Και οι Τούρκοι διεθνείς επιμένουν να χαιρετούν τον θάνατο στρατιωτικά

Για κάθε ανθρώπινη σφαγή εκεί έξω υπάρχει το δημοσιογραφικό κλισέ που λέει ότι “ο πλανήτης παρακολουθεί σοκαρισμένος όσα γίνονται”. Τώρα ήταν η σειρά του πλανήτη να κοιτάξει προς τους Κούρδους οι οποίοι πληρώνουν την αλλοπρόσαλλη πολιτική ευκαιριακού απομονωτισμού του Trump και την επιθυμία του Ερντογάν να τελειώνει μια και καλή μαζί τους. Και χώνονται σε μια παντελώς άνιση μάχη ακούγοντας Rage Against The Machine και ξέροντας ότι μέσα σε όλο αυτό το χάος ήταν οι μόνοι χωρίς “ναι μεν αλλά” απέναντι στο κτήνος του Daesh.

Το πρώτο βασικό ερώτημα βέβαια είναι αν πράγματι οι σφαγές και οι θάνατοι αμάχων μας σοκάρουν. Η αλήθεια είναι ότι μετά τον πρώτο τηλεοπτικό πόλεμο, τον Πόλεμο του Κόλπου, κατά τον οποίο όλη κτηνωδία μεταδιδόταν απευθείας, με έκτακτα δελτία και όλα αυτά τα ειδησεογραφικά καμπανάκια ότι κάτι σημαντικό γίνεται, το 2019 οι πόλεμοι δεν είναι το ίδιο σοκαριστικοί. Ίσως και να τους συνηθίσαμε. Ίσως και να τους εντάξαμε σε ένα πλαίσιο όπου τα πάντα πάνε προς το χειρότερο σε μια λογική ποπ νιχιλισμού. Ο πόλεμος το 1991 ήταν κάτι ξεχωριστό. Ο πόλεμος το 2019 είναι η ακραία συνέχεια μιας κανονικότητας.

Ανάμεσα, λοιπόν, σε όλες αυτές τις εικόνες φρίκης (και αυτό κλισέ, δεν βρίσκεις πια ούτε τις λέξεις να περιγράψεις τι σημαίνει ο πόλεμος) εμφανίστηκε μια νέου τύπου σοκαριστική εικόνα. Αυτή κάπως πιο πρωτότυπα σοκαριστική. Στο παιχνίδι της Τουρκίας με την Αλβανία, οι Τούρκοι κέρδισαν με σκορ 1-0. Οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές της ομάδας μαζεύτηκαν σε μια γωνία και χαιρέτησαν στρατιωτικά δίνοντας στη νίκη τους ένα συμβολικό βάρος. Την αφιέρωναν στις στρατιωτικές δυνάμεις που ταυτόχρονα επιχειρούσαν στη Συρία, την ώρα που αυτοί έδιναν τον δικό τους ιδρώτα στο χορτάρι. Ο χαιρετισμός αυτός επαναλήφθηκε μέσα από τα αποδυτήρια αλλά ακόμα και στο Stade De France, παρά την παγκόσμια κατακραυγή που είχε προηγηθεί. Ο πόλεμος δεν έχει ποτέ ένα μέτωπο.

Στον αντίποδα έχουμε παραδοσιακά τον σταρ του NBA, Enter Kader ο οποίος είναι ένας από τους πιο διάσημους εχθρούς του καθεστώτος Ερντογάν. Για τη θέση του αυτή, ο Kader έχει υποστεί τα πάνδεινα. Ο πατέρας του έχει φυλακιστεί, ο ίδιος δεν έχει επιστρέψει στην πατρίδα του τα 5 τελευταία χρόνια, η οικογένειά του δεν μπορεί να βρει δουλειά, ο ίδιος δέχεται απειλές για τη ζωή του καθημερινά. Μια φορά μάλιστα, όπως ο ίδιος αφηγήθηκε, η τουρκική αστυνομία προσπάθησε να τον απαγάγει από την Ινδονησία. Κι όμως πριν 5 μέρες δήλωνε: “Δεν θα σωπάσω”. Μα τι διάολο θέλει;

Υπάρχουν βλέπετε κάποιες φορές, όπως έχουν έρθει τα πράγματα, που μια πολύ εύκολη κίνηση μπορεί να σε γλυτώσει από πολύ μεγάλους μπελάδες. Απλά σηκώνεις το χέρι σου, στήνεις το κορμί σου ευθεία, ο ώμος σου ενεργοποιείται και τα τέσσερα δάχτυλά σου ακουμπούν τον κρόταφο. Κίνηση πανεύκολη. Πιο εύκολη από όσο τη διαβάζεις. Και αυτή η κίνηση μπορεί να σου προσφέρει πράγματα που ούτε που θα το φανταζόσουν.

Φανταστείτε τον Kanter να την έκανε. Δεν είναι τίποτα. Για να είναι στο NBA, φαντάζομαι θα είναι πολύ επιδέξιος, για να δυσκολευτεί να την κάνει. Με μια κίνηση άντε και έναν φωτογράφο και 3-4 εύπεπτες σαχλαμάρες, πιθανότατα ο πατέρας του θα ελευθερωνόταν, ο ίδιος θα γύριζε επιτέλους στην πατρίδα του, οι περισσότεροι συμπολίτες του θα έκαναν τη μετάβαση από τις απειλές στην αποθέωση. Ο Kanter θα ήταν πια το μεγαλύτερο success story της πατρίδας του. Μα γιατί δεν το κάνει; 

Στην πραγματικότητα, αυτό που μας σόκαρε στη φωτογραφία των Τούρκων ποδοσφαιριστών που χαιρέτησαν στρατιωτικά ήταν που είδαμε ότι σε αυτό που είχαμε αφήσει ως μια ακραία έκφανση ενός κόσμου ο οποίος πάει από το κακό στο χειρότερο είδαμε και μια πραγματικότητα. Υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που αυτόν τον κόσμο τον προωθούν χωρίς να είναι οι ηγέτες του. Διατίθενται καμιά φορά να τον προπαγανδίσουν. Αυτό είναι, λοιπόν, το πρωτότυπα σοκαριστικό σε έναν κόσμο που έχει βάλει την αιματοχυσία μέσα στην καθημερινότητα του.

Πίσω από κάθε κτηνωδία υπάρχει μια ειλικρινής και τελείως ανθρώπινη αντιμετώπιση ανθρώπων που κάθε σημείο του σώματός τους ανατριχιάζει απο περηφάνια τη στιγμή που κάνει μια κίνηση, οποιαδήποτε κίνηση, προκειμένου να εκδηλώσει τη στήριξή του σε αυτή. Και οι άνθρωποι αυτοί νιώθουν σίγουρα μια εσωτερική πληρότητα, μια αίσθηση καθήκοντος. Ανθρώπινοι όλοι τους κι ας στηρίζουν τις πιο απάνθρωπες πράξεις.

Και κάπου εκεί έρχεται και ο Kanter που με τον πιο απλό τρόπο, ποστάροντας στον twitter, μας θυμίζει ότι δεν υπάρχει τίποτα που να σε υποχρεώνει να είσαι σαν τους άλλους. Τίποτα που να σε προδιαθέτει να γίνεις ένα με εκείνους δίπλα στους οποίους γεννήθηκες. Εδώ δεν υπάρχει καμία συναισθηματική πληρότητα, καμία συγκίνηση. Μόνο αγωνία και άγχος και μια ατέλειωτη απογοήτευση. Ίσως μόνο ένα τσίμπημα μιας ελάχιστης περηφάνιας ότι τουλάχιστον δεν στηρίζεις τον θάνατο ανθρώπων.