιγκλς”. Άουτς. Όταν ο Κολόμπους Σορτ, ένας από τους πρωταγωνιστές του “Scandal” κατηγορήθηκε για ενδοοικογενειακή βία, η Ράιμς τον εξαφάνισε από τη σειρά χωρίς να διστάσει δευτερόλεπτο. Ο χαρακτήρας του δολοφονήθηκε εκτός οθόνης ανάμεσα στις σεζόν. Φιλάκια και αντίο.

Και ως σωστή παραγωγός, δοκιμάζει πλέον την ανάπτυξη του brand της και πέραν της υπογραφής της. Εγένετο “How to Get Away with Murder”, το οποίο δημιούργησε ο Πίτερ Νόγουοκ αλλά έρχεται κατευθείαν από το ‘εργοστάσιο Σόντα’. Οι χαρακτήρες μιλάνε σαν χαρακτήρες Σόντα (η φοβερή Βάιολα Ντέιβις παραδίδει σε πολλά σημεία αυτές τις γεμάτες ένταση και κρεσέντο συλλαβές όπως ας πούμε η Μιράντα Μπέιλι ή μπαμπάς της Ολίβια) και το όλο πλαίσιο είναι σαν σειρά Σόντα. Το δράμα, οι σχέσεις, οι ανατροπές, και πάνω από όλα το υπομονετικό, προσεκτικό χτίσιμο μέσα στη σεζόν.

Ταυτόχρονα, εδώ το diversity πάει ένα ακόμα βήμα παραπέρα. Η πρωταγωνίστρια δεν είναι απλά μαύρη γυναίκα, αλλά και 50 χρονών. Το νεανικό καστ λαμπρών, σέξι φοιτητών συμπεριλαμβάνει ανθρώπους διαφορετικών φύλων, φυλών και σεξουαλικών προσανατολισμών. Συνεπές λοιπόν που από τις υποψηφιότητες της Χάντρα Γουίλσον (για το “Grey’s”) και τις Κέρι Ουάσινγκτον (για το “Scandal”) φτάσαμε επιτέλους στη βράβευση με Έμμυ για την Βάιολα Ντέιβις.

Και, στο κέντρο όλων, βρίσκεται ένα φρενήρες κυνήγι δολοφόνου που διαδραματίζεται σε δύο χρονικές στιγμές. Όπως και το “Scandal”, έτσι και το “HTGAWM” πείθει επειδή το δράμα και τις ανατροπές και τους έρωτες και το σεξ, όλα αυτά τα τυλίγει με ένα πειστικά αγωνιώδες πέπλο αγωνίας και δράσης. Κοινώς, το μυστήριο θα σε κρατήσει σε αγωνία.

#TGIT

Και κάπως έτσι, φτάσαμε σε αυτές τις μαγικές Πέμπτες της ShondaLand, μια απόλυτη και, ειλικρινά, μοναδική αυτή τη στιγμή έκφραση κυριαρχίας στο τηλεοπτικό τοπίο. Η Σόντα Ράιμς είναι τηλε-auteur παρότι λειτουργεί σε είδη που δεν θα έχουν διάρκεια στο χρόνο, που τα ζεις στο εδώ και το τώρα. Διότι η στάμπα της αναγνωρίζεται σε κάθε σκηνή αυτών των σειρών. Το 3ωρο αυτό block, που μεταφέρεται αυτούσιο στο FOX Life κάθε Πέμπτη, ξεκίνησε την περασμένη βδομάδα με τις νέες σεζόν και των τριών σειρών και, μέσα σε αυτά τα 120 λεπτά τηλεοπτικού χρόνου μπορούσες και πάλι να διακρίνεις τους λόγους της επιτυχίας.

Τα σκηνικά ήταν εντελώς διαφορετικά. Ένα νοσοκομείο, ο Λευκός Οίκος, ένα δικαστήριο. Όμως ο τρόπος που το εκάστοτε παραμύθι παρουσιάζεται ως αγωνιώδης φαντασίωση ενδυνάμωσης, είναι σταθερά εκεί. Στην πρεμιέρα του “Scandal”, η ηρωική fixer Ολίβια Πόουπ βάζει στη θέση του ακόμα και τον Πρόεδρο Ολόκληρων ΗΠΑ / boyfriend της, καταφέρνοντας ουσιαστικά να καθαιρέσει ολόκληρη βασίλισσα ΕΠΕΙΔΗ ΕΤΣΙ ΡΟΛΑΡΕΙ Η ΟΛΙΒΙΑ ΠΟΟΥΠ. Στην πρεμιέρα του “Grey’s Anatomy” (που ειλικρινά είναι εξωφρενικό στη 12η σεζόν του κι ενώ έχει χάσει όλο του το καστ, να είναι ακόμα τόσο καλό), οι ηρωικοί γιατροί αντιστέκονται σε μια ομοφοβική μάνα-τέρας που έκανε την κόρη της να θέλει να αυτοκτονήσει μαζί με το κορίτσι που αγαπούσε. Στην πρεμιέρα του “HTGAWM” οι σκοτεινοί, βρωμισμένοι αντι-ήρωες mini-Avengers της Άναλις (της σκληρής δικηγόρου που αμάρτησε επειδή #ένιωσε) προσπαθούν να διαλευκάνουν μια σειρά αλληλένδετων εγκλημάτων υπό αδύνατες συνθήκες. Και νιώσιμο και αγωνία, και συναίσθημα και ανατροπές, και δάκρυα και σοκ.

Στο σήμα της ShondaLand, της εταιρείας παραγωγής της 45χρονης σεναριογράφου, μια τεράστια καρδιά βρίσκεται περικυκλωμένη από τις ράγες ενός τρένου του τρόμου. Για τα τηλεοπτικά παραμύθια που μας σερβίρει με απίστευτη συνέπεια η Ράιμς εδώ και κάτι παραπάνω από μια δεκαετία, δε θα μπορούσε να υπάρξει πιο ταιριαστή εικόνα από αυτήν.