Ο Σωκράτης Μάλαμας, ένα πανό και η κατάχρηση της ιντερνετικής εξουσίας
- 27 ΙΟΥΛ 2022
Τι ακριβώς συνέβη στη συναυλία του Σωκράτη Μάλαμα στο Ρέθυμνο; Τα γεγονότα είναι λίγο-πολύ γνωστά: ο διάσημος καλλιτέχνης έπαιζε live, όταν σταμάτησε τη συναυλία για να σχολιάσει ένα πανό με τις λέξεις «Βιαστής Είναι», πριν παρακαλέσει ευγενικά να κατέβει και στη συνέχεια, μετά το τέλος της συναυλίας, να ανέβει ξανά.
Δεν έβρισε, δεν έδειξε εκνευρισμένος, δε μίλησε άσχημα – τουλάχιστον αυτό φαίνεται στο βίντεο. Μάλιστα, αργότερα φρόντισε μέσα από ένα δικό του story στα social media να δώσει τις απαραίτητες εξηγήσεις.
Το κυριότερο όμως είναι άλλο: είπε ορθά-κοφτά ότι είναι απόλυτα σύμφωνος με την ουσία του πανού-συνθήματος αλλά και την αγανάκτηση μεγάλης μερίδας του κοινού όσον αφορά τα τεκταινόμενα στην εκδίκαση της υπόθεσης του Δημήτρη Λιγνάδη.
Δυστυχώς, φαίνεται ότι αυτό δεν είναι αρκετό.
Από τη μία, είναι λογικό το κοινό, που έχει συνηθίσει στις συναυλίες καλλιτεχνών -όπως ο Σωκράτης Μάλαμας και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου- να εκφράζει αβίαστα και ανερυθρίαστα τις όποιες πολιτικές του απόψεις, να νιώσει προδομένο.
Από την άλλη, ο εκάστοτε καλλιτέχνης έχει δικαίωμα στην άποψή του (ή στο πώς θα δράσει ή δε θα δράσει ανάλογα με τα πιστεύω του) όταν τουλάχιστον δεν την εκφράζει υβριστικά, επιθετικά ή αφήνοντας ειρωνείες και υπόνοιες.
Μέχρι εδώ, λοιπόν, και υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να έχουμε ισοπαλία ανάμεσα στις επιθυμίες κοινού και καλλιτέχνη και το εν λόγω συμβάν να περάσει αναίμακτα.
Υπάρχει όμως ο παράγοντας Χ, όπως περίτρανα φαίνεται στα σχόλια της πιο πάνω ανάρτησης, που ονομάζεται social media και ταχύτατο ίντερνετ, το οποίο ρίχνει σε χρόνο dt τον οποιοδήποτε καλλιτέχνη στις φλόγες του #cancel.
Φυσικά, και μπορεί ο οποιoσδήποτε να θεωρήσει τη στάση του Σωκράτη Μάλαμα, μία στάση που θυμίζει τους ισαποστάκηδες (προσωπικά δεν το αποδέχομαι, αλλά αυτό είναι μία άλλη και μάλλον ασήμαντη και αδιάφορη ιστορία).
Το να ακυρώσει όμως ολόκληρη την πορεία του -σαν να μην έχει κάνει κάτι, σαν μία ζωή να ήταν βολεμένος, σαν απλά να εκμεταλλεύεται το κοινό και τις καταστάσεις- και παράλληλα να εκφράζεται με απόλυτα μειωτικούς χαρακτηρισμούς, απέχει πάρα πολύ από κάτι τέτοιο.
Στο ενδιάμεσο, μάλιστα, όλης αυτής της #cancel έκρηξης παρακολουθούμε και την τοξικότητα ανάμεσα στους οπαδούς των δύο μεγαλύτερων κομμάτων να χτυπάει κόκκινο. Στον βωμό της αντιπαράθεσης, άλλωστε, θυσιάζεται με χαρακτηριστική ευκολία ο Μάλαμας και ο κάθε Μάλαμας.
Σε τελική ανάλυση, ίσως και ο Σωκράτης Μάλαμας να έκανε λάθος. Ίσως, αντίστοιχα και μεγάλο μέρους του ιντερνετικού κοινού που απασφάλισε να το έκανε εν βρασμώ ψυχής (νιώθοντας κάπως προδομένο από έναν τραγουδιστή που συνήθως δεν έχει καμία αντίρρηση σε τέτοιου τύπου εκδηλώσεις).
Τι μας μένει, λοιπόν, από όλο αυτό; Το γεγονός ότι στο ελληνικό ίντερνετ τα λάθη δεν επιτρέπονται. Έτσι, κάθε ένας που εκφράζει δημόσιο λόγο (ναι, τα social media αποτελούν δημόσιο λόγο, δε χρειάζεται να είσαι πολιτικός, καλλιτέχνης ή δημοσιογράφος πια για να απευθυνθείς σε ένα κάπως πιο ευρύ κοινό) μπορεί εύκολα να γίνει στόχος.
Η τοξικότητα, άλλωστε, έχει φτάσει σε τόσο ακραία σημεία ώστε πολύ εύκολα (σχεδόν) όλοι πέφτουμε στην παγίδα να αναζητάμε μάγισσες για να τις κάψουμε στην πυρά.
Μήπως, όμως, πριν πατήσουμε το κουμπί του #cancel θα έπρεπε πρώτα αναλογιστούμε το μέγεθος του ατοπήματος του δημόσιου προσώπου που εκφράζει μία άποψη;
Διότι, με αυτά και με αυτά, κάπου επικεντρωνόμαστε στο δέντρο και χάνουμε το δάσος: την ίδια ώρα που ο Σωκράτης Μάλαμας δέχεται την απόλυτη απαξίωση, πολιτικάντηδες παίζουν σκάκι πάνω στο όνομά του, ιντερνετικά troll βρίσκουν τροφή και ένα δικαστικό σύστημα που, δυστυχώς, μόνο εμπιστοσύνη δεν εμπνέει συνεχίζει να εκδίδει αμφιλεγόμενες αποφάσεις.
Καλό, λοιπόν, είναι να μην ξεχνάμε ότι το ιντερνετικό σύστημα μας δίνει κάποια -έστω κατ’ επίφαση- εξουσία. Έτσι, η κατάχρησή της αποτελεί τον πιο σύντομο δρόμο για να μας κλέψει λίγη ακόμα από την ελευθερία που μας στερεί μαεστρικά και κομμάτι-κομμάτι.
Δεν υπάρχει άλλωστε καλύτερος πελάτης από έναν οργισμένο και θολωμένο χρήστη για τον Mark Zuckerberg και τους ομοίους του.
