Πόσο θα βόλευε αν η μητέρα έβαζε το παιδί της στον καπνό για να κλάψει
- 3 ΜΑΡ 2020
Δεδομένο τέταρτο που απορρέει από όλα τα παραπάνω. Οι ίδιοι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που είναι εγκλωβισμένοι αυτή τη στιγμή στον Έβρο είναι αυτοί που ευθύνονται λιγότερο από όλους για την κατάσταση που υφίστανται. Κι όμως είναι αυτοί που δέχονται περισσότερο από κάθε άλλον τις επιπτώσεις μιας όχι και τόσο νέας συνθήκης. Αντιμετωπίζονται ως κάποιου τύπου άοπλοι εισβολείς οι οποίοι με κάποιον τρόπο έχουν τον έλεγχο αυτού που ζουν. Το πιο γνωστό σύνθημα που θα ακούσεις είναι ούτως ή άλλως το “δεν είναι πρόσφυγες, δεν είναι μετανάστες, είναι εισβολείς”.
Δεν είναι τυχαίο. Όταν χαρακτηρίζεις κάποιον ‘πρόσφυγα’ εγγράφεις την παρουσία του σε μια συγκεκριμένη αφήγηση πραγμάτων, την προσφυγιά. Πρόσφυγας σημαίνει άνθρωπος που ξεριζώθηκε από τον τόπο του λόγω του πολέμου, άνθρωπος αδύναμος που βασανίζεται και προσπαθεί να βρει τα πατήματά του, λίγο αφότου ο κόσμος του γκρεμίστηκε. Ο εισβολέας είναι κάτι άλλο. Είναι κάποιος που έρχεται εμπρόθετα να σε κατακτήσει, να σε βλάψει, να σε σκοτώσει. Ο πρώτος γεννάει συναισθήματα αλληλεγγύης, ο δεύτερος συναισθήματα μίσους.
Μετά κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη. Τον πρόσφυγα οφείλεις να τον βοηθήσεις. Οφείλεις να του απλώσεις το χέρι. Γιατί αυτό κάνουν οι άνθρωποι, όταν κάποιος δίπλα τους καταστρέφεται. Τον βοηθούν. Όταν δεν το κάνουν, χάνουν την ανθρώπινή τους υπόσταση. Αποκτηνώνονται. Έτσι, είναι πολύ βολικό να αλλάξουν το λεξιλόγιο. Τους εισβολείς δεν οφείλεις να τους βοηθήσεις. Τους εισβολείς τους χτυπάς, τους πολεμάς. Κάπου εδώ έρχεται και η αλήθεια. Όταν έχεις απέναντί σου κάποιον που είναι αδύναμος και απελπισμένος, το εύκολο πράγματι είναι να τον αντιμετωπίσεις ως εισβολέα. Το ανθρώπινο δράμα που τον έφερε στον Έβρο ή τα νησιά διαγράφεται.
Είμαι σίγουρος ότι έτσι το έβλεπε και ο κύριος, που έβριζε -σε μια κατάσταση πλήρους αποκτήνωσης- μια έγκυο γυναίκα μέσα σε μια φουσκωτή βάρκα: “να μη γαμιόσουνα σαν σκύλα, να μην ήσουν γκαστρωμένη, α στο διάολο…κουνέλες”. Δεν υπάρχει βολικότερη περίπτωση εισβολέα από αυτή τη γυναίκα. Θα ήταν παντελώς ακίνδυνη, θα μπορούσαμε να την κλωτσήσουμε χωρίς τύψεις και τελικά να παριστάνουμε τους αγωνιστές. Θα έστηναν ανδριάντες για την πάρτη μας. Ο ανήρ με το πέτσινο που έβρισε μια έγκυο εισβολέα. Και οι πολιτικάντηδες θα έβαζαν τα καλά τους, οι μπάντες θα έπαιζαν εμβατήρια. Κάθε κοινωνία έχει τους ήρωες που της αξίζουν. Εθυσιάσεν την αξιοπρέπειάν του υπέρ βωμών και εστιών.
Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα; Όχι. Υπάρχει μια πολύ χοντρή γραμμή που χωρίζει τον άνθρωπο που γίνεται μέρος ενός σχεδίου από εκείνον που το ακολουθεί εμπρόθετα. Η ύπαρξή των πληθυσμών στον Έβρο γίνεται πιόνι στα χέρια της τουρκικής κυβέρνησης, προκειμένου να πιέσει, την ώρα που ο τουρκικός στρατός τρώει τη μια κατραπακιά μετά την άλλη στη Συρία. Το σχέδιο δεν είναι κανένας εξισλαμισμός της ελληνορθόδοξης πατρίδας μας. Το σχέδιο είναι η Ευρώπη να πιεστεί, προκειμένου υπό το βάρος των προσφυγικών και μεταναστευτικών πληθυσμών να υποκύψει σε αυτά που ζητάει ο Ερντογάν. Φαντάζομαι ότι δεν χρειάζεται και πάρα πολλή σκέψη, για να καταλάβουμε ότι το δεύτερο βγάζει περισσότερο νόημα από το πρώτο.
Τελικά, χθες κυκλοφόρησε ένα βίντεο. Ένας άντρας παίρνει ένα παιδάκι ενώ μέσω δακρυγόνων και το αφήνει για λίγο πάνω από αναθυμιάσεις καπνού. Δίπλα του η μάνα του που έκλαιγε και χτυπιόταν. Η ανάρτηση στην εποχή της μετά-αλήθειας κυκλοφόρησε ταχύτητα. Σύμφωνα με όσους τη διακινούσαν, αυτό συνέβη προκειμένου το παιδάκι να κλάψει και να βγουν οι απαραίτητες φωτογραφίες με το κλαμένο πρόσωπό του. Πόσο βολικό θα ήταν βέβαια να ήταν τόσο κτήνη. Πόσο πιο εύκολα θα αποκτηνωνόμασταν και εμείς μαζί τους. Δήθεν για να τους αντιμετωπίσουμε με τους όρους τους.
Στην πραγματικότητα βέβαια πρόκειται για μια κοινή πρακτική, ώστε ο καπνός να απαλύνει λίγο όσα προκαλούν στον οργανισμό τα δακρυγόνα. Σκεφτείτε οποιαδήποτε εικόνα που έρχεται στο μυαλό σας από δεκάδες ανά τον κόσμο διαδηλώσεις. Ο πρώτος και κύριος λόγος για τις φωτιές που μπαίνουν στα οδοφράγματα είναι ακριβώς αυτός. Ούτως ή άλλως ούτε αυτό φαντάζομαι ότι χρειάζεται πολλή σκέψη: Τα δακρυγόνα αρκούν για να πιάσεις στον φωτογραφικό σου φακό ένα παιδάκι που κλαίει. Δεν χρειάζεται καμία σκηνοθεσία της δυστυχίας για τους δυστυχισμένους αυτού του πλανήτη.
Δεν θα πει κανείς ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Το ελληνικό κράτος δέχεται όντως αυτή τη στιγμή πίεση πληρώνοντας πράγματα για τα οποίο δεν φταίει. Η λύση στο πρόβλημα όμως φυσικά και δεν είναι οι αέναες μάχες στον Έβρο και τα νησιά. Ακόμα και αν τώρα ικανοποιούν ένα κάποιο θυμικό, μέχρι πότε θα συνεχιστούν; Τα πράγματα δυστυχώς είναι πιο περίπλοκα και, αν πρέπει να κάνει κάτι το ελληνικό κράτος, είναι να πιέσει με όλες τις δυνάμεις του με τον πιο αυστηρό και δυναμικό τρόπο, προκειμένου να κινητοποιηθεί η Ευρώπη. Να επωμιστεί το βάρος που της αναλογεί.
Δεδομένα, είναι το πιο εύκολο πράγμα του πλανήτη να τοποθετείς ως εχθρό σου τον εξαθλιωμένο. Νιώθεις ότι γιγαντώνεσαι, ότι γίνεσαι ήρωας. Ο εχθρός όμως είναι αλλού. Και όσο και αν σου φαίνεται περίεργο είναι κοινός και για σένα και για εκείνους που κατηγορείς. Μέσα σε αποκτηνωμένες ηγεσίες και σε έναν απάνθρωπο κόσμο, ας προσπαθήσουμε εμείς, που στην τελική δεν φταίμε σε τίποτα, να κρατήσουμε αυτό που μας ξεχωρίζει.