Ψάχνοντας ράμματα για τη γούνα του Σωτήρη Τσιόδρα

Προσωπικά, δεν έχω κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα με τις αγιογραφίες. Αντιθέτως, έχω μεγάλο πρόβλημα με την ισοπεδωτική συλλογιστική ότι υπάρχουν ράμματα για όλες τις γούνες. Φυσικά και υπάρχουν. Φαντάζομαι υπάρχουν και για τη γούνα του Τσιόδρα. Τα λάθη έρχονται μαζί με το πακέτο που λέγεται ‘άνθρωπος’. Με αυτήν την παραδοχή ζούμε, αγαπάμε, μισούμε, κάνουμε λάθη, κάνουμε το καλό κ.ο.κ. Είμαστε όλοι άγιοι (ή άξιοι μιας αγιογραφίας) και όλοι σατανάδες. Λύνοντας λοιπόν αυτήν την εξίσωση στο μυαλό μου, συγκλίνω στο ότι ο Σωτήρης Τσιόδρας δεν χρειάζεται καμία αγιογραφία. Περισσότερο κακό θα του έκανε.

Αυτό δεν σημαίνει πως αυτό που κατάφερε (σίγουρα όχι μόνος του, αλλά επίσης σίγουρα ως επικεφαλής μιας ομάδας επιστημόνων) δεν είναι τεράστιο. Είναι τεράστιο. Ας μη φοβόμαστε τις λέξεις, έχουμε πει ‘τεράστια’ πράγματα που δεν είναι καν μεγάλα. Σε έναν λαό που έχει πανικοβληθεί για πολύ λιγότερα, η απειλή του κορονοϊού, μιας πανδημίας, ήταν λόγος μαζικής παραφροσύνης. Και εκεί που η κομματική αξιολόγηση των πραγμάτων (και της ζωής) ήταν ακόμα ζεστή (θα τα καταφέρει η Νέα Δημοκρατία; θα μπορέσει ο Κυριάκος; εμπιστευόμαστε τον Κικίλια; πόσες μέρες μας απομένουν;), τίθεται επικεφαλής των αποφάσεων και της ενημέρωσης για αυτές, ένας άνθρωπος που κερδίζει γρήγορα την πρώτη και πιο στρατηγικά καίρια μάχη. Αυτή των εντυπώσεων.

Στο υγειονομικό κομμάτι, η Ελλάδα με μια δέσμη απρόσμενα έγκαιρων μέτρων τα πήγε εξαιρετικά. Ως τώρα. Ταυτόχρονα βέβαια, το πλήγμα στην οικονομία δεν είναι μετρήσιμο. Δεν γνωρίζω τι θα ισχύει σε ένα μήνα, δεν μπορώ να προβλέψω πώς θα μας φερθεί το πιθανό δεύτερο κύμα. Γι’ αυτό ξεχώρισα τη λέξη ‘αβεβαιότητα’ από την τελική τοποθέτηση του Τσιόδρα. Θέλουμε να τα ξέρουμε όλα, κάνουμε σαν να τα ξέρουμε όλα, αλλά συνήθως δεν ξέρουμε τίποτα. Πίσω όμως στον πρωτόγνωρο Μάρτιο. Πριν καν ριχτούμε στη μάχη με την πανδημία, ο Τσιόδρας, χωρίς καν να προσπαθήσει, κέρδισε τη μάχη των εντυπώσεων. Αν δεν γινόταν αυτό, επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω για την καθολική συμμόρφωση του κόσμου με τα (ασφυκτικά ως επί το πλείστον) μέτρα. Για να σηκώσεις τα κιλά στο ζετέ, πρέπει να κάνεις μια μικρή στάση με τα κιλά στο ύψος του λαιμού. Δεν μπορείς να σηκώσεις τα κιλά του ζετέ με τη μία.

Οι Έλληνες λοιπόν έκαναν μια στάση με τα εξωφρενικά κιλά στο λαιμό, και μετά τέντωσαν τα πόδια για να πολεμήσουν τον ιό. Ο Τσιόδρας είχε την προσοχή μας επειδή ο λόγος του ήταν επιστημονικός (άσχετα αν δεν ήμασταν/είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε ούτε τα μισά από αυτά που έλεγε) και κυριότερα, επειδή το παρουσιαστικό και ο τόνος της φωνής του ήταν χαμηλός και μειλίχιος. Ξαναλέω πως αν δεν κέρδιζε αυτήν την κομβική μάχη, τα πράγματα δύσκολα θα εξελίσσονταν όπως εξελίχτηκαν.

Στην πράξη, εκεί που παίζεται το παιχνίδι και εκεί που έχει νόημα να κριθεί ο Τσιόδρας, η Ελλάδα βγαίνει από το lockdown με το R πολύ χαμηλότερα από το 1. (Αυτή είναι μια φράση που έμοιαζε με κινέζικα πριν τρεις μήνες, αλλά που τώρα μπορούμε στοιχειωδώς να καταλάβουμε). Μη αγιογραφώντας, είναι κανείς υποχρεωμένος να ψέξει το αντικείμενο για το οποίο γράφει. Λυπάμαι, δεν γνωρίζω κάτι άξιο ψόγου. Αν έχω καταλάβει καλά, ο Τσιόδρας είναι υπόλογος για ένα πρωί Κυριακής που εντός σφιχτής καραντίνας πήγε να ψάλλει σε έναν κεκλεισμένων των θυρών ναό. Καταλαβαίνω την κριτική, παρότι δεν ένιωσα προδομένος από τη συγκεκριμένη κίνηση. Έχουμε να πούμε κάτι άλλο όμως, πιο ουσιαστικό; Φαντάζομαι οι επιστήμονες στη Σουηδία, ή σε χώρες που δεν ‘ξέδωσαν’ με τα μέτρα εγκλεισμού, θα βλέπουν κάποιο λάθος στον χειρισμό του. Δεν είμαι επιστήμονας. Ας το κλείσουμε εδώ με την κοινή αντίληψη ότι υγειονομικά τα πήγαμε καλύτερα από τη Σουηδία.

Ο Τσιόδρας δεν είναι άγιος, πιθανώς δεν είναι ούτε ήρωας. Είναι ξεκάθαρα όμως, ένας Έλληνας που δεν έχεις συνηθίσει, και όχι απλά μια popular φιγούρα. Είναι ένας τρομερός λοιμωξιολόγος, με Harvard και MIT και καθημερινές μάχες στο Αττικό νοσοκομείο. Πήρε όλο το βάρος του κόσμου βγαίνοντας μπροστά σε μια διαδικασία που τα πράγματα θα μπορούσαν να πάνε κινηματογραφικά σκατά. Κατάφερε να μην είναι ούτε υπερβολικά δραματικός ούτε υπερβολικά αισιόδοξος. Χειρίστηκε μια ολόκληρη χώρα που τον κοίταζε στο στόμα καθημερινά στις 18.00 το απόγευμα. Αναγνωρίστηκε από τα διεθνή ΜΜΕ – οι μάλλον έγκριτοι NY Times τον συμπεριέλαβαν στους ‘rising stars’ της εποχής του κορονοϊού. Και έχοντας όλη αυτήν την προσοχή, είπε σε δέκα εκατομμύρια Έλληνες “τερματίστε την ενδοοικογενειακή βία, καλύτερα να πάρετε πρόστιμο έξω” και ότι οι Ρομά δεν είναι απειλή, αλλά “συμπολίτες που δεν θα μείνουν μόνοι να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση”.

Κατανοώ ότι αυτές τις 72 μέρες δεν τα πήγε τόσο κρίσιμα καλά όσο το ελληνικό Twitter, αλλά είπαμε, άνθρωπος είναι, όχι υπερήρωας. Τουλάχιστον προσπάθησε. Και μας έμαθε και δυο πράγματα για την αλληλεγγύη. Α, και το πιο σημαντικό. Μόλις τέλειωσε το έκτακτο καθήκον, επέστρεψε στο κανονικό του. Μάλλον δεν θα του λείψει ο τίτλος του πιο αναγνωρίσιμου Έλληνα της εποχής. Μα καλά, τι Έλληνας είναι αυτός…