Το πρόβλημα με το Καλάθι του Νοικοκυριού και το μάταιο κυνήγι των εκπτώσεων
- 2 ΝΟΕ 2022
Το αποτέλεσμα; Τη στιγμή που τελικά εφαρμόζεται το Καλάθι του Νοικοκυριού, όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ και τους Δείκτες Τιμών Καταναλωτή, τα προϊόντα διατροφής έχουν ήδη καταγράψει 13,5% αύξηση (μεταξύ Σεπτεμβρίου 2022 και 2021), η οποία μάλιστα αποτελεί προσαύξηση στο +3% του προηγούμενου έτους (μεταξύ Οκτωβρίου 2021 και 2020).
Επικοινωνιακά, δίνεται η εντύπωση ότι με τη ρυθμιστική πρωτοβουλία εξασφαλίζεται η πολυπόθητη ανάσα στον μέσο καταναλωτή από τη μέγγενη αυτών των αυξήσεων. Είναι όμως έτσι;
Όταν είχε ανακοινωθεί το μέτρο για το οποίο επρόκειτο να υπογραφεί με υπουργική απόφαση, είχαμε επισημάνει την κύρια παρανόηση σε σχέση με το Καλάθι του Νοικοκυριού: Τα προϊόντα με την ειδική σήμανση δε σημαίνει ότι είναι σε έκπτωση, δε σημαίνει ότι έχουν μείωση στον συντελεστή του ΦΠΑ, ούτε ότι η αναγραφόμενη τιμή υποδηλώνει κάποιου είδους πλαφόν.
Τα προϊόντα με την ειδική σήμανση για το Καλάθι του Νοικοκυριού είναι εκείνα για τα οποία δεσμεύονται από πλευράς τους οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ να μην ακολουθήσουν (από εδώ και πέρα) το ράλι των ανατιμήσεων. Το αίτημα είναι οι τιμές των επιλεγμένων κωδικών να μείνουν «συγκρατημένες».
Διόλου τυχαία, οι αλυσίδες επέλεξαν κατά βάση προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (no name) για το Καλάθι. Τα οποία, ως γνωστόν, ανέκαθεν ήταν φθηνότερα. Απόλυτα αναμενόμενη δηλαδή η διαφορά έως και 0,80 λεπτών που παρατήρησε σήμερα ο Υπουργός. Κανένας λόγος για πανηγυρισμούς, λοιπόν.
Την ίδια στιγμή, φλέγοντα προβλήματα παραμένουν: Ο ΦΠΑ των τροφίμων παραμένει ακλόνητος, οι τιμές στα ελληνικά σούπερ μάρκετ παραμένουν πιο ψηλά από εκείνες στη Γερμανία, όπως καταδεικνύει ρεπορτάζ του News247, ενώ το πολυαναμενόμενο ρυθμιστικό μέτρο που τέθηκε σε εφαρμογή για να συγκρατήσει την ακρίβεια απέφυγε να συμπεριλάβει στην εξίσωση τις τιμές εκκίνησης των προϊόντων – αυτό θα μετέφερε τον ελεγκτικό μηχανισμό από τα σούπερ μάρκετ στην αλυσίδα τροφοδοσίας, της οποίας η αισχροκέρδεια είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο.
Με άλλα λόγια, τίποτα δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι οι Δείκτες Τιμών Καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ θα μείνουν «συγκρατημένοι» με ένα τόσο ήπιο και εξ απαλών ονύχων μέτρο ρύθμισης, σε σύγκριση με την επιτακτικότητα της κατάστασης: να υπενθυμίσουμε ότι κατά το διάστημα του τελευταίου χρόνου, από τη μία οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 59% των εργαζομένων έχει αναγκαστεί να μειώσει την κατανάλωση σε βασικά είδη διατροφής, ενώ από την άλλη ρεπορτάζ αποκαλύπτουν δόλιες πρακτικές σε όλη τη γραμμή τροφοδοσίας εν καιρώ κρίσης – πχ. μικρότερες ποσότητες σε ίδιες συσκευασίες.
Μέσα στη δίνη των οικονομικών πιέσεων που «ξύνουν» πλέον το κέλυφος της επιβίωσης, το Καλάθι του Νοικοκυριού διαφημίζεται επικοινωνιακά με όρους εκπτώσεων, δίνοντας πάσα για το ανάλογο κυνήγι από πλευράς καταναλωτών: μέσω της ιστοσελίδας (η οποία με το καλημέρα παρέδωσε πνεύμα) είτε της αντίστοιχης εφαρμογής, οι πολίτες καλούνται να ελέγχουν τις τιμές των αλυσίδων πριν βγουν για ψώνια.
Προς διευκόλυνση, μάλιστα, υπάρχει η δυνατότητα κάθε χρήστης να διαμορφώσει λίστες με τα επιλεγμένα προϊόντα – κάτι σαν το My List του Netflix.
Και όλα αυτά για να διαπιστώσει φτάνοντας στο σούπερ μάρκετ ότι προϊόντα που είναι σε έκπτωση παραμένουν φθηνότερα από εκείνα που είναι στο Καλάθι.
