Όλη η κάλυψη που χρειάζεσαι για τις Αμερικάνικες εκλογές

Το καλύτερο παράδειγμα θα είναι για πάντα η εμφάνιση του Στίβεν Κολμπέρ στο δείπνο των ανταποκριτών του Λευκού Οίκου, ένα ετήσιο δείπνο που διοργανώνει η ένωση των δημοσιογράφων που καλύπτουν τα νέα του Λευκού Οίκου, συνήθως παρουσία του ίδιου του Περοέδρου. Πάντα επιλέγεται κάποιος διασκεδαστής για να κάνει κάποιο χαριτωμένο σκετσάκι, κάποιος πιο μερακλής Πρόεδρος τύπου Κλίντον θα σατιρίσει λίγο και τον εαυτό του, θα γελάσουν όλοι, θα πιουν, θα ανταλλάξουν φιλοφρονήσεις και μετά σπίτια.

Σκεφτείτε, ο πιο συχνός τέτοιος παρουσιαστής είναι ο πιο άγευστος κι από ωμό σιτάρι Τζέι Λένο. Δεν υποτίθεται πως αυτά τα πράγματα θα πρέπει να σημαίνουν κάτι. Είναι απλά για να χτυπήσει η μία πλευρά φιλικά την πλάτη της άλλης.

Το 2006 ο Στίβεν Κολμπέρ, κωμικός, παρουσιαστής της σατιρικής πολιτικής εκπομπής “The Colbert Report” στο Comedy Central, φόρεσε όπως πάντα την περσόνα του υπερσυντηρητικού πολιτικου σχολιαστή και ανέβηκε στο πόντιουμ για να παίξει εκείνος τον ρόλο του διασκεδαστή. Αυτό που ακολούθησε είναι ένα από τα πιο απολαυστικά άβολα 30λεπτα που θα έχεις δει στη ζωή σου, στη διάρκεια των οποίων ο Κολμπέρ αποδόμησε και πρακτικά ξεφτίλσε κάθε πιθανή πτυχή της προεδρείας Τζορτζ Μπους.

Με τον ίδιο τον Μπους να στέκεται ένα μέτρο παραδίπλα, ανήμορος να αντιδράσει πέραν του να μοιάζει όλο και εντονότερα έτοιμος να εκραγεί ή να του φύγει η βαλβίδα.

Είναι μια εμφάνιση που έχει μέχρι και δικό της ξεχωριστό λήμμα στη wikipedia αλλά δε χρειάζεται να το διαβάσεις για να καταλάβεις τι αντιδράσεις δημιούργησε. Συνεργάτες του Μπους αποχώρησαν κατά τη διάρκεια, ο ίδιος λέγεται πως ήταν έξαλλος. “Όταν ο Κολμπέρ έφτασε στην αίθουσα έπρεπε να ρίξουν τους τοίχους για μπορέσει να κουβαλήσει μέσα τα τεράστια balls του,” γράφει ένας σχολιαστής στο YouTube.

Αυτό το ημίωρο ήρθε απλώς να θεμελιώσει τη θέση των Κολμπέρ και Στιούαρτ ως σημαντικότερους πολιτικούς αναλυτές της γενιάς τους, κάτι που είναι οξύμωρο ή ανησυχητικό (ανάλογα πώς κοιτάς το θέμα) δεδομένου πως βρίσκονται σε ένα καλωδιακό χιουμοριστικό κανάλι του οποίου του βασικό προϊόν είναι το “South Park”.

Το “Daily Show” ξεκίνησε τυπικά το 1996 αλλά ήταν το 1999 που έγινε αυτό που ξέρουμε σήμερα, όταν την παρουσίασε ανέλαβε ο κωμικός Τζον Στιούαρτ και η εκπομπή μετονομάστηκε σε “Daily Show with Jon Stewart”. Το φορμάτ πατάει πάνω σε αντίστοιχα talk show πολιτικής ενημέρωσης άλλων καναλιών, με έναν εναρκτήριο μονόλογο, κάποιο ρεπορτάζ, 1-2 ανταποκριτές που μιλάνε ως ειδικοί πάνω σε κάποια θέματα, και τέλος συνέντευξη με κάποιον καλεσμένο.

Μόνο που φυσικά ο Στιούαρτ το φορμάτ το χρησιμοποίησε με σατιρικούς σκοπούς, σχολιάζοντας στην πορεία όχι μόνο ζητήματα πολιτικής, κοινωνίας και ποπ κουλτούρας, αλλά και το ίδιο το μέσο και τους κανόνες του. Απόλαυσε τον Στιούαρτ καλεσμένο στην πολιτική εκπομπή “Crossfire” του CNN, όπου βασικά διασύρει τους παρουσιαστές στον αέρα για το πόσο κακό κάνουν στον πολιτικό λόγο στην Αμερική.

(Το CNN έκοψε το “Crossfire” λίγους μήνες μετά.)

Στο “Daily Show” έχουμε δει άκρως γελοία “ρεπορτάζ” με συνεργάτες της εκπομπής (όλοι τους κωμικοί) να γελοιοποιούν διάφορα πρόσωπα συχνά δίχως το αντικείμενο της συνέντευξης να συνειδητοποιεί ότι αποτελεί αντικείμενο σάτιρας. (Σαν ένα “Borat” πριν το “Borat”.) Οι “ανταποκριτές” ήταν συνήθως το ίδιο περιστρεφόμενο καστ κωμικών με διαφορετικές περούκες ή με διαφορετικά background και με τίτλους τύπου “Ειδικός Ανταποκριτής Επί [κωμικά συγκεκριμένο ζήτημα]” όταν ας πούμε ο Στιούαρτ ήθελε να καυτηριάσει κάποιο θέμα.

Σταδιακά συνέβη λοιπόν κάτι περίεργο: Η κωμική αυτή εκπομπή, χάρη στον πλήρως απελευθερωμένο τρόπο με τον οποίο εξευτέλιζε οτιδήποτε έκρινε πως χρήζει σάτιρας, έγινε γρήγορα ο τόπος συγκέντρωσης των πιο ψαγμένων και ανήσυχων θεατών. Εκείνων που δεν ήθελαν ο πολιτικός σχολιασμός να φτάνει στα αυτιά τους μέσα από άπειρα φιλτραρίσματα και χάρες ανάμεσα στις συχνά πολυετείς σχέσεις πολιτικών και media.

Σύντομα η εκπομπή απέκτησε και μικρό αδερφάκι, το “Colbert Report”, με παρουσιαστή τον Στίβεν Κολμπέρ, έναν εκ των ανταποκριτών του οποίου η υπερσυντηριτική περσόνα έγινε τόσο δημοφιλής που πλέον δεν χωρούσε στο “Daily Show” και μεγάλωσε σε κάτι δικό της. Αυτό το δίδυμο εκπομπών έφτασε στα μέσα των ‘00s να θεωρείται ακόμα κι από τα ίδια τα media, ως η απόλυτη πηγή ενημέρωσης και κριτικής πάνω στην πολιτική.

Σίγουρα βοηθούσε και το καθεστώς: Η μνημειωδώς κακή διακυβέρνηση Μπους έδινε στους δημοκρατικούς και φιλελεύθερους κωμικούς άπλετο υλικό. Χωρίς καμία υπερβολή, το δίδυμο Στιούαρτ-Κολμπέρ (με αποκορύφωμα τον λόγο του δεύτερου στο δείπνο των ανταποκριτών) θεωρήθηκε και θεωρείται ως ο απόλυτος χρονογράφος όλων όσων πήγαν στραβά στην Αμερική στην οκταετία Μπους. To χιουμοριστικό Stewart-Colbert ‘08 έγινε από δημοφιλές μπλουζάκι μέχρι bumper sticker.

Ταυτόχρονα το ερώτημα ήταν αμείλικτο: Μετά τη νίκη Ομπάμα στις εκλογές, μήπως οι δύο αυτές εκπομπές θα έχαναν τη σημαντικότητά τους; Η ιστορία έδειξε πως όχι. Παρότι σαφώς στο πλευρό του Ομπάμα, ο Στιούαρτ δε σταμάτησε ποτέ να βρίσκει υλικό να κριτικάρει ή πτυχές του συστήματος των οποίων την παράνοια να υπογραμμίζει. Ο δε Κολμπέρ απέκτησε μια τρομερή πολιτισμική αμεσότητα που δε σταμάτησε να μεγαλώνει.

Στο δρόμο προς τις εκλογές του 2012, οι Στιούαρτ-Κολμπέρ είχαν και πάλι ενισχυμένο ρόλο. Οι θεατές που δεν είχαν χρόνο ή όρεξη για το spin των παραδοσιακών μέσων στράφηκαν και πάλι σε αυτούς για ενημέρωση. Οι δυο εκπομπές μίλησαν με σκληρά λόγια για τις ατέλειες του Ομπάμα και για τα ξεδιάντροπα ψέμματα του Ρόμνι μη σταματώντας στην πορεία να δημιουργούν viral υλικό αμέτρητων επαναλήεων.

Για καλή μας τύχη, όλη η βιβλιοθήκη εκπομπών τους είναι άμεσα διαθέσιμη, και νόμιμα. Στα επίσημα sites μπορείς να στρημάρεις ό,τι συνεντεύξεις θες, κλιπάκια, και φυσικά ολόκληρα επεισόδια από όποτε διαλέξεις.

Την επόμενη των εκλογών θα ρίξουμε μια ματιά στους τίτλους των εφημερίδων, θα διαβάσουμε αναλύσεις στο news247, θα αφουγκραστούμε τον παλμό και τις αντιδράσεις στο twitter, αλλά η τελευταία λέξη στην ενημέρωσή μας δε θα έχει έρθει μέχρι να ξυπνήσουμε την επόμενη μέρα και δούμε τι είχαν να πουν για όλα αυτά ο Τζον Στιούαρτ, ο άνθρωπος που είχε τα κότσια να διασύρει τις τακτικές αντίπαλων εκπομπών όντας καλεσμένος σε αυτές, και ο Στίβεν Κολμπέρ, ο άνθρωπος που κάποτε έκανε τον Τζορτζ Μπους Τζούνιορ να νιώσει στο πετσί του πως είναι να νιώθεις εξευτελισμένος.

*info: Οι εκπομπές των Τζον Στιούαρτ και Στίβεν Κολμπέρ είναι διαθέσιμες στα www.thedailyshow.com και www.colbertnation.com.