Ο εθνικός μας, χαριτωμένος σεξισμός

Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό αθλητισμό γυναικών σε επίπεδο ομαδικού σπορ, τελευταία μεγάλη επιτυχία θεωρείται το ασημένιο μετάλλιο που είχε κατακτήσει η εθνική πόλο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Αϊντχόφεν, τον Ιανουάριο του 2012. Και όσο κι αν η Λολίτα Λύμουρα, το κορίτσι που ήταν η βασική πόιντ γκαρντ της εθνικής Νεανίδων που είχε φτάσει στην τετράδα του Ευρωπαϊκού το 2005, αλλά και η βασική πόιντ γκαρντ του Αθηναϊκού, της μόνης ελληνικής ομάδας που έχει κατακτήσει ευρωπαϊκό τίτλο, το Eurocup του 2010, είναι φίλη της Τύχης, μία παρουσία που το ίδιο το πρόσωπό της την καθιστά καλό αγωγό ενέργειας, η πορεία της εθνικής ομάδας μπάσκετ στο Ευρωμπάσκετ της Πράγας, ακόμα και αυτή η 4η θέση, ήταν υπεράνω πάσης φαντασίας.

Η διάκριση, με την Εβίνα Μάλτση να επιστρέφει στην εθνική πειθόμενη από τις νεότερες συμπαίκτριές της, εντελώς ξαφνικά, σε ένα καλοκαίρι που δεν υποσχόταν κάτι το συναρπαστικό, ήταν περισσότερο δώρο, μία αγάπη που δεδομένα θα χαθεί στη σκόνη. Πέρα από τα ίδια τα κορίτσια, που ξεσάλωσαν στην πόλη σε μία εκκλησία της οποίας ένας οπαδός του ΠΑΟΚ έγραψε Θύρα 4, δεν είναι εφικτή η χαρά σε ό,τι αφορά την πρόοδο του αθλήματος.

Δύο λόγοι παιανίζουν προφανείς: Ο πρώτος είναι ότι το Ευρωμπάσκετ του 1987 ήταν και παραμένει η μόνη αθλητική επιτυχία που ουσιαστικά δημιούργησε κάτι, έστω κι αν η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν άγαρμπη και που προς όφελος του εμπορίου η βία μεταφέρθηκε στα κλειστά γυμναστήρια εν ριπή οφθαλμού και πριν καν προλάβεις να πεις ‘Γιάννης Ιωαννίδης’. Ο δεύτερος είναι ότι δεν υπάρχει πια αυτή η αίσθηση που μία αθλητική επιτυχία σού δημιουργούσε κάποτε, ότι η ζωή μας μπορεί να γίνει καλύτερη. Για κάθε μία υπερβατική ιστορία υπάρχουν δέκα που αναδεικνύουν το σαθρό του συστήματος και της δομής.

Πάντως, ως τάιμινγκ και μομέντουμ, ό,τι κατάφεραν τα κορίτσια του Κώστα Κεραμιδά στέκει ως γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει μαζικές αντιδράσεις. Πλην του ότι είναι μπάσκετ, ένα σπορ που, καλώς ή κακώς, οι δέκτες νιώθουν ότι εκτός από αναγνωρισμένο είναι και αναγνώσιμο, ο Ιούνης βρίσκει τον κόσμο ακόμα στη βάση του, με την αίσθηση μεν της φυγής αλλά, χωρίς να έχει ήδη τραπεί σε αυτήν, αποφασισμένος, κάθε χρονιά και περισσότερο, να ξεχάσει τα προβλήματά του. Οι άνθρωποι πράγματι, αν και δεν εξερράγησαν, δήλωσαν τον ενθουσιασμό τους, ειδικά μετά τις εντυπωσιακές νίκες με τη Ρωσία και την Τουρκία. Και ένας εύκολος, φαινομενικά ανώδυνος, τρόπος για να τον δείξουν ήταν να σχολιαστεί ότι τα κορίτσια “έχουν μεγάλα αρχίδια”.

Εύκολος και φαινομενικά ανώδυνος. Αν, όμως, ο παρατηρητής στρέψει το κεφάλι του προς οπουδήποτε, θα διαπιστώσει πως ουσιαστικά αυτός ο χαρακτηρισμός απεικονίζει ξεκάθαρα τη θέση της γυναίκας στον κόσμο την πλειοψηφία των στιγμών. Δηλαδή, όταν έχει ήδη κριθεί. Αν τα μεγάλα αρχίδια είναι το κριτήριο του θάρρους για τον κόσμο στην αγωνιστική πλευρά του, η οποία δεν βρίσκεται μόνο σε αρένες και γυμναστήρια αλλά και, σε διαδοχικούς τόπους μαρτυρίων από το πρωί ως το βράδυ, ποια είναι η θέση των οιστρογόνων σε ό,τι αφορά τη λογική μας;

Ποιο πλάσμα φέρεται ως ισότιμο μέλος από τη στιγμή που η ανώτερη παρομοίωση που μπορεί να γίνει για την υπερβατικότητά του είναι ότι έχει δύο μεγάλες μπάλες τις οποίες ΔΕΝ διαθέτει κανονικά;

Αυτό αποτελεί μόνο την προφανή πλευρά. Για να γιγαντωθεί η αθλητική δεινότητα των παικτριών, ο όρος ‘κορίτσαροι’ χρησιμοποιείται κατά κόρον, δηλαδή μία αρσενική κατάληξη. Σε ένα καλάθι που έβαλε η Μάλτση με την Τουρκία, όταν πήρε την εσωτερική, κράτησε σταθερό, έστριψε έξω, για να αξιοποιήσει με άλμα τον ανοικτό διάδρομο προς το καλάθι (Ρουά Ματ λέγεται), η Φασούλα -είναι εκστατικό ότι η κόρη της ‘αράχνης’ είναι μέλος αυτής της Εθνικής- αναφώνησε μέσω μίας γκριμάτσας έκστασης, “τι έκανε, ρε φίλε”. Χρησιμοποίησε το χαρακτηρισμό “ρε φίλε” για να λεκτικοποιήσει τον ενθουσιασμό της. Μία άλλη φορά, που η καλή μοίρα μέ έφερε αντιμέτωπος με δύο κορίτσια σε ένα μαγαζί στα Πετράλωνα, οι νεαρές τέντωσαν τα χέρια τους, με τη μία να βάζει το αριστερό της δίπλα στο δεξί της άλλης και αυτοαποκλήθηκαν “bros”, από τη λέξη brother, που σημαίνει αδελφός. Όταν τις ρώτησα για ποιο λόγο, παραδείγματος χάρη, δεν αποκαλούνταν “siss”, από τη λέξη sister, που σημαίνει αδελφή, μου απάντησαν ότι θαυμάζουν την ανδρική φιλία. Ασφαλώς και αυτό είναι απίθανο ψέμα. Οι ισλαμιστές σκοτώνουν επειδή η θρησκεία τους μειοψηφεί σε σχέση με τον χριστιανισμό και τον τρόπο που τα μεγάλα κεφάλια του κάνουν κουμάντο στον κόσμο.

Η ανδρική φιλία ανθεί και σπέρνει τα ιδανικά της μέσα από τα πολλά στρέμματα χώρου που της δίνονται και δεν είναι αναγκασμένη να γεννιέται, παθητική, σε καμαρούλα μια σταλιά 2 επί 3, που τραγούδησε και η Μαίρη Χρονοπούλου.

Κατά βάση, η αλληλουχία γεγονότων παραμένει εδώ και αιώνες ίδια. Στον αθλητισμό δεν υπάρχουν γυναικεία σπορ: υπάρχουν ανδρικά σπορ που παίζουν γυναίκες. Ακόμα και το softball, που είναι γυναικείο, φτιάχτηκε κατ’ εικόνα και ομοίωσιν του baseball. Στον επαγγελματικό χώρο, επίσης, δεν υπάρχουν γυναικείες θέσεις: υπάρχουν ανδρικές θέσεις τις οποίες επίσης καταλαμβάνουν γυναίκες. Γι’ αυτό και οι διευθύντριες, πολύ περισσότερο από συχνά, λογίζονται ως μπίατσις. ‘Παίζουν’ με τους κανόνες οι οποίοι έχουν ήδη υπαγορευτεί και έχουν περάσει από εκατοντάδες γενεές, υποχρεούμενες να τους σεβαστούν.

Είναι ασφαλές να παρατεθεί ότι 9,5 στις 10 γυναίκες, αν και ως προηγμένα πλάσματα ανακαλύπτουν τον εαυτό τους, δεν μπορούν παρά να εξωτερικεύσουν ένα ελάχιστο ποσοστό της προσωπικότητάς τους. Αυτό εναποτίθεται στη σκληρότητα της φύσης (η σκληρότητα δεν είναι η σωστή λέξη, καθώς είναι αυτό που είναι), η οποία προστάζει την αναπαραγωγική διαδικασία, αλλά και στην ανθρώπινη προπαγάνδα, που, σε ό,τι αφορά την ίδια την αναπαραγωγική διαδικασία, την καθιστά το άπαν. Από τις φοβίες για τη μοναξιά, τους τρόπους που πρέπει μία γυναίκα να στέκεται, να κάθεται και να συμπεριφέρεται, ακόμα και τις νουθεσίες περί βρισιών (τις οποίες ομολογώ, μόνο, όμως, διότι επίσης οι συγκεκριμένες λέξεις φτιάχτηκαν από ανδρικά μυαλά, τα οποία συνδέονται αυτομάτως με τις ορμόνες, οι οποίες είναι διαφορετικές από τις γυναικείες), όλα περνούν σιγά σιγά στο μυαλό ως μία πραγματικότητα η οποία είναι σχεδόν αξίωμα, κάτι που είχε γραφτεί σε κορμούς δέντρων πριν καν φτιαχτεί ο άνθρωπος, κάτι που είπε ο Τυραννόσαυρος Ρεξ στον Στεγόσαυρο.

Μεγαλώνουμε με την προφάνεια αυτών των καταστάσεων και στην ακρότητά τους χρησιμοποιούμε διπλωματία για να μην ξεφεύγουμε. Οι νόμοι, πλέον, έχουν γίνει λίγο πιο αυστηροί  και αφού σύμφωνα με την Αρχή Διατήρησης Ενέργειας, όλοι έχουμε το χρόνο μας, τότε τα όρια της νομοτυπίας με την εκδίκηση είναι ισχνά και δυσδιάκριτα. Το κίνητρο μπορεί να εκπορεύεται από το μίσος. Και από τη μία στιγμή στην άλλη η αφέλεια του επιβάλλοντος οργανισμού μπορεί να αποτελέσει τη λυδία λίθο του, η οποία οδηγεί στην τιμωρία του. Σε έναν κόσμο που ο σεξισμός ξεχειλίζει, με τρόπο που γίνεται άθελά μας και ίσως κάποιες φορές αναπόφευκτα, δεν είναι τυχαίο που το μόνο που απορρέει από τη διαρκή συμπίεση και τη συναπτή προσβολή στα ανθρωπιστικά στοιχεία είναι η τάση για εκδίκηση. Ακόμα και αν αυτό μοιάζει να γίνεται αποδεκτό από την άλλη πλευρά, η οποία όταν αντιλαμβάνεται την παγκόσμια συμπαιγνία βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να μην μπορεί να αφομοιώσει πλήρως τη νέα γνώση, χρησιμοποιώντας, τελικά, τις νέες πληροφορίες άγαρμπα και μπερδεύοντας την παραδοχή με την ανεξαρτησία, με αποτέλεσμα να οδηγείται σε πράξεις οι οποίες αποπνέουν σύγχυση, είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή η πληρωμή θα λάβει χώρα.

Πλην του θανάτου, άλλωστε, το μόνο που μοιάζει σίγουρο είναι οι φόροι.

Η εθνική μπάσκετ Γυναικών, λοιπόν, δεν έχει μεγάλα αρχίδια. Υπάρχω ως θιασώτης των σπορ που παίζουν γυναίκες και η καλή καγαθή τύχη του ρεπορτάζ τα προηγούμενα χρόνια με οδήγησε στα βήματά τους, τα οποία, μάλιστα, προσπάθησα να αντιμετωπίσω ως ιχνηλάτης και όχι με τη στάση του ηδονοβλεψία, ανεξαρτήτως ικανοτήτων. Δεν είναι πρόβλημά τους να βρούμε τι να πούμε για τη δική τους αδήριτη θέληση, την ψυχική και φυσική δύναμη, την ακρίβεια, το τακτικό μάτι και την προσήλωση, την αλληλεγγύη.

Όπως κάθε ομάδα που τα καταφέρνει, η ‘γαλανόλευκη’ της καλαθοσφαίρισης έχει τους κωδικούς της. Και για να πω την αλήθεια, αυτές οι γυναίκες ανήκουν στους πρώτους και τελευταίους φεμινιστές του κόσμου, άπαξ και σκότωσαν οι ιεράρχες την Αστάρτη μέσω της επί Γης εκπροσώπου της, Ιεζαβέλ: στους Σπαρτιάτες του νομοθέτη Λυκούργου, που μέσω των σκληρών νόμων για προσωπική πειθαρχία (ένα άλλο τιτάνιο κεφάλαιο, για το οποίο μπορεί να πάρει κάποιος μυρωδιά διαβάζοντας τις εξαίσιες ‘Πύλες της Φωτιάς’ του Στίβεν Πρέσφιλντ), βρέθηκαν να σέβονται αναντίρρητα τις γυναίκες της φυλής ως ανθρώπους και όχι μόνο ως αναπαραγωγικά είδη, τα οποία παράτησαν άπαξ και έκαναν τη δουλειά τους στον κόσμο.

Και αφού προσπαθούμε και εμείς να δώσουμε χώρο στις γυναίκες της φυλής να μπορέσουν να συνδυάσουν δουλειά και ανατροφή, πρέπει να αλλάξουμε τους νόμους. Για να φτάσουμε, τελικά, να βρούμε κάτι άλλο πέρα από τα κοχόνες να λέμε για αυτά τα πλήρως ικανά, λειτουργικά και δυνατά πλάσματα, που η άνοδός τους θα μπορούσε να δημιουργήσει μία νέα γλώσσα.

(κεντρική φωτογραφία: Ελληνική Ομοσπονδία Μπάσκετ)