Οι Κάννες γυρνάνε σελίδα και το PopCode θα είναι εκεί
Το φετινό Φεστιβάλ θα είναι διαφορετικό από τα προηγούμενα κι εμείς ανυπομονούμε να το μεταδώσουμε καθώς συμβαίνει.
- 7 ΜΑΙ 2018
Το περσινό Φεστιβάλ Καννών ήταν το 70ό κι αποτέλεσε από την αρχή ως το τέλος του μια ωδή στο παρελθόν. Στην έναρξη κάθε ταινίες ένα κλιπάκι μιας CGI σκάλας τοποθετούσε σκηνοθέτες-θρύλους από την ιστορία του Φεστιβάλ στα σκαλιά, όσο πιο ψηλά τόσο πιο σημαντικοί. Εξαιρετικά άκομψο το έβρισκα αυτό αν με ρωτάτε, αλλά για Γάλλους μιλάμε. Καθώς σκαρφαλώναμε τα σκαλιά, η διαδοχή ονομάτων γινόταν και πιο εντυπωσιακή. Ήταν ο τρόπος του Φεστιβάλ να θυμίσει το παρελθόν του.
Το PopCode θα σας μεταφέρει κριτικές, συνεντεύξεις και νέα από το 71ο Φεστιβάλ Καννών καθημερινά, από τις 8-19 Μαΐου.
(Στο μέλλον, ίσως, δε θα υπάρχει πιο αντιπροσωπευτική συμβολική ακολουθία πλάνων από τη φτωχή CGI σκάλα των Καννών με τους σκηνοθέτες-θρύλους και τα πηγαία παλαμάκια των θεατών-κριτικών, να δίνει τη θέση της στο σήμα του Netflix και την θυμωμένη γιούχα μερίδας των ίδιων παρευρισκομένων. Φέτος το σήμα του Netflix δε θα εμφανιστεί, αλλά αυτό θα το πούμε παρακάτω.)
Η σκάλα δεν ήταν το μόνο παράθυρο στις περασμένες δεκαετίες. Ένα μάτσο σκηνοθέτες-Χρυσοί Φοίνικες μαζεύτηκαν στο ίδιο κόκκινο χαλί για μια αναμνηστική φωτογραφία για τις 7 δεκαετίες ζωής του Φεστιβάλ των Φεστιβάλ. Οι Κάννες πάντα ήταν ο μαέστρος που έδινε τον τόνο στο φεστιβαλικό σιρκουί της κάθε χρονιάς, εξάλλου. Και αυτή τη φορά, στα 70 χρόνια, στο στρογγυλότατο αυτό επετειακό νούμερο, με τις αστραφτερές ομαδικές φωτογραφίες και με τις σκάλες του ένδοξου παρελθόντος, το πρόγραμμα έμοιαζε να έρχεται να επιβεβαιώσει την ίδια γραμμή: Είμαστε οι Κάννες, και τα πάντα περνούν από εδώ.
Το Διαγωνιστικό του 70ού Φεστιβάλ ήταν γεμάτο πολυβραβευμένους auteurs, με Haneke, με Λάνθιμο, με Zvyagintsev, με Campillo και Baumbach και Loznitsa, με Lynne Ramsay και Sofia Coppola, με Fatih Akin και Francois Ozon και Todd Haynes, όπου οι πρωτάρηδες του Διαγωνιστικού ήταν δημιουργοί σαν τον Ruben Ostlund. «Γεια σας, είμαστε οι Κάννες, είμαστε 70, και κάντε μας τη χάρη», σε γενικές γραμμές.
Το οποίο υποθέτω αν είσαι οι Κάννες μπορείς να το πεις, καμία αντίρρηση, αλλά φέτος μια σειρά από παράγοντες φαίνεται να κλώτσησαν. Δεν ξέρω τι από όλα υπήρξε πιο καθοριστικό, αλλά νιώθω πως όλα συνέβαλαν.
Από τη μία, φουρνιά σαν την περσινή (σε επίπεδο ονομάτων τουλάχιστον, γιατί κατά τα άλλα τόσο μέσος-όρος-τρία-στα-πέντε έχω να νιώσω από οσκαρικές βραδιές των ‘90s) ούτε κάθε χρόνο θα τυχαίνει, αλλά κι όταν τυχαίνει θα φουσκώνει τις προσδοκίες. Οι προβλέψεις για τη φετινή διοργάνωση ήταν αστρονομικού βεληνεκούς all-star wishlists που φυσικά και δεν θα επιβεβαιώνονταν. Κάποιες χρονιές απλά δεν είναι οι χρονιές που οι πάντες βγάζουν άλμπουμ, ΟΚ;
Εδώ έρχεται ο παράγοντας Όσκαρ, που λέει πως οι Κάννες δεν είναι πια (αν θεωρήθηκε όντως ποτέ) ιδανική οσκαρική πλατφόρμα. Ειδικά με την άνοδο της Βενετίας και την εδραίωση του Telluride στο ξεκίνημα του Σεπτέμβρη, όποια στούντιο ή/και σκηνοθέτες έχουν οσκαρικές βλέψεις, έχουν όλο και πιο ισχυρούς λόγους να αφήσουν τις Κάννες πίσω. Πάρε τον Λάνθιμο: Έχοντας πάρει βραβεία στις Κάννες για τη μισή φιλμογραφία του, και επιστρέφοντας φέτος με μια ταινία εποχής με αστεράτο καστ (Emma Stone! Rachel Weisz! Olivia Colman!), τι λόγο είχε να θέλει πάλι να πάει Κάννες; Το πρότζεκτ από την πρώτη στιγμή ούρλιαζε Βενετία, για να μην πω έναρξη κιόλας, ώστε να μπει στη φθινοπωρινή κούρσα με φόρα.
Αν η ενίσχυση άλλων Φεστιβάλ με ακριβώς αυτού του είδους τα πρεστίζ ονόματα δεν αρκούσε, ήρθε κι η κόντρα με το Netflix σαν κερασάκι στην τούρτα. Οι Κάννες, ένας θεσμός που πέρσι γιόρτασε τα 70 του χρόνια, λέει στο Netflix «συμμορφώσου στη δική μου στενή, απαρχαιωμένη λογική διανομής». Το Netflix, μια τρομερά δημοφιλής λαϊκή πλατφόρμα, λέει στις Κάννες «φέρε τις ταινίες μου, φεύγω, μη με σταματάς λέμε, ΦΕΥΓΩ». Είναι ένα τεράστιο δράμα που αναμφίβολα θα συζητήσουμε ξανά και ξανά, και που φέτος πέτυχε διπλό πλήγμα στον θεσμό. Από τη μία, εντελώς χειροπιαστά, οι ταινίες. Το ‘Roma’ του Cuaron θα πήγαινε για Διαγωνιστικό αν το Netflix συμμορφωνόταν, και η επιτέλους ολοκληρωμένη τελευταία ταινία του Orson Welles, θα αποτελούσε προβολή-event. Το Netflix τα πήρε παραμάσχαλα κι έφυγε (πιθανότατα για Βενετία). Αφήνοντας τις Κάννες όχι μόνο με μερικά πανίσχυρα ονόματα μείον, αλλά και με τη στάμπα του δεινόσαυρου επιπλέον. Ξέρεις, του Φεστιβάλ που θα μόστραρε ένα κιτς CGI άνοιγμα για το ένδοξο παρελθόν του αλλά θα γιούχαρε το θαυμάσιο ‘Okja’ (που κανένα στούντιο δεν τόλμησε να χρηματοδοτήσει) επειδή οι αιθουσάρχες στη Γαλλία θέλουν να περάσουν 3 χρόνια πριν το Netflix να μπορεί να στριμάρει τις ταινίες του στη χώρα.
Για να μην το ψειρίζουμε το θέμα, είναι αναπόφευκτο πως αργά ή γρήγορα οι Κάννες θα αναγκαστούν να κάνουν πίσω, με κάποιο τρόπο, με κάποιο αστερίσκο, πιθανώς με κάποιο συμβιβασμό κι από την άλλη πλευρά. Πριν λίγες μέρες, ο Jim Cummings, σκηνοθέτης του βραβευμένου στο SXSW ‘Thunder Road’ που κάνει διεθνή πρεμιέρα σε ένα παράλληλο τμήμα των Καννών, τουήταρε πως θέλει να βάλει την ταινία του στο Netflix και αν μπορεί κανείς να τον βοηθήσει. Οι Κάννες πρέπει να άρχισαν όλο αυτό το διάστημα να νιώθουν πως α) αν οι ταινίες δεν προέρχονταν από τους Haneke κι από τους Ostlund κι από τους Λάνθιμους, η μόνη δίοδος θα ήταν όλο και περισσότερο το «ναι γεια, Netflix εκεί; έχω μια ταινία που ίσως σε ενδιαφέρει» και πως β) στην κοινή αντίληψη είναι ο δεινόσαυρος της υπόθεσης.
Συγγνώμη, αλλά πέρσι το Netflix είχε το ‘Stranger Things’ και πλήρωσε για να γυριστεί το ‘Okja’, και οι Κάννες είχαν τον Ken Loach σε ομαδική φωτό με τον Haneke και γιούχαρε την ύπαρξη του ‘Okja’. Σόρι, δεν κρίνω, εγώ τα αγαπώ όλα τα προαναφερθέντα πράγματα (εκτός από τις γιούχες φυσικά, οι Γάλλοι είναι οι χειρότεροι) αλλά μπορεί κανείς να φανταστεί πως καταλήγει ένας τυχαίος άνθρωπος σε ένα άλφα συμπέρασμα.
Οπότε τι έκαναν φέτος οι Κάννες; Φώναξαν τους Jim Cummings στο Διαγωνιστικό. Όχι τον ίδιο τον Cummings βέβαια, αυτός ο κακομοίρης στο ACID θα προβληθεί και θα τρέχω να τον ψάχνω την Κυριακή το πρωί, αλλά αυτή είναι άλλη ιστορία. Αλλά την ιδέα τελοσπάντων των σκηνοθετών που δεν είναι ακόμα, πώς να το πω, καθεστωτικοί. Κανν-ικά μιλώντας. Κάπου μεταξύ ανάγκης, οράματος και αντίδρασης, το Φεστιβάλ φέτος μας σερβίρει ένα φανταστικό πρόγραμμα που έκανε κόσμο να ξύνει το κεφάλι του.
Με ισχυρή παρουσία Ασίας (Hamaguchi, Zhangke!), με μια φουρνιά σκηνοθετών των οποίων τα ντεμπούτα δεν ήταν ακριβώς το φεστιβαλικό είδος φιλμ που θα ούρλιαζε «Διαγωνιστικό των Καννών, έρχομαι!» (ο David Robert Mitchell του ‘It Follows’, η Eve Husson του ‘Bang Gang’), με σκηνοθέτες-ερωτηματικά στην πρώτη τους ταινία (‘Yomeddine’, ό,τι ξέρετε ξέρω), με σημαντικούς δημιουργούς που δε είχαν πάντα σημαντικούς δεσμούς με τις Κάννες (Serebrennikov, Spike Lee) το Φεστιβάλ φαίνεται να κάνει μια γερή στροφή προς το αύριο, δείχνοντας μια διάθεση ανανέωσης και, πιθανώς, στέψης μιας νέας γενιάς auteurs.
Την ίδια στιγμή, ο προβοκατόρικος χαρακτήρας του δεν κρύβεται. Αν ο κορμός του Διαγωνιστικού κινείται στα όρια του πειράματος, οι Κάννες μπορούν αλλού να αναπληρώσουν την απουσία πρωτοκλασάτων σταρς. Έτσι, έχουμε την επιστροφή του Trier στο πρόγραμμα, έστω και σε θέση εκτός συναγωνισμού. Έχουμε τον Terry Gilliam να κλείνει το Φεστιβάλ με τον θρυλικό πια Δον Κιχώτη του. Έχουμε μια επιτροπή να απαρτίζεται από λαμπερές σταρς σαν την Cate Blanchett και την Kristen Stewart, και δαιμόνιες περσόνες του μοντέρνου Χόλιγουντ, σαν τη θεά Ava DuVernay. Πραγματικά εύχομαι να δώσει Χρυσό Φοίνικα στο ‘This Is America’ του Childish Gambino.
Στο τέλος της μέρας, οι Κάννες θα είναι πάντα Κάννες. Κι εμείς θα είμαστε εκεί σε όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ, μεταδίδοντας για άλλη μια χρονιά όλα τα κινηματογραφικά δρώμενα και μιλώντας με όλους τους πρωταγωνιστές με τους οποίους θα ασχολούμαστε τους επόμενους 12 μήνες. Αλλά, αυτό που μοιάζει ακόμα πιο σημαντικό, λίγες ώρες πριν την έναρξη της φετινής διοργάνωσης, είναι αυτή η -ευχάριστη!- διαπίστωση: Ποτέ η απόσταση ανάμεσα στο 70 και το 71 δεν έμοιαζε τόσο πολύ μεγάλη.
***
Το PopCode θα σας μεταφέρει κριτικές, συνεντεύξεις και νέα από το 71ο Φεστιβάλ Καννών καθημερινά, από τις 8-19 Μαΐου.
ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΦΕΤΙΝΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ, ΡΙΞΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ Σ’ ΑΥΤΑ:
