Ηρεμήστε, οι «καθοριστικοί» νέοι κανονισμοί των Όσκαρ δεν αλλάζουν τίποτα

Μπορείς να διαβάσεις εδώ τους νέους κανονισμούς αναλυτικά, η σύνοψη όμως είναι η εξής. Υπάρχουν τέσσερις ομάδες προδιαγραφών για τις ταινίες που θέλουν να διεκδικήσουν το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, η καθεμία αφορά μία διαφορετική πλευρά της βιομηχανίας, και οι παραγωγές θα πρέπει να ακολουθήσουν σίγουρα δύο από αυτές για να προχωρήσουν στη συγκεκριμένη κατηγορία.

Το Standard A εστιάζει στην εκπροσώπηση μπροστά στην κάμερα – ένα φιλμ δηλαδή μπορεί να το εκπληρώσει έχοντας κάποιο μη λευκό άτομο σε πρωταγωνιστικό ρόλο, μεταφέροντας κάποια ιστορία γύρω από κάποια περιθωριοποιημένη ομάδα, ή περιλαμβάνοντας κατά 30% στο καστ του γυναίκες, μη λευκούς ηθοποιούς, LGBTQ+ άτομα, και ΑΜΕΑ. Το Standard B επικεντρώνεται στην ποικιλότητα πίσω από την κάμερα – δύο από τους επικεφαλής των διαφόρων τμημάτων της παραγωγής θα πρέπει να ανήκουν στις παραπάνω υποεκπροσωπούμενες ομάδες, με το ένα πρόσωπο να είναι υποχρεωτικά μη λευκό, ενώ η ταινία θα έχει δικαίωμα διεκδίκησης εάν το 30% του συνεργείου της ή έξι θέσεις στο συνεργείο έχουν δοθεί σε μη λευκούς. Το Standard C απαιτεί από τις εταιρείες διανομής και τις εταιρείες χρηματοδότησης να παρέχουν επί πληρωμή πρακτικές ή ευκαιρίες εκπαίδευσης στις προαναφερόμενες ομάδες, ενώ το Standard D ζητά να υπάρχουν μέλη τους στο executive επίπεδο στους τομείς του marketing, των δημοσίων σχέσεων, ή της διανομής.

Οι αντιδράσεις για τους κανονισμούς των Όσκαρ

Αυτή δεν είναι η μοναδική φορά που η Ακαδημία προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της έλλειψης ποικιλομορφίας στα μέλη και τις αποφάσεις της. Οι νέοι κανόνες όμως φαίνεται να έχουν θολώσει αρκετά τη συζήτηση, με ορισμένους να τους υποδέχονται σαν κάποια δεύτερη Ανάσταση και άλλους να τους καταδικάζουν χωρίς προφανώς να τους έχουν καν διαβάσει.

«Μπορείτε να φανταστείτε να λέγανε στον Πικάσο τι να βάλει στους πίνακές του», έγραφε αναίτια στο Twitter η Kirstie Alley πριν κατεβάσει το εν λόγω tweet λόγω αντιδράσεων. «Έχετε χάσει τα μυαλά σας. Όταν ελέγχετε τους καλλιτέχνες, ελέγχετε τη σκέψη – Oscar Orwell». «Ειλικρινά, δεν θέλω ποτέ να προσληφθώ για τέτοιους λόγους, ποτέ», έγραψε η ηθοποιός και σκηνοθέτης Justine Bateman. «Τρέλα», πρόσθεσε ο James Woods. «Γιατί να μην κρίνουμε με βάση το εξής κριτήριο – Ποια ήταν η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ», είπε σε άλλα ποιος-σε-ρώτησε νέα ο Superman των ‘90s, Dean Cain.

Τι αλλάζουν πραγματικά τα Όσκαρ οι νέες προϋποθέσεις;

Η σύντομη απάντηση είναι περίπου τίποτα.

Ας ξεκινήσουμε από το πολύ βασικό, ότι δηλαδή το κάθε στούντιο θα εξακολουθήσει να μπορεί να φτιάχνει ό,τι ταινία θέλει, να μην εκπληρώνει απολύτως καμία από τις παραπάνω προδιαγραφές, και να έχει πιθανότητες για Όσκαρ στις 23 από τις 24 κατηγορίες της βραδιάς. Οι κανονισμοί αφορούν μόνο το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και κανένα άλλο.

Κυρίως όμως, όποιο φιλμ θέλει να διεκδικήσει μία από τις δέκα υποψηφιότητες της μεγαλύτερης κατηγορίας, αρκεί να συμμορφωθεί με δύο από τα τέσσερα στάνταρ. Με δύο μονάχα. Τα Standard C και D μάλιστα, αυτά που αφορούν μία συμπεριληπτική επάνδρωση των τμημάτων προώθησης μίας ταινίας και τις ευκαιρίες εκπαίδευσης, πληρούνται ήδη από τα μεγάλα στούντιο. Μπορώ ίσως να φανταστώ πως μία πλήρως ανεξάρτητη παραγωγή με μικρότερο μπάτζετ και άρα λιγότερα άτομα σε περισσότερες θέσεις θα μπορούσε να δυσκολευτεί εδώ, και πάλι όμως πρόκειται για λογικές και αρκετά εύκολα ικανοποιούμενες απαιτήσεις.

Ακόμα και το B, ο κανόνας περί diversity πίσω από τις κάμερες, στο συνεργείο ή στις θέσεις των επικεφαλής των διαφόρων τμημάτων, είναι τόσο βατός για τις περισσότερες παραγωγές που πρέπει να σκαλίσεις πολύ για να βρεις τις ταινίες που δεν θα ήταν επιλέξιμες ανάμεσα στους νικητές του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας την τελευταία δεκαπενταετία.

Το ‘Parasite’ περνάει εύκολα. Το ‘Moonlight’ επίσης. Το ‘Green Book’ δε, μία ταινία που κατακρίθηκε δίκαια για την επιφανειακή εξέταση της διαφυλετικής συνύπαρξης, παίρνει άριστα. Αφού η ίδια του η θεματολογία και η συμμετοχή του Mahershala Ali θα εκπλήρωνε το Standard A, το κουτάκι του B θα συμπληρωνόταν από τους executive producers του Octavia Spencer και Kwame L. Parker, το D από την ίδια την Πρόεδρο της Universal Pictures, Donna Langley, την επικεφαλής διανομών Veronika Kwan Vandenberg και την επικεφαλής διεθνούς επικοινωνίας Cindy Gardner, και το C από το καθιερωμένο παγκόσμιο πρόγραμμα ανάπτυξης ταλέντου και συμπερίληψης της Universal. Ακόμα και το ‘Crash’, το πιο κοινώς αποδεκτό ως οπισθοδρομικό ψευδο-woke φιλμ που έχει κερδίσει το μεγάλο Όσκαρ τον 21ο αιώνα, δεν θα έβρισκε κανένα εμπόδιο γιατί έθιγε το κοινωνικό ζήτημα του ρατσισμού, δεν είχε αποκλειστικά λευκό καστ, και ενισχυόταν από τη συμμετοχή του Don Cheadle στην παραγωγή.

Για την ακρίβεια, από τους 15 τελευταίους νικητές, μονάχα τέσσερις – το ‘Argo’, το ‘The Artist’, το ‘No Country for Old Men’ και το ‘The Departed’ – μπορεί να αντιμετώπιζαν πρόβλημα και αυτοί φαίνεται πως θα είχαν τη δυνατότητα να το ξεπεράσουν.

Ποιες ταινίες θα έχαναν το Όσκαρ τους;

Το ‘Argo’ είχε επαρκείς γυναίκες σε διοικητικές θέσεις τμημάτων και τον Rodrigo Prieto στη διεύθυνση φωτογραφίας, δεν είχε όμως ικανή εκπροσώπηση στο βασικό του καστ. Και πάλι όμως, θα μπορούσε να ισχυριστεί πως η τοποθέτησή του στο Ιράν σήμαινε πως η πλοκή του περιστρεφόταν γύρω από μία υποεκπροσωπούμενη κοινότητα.

Το ‘Artist’ που είχε αρκετές γυναίκες μπροστά στις κάμερες αλλά όχι σε διευθυντικές θέσεις πίσω από αυτές, θα μπορούσε πιθανώς να συγκεντρώσει το απαραίτητο 30% στο συνεργείο των 14 τμημάτων του.

Οι Coen που προτιμούν να αναλαμβάνουν τις περισσότερες από τις βασικές δημιουργικές θέσεις στις ταινίες τους, θα είχαν με το μέρος τους την επάνδρωση του συνεργείου με άτομα μεξικανικής καταγωγής στις σκηνές που γυρίστηκαν στο Μεξικό.

Ακόμα και το ‘Departed’ που σε πρώτη ματιά είναι λευκό και αρσενικό στο καστ του, είχε τη Vera Farmiga, τη φανταστική Thelma Schoonmaker στο μοντάζ, τρεις γυναίκες στο art direction, δύο γυναίκες στο τμήμα σκηνοθεσίας, και χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς, κάποια πιθανή επάρκεια στις θέσεις προώθησης ή σε πρακτικάριους της Warner Bros.

Πέρα από τους νικητές όμως, ας δούμε και μερικούς υποψήφιους. Ας πάρουμε και δύσκολες κατά τα φαινόμενα περιπτώσεις, όπως το ‘Two Popes’ ή το ‘Irishman’. Το ‘Two Popes’ έχει δύο λευκούς πρωταγωνιστές, έναν λευκό σκηνοθέτη, και έναν λευκό σεναριογράφο. Έχει όμως για βασική παραγωγό την Tracey Seaward, για επικεφαλής σε χτενίσματα και μακιγιάζ την Marese Langan, καθώς και στελέχη από την Αργεντινή που μπορούσαν να αυτοπροσδιορίζονται ως Λατίνοι ακόμα και αν είναι λευκοί Λατίνοι. Μην ξεχνάμε και την ομάδα προώθησης του Netflix, της εταιρείας διανομής της ταινίας, που περιλαμβάνει πολλές γυναίκες σε ηγετικές θέσεις.

Παρομοίως το ‘Irishman’, παρότι βιάστηκαν κάποιοι να το παρουσιάσουν ως θύμα των νέων κανονισμών, θα είχε επίσης το τμήμα προώθησης του Netflix στη φαρέτρα του, τις παραγωγούς Jane Rosenthal και Emma Tillinger Koskoff, τη Schoonmaker όπως και το ‘Departed’, και τον υποψήφιο για τρία Όσκαρ Μεξικανό Prieto στη φωτογραφία που βρήκαμε παραπάνω στο ‘Argo’.

Business as usual

«Οι πάντες ψάχνουν να βρουν τρόπους να κάνουν πιο συμπεριληπτικό σινεμά», δήλωσε απογοητευμένος ο Alfonso Cuarón στο IndieWire. Ο Cuarón όμως δεν απογοητεύτηκε από τους ίδιους τους κανονισμούς των Όσκαρ, αλλά από τους λόγους που οδήγησαν σε αυτούς.

«Το πιο ενδιαφέρον μέρος είναι ότι δεν έρχεται οργανικά [η αλλαγή]. Πρέπει όλοι να ανταποκριθούν σε εξωτερικές πιέσεις. Αυτό είναι λίγο απογοητευτικό – ότι πρέπει να γίνουν κανόνες και ρυθμίσεις για να εξελιχθούν τα πράγματα, όταν θα έπρεπε να είναι μία φυσική διαδικασία κοινωνικής εξέλιξης που προφανώς όμως δεν συμβαίνει».

Και ο Cuarón δηλαδή, παρότι εντοπίζει σωστά το πρόβλημα, δεν έχει ίσως καταλάβει ακόμα ότι για την πλειοψηφία των παραγωγών οι νέοι κανονισμοί είναι στην πραγματικότητα business as usual.

Στα δύο χρόνια που μένουν για να εφαρμοστούν πλήρως οι νέες προδιαγραφές, αυτό που αν μη τι άλλο μπορούν να κάνουν τα στούντιο είναι να εκμεταλλευτούν το χρονικό αυτό διάστημα για να εξετάσουν τι μπορούν να βελτιώσουν. Εθελοντικά βέβαια, μιας που η Ακαδημία δεν έδωσε κανένα τελεσίγραφο.

Από την πρώτη απονομή με το βουβό ‘Sunrise’ του 1927 ως το αξέχαστο πρόσφατο ‘Moonlight’ έχουν μεσολαβήσει σχεδόν 9 δεκαετίες ταινιών και βραβεύσεων. Ακολουθούμε αυτή τη διαδρομή, ξεχωρίζοντας τις αγαπημένες Καλύτερες Ταινίες όλων των εποχών, από τον ‘Άρχοντα των Δαχτυλιδιών’ και τον ‘Τιτανικό’ μέχρι τη ‘Γκαρσονιέρα’ και το ‘Λιμάνι της Αγωνίας’.

Ποια ταινία είναι πρόγονος της ‘Αόρατης Κλωστής’ και γιατί ο ‘Νονός 2’ μας θυμίζει το ‘Mamma Mia’; Ποιο πρώην ζευγάρι έχουν από μία ταινία στις καλύτερες Καλύτερες της οσκαρικής ιστορίας; Και γιατί τέτοιο σνομπάρισμα στα οσκαρικά ’80s; Το POP για τις Δύσκολες Ώρες σε μια αναδρομή σε 90+ χρόνια ιστορίας γεμάτα περίεργες ιστορίες και σπουδαίες ταινίες.