Ο Banksy και οι άλλοι: Όταν καλλιτέχνες βανδάλισαν τους “Simpsons”

Είναι από τα πράγματα που όταν γίνονται επιτέλους για πρώτη φορά αναρωτιέσαι γιατί δε γίνονταν ήδη τόσο καιρό. Έπρεπε δηλαδή να περάσουν 20 χρόνια “Simpsons” μέχρι οι εμβληματικοί τίτλοι αρχής να αρχίσουν να παραδίδονται σε καλλιτέχνες που δίνουν τη δική τους εκδοχή; Αυτά τα πράγματα εννοούνται ρε παιδιά. Όλα τελοσπάντων ξεκίνησαν με τον Banksy. Και ο κρότος ήταν τόσο ηχηρός που προφανώς δε θα υπήρχε γυρισμός από εκεί και μετά.

Ο διάσημος καλλιτέχνης (μην ας ανοίξει πάλι συζήτηση περί της χρήσης του όρου για τον συγκεκριμένο άνθρωπο) ανέλαβε, σε ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά στην ιστορία της αμερικάνικης τηλεόρασης, την ευθύνη της δημιουργίας ενός εναλλακτικού ανοίγματος για ένα επεισόδιο του 2010. Πάντα έτσι κι αλλιώς οι τίτλοι αρχής είχαν μικροδιαφορές μεταξύ τους, με πάντα κάποιο οπτικό punchline που είχε να κάνει με τη στιγμή που οι Σίμπσονς κάθονται στον καναπέ για να αρχίσει το επεισόδιο.

Ο Al Jean λοιπόν, showrunner της σειράς, είχε την έμπνευση να δώσει στον Banksy λευκή επιταγή, να τον αφήσει να “ταγκάρει” τους τίτλους αρχής και το couch gag της σειράς, επηρεασμένος προφανώς από κάποια προβολή του (αριστουργήματος) “Exit Through the Gift Shop”.

Την επιτυχία ακολούθησαν αρκετές παρόμοιες αναθέσεις. Καμία δεν έκρυβε φυσικά την ίδια αίσθηση σοκ όπως εκείνη η πρώτη (και τόσο τολμηρή) φορά του Banksy, όμως παραμένει ακόμα και σήμερα ένα μικρό event, για μια σειρά που κατά τα άλλα, όπως είναι και αναμενόμενο άλλωστε, δεν έχει και πολλές φρέσκες ιδέες στα 24 χρόνια της αισίως.

Αυτές είναι οι 6 φορές που κάποιος εξωτερικός δημιουργός ανέλαβε να παίξει με τα παιχνίδια του Matt Groening.

Banksy

(Οκτώβριος 2010)

Ποιο σοκ να πρωτοπιάσεις. Το ότι κανείς δεν γνώριζε για αυτό; Το ίδιο το περιεχόμενο; Το γεγονός ότι το δίκτυο το άφησε να προβληθεί; Το άνοιγμα αρχίζει σαν μια κανονική σκηνή τίτλων της σειράς, με μικρά αγγίγματα που δείχνουν πως κάτι δεν πάει καλά. Ένα ταγκάρισμα Banksy σε ένα billboard, τον Μπαρτ να γράφει στους τοίχους κλπ. Όταν η οικογένεια όμως κάθεται στον καναπέ, το σκηνικό μεταφέρεται σε ένα sweatshop στην Ασία, τα χρώματα γίνονται σκοτεινά, η μουσική απειλητική, το περιεχόμενο ανατριχιαστικό.

Έχει γραφτεί πως ο Banksy έστειλε storyboards τα οποία τηρήθηκαν κατά ένα ποσοστό 95%, με θρύλους μέχρι και για απειλές αποχώρησης του τμήματος animation αν το νομικό τμήμα του δικτύου ασκούσε βέτο στο περιεχόμενο της σκηνής, όπως φέρεται να έχει συμβεί- δεν είναι και δύσκολο να φανταστείς το γιατί, εξάλλου. Ο Banksy απεικονίζει (μέσω καρτουνίστικης υπερβολής) απάνθρωπες συνθήκες εκμετάλλευσης παιδιών και εργατών από την πολυεθνική-στρατόπεδο συγκέντρωσης 20th Century Fox, με κομμένα κεφάλια δελφινιών να σφραγίζουν κούτες, κέρατα μονόκερου να τρυπάνε τα DVD, είδη προς εξαφάνιση να χρησιμοποιούνται για να παραγεμίσουν τα κουκλάκια των χαρακτήρων, και γενικά ένα ολόκληρο σύστημα εκμετάλλευσης στημένο πάνω σε φτηνές εργατοώρες ώστε να παραχθεί το εμπορικό προϊόν… που λίγα δευτερόλεπτα μετά φτάνει στις οθόνες μας.

Το ότι ακολούθησε ένα μάλλον τυπικό σύγχρονο επεισόδιο (“MoneyBart”) ήρθε να υπογραμμίσει το πόσο η σειρά έχει χάσει πολλή από την αιχμή της στο πέρασμα των δεκαετιών, αλλά από την άλλη, μπορείς και να πεις πως δεν έχει σημασία από τη στιγμή που αποτέλεσε βήμα και εφαλτήριο για τη δημιουργία ενός τόσο προβοκατορικού κομματιού τέχνης.

John Kricfalusi

(Οκτώβριος 2011)

Σχεδόν ένα χρόνο μετά το πρώτο αυτό πείραμα, οι Groening και Jean αποφάσισαν να κινηθούν ξανά στην ίδια κατεύθυνση, απευθυνόμενοι στον καρτουνίστα John Kricfalusi, δημιουργό του “Ren & Stimpy Show”. Ο Kricfalusi στο παρελθόν είχε καταφερθεί με μειωτικά σχόλια στους “Simpsons” ουκ ολίγες φορές, εστιάζοντας κυρίως στο “ανέμπνευστο” animation. Ο Al Jean του πρότεινε να δώσει τη δική του, εικαστικά πολύ πιο ακραία, εκδοχή μέσω ενός δικού του couch gag. Αρχικά η ιδέα ήταν πως ο Kricfalusi θα έστελνε storyboards όπως είχε κάνει κι ο Banksy, όμως εκείνος επέμενε πως ήθελε να κάνει το animation ο ίδιος. Κοιτώντας το αποτέλεσμα μπορείς να καταλάβεις γιατί.

Αυτό που βλέπουμε είναι μεν ακόμα “Simpsons” (ως προς αντιδράσεις χαρακτήρων ας πούμε) αλλά και σαφώς δεν είναι. Ή τελοσπάντων είναι μια εκδοχή των “Simpsons” που θα έβλεπε κάποιος στους εφιάλτες του αν είχε πυρετό για 5 συνεχείς μέρες. Το αποτέλεσμα είναι μοναδικό και, αν και δεν συζητήθηκε ούτε είχε ποτέ την zeitgeist σημασία του αντίστοιχου εγχειρήματος με τον Banksy, έχει τη δική του θέση στο πάνθεον της σειράς. Διότι ως το πρώτο animation άνοιγμα που δημιουργήθηκε από άνθρωπο εντελώς εκτός της σειράς, θεμελίωσε την ιδέα πως “να, αυτό το couch gag είναι κάτι που μπορεί να παίρνει ένας εγνωσμένης αξίας animator και να βάζει τη δική του υπογραφή”.

Bill Plympton, γύρος πρώτος

(Απρίλιος 2012)

Μιλώντας για υπογραφή, ναι, ο Bill Plympton το πήρε κυριολεκτικά. Και καλά έκανε, έχει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στυλ animation που θα βρεις πουθενά. Ο λατρεμένος animator, ρετροσπεκτίβα στο έργο του οποίου έχει φιλοξενηθεί και στις Νύχτες Πρεμιέρας, σχεδιάζει στο χέρι την φανταστική ιστορία παθιασμένου έρωτα και προδοσίας ανάμεσα στον Χόμερ και, φυσικά, τον καναπέ του. Υποθέτω αυτό συμβαίνει όταν παίρνεις τον Bill Plympton τηλέφωνο και του λες τις λέξεις “couch gag”.

Bill Plympton, γύρος δεύτερος

(Μάρτιος 2013)

Ο Plympton επέστρεψε και για δεύτερο γύρο ένα χρόνο μετά, και πραγματικά εύχομαι να γίνει ετήσια αυτή η παράδοση. Έτσι κι αλλιώς ο καρτουνίστας δεν παράγει και πάρα πολλά πράγματα, ένα μικρό φιλμάκια κάθε χρόνο περίπου, με μια μεγάλου μήκους ταινία (συνήθως φανταστική) κάθε 5 χρόνια. Αυτά τα “Simpsons” σφηνάκια θα μπορούσαν να είναι φανταστικά αν συνεχίσουν να γίνονται, ιδιαίτερα αν δεις με πόσο μεράκι πλησιάζει τους ήρωες ο Plympton. Εδώ τους τοποθετεί σε ένα περιβάλλον γκάνγκστερ ταινία του ’30 και δίνει και πάλι το punchline στη μικρή Μάγκι.

Stoopid Buddy Stoodios / Robot Chicken

(Μάιος 2013)

Όπως συνέβη και με τον Kricfalusi, έτσι κι εδώ οι Jean και Groening έδωσαν την ταυτότητα της σειράς στα χέρια ενός συναδέλφου/ανταγωνιστή animation, στους δημιουργούς του “Robot Chicken”. Το σκετσάκι παίζει έξυπνα με την ιδέα πως ο Χόμερ έχει για πρώτη φορά διαφορετική υφή (ως τώρα ήταν πάντα ζωγραφιστός, τώρα είναι stop-motion) και το εκμεταλλεύεται βάζοντάς τον να ενεργεί ως action figure. Έξυπνο και πολύ διαφορετικό. Μες στο 2013 η σειρά επιχείρησε τέτοια gags τρεις φορές, αλλά όσο τα κρατά τόσο φρέσκα με διαφορετικές και εμπνευσμένες επιλογές, δε θα τα βαρεθούμε ποτέ.

Guillermo del Toro

(Οκτώβριος 2013)

Ε, καλά, με αυτό είχε γίνει χαμός. Συνδυάζει τις δύο μεγάλες παραδόσεις της σειράς, τα couch gags και τα “Treehouse of Horror” (ετήσιες τρομοανθολογίες που προβάλλονται το μήνα του Χάλογουιν), και το κάνει αφήνοντας τον Guillermo del Toro να ξεσαλώσει, στήνοντας ένα σκετσάκι που χωράει μέσα ό,τι πιθανή αναφορά στο σινεμά τρόμου και φαντασίας μπορείς να βάλεις στο μυαλό σου. Γι’αυτό και βρήκαμε το βιντεάκι-λυσάρι που εντοπίζει όσες αναφορές μπορούσε. Σκέτη απόλαυση.

Είναι περίεργο να λες για μια σειρά 24 χρόνων πως δε βλέπεις την ώρα που θα ξαναπαίξει με τους τίτλους αρχής της, αλλά αλήθεια είναι το πιο εφευρετικό της στοιχείο καθώς συνεχίζει να έρχεται στις οθόνες μας για τρίτη δεκαετία. Δε βλέπουμε την ώρα για το επόμενο.