Κι αν η επίθεση με βιτριόλι δεν είχε ‘καλλονές’;
Το σύγχρονο σκηνικό μιας προηγμένης δυτικής κοινωνίας μοιάζει με πίστα του ‘Hunger Games’. Για την οποία όλοι δηλώσαμε συμμετοχή εθελοντικά.
- 12 ΙΟΥΝ 2020
Η ερωτική αντιζηλία δεν είναι σημερινό νέο ούτε κάτι που εξαλείφεται όσο οι κοινωνίες καλπάζουν τεχνολογικά, νικούν τα στερεότυπα και τις διακρίσεις και προβάλλουν τις ζωές των μελών τους σε καθημερινές πρεμιέρες στα social media. Τα ανθρώπινα πάθη ήταν εκεί εκατοντάδες χρόνια πριν το Instagram και πιθανότατα, αν υπάρχει ακόμα ο Άνθρωπος δηλαδή, θα είναι εκεί για άλλα τόσα. Η αισθητή διαφορά είναι ότι το 2020, τα ανθρώπινα πάθη είναι το καλύτερο σόου. Φαντασμαγορία. Προϊόν.
Είναι αλήθεια ότι στη μετά Ίντερνετ (και μετά Netflix) εποχή, ο στοιχειωδώς ενημερωμένος ένας σοκάρεται όλο και πιο δύσκολα. Νιώθει ότι τα έχει δει και ότι τα έχει ακούσει όλα. Και δεν έχει άδικο. Είδε τύπους που εκτρέφουν τίγρεις ίσα με το μπόι τους, είδε ανθρώπους να σκοτώνουν γατάκια (και ανθρώπους) live στο Youtube, είδε εγκλήματα και μεθοδολογίες κάθε λογής. Έγινε χοντρόπετσος. Καταναλώνει τόση βία, που έχει ξεχάσει τι σημαίνει η λέξη, αλλά σίγουρα θέλει να γεμίζει καθημερινά το μπολάκι του με φρέσκια. Τα media είναι εδώ γι’ αυτόν.
Σκηνή-σκηνή, η επίθεση με καυστικό υγρό σε μια 34χρονη γυναίκα στην Καλλιθέα, από τον τρόπο που οργανώθηκε μέχρι τον τρόπο που τελικά ξεδιαλύνεται, είναι ένα ηδονοβλεπτικό σεμινάριο για τον σύγχρονο καταναλωτή. Μιλάμε ξεκάθαρα για το τέλειο έγκλημα για πεινασμένους. Έχετε δει τους ‘Αγώνες Πείνας’; Διακρίνετε πολλές διαφορές μεταξύ του τρόπου που παρακολουθούμε την υπόθεση και του τρόπου που παρακολουθούσαν τα πλήθη την πάλη των παικτών να σκοτώσουν και να μη σκοτωθούν;
Το βιτριόλι
Το παιχνίδι, δηλαδή το σόου, κερδίζεται από νωρίς. Η επίθεση στην Ιωάννα διαδόθηκε ως επίθεση με βιτριόλι, όχι ως επίθεση με καυστικό υγρό. Ως εκ θαύματος, τα μάτια γούρλωσαν με το καλημέρα. Βιτριόλι! Τι κι αν δεν ξέρουμε τη χημική του σύσταση, τι κι αν δεν ξέρουμε ακόμα πιο βασικά πράγματα, δηλαδή πώς μυρίζει, αν έχει χρώμα, αν είναι διαυγές. Το βιτριόλι συνδέεται με οπτική ίνα που μας διατρέχει, με λέξεις όπως ‘το μίσος’, ‘τα παλιά χρόνια’, ‘το έγκλημα πάθους’.
Μιλώντας τα ξημερώματα της Παρασκευής (σ.σ. 12/6) στην Κοινωνία Ώρα MEGA, ο Πάνος Σόμπολος θύμισε ότι υποστήριζε εξαρχής ότι μιλάμε για ερωτική αντιζηλία και ότι ο δράστης είναι γυναίκα. “Μια γυναίκα δεν δρα ποτέ εν βρασμώ, αλλά πάντα βάσει σχεδίου”, είπε χαρακτηριστικά. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να ξεχωρίσουμε κάποια στιγμή ποιο είναι το όριο της ιστορικής πραγματικότητας και ποιο της προκατάληψης πίσω από μια τέτοια ‘σιγουριά’.
Οι καλλονές
Οι λέξεις είναι πάντα προσεγμένες, είτε βγαίνουν αυθόρμητα είτε όχι. Ακόμη κι αν υποτεθεί ότι ο πρώτος συντάκτης του πρώτου άρθρου που χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τη λέξη ‘καλλονή’ θέλοντας να περιγράψει το θύμα, το έκανε επειδή αγαπά τα καλά κλισέ, και όχι για να μαζέψει κλικ, είναι προφανές ότι ‘μια καλλονή’ θα δώσει άλλες διαστάσεις για την υπόθεση στον κοινό καταναλωτικό νου. Θυμάστε να γίνει έστω το 1/10 του ντόρου μετά την επίθεση με οξύ στην Κωνσταντίνα Κούνεβα; Οι λόγοι δεν ήταν ‘ποπ’, άρα όχι. Εδώ όμως, τα δεδομένα είναι γαργαλιστικά. Τα media δεν αντιστέκονται. “Ποιος ήθελε να της κάνει αυτό το κακό;”. “Μήπως ένας απατημένος πρώην”. “Μήπως κάποια που της έφαγε τον γκόμενο;”.
Η αλήθεια έχει πάντα δευτερεύοντα ρόλο για τον πεινασμένο. Τα σενάρια, αυτά που θα πει στη δουλειά ή στον καφέ εν είδη αστείου κι ελαφριάς κουβέντας, είναι όλο το ζουμί. Σαφώς και αναζητά ένα μπλοκμπάστερ τέλος στην ιστορία που καταβροχθίζει (σκεφτείτε απογοήτευση αν ο δράστης είχε πχ. απλά οικονομικές διαφορές με την ‘καλλονή’), αλλά η επιμήκυνση του whodunnit, αυτού του live θρίλερ κυνηγητού, του προσφέρει ικανοποίηση που δεν συγκρίνεται με τίποτα. Ή μάλλον, σχεδόν με τίποτα. Συγκρίνεται μόνο με το απόλυτο φινάλε.
Το ‘τέλειο’ σενάριο και η παράδοση στα social media
Τι συμβαίνει λοιπόν όταν η φερόμενη ως δράστης είναι πρώτον, γυναίκα, δεύτερον, επίσης ‘καλλονή’ και τρίτον, οπλισμένη από ερωτική αντιζηλία; Τζακ ποτ. Σαν να παίζεις κουλοχέρη και να σκάνε τρία σεντούκια με θησαυρό στη σειρά. Το έγκλημα καθ’ αυτό, το δράμα του θύματος και το θρυλούμενο δράμα του θύτη (ποιος είπε ότι ο θύτης δε σημαδεύεται;) είναι παλιά νέα, λεπτομέρειες. Τα απανωτά χειρουργεία της Ιωάννας δεν μας αφορούν. Ούτε ο ψυχολογικός βιασμός της. Είμαστε στο επεισόδιο 4, στο επεισόδιο 5, ποιος ασχολείται τώρα με τον πιλότο;
Το επεισόδιο 6, το season finale, έχει βουτιά στα social media του ‘κακού’. ‘Καλλονή’ κι αυτή. Ξανθιά! Ας κατεβάσουμε πάλι τα χειμωνιάτικα, ας αραδιάσουμε όλα τα κλισέ και όλες τις ιδεοληψίες για τις ξανθιές. Το 2020 ξαφνικά έγινε για μια στιγμή 1995. Και μετά από λίγο, έγινε τρανό 2020 με τις θολωμένες φωτογραφίες της φερόμενης ως δράστιδος να κάνουν παρέλαση σε δελτία και σάιτ. Αλιευμένες από την πηγή, από τα social media. Έχεις ακόμα ανοιχτό το προφίλ σου;
Το ‘ρεπορτάζ’ δεν λυπάται. Έχει αυτο-εξουσιοδοτηθεί να ρίξει φως, κι ας κανιβαλίσει. Η θολωμένη εικόνα δεν αρκεί στον πεινασμένο. Ίσα ίσα, του ανοίγει χειρότερα την όρεξη. Θα γκουγκλάρει, θα βρει το ακριβές όνομα που θα ‘χει δημοσιεύσει κάποιος φωστήρας δημοσιογράφος και θα περιηγηθεί. Θα ψάξει τις original φωτογραφίες, χωρίς θολούρα. Το αληθινό προϊόν. Θα το στείλει και στους οικείους του. Η διαπόμπευση μοιάζει έως και σύννομη. “Ας μην έριχνε το βιτριόλι”. Πόσα συνώνυμα έχει αυτή φράση, έ; Πάντα φταίει ο άλλος, πάντα “πήγαινε γυρεύοντας”.
Κι αν δεν ήταν ‘καλλονές’;
Όσο θλιβερή κι αν είναι η διαπόμπευση του θύτη, τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με το δράμα ενός θύματος μια τέτοιας επίθεσης. Καλό είναι να μη φανταζόμαστε, ούτε να προσπαθούμε να μπούμε στη θέση της Ιωάννας. Ο Θέμης Καίσαρης, αρχισυντάκτης του Sport24, σε μια χθεσινή μας κουβέντα έλεγε ότι είναι η στιγμή που οι σελέμπριτι πλαστικοί χειρουργοί οφείλουν να βγουν μπροστά, να αναλάβουν το μετά της Ιωάννας. Από τις πιο απλές και πιο υγιείς σκέψεις των ημερών. Δεν είναι και πολλές.
Το σίγουρο είναι πως στο μυαλό του θύματος, ο όρος ‘καλλονή, ο όρος ‘όμορφος’, ο όρος ‘άσχημος’ δεν λένε απολύτως τίποτα. Πολλοί θα θέλαμε μια αισθητική μικροεπέμβαση, να ισιώσουμε λίγο τη μύτη, να εξαφανίσουμε καμιά ρυτίδα, αλλά κανείς, όπως κι αν μοιάζει, δεν θα ήθελε να νιώσει το οξύ να καίει το πρόσωπο ή το σώμα του. Γιατί ακόμα κι αν αυτά διορθώνονται σε έναν βαθμό, η ζημιά που κάνει το οξύ στο μέσα, μπορεί να μην διορθωθεί ποτέ. Ας αναλογιστούμε λοιπόν, μήπως αυτό το ‘καλλονές’, που λέμε και ξαναλέμε, είναι έστω και λίγο περιπαικτικό, κι ας ντραπούμε αρκετά ώστε να μην το ξαναγράψουμε σε κάποιον τίτλο.