Ο φόβος και ο τρόμος

Ψάχνοντας να βρω πληροφορίες που να έχουν σχέση γενικά με τις φοβίες διάβασα κάτι πολύ ενδιαφέρον.

Κατά την ψυχαναλυτική/ ψυχοδυναμική προσέγγιση οι φοβίες οφείλονται σε άγχος που βιώνει το άτομο λόγω ενδοψυχικών συγκρούσεων σε συνδυασμό με την απώθηση βασικών επιθυμιών και παρορμήσεών του.

Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο

Η αλήθεια είναι ότι δεν γεννιέται ένας άνθρωπος με φοβίες και αυτό το βλέπουμε σε όλα τα μικρά παιδιά που όταν παίζουν σα να μην υπάρχει αύριο δεν έχουν καμία αίσθηση του φόβου μέχρι που θα χτυπήσουν και ορισμένα από αυτά μπορεί να φοβηθούν τόσο ώστε αργότερα να μην τολμούν να ρισκάρουν το παραμικρό στη ζωή τους. Γι’ αυτό το λόγο ένας καλός γονιός αυτό που πρέπει να κάνει είναι μετά από κάποιο ατύχημα να δώσει να καταλάβει στο παιδί του ότι η ζωή έχει τις πίκρες της, τις αποτυχίες της, τα χτυπήματα της, έχει και τούτα έχει κι εκείνα.

Βέβαια υπάρχει και ένα είδος γονέα που έχοντας  προβλήματα που δεν λύθηκαν, πιστεύοντας ότι κάνουν καλό στο παιδί τους το  μπούκωναν με φαγητό λέγοντας πως αν δεν το φάει θα έρθει ο αράπης να τον πάρει με τα γνωστά αποτελέσματα άνθρωποι της μαύρης φυλής να δέχονται επιθέσεις χωρίς απαραίτητα να προκύπτει κάποιος παρεμβατικός λόγος.

Πολλές φορές οι φοβίες μας είναι ανεξήγητες, αλλά αν ψάξουμε μέσα μας θα μπορέσουμε να βρούμε την άκρη τι είναι αυτό που μας πλήγωσε, τι είναι αυτό που ζηλέψαμε κι έτσι θα μπορέσουμε να απαλλαγούμε από αυτές

Υπάρχουν και οι φοβίες βέβαια που ευθύνη έχουν πραγματικά γεγονότα που όσο κι αν προσπαθούμε να τα ξεχάσουμε εκείνα έρχονται στο μυαλό μας με το που αντικρίζουμε κάτι που μας τα θυμίζουν. Για παράδειγμα μία πολύ καλή μου φίλη είχε ένα πολύ σοβαρό ατύχημα με αυτοκίνητο όπου παρέμεινε ακινητοποιημένη και εγκλωβισμένη μέσα στα συντρίμμια του αυτοκινήτου της πέντε ολόκληρες ώρες μέχρι να την απεγκλωβίσουν. Από τότε δεν μπορούσε να βρεθεί σε κλειστούς χώρους, σε μικρά δωμάτια, ούτε συζήτηση για τούνελ και ασανσέρ όπου κοκάλωνε και έβαζε τις φωνές. Δεν μπορούσε να έχει κοινωνική ζωή και αυτό το πράγμα τη βασάνιζε. Το καλό είναι ότι το συνειδητοποίησε και βοήθησε τον εαυτό της πηγαίνοντας σε ψυχολόγο όπου μετά από λίγο καιρό και με αρκετή δουλειά με τον εαυτό της το ξεπέρασε και μπορεί πλέον να οδηγεί στις νέες Εθνικές οδούς χωρίς να αναγκάζεται να παίρνει όλους τους περιφερειακούς δρόμους και τα βουνά ώστε να αποφύγει τα τούνελ με αποτέλεσμα να φτάνει στον προορισμό της κατάκοπη και πολύ κακοδιάθετη.

Οι άνθρωποι λοιπόν που αισθάνονται ομοφοβία πρέπει να το κοιτάξουν και λίγο από μόνοι τους. Δεν αρκεί όλος ο υπόλοιπος κόσμος να τους το αναγνωρίζει και αυτοί να μην το αισθάνονται. Από τις αρχές της ψυχιατρικής είναι η αναγνώριση από το ίδιο το άτομο και η αποδοχή της δυσλειτουργίας του ώστε από μόνος του ο άνθρωπος να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό. Το πρώτο σύμπτωμα για να μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί το κακό που τον βρήκε είναι όταν σκεφθεί ή ακόμα εκφραστεί δημόσια λέγοντας “εγώ δεν έχω πρόβλημα με τους ομοφυλόφιλους αρκεί να μην προκαλούν”.

Με αυτή την πρόταση εννοεί σαφώς ότι έχει πρόβλημα όταν κάποιος είναι θηλυπρεπής, είναι ολοφάνερα ομοφυλόφιλος, είναι ορατός, τέλος πάντων κάνει αντιληπτή την ύπαρξη του και προφανώς υπάρχει κάτι στον πάσχοντα που τον ταράζει βαθιά. Εκείνη ακριβώς είναι η στιγμή που χτυπάει το καμπανάκι ότι κάτι δεν πάει καλά και πρέπει να καταλάβει ότι λέγοντας “να μην προκαλούν” εννοεί ‘να εξαφανιστούν’.

Αυτή η απαίτηση είναι παραλογισμός,  αν σκεφτεί κανείς ότι κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης. Είναι σα να λέμε ‘δεν έχω πρόβλημα με τους μαύρους αρκεί να είναι άσπροι’

Η δυσφορία ενός ανθρώπου να μην μπορεί να ανεχτεί κάποιους συνανθρώπους του και ακόμα περισσότερο να αισθάνεται ότι κινδυνεύει κάθε φορά που ένας ομοφυλόφιλος εκφράζεται δημόσια, αγαπάει, ερωτεύεται, πενθεί, αστειεύεται, δημιουργεί, γενικά κάνει ότι κάνουν όλοι οι άνθρωποι είναι σοβαρή πάθηση και πρέπει να την κοιτάξει για καλό δικό του, των συνανθρώπων του, αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας.