Σοβαρά τώρα, πρέπει να επιχειρηματολογήσουμε και για τη μάσκα;
Το κίνημα εναντίον της μάσκας είναι πράγματι πολύ βολικό για όλους. Εκτός από εκείνους που κινδυνεύουν από τον κορονοϊό.
- 29 ΙΟΥΛ 2020
Η πανδημία του κορονοϊού είναι ένα ζήτημα που χωράει ισορροπεί σε δύο μεγάλες βάρκες. Από τη μια η ατομική ευθυνή του καθενός ξεχωριστά από εμάς. Από την άλλη, η ευθύνη της πολιτικής εξουσίας και της ιατρικής κοινότητας. Από ένα σημείο και μετά, για την Ελλάδα τουλάχιστον, η χρήση μάσκας έγινε και ένα σύμβολο της πρώτης. Μια διαρκής υπενθύμιση στην καθημερινότητά μας ότι ρε παιδί μου η άρση του lockdown δεν σήμανε άρση του κορονοϊού. Μια υπενθύμιση ότι πλέον μπάινουμε σε μια φάση συμβίωσης με τους άλλους και μαζί με τον κορονοϊό.
Δεν ξέρω για σας αλλά σε μένα η καραντίνα και το lockdown μου φαίνονται πραγματικά μακρινές αναμνήσεις. Τις προάλλες ακολούθησα μια διαδρομή που ακολουθούσα τις περισσότερες από τις μέρες του Απριλίου και ήταν σαν να έχουν περάσει χρόνια από τις αρκετές θλιβερές μέρες του Απριλίου. Όλα έμοιαζαν σαν να ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Για λίγο. Δυστυχώς, τις τελευταίες μέρες αυτό που φαινόταν ως προδιαγεγραμμένη πορεία φαίνεται πια προ των πυλών. Τα κρούσματα του κορονοϊού ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα είναι εδώ και αρκετές μέρες αρκετά. Η ιατρική κοινότητα φαίνεται ιδιαίτερα ανήσυχη.
Το συμβολικό κομμάτι που έχει η χρήση μάσκας έγινε πλέον κομμάτι υγιειονομικού ενδιαφέροντος. Μετά από διάφορα μπρος-πίσω, ξέρουμε πια από την Άνοιξη ότι η μάσκα είναι ο μόνος τρόπος να συμβιώσουμε με τον κορονοϊό. Χωρίς να χρειαστεί να κλειστούμε πάλι στην πολύ στενή φούσκα μας και χωρίς να θέσουμε σε απειλή τους γύρω μας. Η μάσκα και η κοινωνική αποστασιοποίηση. Κι όμως, στην εποχή της ιδεολογικοποίησης των πάντων, ακόμα και η χρήση της γίνεται αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης.
Για την Αμερική, είναι ένα από τα πρώτα ζητήματα που αφορούν τον κορονοϊό. Η (υποχρεωτική) χρήση της μάσκας αντιμετωπίζεται ως μέσο περιορισμού της ελευθερίας. Γιατί, όπως συχνά θα ακούσετε διάφορους συνωμοσιολόγους να λένε, “ζουν σε ελεύθερη χώρα”. Στο ίντερνετ, λοιπόν, γίνονται viral, το ένα μετά το άλλο, video των περίφημων μαχητών της ελευθερίας που σε ένα ξεφάντωμα ψεκασμένης επαναστατικότητας αρνούνται να φορέσουν μάσκα σε κλειστούς χώρους. Με νοητά ή ψηφιακά κοινά να τους επικροτούν και να ετοιμάζονται να στήσουν ανδριάντες στους νέους ήρωές τους.
Κι ως συνήθως αυτοί οι αρνητές της μάσκας θεωρούν ότι η παραμικρή φροντίδα και αλληλεγγύη για τον δίπλα, τελικά για τον αδύναμο, νοείται ως σκλαβιά. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που αυτή η περίφημη ελευθερία γίνεται απλά μια υψηλή και θετικά φορτισμένη έννοια, προκειμένου να ονοματίσουμε την πλήρη αδιαφορία για τους δίπλα μας. Πόσες φορές θα ακούσετε να την επικαλείται ένας προνομιούχος, προκειμένου να γλυτώσει την ελάχιστη αλληλεγγύη προς τον δίπλα του;
Είναι τόσο μεγάλο κίνημα ενάντια στη μάσκα;
Το πόσο μεγάλο πράγματι είναι αυτό το κίνημα εναντίον των μασκών είναι βέβαια κάτι που μένει να δούμε. Γιατί είναι η αλήθεια ότι μπορεί να γίνει πολύ βολικό να ρίχνουμε σε διάφορους ψεκασμένους συμπολίτες μας την ευθύνη για όλη την πανδημία. Εν προκειμένω όμως είναι η διακυβέρνηση Trump είναι ένα καλό παράδειγμα του πώς η εξουσία μπορεί να τους χαϊδεύει τα αυτιά με διάφορα ‘ναι’, διάφορα ‘μεν’ και πάρα μα πάρα πολλά ‘αλλά’.
AP Photo / Petros Giannakouris
Στην Ελλάδα, είναι βέβαιο ότι η μη χρήση μάσκας είναι αποτέλεσμα μιας περισσότερο παθητικής αδιαφορίας. Προς το παρόν τουλάχιστον. Οι αρνητές της μάσκας στα καθ’ημάς είναι διάφοροι γραφικοί τύποι με φωτογραφίες του Απόλλωνα που συνομιλεί με τον ET. Ελπίζω να συνεχιστεί αυτό. Δεν είναι όμως βέβαιο. Έχουμε ένα ιστορικό παρελθόν ως χώρα να πίανουμε τη γραφικότητα και να την ξεπλένουμε. Να την κάνουμε κάτι πολύ σοβαρό.
Σήμερα, έβλεπα σε έλεγχο να κατεβάζουν τρεις ανθρώπους που δεν φορούσαν μάσκα στο λεωφορείο, για να τους βάλουν πρόστιμο. Και πολύ καλά έκαναν. Δείτε όμως και έναν τρόπο που μπορεί η μάσκα να γίνει το σύμβολο μιας οργής απέναντι στην οργανωμένη πολιτεία. Τι σημασία έχει να φοράς μάσκα σε ένα τρόλεϊ που περνάει ανά μισή ώρα και κουβαλάει δεκάδες ανθρώπους; Σίγουρα πολύ μικρότερη. Η ελεγκτική ισχύς του κράτους και η αποτελεσματικότητά της ισχύος του είναι πράγματα άμεσα συνδεδεμένα με την πρόνοια που το ίδιο επιδεικνύει.
Ποιον όμως τελικά ευνοεί η μη χρήση της μάσκας; Και κυρίως ποιος είναι αυτός που θα πληγεί από ένα κίνημα της μη χρήσης της; Ας κάνουμε, λοιπόν, το ελάχιστο. Και ας είναι δύσκολο στη ζέστη. Και ας είναι ένα ακόμα πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε όταν φεύγουν από το σπίτι για τη δουλειά. Τώρα που τα πράγματα δυσκολεύουν, να γίνει η μάσκα ένα σύμβολο αλληλεγγύης και όχι φόβου να μη φάμε πρόστιμο.
