Η εύκολη, αλλά άστοχη λύση των παιδιών σε προεκλογικά σποτ

Παρότι εσπευσμένη, αυτή είναι άλλη μια τυπική προεκλογική περίοδος. Τηλεοπτικά σποτ, φυλλάδια στο δρόμο, αφίσες (που τουλάχιστον ο δήμαρχος της Αθήνας δήλωσε ότι δε θα επιτρέψει), καταχωρήσεις στο ίντερνετ, κόσμιες απειλές, λιγότερο κόσμιες απειλές, τένις με τις ευθύνες.

Γενικότερα, από τις 29 Δεκεμβρίου και δώθε δεν έχουμε δει κάτι που δεν ξέραμε ή που δεν περιμέναμε. Αλλά ακόμη και μέσα σ’ αυτήν την αβανταδόρικη ανοχή τύπου “δε βαριέσαι, η πρώτη φορά είναι που θα μας πουν ψέματα ή η τελευταία;” που έχουν εξασφαλίσει τα κόμματα από τους πολίτες-ψηφοφόρους, υπάρχουν δυο-τρία ξεχειλωμένα όρια.

Στα σποτ που σερβιρίστηκαν ως πρώτο πιάτο από τα κόμματα, είδαμε το Νικόλα (Νικόλαος, δηλαδή Άγιος Νικόλαος, ο προστάτης των ναυτικών, δηλαδή δώσ’ του ορθοδοξία και φύλαξον ημάς απ’ τις φουρτούνες) να τα λέει με τον Αντώνη Σαμαρά απέναντι από το Καλλιμάρμαρο, είδαμε το ΠΑΣΟΚ να κινείται σε πιο λιτό άξονα και να φτιάχνει ένα σποτ στο powerpoint (όπως πολύ εύστοχα επισήμανε ο Χρήστος Δεμέτης), τον ΣΥΡΙΖΑ να μοιράζει το πρώτο του σποτ σε 15” μουντής και κατεστραμμένης απ’ τα μνημόνια Αθήνας και σε 15” αισιοδοξίας, αλλαγής και ελπίδας, το ΚΚΕ να δουλεύει τα ίδια συνθήματα για επτακοσιοστή δεκαετία και τον Πάνο Καμμένο να αναλύει πώς οδηγείς το σωστό τρενάκι σ’ έναν πιτσιρικά που τα έκανε μαντάρα.

(Καλά, για το σποτ της Τελείας του Απόστολου Γκλέτσου πρέπει να αφιερωθεί ολόκληρο Oneman Day).

Εν αναμονή του σποτ της ΔΗΜΑΡ, του Σταύρου Θεοδωράκη και του καινούργιου ΓΑΠ, η σούμα δείχνει ότι από τα πέντε σποτ μόνο τα δύο είναι προσωποκεντρικά (Σαμαράς-Καμμένος). Η ουσία είναι πως τα δύο σποτ που έβαλαν τον αρχηγό τους σε πρώτο πλάνο καταπιάνονται με παιδιά. Το κόλπο φυσικά και δεν είναι καινούργιο.

Νομίζω πως η πολιτική μας συνειδητότητα δεν έχει ξεμείνει στα 90s ή στις ξένοιαστες αρχές των 00s που όλοι -και οι πιο αντιδραστικοί και οι πιο πειθήνιοι- βολευόμασταν με τον προσωπικό μας αγώνα(;). Αν τα σποτ του Σαμαρά ή του Καμμένου παίζονταν δέκα χρόνια πριν, ο όποιος σαματάς θα τέλειωνε νωρίς.

Σήμερα, μετά από κάθε νέα χρονιά που κάνει την προηγούμενη να φαντάζει παράδεισος, έχουμε γίνει περισσότερο κυνικοί και λιγότεροι ανεκτικοί στην εικόνα πολιτικών αρχηγών αγκαλιά με παιδιά ή περικυκλωμένα απ’ αυτά. Προφανώς το προφίλ του Σαμαρά είναι πιο φθαρμένο κι απ’ το κόκκινο μακό του Αλέφαντου, γεγονός που τον κάνει ακόμη πιο εκτεθειμένο στην κριτική ενός ‘κομματικού σποτ με παιδιά’, αλλά η δική μου κριτική για το ‘κομματικό σποτ με παιδιά’ είναι λίγο πιο ‘γιούνισεξ’.

Εξάλλου, έχουμε δώδεκα γεμάτες μέρες μέχρι την κάλπη. Αύριο μπορεί να βγει σποτ του ΣΥΡΙΖΑ με τον Αλέξη να παίζει 3 on 3 στον Φωκιανό. Δεν θα μου χτυπούσε το ίδιο άσχημα (παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ φταίει για τα πάντα, συνεχίζει να μην έχει κυβερνήσει ποτέ), αλλά δεν θα μου χτυπούσε και ωραία.

Είναι δεδομένο ότι οι επικοινωνιολόγοι των κομμάτων εξουσίας ξέρουν καλύτερα από εμένα τη δουλειά τους χωρίς αυτό να προεξοφλεί ότι την κάνουν σωστά ή ότι την κάνουν λάθος. Οι επικοινωνιακές ομάδες της ΝΔ και των ΑΝΕΛ (οφείλουν να) βρίσκουν περίφημες τις διαφημίσεις με τον Νικόλα και τον Αλέξη (“ξεκόλλα!”) αντίστοιχα. Εγώ οφείλω να τις βρω απελπιστικά άστοχες στη συγκεκριμένη Ελλάδα του συγκεκριμένου μήνα και του συγκεκριμένου έτους.

Καταλαβαίνω ότι από τη μία, το παιδί συμβολίζει την ελπίδα, την προοπτική και το μέλλον μιας χώρας. Δεν χρειάζεται μεταπτυχιακό για να πιάσεις τον συμβολισμό. Από την άλλη όμως, ένα παιδί (ευτυχώς) παραμένει άφθαρτο σαν ύπαρξη. Μπορεί η λιτότητα και τα μέτρα να έχουν ζορίσει και τη δική του οικογένεια, αλλά ένα παιδί δεν έχει ψηφίσει ποτέ, δεν έχει πληρώσει ποτέ, δεν έχει ΑΦΜ, δεν έχει δει το μισθό του να μειώνεται, δεν έχει κατασταλαγμένη πολιτική συνείδηση. Κι επειδή δεν τα ‘χουμε χάσει τελείως ακόμα, βλέπουμε ότι ο Σαμαράς μιλάει στο μικρο Νικόλα, αλλά απευθύνεται στον πατέρα του: “Να πεις στον μπαμπά σου μπλα μπλα μπλα”.

Ποια είναι η αντιπρόταση; Η προφανής, αλλά δύσκολη. Αντί για Νικόλες και πιτσιρικάδες που (λογικά) ξυπνάνε το πρωί με το μυαλό στο τηλεκατευθυνόμενο ή στην μπάλα και όχι στο χαράτσι ή τον ΕΝΦΙΑ, να δούμε τους κομματάρχες στο ίδιο παγκάκι με άνεργους απόφοιτους ΑΕΙ, με απολυμένες μητέρες, με τον πατέρα μου που παίρνει τη μισή σύνταξη απ’ αυτή που δούλεψε πενήντα χρόνια. Να δούμε κομματάρχες δίπλα σε ανθρώπους που τους αμφισβητούν. Και να δούμε αυτούς που τους αμφισβητούν να ακούνε τις υποσχέσεις με επιφυλακτικότητα. Να δούμε την αλήθεια που ζούμε όχι σε ρόλο κομπάρσου που μάλιστα λείπει από τη σκηνή (βλ. Πατέρας του Νικόλα), αλλά σε ρόλο πρωταγωνιστή.

Έχω πλήρη επίγνωση ότι αν αυτή η λογική είναι στον βόρειο πόλο, η λογική των διαφημιστών ή των ‘επικοινωνιακών ομάδων’ είναι στο νότιο, αλλά τι κατορθώνεις τελικά με την τακτική της ωραιοποίησης και (στην καλύτερη) της μερικής παραδοχής της ευθύνης σου; Ψεύτικες υποσχέσεις, το ελληνικότατο “δεν φταίμε εμείς, φταίνε οι άλλοι ή οι προηγούμενοι” που πλέον δεν χαρακτηρίζει μόνο την πολιτική, αλλά και την ηθική μας και η δημοφιλής τελευταία επίδειξη επιλεκτικής αυτοκριτικής “δεν ξέρω τι θα καταφέρουμε εμείς, πάντως οι άλλοι θα τα κάνουν χειρότερα”.

Μέχρι να δω τέτοια υπόσχεση στα σποτ των επόμενων ημερών, θα συνεχίσω να τα βρίσκω εκτός τόπου και χρόνου. Και εγώ και οι χιλιάδες που τα τρολάρουν στα social media.