Στην Κύπρο στήνουν έναν νέο γέροντα Παστίτσιο
Ένας διευθυντής σχολείου, ο Γιώργος Γαβριήλ, θα περάσει από πειθαρχική επιτροπή γιατί οι πίνακές του "προσέβαλλαν το δημόσιο αίσθημα". Πότε θα τελειώσει αυτή η παράνοια;
- 17 ΣΕΠ 2020
Πού είμαστε πάλι; Στη συζήτηση για τα όρια της τέχνης; Δεν βαρέθηκαν;
Μία συζήτηση που δεν ξεκινάει ποτέ από τον καλλιτέχνη. Τον σέρνουν σε αυτήν. Του ζητάνε να συμμετέχει με το ζόρι. Και να απολογηθεί.
Συζήτηση που πάντα ξεκινάει από ατάλαντους και μέτριους. Δεν τους νοιάζει η τέχνη, δεν κάνουν οι ίδιοι τέχνη. Αλλά έχουν άποψη. Και έτσι πρέπει αφού απευθύνεται και σε αυτούς. Αλλά να παρουσιάζονται ως ειδήμονες, αυτό διαφέρει.
Μέσα στο έργο του καλλιτέχνη φαίνεται κάθε φορά που έχει τραβήξει τη γραμμή του. Έστω και ασυναίσθητα. Αλλά όχι. Οι άσχετοι θέλουν να βγει και να το φωνάξει, να εξηγήσει. Και λέω άσχετους -όπως είμαι κι εγώ- γιατί αν το παρατηρήσετε αυτοί που φωνάζουν κάθε φορά δεν είναι ποτέ οι ίδιοι καλλιτέχνες.
Όπως εκείνοι που φωνάζουν για τα όρια του χιούμορ. Δεν είναι ποτέ οι ίδιοι κωμικοί.
Ο καλλιτέχνης καταλαβαίνει την αγωνία του συναδέλφου του να κινηθεί μέσα στα όρια. Δεν θέλει να τα φέρει πιο κοντά του, θέλει να να τραβήξει τη γραμμή όσο πιο μακριά γίνεται. Και δεν θα φωνάξει εύκολα εναντίον του.
Όσο πιο μαζεμένα τα όρια τόσο μικρότερη και η δημιουργικότητα. Και δεν ισχύει μόνο στην τέχνη αυτό. Ισχύει για όλη την έκφραση. Ένα κομμάτι της είναι η τέχνη.
Αν τα όρια ήταν αυστηρά και αμετακίνητα, τότε θα καταλήγαμε στην ατέλειωτη βαρεμάρα. Θα ήταν σαν να λέγαμε σε έναν φυλακισμένο “ναι, είσαι ελεύθερος να τρέξεις αλλά μόνο γύρω γύρω στο κελί σου”.
Αν θες να δεις πώς καταντάει η τέχνη όταν δεν επαναπροσδιορίζει τα όρια της, απλά άνοιξε την τηλεόραση. Το παράδειγμα της ανακύκλωσης της βαρεμάρας είναι μπροστά σου.
Αυτός που μικραίνει τα όρια, σκάβει και τη γη κάτω και απ’ τα δικά του πόδια. Αλλά αν το καταλάβαινε δεν θα έβγαινε στα social media να βρίζει μάνες.
Μικρές διαπιστώσεις οι οποίες γράφονται με αφορμή την περίπτωση του Γιώργου Γαβριήλ. Είναι ο Κύπριος διευθυντής σχολείου που ανέβασε στο Facebook κάποια απ’ τα έργα του και θεωρήθηκαν προσβλητικά. Το υπουργείο Παιδείας της χώρας του διέταξε την πειθαρχική έρευνα εναντίον του.
“Ούτε η ελευθερία της έκφρασης ούτε η ελευθερία της καλλιτεχνικής δημιουργίας μπορεί, όταν πρόκειται για αξιωματούχο στον χώρο της εκπαίδευσης και ιδιαίτερα μέσα σε σχολείο, να δικαιολογήσουν την προσβολή του δημόσιου αισθήματος και την προαγωγή μηνυμάτων που καλλιεργούν λογική περιφρόνησης ή και ενδεχομένως κλίμα μισαλλοδοξίας μέσα στην μαθητική κοινότητα”, γράφει η ανακοίνωση.
Και απάντησε ο ίδιος:
“Η τέχνη πολλές φορές έχει σκοπό να διεγείρει τη φαντασία και να προσβάλει ακόμα και τα πιστεύω μας. Η τέχνη δεν έχει κανένα όριο και αν κάποιος θεωρεί ότι πρέπει να περιορίζεται τότε δεν έχει ιδέα τι είναι η τέχνη”.
Κι απάντησε κι αυτό:
“Θεωρώ ότι ο Χριστός είναι ένας από εμάς, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν, όπως λέμε. Τον βλέπω ανάμεσα στις βάρκες με τους πρόσφυγες, ανάμεσα στους διαδηλωτές μπροστά από τα ΜΑΤ, ή τον βλέπω μέσα κερκίδες με τους φανατικούς οπαδούς μιας ομάδας”.
(…) “Δεν θεωρώ ότι προσβάλω τον Χριστό, αλλά αντίθετα προβάλω τη θέση Του, ή τουλάχιστον αυτή που εγώ πιστεύω ότι πρέπει να είναι”.
Ένα νέο σκηνικό Παστίτσιου στήνεται στην Κύπρο με θύμα αυτήν τη φορά τον Γιώργο Γαβριήλ και δεν πρέπει να έχει την προσβλητική για δυτική κοινωνία κατάληξη που είχε και το προηγούμενο.
Αυτά είναι κάποια απ’ τα έργα του που ξεσήκωσαν τους συντηρητικούς κύκλους της Κύπρου:
Η τέχνη είναι ούτως ή άλλως περιορισμένη, αλλά μόνο στον ίδιο βαθμό που είμαστε κι εμείς περιορισμένοι ως είδος, ως άνθρωποι. Μπορούμε να δούμε και να αγγίξουμε. Ως προς τη δημιουργία, την απόλαυση και της κατανόηση της τα όρια είναι αυτά που μας επιβάλει αναγκαστικά η φύση μας. Γιατί να θέσουμε κι εμείς ακόμη περισσότερα;