Occupy Wall Street vs. Αγανακτισμένοι

Το άρθρο θα μπορούσε να φέρει τον τίτλο “Όταν τα social media έβγαλαν χιλιάδες φιλήσυχους πολίτες στον δρόμο”, ξεκαθαρίζουμε όμως ότι ο λόγος που διαδήλωσαν αυτοί οι χιλιάδες, δεν ήταν τα social media, αλλά η social απομόνωση. Αυτή που θα ερχόταν σαν το επιστέγασμα της οικονομικής ύφεσης αγκαζέ με το δεδομένο κίνδυνο επιβίωσης που υπάρχει για πολλούς τώρα που διαβάζεις αυτό το άρθρο. Στην Ελλάδα, τα έβαλαν κυρίως με τους διεφθαρμένους βουλευτές. Στις Η.Π.Α. τα έχουν βάλει με αυτόν που έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη. Τους τραπεζίτες.

Πώς ξεκίνησαν όλα;

Occupy Wall Street: Οι Καναδοί (παρακαλώ!) ακτιβιστές Adbusters πρότειναν με ένα blog post τους στα μέσα Ιουλίου την ειρηνική κατάληψη της Wall Street ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την ολοένα πιο άνιση κατανομή του πλούτου, την ασυδοσία των τραπεζιτών και τον κίνδυνο που διατρέχει τελικά η ίδια η δημοκρατία μέσα από αυτό που ορίζεται ως “παγκόσμια οικονομική κρίση”. Η πρωτοβουλία των Adbusters στηρίχτηκε και προωθήθηκε και από τους Anonymous με αποτέλεσμα στις 17 Σεπτεμβρίου, περισσότεροι από 1.000 διαδηλωτές να πραγματοποιήσουν πορεία μπροστά από τη Wall Street και περίπου 150 από αυτούς να διανυκτερεύσουν σε αυτοσχέδιες χαρτονένιες κατασκευές, αφού τα αντίσκηνα απαγορεύτηκαν από την αστυνομία.

Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα: Εμπνευσμένη από το κίνημα “15-Μ”, αλλά και τα πειράγματα των Ισπανών διαδηλωτών (βλέπε πλακάτ “κάντε ησυχία μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες”) μια ομάδα ακτιβιστών με την ονομασία “Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα” κάλεσε τον κόσμο μέσω ενός event στο Facebook να διαδηλώσει ειρηνικά στο Σύνταγμα την Τετάρτη 25 Μαϊου. Περισσότεροι από 25.000 Αθηναίοι κατεβαίνουν αυθόρμητα στο Σύνταγμα, διαδηλώνουν απολύτως ειρηνικά και δεν φωνάζουν κανένα κομματικό σύνθημα. Τα πλακάτ τους γράφουν (και απαντούν στους Ισπανούς) “Ξυπνήσαμε”.

Τα αιτήματα, τα συνθήματα και οι στόχοι

Οι Αμερικάνοι, γενικά, και οι θιασώτες του Occupy Wall Street, ειδικά, γνωστοί και αξιοζήλευτοι για το πόσο απλοί και συγκεκριμένοι μπορούν να γίνουν, συντάχθηκαν γρήγορα και πρακτικά πίσω από το “We are the 99%”. Πρόκειται για το 99% των Αμερικανών που βλέπει το πλουσιότερο 1% της χώρας να κατέχει, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το 2007, σχεδόν το 35% του συνολικού πλούτου της χώρας. Με δεδομένη λοιπόν την βαθιά οικονομική κρίση και των Η.Π.Α., το 99% φαίνεται πως πληρώνει τα “στραβά” μιας ελάχιστης μειονότητας. Αυτό είναι το σύνθημα. Οι διαδηλωτές περικυκλώνουν την πηγή του κακού, τη Wall Street, ζητάνε περισσότερες και καλύτερες δουλειές, μείωση της επιρροής των οικονομικών κολοσσών στην πολιτική της χώρας και την τιμωρία εκείνων που οδήγησαν τη χώρα στη μεγάλη ύφεση. Των τραπεζιτών.

Στο Σύνταγμα (και σε πολλά σημεία της χώρας), οι Αγανακτισμένοι βουλιάζουν τις πλατείες και τους δρόμους. Η σύγκριση του όγκου του πλήθους σε Ελλάδα και Η.Π.Α. είναι αστεία. Υπήρξαν Κυριακές που στο Σύνταγμα κατέβηκαν πάνω από 200.000 άνθρωποι. Τα συνθήματα πολλά, η στοχοθεσία αφηρημένη. “Πάρτε το μνημόνιο και φύγετε από δω”, τα… άπαντα γύρω από τον Πάγκαλο, συντονισμένες μούντζες προς τη Βουλή. Φαίνεται ότι ο βασικός υπεύθυνος, σύμφωνα με τον παλμό των Αγανακτισμένων, είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα οι πολιτικοί. Αλλά ποιοι θα συντόνιζαν αυτό το τεράστιο πλήθος; Ποιοι εν ονόματί του θα συγκέντρωναν μια κόλλα Α4 με αιτήματα και θα πήγαιναν να τη ρίξουν κάτω από την πόρτα της Βουλής; Ποιος ήταν ο βασικός στόχος και ποια τα βήματα για να επιτευχθεί; Πολλοί αναρωτιούνται ακόμα.

Η επιρροή του κινήματος στον “εχθρό”

Το Occupy Wall Street, οι Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα και οι συντασσόμενες κινήσεις σε άλλες πόλεις των δύο χωρών έφτασαν στο αυτί των “κατηγορούμενων”. Ο πολιτικός κόσμος των Η.Π.Α. κατανόησε το OWS. Ο Ομπάμα έριξε το μπαλάκι στους τραπεζίτες, δηλώνοντας ότι καταλαβαίνει την απογοήτευση του κόσμου που πηγάζει από τη μεγάλη ύφεση και τις παράπλευρες απώλειες που αυτή προκαλεί. Παρ’ όλ’ αυτά, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κάνει τίποτα για να αποτρέψει την αστυνομική βία και τις πάνω από 4.000 συλλήψεις διαδηλωτών του Occupy Wall Street από την αστυνομία στην ούτε 3μηνη ύπαρξη του κινήματος.

Μερικοί επιχειρηματίες του 1%, του πραγματικού εχθρού του OWS, όπως ο δισεκατομμυριούχος John Paulson της Paulson & Co. εναντιώθηκαν δημοσίως στο κίνημα, τονίζοντας ότι “το πιο πλούσιο 1% των Νεοϋορκέζων πληρώνει πάνω από το 40% των συνολικών φόρων στην πόλη, ενώ εξασφαλίζει και τεράστια οφέλη για την πόλη”.

Η αλήθεια είναι ότι αρκετοί εκπρόσωποι του ελληνικού πολιτικού συστήματος “άκουσαν” τους Αγανακτισμένους και ένιωσαν την πίεση της μαζικής οργής. Βέβαια, ελάχιστοι από αυτούς έκαναν κάτι δραστικό όπως το να παραιτηθούν, όπως ο Γιώργος Φλωρίδης, μια μέρα μετά την απεργία της 15ης Ιουνίου και την χωρίς προηγούμενο αστυνομική καταστολή ακόμη και πάνω στην πλατεία Συντάγματος όπου διαδήλωναν οι αυθεντικοί Αγανακτισμένοι. Οι τριγμοί και τα θρίλερ στο ΠΑΣΟΚ (με πιο χαρακτηριστικό εκείνο της ψήφου εμπιστοσύνης στον Γ. Παπανδρέου μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 4 Νοεμβρίου) είχαν (ή έτσι θέλουμε να πιστεύουμε) ως αφετηρία το κίνημα των Αγανακτισμένων και την κλιμακούμενη πίεση του κόσμου που κατέβηκε στο δρόμο.

Τα social media στον καιρό της “επανάστασης”

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Twitter, μέχρι τις 21 Οκτωβρίου είχαν χρησιμοποιηθεί περισσότερα από 100.000 διαφορετικά hashtags για σχόλια, ειδήσεις και συζήτηση γύρω από το Occupy κίνημα. Τα δημοφιλέστερα από αυτά ήταν τα #occupywallstreet, #ows, #occupywallst, #occupy, #ocupyboston, #takewallstreet, #p2, #nypd.

To Twitter είχε ήδη πάρει φωτιά και στην Ελλάδα με τα #25mgr, #m25gr, #aganaktismenoi, #greekrevolution, #syntagma, #skg να φορτώνονται καθημερινά με χιλιάδες tweets.

Το real-democracy.gr των Ελλήνων Αγανακτισμένων (και όχι μόνο) είναι το occupywallst.org των Αμερικανών διαδηλωτών σε Wall Street και αλλού.

Το ίντερνετ έρχεται τη στιγμή της απόλυτης κρίσης και αβεβαιότητας να κλείσει στόματα σχετικά με την αποστολή του στον μάταιο τούτο κόσμο και να οργανώσει (ή έστω να αποτελέσει τον βασικότερο μοχλό) κινήματα λαϊκού ξεσηκωμού. Η φράση μπορεί να παραπέμπει σε κλισέ κομματικό λεξιλόγιο, αλλά στην περίπτωση Αγανακτισμένων και Occupy έτσι έγινε. Τα κινήματα σχεδιάστηκαν online και έγιναν πραγματικότητα στο δρόμο.

Και τελικά; Μετά την αντίδραση, τι;

Είναι φανταστικό το ότι βγήκαν στους δρόμους χιλιάδες Έλληνες, όχι επειδή κατέκτησε η εθνική το Euro, αλλά για να διαμαρτυρηθούν για το δίκιο τους. Αλλά άντε να πείσεις τους κακεντρεχείς ότι οι Αγανακτισμένοι, με την ευρεία, πολυπληθή έννοια που προέκυψε, δεν ήταν απλά ένα trend που πάει, πέρασε. Πώς αλλιώς να εξηγήσεις το γεγονός ότι το κίνημα που ξεκίνησε από τους πρώτους 25.000 του Μάη και γιγαντώθηκε φτάνοντας να βουλιάζει το κέντρο της Αθήνας, στηρίζεται πια από “συγγενείς και φίλους” (βλέπε τις δύο πιο πρόσφατες συγκεντρώσεις του). Λύθηκε κάποιο πρόβλημα και τα πλήθη υποχώρησαν ευχαριστημένα; Δεν νομίζω. Το μνημόνιο είναι εδώ, τα νέα μέτρα-χαράτσια είναι καθ’ οδόν.

Όπως και να ‘χει, οι μαζικές, ειρηνικές διαδηλώσεις σε μια χώρα με δεκάδες προβλήματα ζωτικής σημασίας όπως η Ελλάδα γεννάνε ελπίδες για το εγγύς μέλλον. Άλλωστε, το κίνημα των Αγανακτισμένων (των πραγματικών) δεν θα κριθεί από το αν πλέον πηγαίνουν 10, 50 ή 500 στο Σύνταγμα. Θα κριθεί εκεί που μπορεί να κριθεί. Κατ’ αρχήν στις κάλπες. Γιατί αργά ή γρήγορα, οι εκατοντάδες χιλιάδες που διαδήλωσαν θα κληθούν να ψηφίσουν και να αλλάξουν ακόμα πιο δραστικά το χάρτη. Και να κλείσουν και τα στόματα των κακεντρεχών.

Η στοχοθεσία του Occupy Wall Street είναι διαφορετική από εκείνη των Αγανακτισμένων. Μπορεί και πιο εύστοχη. Ναι, η ανεπάρκεια των Ελλήνων πολιτικών που κυβέρνησαν τις τελευταίες δεκαετίες να είναι παροιμιώδης, αλλά το παιχνίδι δεν το κινούν πια οι πολιτικοί. Οι ισορροπίες είναι στα χέρια των τραπεζών, όσο απαισιόδοξο και αδιέξοδο κι αν ακούγεται αυτό. Αυτό που είχε δηλώσει ο χρηματιστής Alessio Rastani στο BBC παγώνοντας τη δημοσιογράφο στα τέλη Σεπτέμβρη -είτε το εννοούσε είτε ήθελε απλά να προκαλέσει- μάλλον ισχύει περισσότερο απ’ οτιδήποτε: “Goldman Sachs rules the world, not the politicians”.

Οι Έλληνες δεν κυνήγησαν τις τράπεζες και το χρηματιστήριο. Προφανώς, αν είχαν και οι ίδιοι μια Wall Street στα… πόδια τους, θα της έκαναν τις απαραίτητες “επισκέψεις”. Γιατί αυτό που προκύπτει τελικά από την έκδηλη αμηχανία των μεγαλύτερων Ευρωπαίων ηγετών είναι πως ακόμη κι οι διεφθαρμένοι Έλληνες πολιτικοί είναι μια ομάδα 10χρονων προσκόπων μπροστά στο παιχνίδι όσων κινούν τα νήματα στην Οικονομία. Μέρκελ και Σαρκοζί θέλουν, αλλά δεν μπορούν να συνεννοηθούν, ενώ ο Ομπάμα καταλαβαίνει τους διαδηλωτές και ψέγει τους τραπεζίτες. Μάλλον κανείς δεν θέλει να δει τι συμβαίνει πίσω από την πλάτη του. Πολλοί θεωρούν ότι ο γίγαντας (κυρίως από οικονομικής άποψης, αφού αυτό είναι το διακύβευμα) που ακούει στο όνομα Κίνα, διασκεδάζει ιδιαίτερα με το ευρωπαϊκό και αμερικάνικο αδιέξοδο του καπιταλισμού. Άλλη μια θεωρία συνωμοσίας ή κάτι παραπάνω;