Μακάρι να ήμουν ένα από τα παιδιά που παρέλασαν στη Νέα Φιλαδέλφεια

Τι κι αν δεν ήταν μαθήτριες τελικά, μια χαρά ζήλεψα το θάρρος τους. Η ομοιομορφία στην ηλικία τους, το γεγονός ότι έξι παιδιά από διαφορετικές τάξεις -που πιθανότατα δεν γνωρίζονταν καν-, θα συντονίζονταν ιδεολογικά, “υποκριτικά” και θα έκαναν αυτό το καλλιτεχνικό δρώμενο, μου φαινόταν απ’ την αρχή αδύνατο. Ωστόσο, για λίγο ήθελα ή μάλλον είχα ανάγκη να το πιστέψω.

Δεν θέλω να πω πάλι αυτά που ξέρει και ο πλέον θερμός υποστηρικτής των μαθητικών παρελάσεων, ούτε για το πότε καθιερώθηκαν, ούτε για τον αν υπάρχει άλλη σοβαρή χώρα στον κόσμο εκπαιδεύει τους ανήλικούς της στον μιλιταριστικό βηματισμό και κατ’ επέκταση τρόπο σκέψης.

Θέλω να σταθώ αρχικά στους “επίσημους” που προσβλήθηκαν.

Ναι, το κράτος έχει συνέχεια, αλλά σκέφτομαι πόσο αυτάρεσκος και μεγαλομανής μπορεί να είσαι για να νομίζεις ότι εκπροσωπείς τους στρατιώτες που πέθαναν στην Πίνδο; Πόσο παράλογα και κυνικά πρέπει να είναι μέσα σου ριζωμένη αυτή η αντίληψη για να απαιτείς να σου αποδώσουν σεβασμό περνώντας από μπροστά σου και όταν αυτό δεν συμβεί, να θεωρείς ότι προσβάλλονται οι νεκροί και όχι εσύ; Τι σχέση έχει ο δήμαρχος και ο παπάς με τους χιλιάδες που πέθαναν και τραυματίστηκαν στα σύνορα; Από πότε οι ανήλικοι μαθητές οφείλουν να μετατραπούν σε πρώτη ύλη για την ικανοποίηση του ναρκισσιστικού ‘εγώ’ του κάθε “αξιωματούχου”; Ή μήπως θέλετε να δούμε την κοινωνική προέλευση όσων πέθαναν τότε; Ήταν όντως τα παιδιά των τότε βουλευτών, εκείνων που απαιτούν σήμερα να γυρίσουν οι μαθητές με στρατιωτικό συντονισμό να τους κοιτάξουν; Αστείο και μόνο να το συζητάμε. Δες εδώ για παράδειγμα τους νεκρούς της Βοιωτίας, πόσοι κατάγονταν από χωριά που δεν έχεις ξανακούσει, από οικογένειες αγροτικές και κτηνοτροφικές.

Και σήμερα αν γίνει πόλεμος, όλοι ξέρουμε ποιων τα παιδιά θα πολεμήσουν και ποιων όχι.

Αν όντως σε ενδιαφέρει να τιμήσεις τους νεκρούς, υπάρχουν πολλοί τρόποι και θα αντιπροτείνω κάποιους στη συνέχεια, προτού σταθώ εδώ σε κάτι: δεν σε ενδιαφέρει να τιμήσεις τους νεκρούς. Οι παρελάσεις δεν γίνονται γι’ αυτό. Οι παρελάσεις γίνονται με πρόσχημα αυτό. Σκοπός του είναι η υποταγή στην αυθεντία, στην κυρίαρχη ιδεολογία που πρέπει να μετασχηματιστεί σε κοινωνική συνείδηση. Και αυτό θα συμβεί όταν είσαι νέος, τρωτός, ασχημάτιστος και ευάλωτος. Είναι άλλος ένας μηχανισμός επιβολής συμπεριφοράς, επιβολής ομοιομορφίας στην πιο τρυφερή ηλικία, μέσα σε ένα σχολείο-στρατόπεδο που ισοπεδώνει τη διαφορετικότητα και επιβάλλει αστεία πουκάμισα και γραβάτες, δημιουργώντας αυτό το τρομακτικό και πρόωρα γηρασμένο είδος ανθρώπου: του μικρομέγαλου.

Είναι 15 ετών, αφήστε τα να μοιάζουν ως 15 ετών, να περπατάνε ως 15 ετών, να γελάνε ως 15 ετών και να χλευάζουν αυτήν την υποκριτική κομπανία των “επισήμων”, να τη χλευάζουν όμως δημιουργικά, μέσα απ’ την τέχνη, την παρωδία και την πάντα αυθάδη σάτιρα.

Έχω υπάρξει “δείκτης” σε παρέλαση, στην Καρδίτσα, το 2010, ως στρατονόμος. Καθόμουν ακίνητος για μία ώρα σε ένα σημείο λίγο πριν τους επίσημους και μόλις με έβλεπαν τα παιδιά έπρεπε αμέσως να γυρίσουν το κεφάλι τους για να κοιτάξουν εκείνους. Θέλεις να ξέρεις πως ένιωσα τότε; Ψήλωσα δέκα πόντους. Θέλεις να ξέρεις πώς νιώθω σήμερα; Μακάρι να μπορούσα να ζητήσω συγγνώμη από το καθένα ξεχωριστά.

Ξέρεις πώς τιμούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, τους οποίους με κάθε αφορμή αναφέρεις, τους νεκρούς τους; Με αγώνες. Όχι μόνο με ‘γυμνικούς’, ‘αθλητικούς’, όχι μόνο με πάλη και παγκράτιο, αλλά και με ποιητικούς, μουσικούς και δραματικούς αγώνες.

Μετά τη Μάχη του Μαραθώνα, στον τύμβο των Αθηναίων έρχονταν οι έφηβοι να προσφέρουν θυσίες, στεφάνια και να πάρουν μέρος στους αγώνες που καθιερώθηκαν προς τιμήν των Μαραθωνομάχων, μία παράδοση που συνεχίστηκε τουλάχιστον μέχρι τον 2ο αιώνα π.Χ. Αυτούς τους “επιτάφιους αγώνες” αναφέρει και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης.

“Αγώνες” επαναλαμβάνω. Μια συνήθεια με βαθιές ρίζες, όπως αποδεικνύεται και από τους μύθους.

Μετά τον θάνατο του Πάτροκλου, ο Αχιλλέας οργάνωσε τα ‘επιτάφια άθλα’. Ακόμα και οι Ολυμπιακοί αγώνες σύμφωνα με έναν άλλον μύθο, θεσπίστηκαν για να τιμήσουν τη μνήμη της μάχης του Δία εναντίον του Κρόνου.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να τιμήσουν ουσιαστικά οι ανήλικοι -αφού δεν σου αρκούν οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί- τους νεκρούς του ’40. Εμπνεύσου απ’ την αρχαιότητα, μην τη χαρίζεις στους φασίστες και στους ρατσιστές, μην τη θυμάσαι μόνο όταν θες να δικαιολογήσεις ναζιστικά σύμβολα. Μη χαρίζεις την αρχαία ελληνική γραμματεία, τον αρχαίο ελληνικό κόσμο.

Και κάτι τελευταίο. Τα κορίτσια εδώ εξηγούν γιατί το έκαναν. Θα θέλαμε να μάθουμε και τον λόγο που οι μαθητές της Κατερίνης μας έκαναν το στομάχι κόμπο με σύνθημα για τον Κατσίφα και ποια θα είναι η αντίδραση των καθηγητών τους και των “τοπικών επισήμων”, οι αντίστοιχοι των οποίων τόσο προσβλήθηκαν στη Φιλαδέλφεια.