Δε μπορεί να υπάρξει εκσυγχρονισμός της μοναρχίας, μόνο η κατάργησή της

Οι περιορισμοί του δημόσιου λόγου του νέου μέλους της οικογένειας. Ο πλήρης αφοπλισμός της ελευθερίας κινήσεών της, σε σημείο κατάσχεσης του διαβατηρίου της. Η παράλειψη του συζύγου της να την προετοιμάσει για τα γελοία πρωτόκολλα που τηρούνται ακόμη και κεκλεισμένων των θυρών (η Diana τουλάχιστον εκπαιδεύτηκε στην πορεία, η Meghan Markle έμαθε ότι πρέπει να υποκλιθεί στη βασίλισσα πέντε λεπτά πριν τη γνωρίσει). Ο επί μήνες εγκλεισμός σε ένα μαυσωλείο με τη δικαιολογία της υπερέκθεσης. Και δυστυχώς, η ανικανότητα του θεσμού να φροντίσει για την ψυχική υγεία μίας γυναίκας που είχε βρει το θάρρος να ζητήσει βοήθεια. Στην περίπτωση της Diana που έπασχε από κατάθλιψη, διατροφικές διαταραχές και αυτοκτονικές τάσεις, το παλάτι την είχε αρχικά παραπέμψει στον οικογενειακό γιατρό ένα χρόνο αφότου είχε ρίξει τον εαυτό της από τις σκάλες ούσα έγκυος με τον William. Αργότερα θα την αναλάμβαναν δύο ακόμη ψυχίατροι. Στην περίπτωση της Meghan Markle, το HR τμήμα του παλατιού αποφάνθηκε ότι δε θα μπορούσε να τη βοηθήσει γιατί «δεν ήταν μέλος του προσωπικού».

Η δράση του William, της Kate, του Harry και της Meghan γύρω από την ψυχική υγεία μέσω του φιλανθρωπικού οργανισμού τους Heads Together και τη στήριξή τους για τη γραμμή βοήθειας Shout ήταν το τέλειο πορτρέτο ενός εκσυγχρονισμένου θεσμού. Η παραδοχή ότι ένα από τα μέλη της οικογένειας χρειαζόταν αυτήν ακριβώς τη βοήθεια για την οποία θα ήθελαν να κόβει πρόσχαρα κορδέλες, μάλλον θα σήμαινε αποτυχία.

Οι περιγραφές της Markle για τις πιο σκοτεινές της ημέρες – ειδικά αυτή όπου αρνήθηκε να μείνει μόνη σε κάποιο event γιατί φοβόταν τον εαυτό της ήταν σοκ στο σύστημα – ήταν ίσως το πιο στενάχωρο μέρος του διώρου για όποιον έχει την ελάχιστη ενσυναίσθηση και συμπόνια για τον συνάνθρωπο. Ήταν όμως κι αυτό γνώριμο.

Ο νέος παράγοντας στην εξίσωση ήταν άλλος. Το χρώμα της Meghan Markle και, φυσικά, των απογόνων της.

Στο Windsor Castle μετά τη γέννηση του Archie / Dominic Lipinski/Pool via AP, file

Οι ρατσιστικές επιθέσεις των ταμπλόιντ εναντίον της είχαν ξεκινήσει ήδη από το 2016. Η Daily Mail είχε γράψει πως «το κορίτσι του Harry είναι (σχεδόν) straight outta Compton». Αργότερα, όπως και η Sun, θα εστίαζε στην καταγωγή της από οικογένεια σκλάβων. Όταν ο Guardian και άλλα ΜΜΕ ανακήρυτταν μία νέα εποχή για τις φυλετικές σχέσεις στη Μεγάλη Βρετανία μιας που πλέον θα υπήρχε η ορατότητα μίας μαύρης πριγκίπισσας, δύο κοινωνιολόγοι ακαδημαϊκοί δήλωναν στο Newsweek ότι «εάν υπάρχουν άνθρωποι που το γιορτάζουν είναι αφελές και θα απογοητευτούν». Τα βρετανικά ταμπλόιντ είχαν βρει έναν καινούριο σάκο του μποξ για να αντικαταστήσουν τις σεξιστικές επικεφαλίδες για την Kate Middleton, και αυτή τη φορά θα είχαν τη δυνατότητα να εξασκήσουν και τον ρατσισμό τους.

Η σιγή ιχθύος του παλατιού σε σχέση με τις επιθέσεις αυτές ήταν απογοητευτικές και αναμενόμενες. Το Buckingham, όπως είπε ανοιχτά ο Harry στη συνέντευξη, βρίσκεται σε ένα διαρκή χορό με τις εφημερίδες και τα ταμπλόιντ. Είναι μέρος της δομής ενός συστήματος που μεταξύ άλλων μπορεί και επιβιώνει ακόμα γιατί, έστω και ως στόχος, είναι στην επικαιρότητα και διατηρεί μία επίφαση αληθινής σημασίας.

Η Meghan Markle όμως αιφνιδιάστηκε.

Μπροστά στο Buckingham, 8 Μαρτίου 2021 / AP Photo/Kirsty Wigglesworth

Δεν ήταν ξένη στον ρατσισμό και είχε μάλιστα μιλήσει το 2012 για σχετικές εμπειρίες της στο πλαίσιο αντι-ρατσιστικής καμπάνιας. Είχε ευχηθεί κιόλας τότε να είναι διαφορετικός ο κόσμος μέχρι να κάνει παιδιά.

Όταν έμαθε όμως πως κάποιο ανώτερο μέλος της βασιλικής οικογένειας είχε εκφράσει προβληματισμούς για το χρώμα του παιδιού που θα έφερνε στον κόσμο, είχε κάθε λόγο να χάσει τις ελπίδες της για κάποιου είδους προστασία ενάντια στις βίαιες επιθέσεις που δεχόταν και εξακολουθεί να δέχεται. Λίγες μόλις ώρες μετά από μία τόσο σοβαρή καταγγελία που επιβεβαίωσε ο σύζυγός της, ο Piers Morgan εξαπέλυσε το γνωστό του βιτριόλι κατηγορώντας το ζευγάρι για συκοφαντίες και για μομφές ότι «όλοι στη βασιλική οικογένεια είναι ρατσιστές».

Αυτά όλα στο μεταξύ έρχονται μετά το καλοκαίρι του Black Lives Matter και του βανδαλισμού του αγάλματος του δουλέμπορου Edward Colston στο Bristol. Μία περίοδο που ανέδειξε ένα φορτισμένο δίπολο στη δημόσια συζήτηση: Την πεποίθηση ότι ο ρατσισμός εναντίον των μαύρων είναι κατά κύριο λόγο ένα αμερικανικό πρόβλημα – δημοσιογράφοι και σχολιαστές απέρριπταν την αντίθετη ιδέα σε έντυπα και τηλεοπτικά παράθυρα με την Emily Maitlis του BBC, για παράδειγμα, να λέει στον George the Poet ότι δε μπορεί να μιλά για το Ηνωμένο Βασίλειο όπως για την Αμερική – και την ανάγκη χιλιάδων μαύρων Βρετανών και συμμάχων τους να διαμαρτυρηθούν για τον ρατσισμό στη χώρα τους. Ο ρατσισμός στην Αγγλία δεν παρουσιάζεται συνήθως ως συστημικός στο mainstream, γι’ αυτό και δημιουργίες όπως το βραβευμένο Small Axe του Steve McQueen στο BBC θεωρούνται ριζοσπαστικές για τη βρετανική τηλεόραση.

Είναι να απορεί κανείς που ο Harry φάνηκε τόσο εμβρόντητος από τα σχόλια που άκουσε από τον συγγενή του ή από την αντιμετώπιση των ταμπλόιντ, αλλά αυτό καταδεικνύει το τερατώδες προνόμιο με το οποίο μεγάλωσε.

Στη συνέντευξη με την Oprah Winfrey / Joe Pugliese/Harpo Productions via AP

Εάν γεννήθηκες λευκός άνδρας, straight και αρτιμελής, είσαι ήδη κάποια βήματα μπροστά στη ζωή σε σχέση με άλλες κοινωνικές ομάδες (το κάνουμε και δρασκελιές, αναλόγως την κοινωνική ομάδα). Εάν γεννήθηκες λευκός άνδρας, straight, αρτιμελής, πάμπλουτος και γόνος βασιλικής οικογένειας, ε, κάποια πράγματα δε θα χρειαστεί να τα σκεφτείς ποτέ. Εκτός εάν αποφασίσεις να παντρευτείς μία μαύρη Αμερικανίδα ηθοποιό, οπότε και θα αναγκαστείς να το κάνεις γιατί η γενεαλογία σου έχει υπάρξει αποκλειστικά λευκή εδώ και αιώνες με μία και μοναδική πιθανή εξαίρεση τη σύζυγο του Γεωργίου ΙΙΙ το 1761 που ίσως είχε αφρικανική καταγωγή, και ναι, κάποιος από όλους στην απαρχαιωμένη φαμίλια σου θα έχει δεύτερες σκέψεις για το χρώμα του παιδιού σου όσο εσύ θα δηλώνεις στο GQ ότι δεν είχες ιδέα για την ύπαρξη της ασυνείδητης προκατάληψης εναντίον των μαύρων.

Ο Harry και η Meghan βέβαια δεν έγιναν ξαφνικά αντι-βασιλικοί. Ξεκαθάρισαν στην Oprah πως εάν οι χειρισμοί του παλατιού ήταν διαφορετικοί, θα ήταν ακόμη πολύ ευχαρίστως στους κόλπους του. Η Meghan κιόλας ανέφερε τη σημασία που μπορεί να έχει η εκπροσώπηση των ανθρώπων της Κοινοπολιτείας από κάποια – και το παιδί της στο μέλλον – που μοιάζει περισσότερο με αυτούς. Γιατί αυτό που σίγουρα χρειάζονται οι πρώην αποικιοκρατούμενες χώρες είναι ορατότητα μέσα από μία γυναίκα που τους μοιάζει και που έχει παντρευτεί ένα σύμβολο διαχρονικής καταπίεσης.

Είναι πιθανό, θέλω να πω, να έχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι σε μία συζήτηση κενά στην επιχειρηματολογία τους, χωρίς αυτό να στερεί τίποτα από τον πόνο και το βάρος που περιέγραψε η Meghan. Δεν ήταν άλλωστε ο πρώτος άνθρωπος με πίστη σε έναν θεσμό που ιστορικά την έχει βλάψει μέχρι τη στιγμή που, αναπόφευκτα, απογοητεύτηκε.

Εάν η αποτυχία της βασιλευομένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας να βρει πραγματικό λόγο ύπαρξης δεν το είχε ήδη κάνει ξεκάθαρο ως τώρα, ας παραδεχτούμε πως δε μπορούμε να μιλάμε ή να περιμένουμε προοδευτικότητα από το λείψανο ενός συστήματος όπως η μοναρχία που κατασκευάστηκε για να καταπιέζει, ή να διαιωνίζουμε την ιδέα πως κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό από τα εκσυγχρονισμένα της απομεινάρια. Η μοναδική πραγματική πρόοδος θα ήταν η ολική αποξήλωση. Καμία Meghan δε χωράει στα παλάτια τους.