ΜΟΥΣΙΚΗ

Οι δικοί μου Beatles

Ο Θανάσης Κρεκούκιας γράφει μέσα σε δέκα παραγράφους για τους «δικούς του» Beatles, για όλα αυτά που τον συγκινούν και τον συνεπαίρνουν κάθε φορά που ακούει ή παίζει τραγούδια από την αγαπημένη του μπάντα.

Με συγκινεί το ότι γράφω για τους Beatles. Με συγκινούν οι ίδιοι οι Beatles. Είναι, μαζί με τον Μπομπ Ντίλαν, ότι πιο πολύτιμο έχει καθορίσει την αγάπη μου για τη μουσική. Τα τραγούδια τους, οι στίχοι τους, η ευαισθησία τους, κυλάνε στις φλέβες μου και δε θα σταματήσουν ποτέ να «περιγράφουν» αμέτρητες στιγμές της ζωής μου, σημαντικές ή ασήμαντες. Δεν είναι καθόλου άβολο να γράψω γι’ αυτούς, αλλά σίγουρα δύσκολο να κλείσω μέσα σε λίγες λέξεις όσα σκέφτομαι για τους «δικούς μου» Beatles.

 

Οι Beatles είναι καταρχήν η κομψότητα που έδωσε το ιδανικό δείγμα της αρμονίας πέρα από τα όρια του ροκ εν ρολ και του R & B. Σχεδόν θαυματουργά κατέκτησαν την κορυφή καλλιτεχνικά, εμπορικά, πολιτιστικά και πνευματικά στη δεκαετία του ’60, όταν η μουσική είχε τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο – ή τουλάχιστον έδινε την εντύπωση ότι μπορούσε να το κάνει. Είναι χωρίς αμφιβολία η σημαντικότερη μπάντα στην ιστορία του ροκ. Μέσα σε μια δεκαετία ξεδίπλωσαν το πολύπλευρο ταλέντο τους και δημιούργησαν μερικά από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα στην ιστορία της παγκόσμιας μουσικής.

 

Μετέτρεψαν τις ιδέες τους σε μια πρωτόγνωρη μουσική περιπέτεια, εξερευνώντας τους συνδυασμούς και δημιουργώντας όχι μόνο τέχνη, αλλά και έναν μοναδικό τρόπο ζωής και σκέψης. Αναζήτησαν μουσικά διέξοδα, πειραματίστηκαν και έδωσαν καινούργια ταυτότητα στην πολυπλοκότητα «ανακαλύπτοντας» ιδιοφυείς μουσικές φόρμες. Πρόσφεραν στο ροκ έναν ανεξάντλητο πλούτο ακόρντων και συνέθεσαν τραγούδια υπηρετώντας με έναν ιδιαίτερο και αξεπέραστο τρόπο την έννοια της μελωδίας. Διαμόρφωσαν μια αυτόνομη κουλτούρα που «χρωμάτισε» τις νότες και απελευθέρωσε τα πεντάγραμμα, μεταβάλλοντάς τα στις πιο ονειρικές παρτιτούρες.

 

Υπήρξαν πρότυπα για τη νεολαία ολόκληρου του κόσμου, κατέκτησαν μέσα σε λίγες ώρες τις ΗΠΑ ξεκινώντας το 1964 την περίφημη British invasion, μυήθηκαν στα ναρκωτικά από τον Ντίλαν και ανακάτεψαν τα μουσικά ρεύματα της εποχής, καταλήγοντας σε ένα ιδιότυπο και ανένταχτο ποπ, το οποίο χαρακτηρίστηκε από την ποίηση των στίχων και τη γιορτή των ήχων και των χρωμάτων, ενσαρκώνοντας μέσα του έναν μαγικό λυρισμό που όμοιό του δεν έχει ξαναζήσει η σύγχρονη μουσική. Ξεκινώντας από το «Please, please me» και φτάνοντας στο «Let it be», κάθε LP τους αποτελεί από μόνο του ένα ξεχωριστό είδος τέχνης.

 

Η βελούδινη προσέγγιση της έντασης των 60ties πραγματοποιήθηκε ενδοσκοπικά, αλλά το αποτέλεσμα ήταν γεμάτο άμεσα μηνύματα που ταξίδεψαν σαν κύματα και κατάπιαν τα πάντα στο πέρασμά τους: ο έρωτας, οι αστοί, η εξέγερση, η ευτυχία, οι μορφές, οι εικόνες, η άρνηση, τα όνειρα, η επανάσταση, όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, αποσαφηνίζονται με έναν κρυστάλλινο τρόπο στα strawberry fields μιας αιώνιας περιπλάνησης, η οποία θα μαγεύει και θα εμπνέει κάθε ελεύθερο πνεύμα που αναζητά την ομορφιά μιας γοητευτικής παρορμητικότητας.

 

Οι στίχοι τους, από τα μελαγχολικά ερωτικά τραγούδια μέχρι τις κραυγές αγωνίας – δικές τους και της γενιάς τους – είναι καθηλωτικοί και συνυπάρχουν αρμονικά με τους ρυθμούς, ειδικά από τη στιγμή που θέλησαν να «αγωνιστούν» κατά της ίδιας τους της εικόνας, επηρεασμένοι πλέον βαθύτατα από το ταξίδι της Ινδίας, την «ατμόσφαιρα» του Ρισικές και τις διδαχές του Μαχαρίσι. Η τεχνική του υπερβατικού διαλογισμού πέρασε εγκεφαλικά και συναισθηματικά σε κάθε συγχορδία του αριστουργηματικού λευκού άλμπουμ, από το ατμοσφαιρικό «Dear Prudence» μέχρι το οργισμένο «Revolution».

 

Οι Beatles ξεκλείδωσαν ανεξερεύνητους δρόμους και τεχνικές, διαμορφώνοντας το ύφος και το στιλ τους μέσα από εκλεπτυσμένες όσο και περίπλοκες ενορχηστρώσεις, οι οποίες με τη σειρά τους δημιούργησαν ένα πρωτόγνωρο ηχητικό περιβάλλον αντίθετο σε κάθε μουσικό κομφορμισμό. Ο δρόμος που ακολούθησαν επινόησε μια ξεχωριστή κουλτούρα, συνδύασε με απολαυστικό και κρυστάλλινο τρόπο την πεμπτουσία της μουσικής τελειότητας και την καταλυτική παρουσία της διαρκούς εξέλιξης, μαγεύοντας και καθηλώνοντας το ακροατήριό τους.

 

Όταν αισθάνθηκαν ότι η χειραγώγηση τους απειλούσε, δεν δίστασαν να σταματήσουν δια παντός τις live εμφανίσεις και να «αυτοεξοριστούν» μακριά από την πραγματικότητα της Beatlemania, αναζητώντας καταφύγιο στη διανόηση ενός παραγωγικού οργασμού που έφερε μαζί του την μυστικιστική απελευθέρωση και τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά «μνημεία» του 20ου αιώνα. Στην υπηρεσία τους τέθηκαν όλες οι τάσεις και τελικά η απομόνωση γνώρισε τη μεγαλύτερη δυνατή δικαίωση. Η εποχή των ονείρων ταυτίστηκε με τους Beatles, γιατί ήταν εκείνοι που την ζωντάνεψαν.

 

Οι Beatles έχτισαν μέσα σε μια οκταετία το μεγαλύτερο οικοδόμημα της σύγχρονης μουσικής, προσεγγίζοντας όλες τις φόρμες του ροκ σε ένα μοναδικό magical mystery tour. Από το rock & roll, τις μελωδικές μπαλάντες, το blues, το R&B και το skiffle, μέχρι την ψυχεδέλεια, την κλασική μουσική, το ποπ και το σκληρό ροκ, η θρυλική τετράδα του Λίβερπουλ διέγραψε μια μοναδική διαδρομή που στηρίχτηκε πάνω στο ιδιοφυέστερο συνθετικό και στιχουργικό δίδυμο που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Οι Λένον και Μακ Κάρτνεϊ πλαισιώθηκαν από δυο μεγάλες προσωπικότητες, τον Χάρισον και τον Σταρ, οι οποίοι δεν συμπλήρωσαν απλά τα κενά, αλλά πρόσφεραν τη δική τους ενέργεια και το ταλέντο στην ψυχή των Beatles.

 

Τα «σκαθάρια» στόλισαν με αμέτρητους θησαυρούς την εποχή τους, αφήνοντας πίσω τους αξεπέραστους στίχους και μελωδίες. Το έργο τους είναι όχι απλά διαχρονικό, αλλά πολύτιμο από κάθε άποψη. Η παρακαταθήκη τους θα ζει αιώνια σαν μια ευλογημένη προσφορά που θα συγκινεί, θα παρασύρει, θα εμπνέει και θα μαγεύει κάθε καρδιά που ψάχνει την τελειότητα. Οι νότες τους, είτε στα τάστα της κιθάρας, είτε στα πλήκτρα του πιάνου, είτε στη φωνή καθενός ή καθεμιάς που έχουν παίξει ή έχουν τραγουδήσει κάποιο από τα τραγούδια τους, θα μεταφέρονται πάντοτε από γενιά σε γενιά, δίνοντάς τους τον χαρακτηρισμό που τους αξίζει: αυτόν της απόλυτης μουσικής κληρονομιάς.

 

Βίντεο: Το αγαπημένο μου κομμάτι από τους Beatles. Αν και στην πραγματικότητα είναι 4 μαζί, το περίφημο Abbey Road Medley, δηλαδή τα Golden Slumbers / Carry that weight / The end / Her Majesty.