Μια απάντηση στο “καλά, θα κάνουμε ηρωίδα και την Τούνη;”
- 13 ΙΟΥΛ 2020
Το να μιλήσεις για την ιστορία των sextapes είναι σαν να μιλάς για την ιστορία μιας ολόκληρης κουλτούρας. Μιας κουλτούρας που πρώτα από όλα δίνει έμφαση στην εικόνα. Μιας κουλτούρας που ψάχνει ακόμα να βρει τα όρια μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας και σκουντουφλάει σε αυτά. Τέλος, μιας κοινωνίας που ακόμα και σήμερα, παρά τις διάφορες διακηρύξεις των εγκαινίων της έμφυλης ισότητας βλέπει το σεξ ως επιβαρυντικό στοιχείο στο μητρώο μιας γυναίκας. Γιατί -παράξενο πράγμα!- οι διακυρήξεις περί ισότητας των φύλων έρχεται συνήθως από τους ίδιους τους άντρες.
Προχθές, λοιπόν, ανεβάσαμε ένα υποστηρικτικό για την Ιωάννα Τούνη ποστ. Και βρεθήκαμε σε ένα δίλημμα. Ανάμεσα σε διάφορα υποστηρηκτικά σχόλια και λάικς υπήρχαν και πολλά σχόλια μίσους απαξίωσης της Τούνη. Τα περισσότερα από αυτά προφανώς από άντρες. Και αναρωτηθήκαμε, ας πούμε, ποια είναι τα όρια της ελευθερίας της άποψης, όταν ένα άτομο υβρίζεται και να απαξιώνεται διαδικτυακά. Πού αρχίζει και που τελείωνει το δικαίωμα κάποιοιυ να βρίζει ασυγκράτητα έναν άλλο άνθρωπο και μάλιστα στο πλαίσιο μιας κινούμενης μάζες με ψηφιακές δάδες και τσουγκράνες;
Ανάμεσα σε διάφορα χιουμοριστικά σχόλια καθήλωσης στη β’ γυμνασίου, πολλά που ξέρναγαν απίστευτο μίσος (τα οποία και διαγράφηκαν) υπήρχαν και πολλά που τόνιζαν το ότι τώρα θα κάνουμε ηρωίδα και την Τούνη. Σε αυτό το κλασικό πλαίσιο του “εε, το παρακάνατε”. Ένα ‘παρακάνατε’ που αν το συζητήσεις λίγο θα έχει ως συμπλήρωμα το “σε λίγο θα μας ζητήσατε και να μην τραμπουκίζουμε διαδικτυακά έναν άνθρωπο”. Γιατί αυτή ήταν η υπερβολή μας σε αυτή την περίπτωση. Μάλιστα ένα άνθρωπο που είναι το θύμα σε αυτή την υπόθεση. Χωρίς κανένα απολύτως “ναι, μεν” που να προετοιμάζει το πολυθρύλητο “αλλά”.
Έχουμε, λοιπόν, μάθει να λέμε για το μίσος που ξερνοβολάει κάθε τόσο το ίντερνετ. Και πράγματι υπάρχει μπόλικο από αυτό. Ομολογουμένως. Αυτή η πρόσβαση στον ελεύθερο σχολιασμό των πραγμάτων και των προσώπων έχει γίνει λούνα παρκ μίσους. Ξέρεις τι είναι αυτός που μούτζωνες κάποτε στην τηλεόραση, τώρα να σε ακούει; Να έχεις επίδραση, ως μάζα, στην ψυχοσύνθεσή του; Έλα όμως που αυτό το μίσος δεν είναι έτσι γενικό και αόριστο. Συνήθως έχει ταυτότητα. Και, παρότι έχει χαρακτηριστικά ξεσπάσματος, αναδεικνύει ηγεμονικές ιδεολογίες. Εν προκειμένω, λοιπόν, το μίσος αφορούσε την Τούνη και όχι αυτόν που τράβηξε το βίντεο. Το ξέσπασμα δεν ήταν γενικά και αόριστα ξέσπασμα. Ήταν ξέσπασμα σεξιστικό. Σε περισσότερες της μιας εκδοχές.
Από τη μια, στην ποινικόποιηση του ίδιου του σεξ, όταν σχετίζεται με γυναίκες. Από την άλλη στο πρόσωπο της ίδιας της Τούνη. ΓΙατί κάτω από κάθε “μπράβο” που ακούστηκε για το θάρρος της και που έχει σημασία είτε γίνεται από άντρες είτε, κυρίως φυσικά, από γυναίκες υπήρξε και ένα “καλά, τώρα θα κάνετε ηρωίδα την Τούνη;”. Και εδώ νομίζω είναι ένα κομμάτι στο οποίο πρέπει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να σταθούμε. Σε αυτή την περίφημη ‘ηρωοποίηση’ της Ιωάννας Τούνη. Μια ηρωοποίηση που, λέει, προκύπτει από το γεγονός ότι υποστηρίζεται. Και ιδίως δε υποστηρίζεται από φεμινίστριες. Πράγμα που φαίνεται παράταιρο. Αλλά, σόρι. Δεν είναι.
Αυτή η οπτική περί δήθεν ηρωοποίησης της Τούνη είναι όμως πολύ ενδεικτική. Τι μας λέει; Ότι την υποστήριξη σε μια τέτοια περίπτωση, σε μια περίπτωση δηλαδή που ένας τύπος βγάζει βίντεο από προσωπικές στιγμές, την κερδίζει μια γυναίκα. Την κερδίζει αν έχει έναν πρότερο έντιμο βίο. Μιλάμε για πολύ έντιμο βίο. Τώρα η Τούνη τι να μας πει; Αυτή δεν έχει δικαίωμα. Είναι όλη μέρα στη Μύκονο και τα λοιπά και τα λοιπά. Η δημοσίευση του βίντεο αυτού αντιμετωπίστηκε ως φυσική συνέχεια. Ως εξέλιξη ενός ανήθικου και έκλυτου βίου. Ίσως και ως η νέμεσις που αποδόθηκε ως κερασάκι στην επιλογή μιας τέτοιας ζωής.
Υπάρχει όμως και η πραγματικότητα. Λίγο διαφορετική. Και αυτή η πραγματικότητα λέει ότι δεν χρειάζεται να έχεις πάρει μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Δεν χρειάζεται να έχεις σώσει 3 μωρά παιδάκια από βέβαιο θάνατο ούτε να πλέκεις κάλτσες για τους ήρωές μας στο μέτωπο. Δεν χρειάζεται να κάνεις διδακτορικό στη μοριακή βιολογία ή να είσαι ένα βήμα πριν την αγιοποίησή σου από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Με έναν παράξενο τρόπο, το να μην βγάζουν βίντεο με προσωπικές σου στιγμές που τραβήχτηκε και δημοσιεύτηκε χωρίς τη συναίνεση σου δεν είναι προσωπική κατάκτησή σου. Δεν το κερδίζεις. Το απαιτείς. Είτε πας διακοπες στη Μύκονο παρτάροντας είτε στην Τήνο μπουσουλώντας.
Δεν είναι καθόλου λίγες οι περιπτώσεις που γυναίκες έφτασαν στην αυτοκτονία,επειδή δεν άντεξαν στην πίεση ενός sextape. Άλλες αναγκάστηκαν να βάψουν τα μαλλιά τους, να φύγουν από το σπίτι τους. Χάλασαν σχέσεις, καριέρες, ψυχολογίες. Δυστυχώς, αυτό που τις εξώθησε να φτάσουν σε αυτό το σημείο είναι τα άπειρα χαχανητά και τα απαξιωτικά γελάκια. Η αντίληψη ότι το να παρακολουθήσεις το sextape μιας γυναίκας σε κάνει κοινωνό μιας ομάδας. Είτε αφορά το χωριό σου είτε τη μικρή πόλη σου είτε στην περίπτωση της Τούνη ολόκληρη τη χώρα. Αν ψάχνετε, λοιπόν, πραγματικές ‘κουλτούρες ακύρωσης’ ίσως να κοιτάτε τόσον καιρό σε λάθος σημείο.
Τελικά, έλεγχος πάνω στη ζωή της Τούνη πηγαίνει χεράκι-χεράκι με την πανοπτική επιτήρησής της ζωής αυτής. Εδώ όμως δεν υπάρχουν πιστοποιητικά ηθικής που μπορείς να δώσεις σε κάποιον προκείμενου να “αξίζει” την υποστήριξή σου. Για την ακρίβεια, η ίδια η κουλτούρα που επιζητά αυτά τα πιστοποιητικά είναι και αυτή που έχει γεννήσει το sextape ως απειλή για τη σπίλωση ενός ανθρώπου. Αν όμως θα έπρεπε να υπάρχει ο οποιοσδήποτε που να απειλείται η ηθική του υπόσταση από ένα sextape, αυτός είναι μόνο εκείνος που το διαρρέει. Γιατί η αλήθεια είναι ότι βρίσκω πραγματικά σάπια την ηθική μιας κοινωνίας που σε μια τέτοια ιστορία αυτός που θα κατακρίνει είναι η Τούνη. Είναι δυνατόν να μην τη βρίσκουμε όλοι;