Αρχή ή Τέλος;

Με άμεσες αντιδράσεις τύπου “αούα” και “κρακατόρα” υποδέχθηκε η συντακτική ομάδα το δίλημμα αυτής της βδομάδας καθώς μετά από καιρό επιστρέφουμε ξανά σε αγαπημένες αφηρημένες έννοιες. Οι συντάκτες του ΟΝΕΜΑΝ έπρεπε να διαλέξουν τέλος ή αρχή, κι αυτό ήταν σίγουρα μια αρχή συνειρμών που δεν οδήγησαν απαραίτητα σε ένα κάποιο τέλος.

Βγάζει νόημα όλο αυτό; Όχι; Και είναι μόνο η αρχή του ποστ. Κάνε τι δική σου επιλογή και μετά διάβασε μέχρι το τέλος για να μάθεις τι επιλέξαμε εμείς.

Τέλος ο Στέφανος Τριαντάφυλλος

Τι ‘πες τώρα ρε Ουανμά; Πσσσσσσσσ…. Δεν ξέρω αν είμαστε έτοιμοι για τόσο βαθιά φιλοσοφία μεσημεριάτικο, αλλά τι να κάνεις, κουλτούρα να φύγουμε. Κοίτα αν το δούμε στεγνά είναι ανούσιο ως δίλημμα, διότι αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα, οπότε δεν μπορούν να διαχωριστούν. Σαν την εισπνοή και την εκπνοή δηλαδή. Πως να γίνει; “Ε, ντάξει τώρα, εγώ ντάξει ξέρεις… Είμαι με εισπνοή” όπως θα έλεγε και ο Τζίμης από τους Μικρούς Μήτσους αν δεν μπορούσα να σκεφτώ κάποιο πιο πρόσφατο παράδειγμα. Τέλος ή αρχή ε…. Δίλημμα που απαιτεί να τρίψεις μούσι, όχι αστεία. Μην σου πω και να μισοκλείσεις μάτια κοιτώντας έξω από το παράθυρο. Κοίτα για να υπάρχει καινούργια αρχή πρέπει να υπάρχει τέλος. Αν όμως δεν προϋπάρχει η αρχή το τέλος δεν θα έρθει ποτέ. Ψιλομπερδεύτηκα. Η αρχή λένε ότι είναι και δύσκολη. Αλλά ωραία και ενδιαφέρουσα. Ενώ το τέλος; Το τέλος είναι οδυνηρό, αν και συχνά λυτρωτικό. Χοντρομπερδεύτηκα. Θα πω τέλος έτσι για να το παίξω λίγο σκληρός, τύπου δεν σηκώνω και πολλά πολλά έτσι και τα κόβω μαχαίρι εγώ όλα να πούμε ‘ντάξει;

Τέλος ο Ηλίας Αναστασιάδης

Μπορεί η αρχή να έχει το τσιτάτο “Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός” και το τέλος να μην έχει τίποτα, αλλά, μιας και κλείνουμε την εβδομάδα σε τόσο σκεπτόμενο μουντ, θα πάω με το τέλος. Όλοι και όλα δουλεύουν για το τέλος. Ξεκίνα εσύ το ματς με ένα σερί 22-0 και τρίποντα και καρφώματα και κλεψίματα και τάπες και τα πάντα. Τι νόημα θα έχουν όλα αυτά, αν πάρεις το κίτρινο φύλλο αγώνα; Στο σινεμά το ίδιο, στη ζωή το ίδιο, στη Monopoly το ίδιο. Το τέλος είναι η ποίηση, η στιγμή που όλα τα κομμάτια κουμπώνουν και βλέπεις το αποτέλεσμα. Θα κρέμαγες στον τοίχο σου ένα παζλ που του λείπουν δώδεκα κομμάτια; Θα έφτιαχνες ποτέ μια μασέλα χωρίς τα μπροστινά δόντια; Όχι και όχι. Το τέλος είσαι εσύ που τρέχεις ήσυχος και χωρίς μουσική υπόκρουση στο άλσος και ξαφνικά βγαίνουν άνθρωποι πίσω από τα δέντρα και τρέχουν μαζί σου. Ξαφνικά ακούγεται και μουσική. Ξαφνικά τρέχετε όλο το τσούρμο λίγο πιο γρήγορα. Και πιο γρήγορα. Στην αρχή ήσουν μόνος, στο τέλος γυρίζετε τους Δρόμους της Φωτιάς. Αυτό είναι το τέλος. Το τέλος.

Τέλος η Έρρικα Ρούσσου

Γιατί «εν αρχή ην ο λόγος», «γιατί κάθε αρχή και δύσκολη» και γιατί όπως είπε και ο Ηλίας «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός». Δεν ειρωνεύομαι, σοβαρολογώ. Εάν η αρχή ήταν τόσο σημαντικότερη του τέλους τότε δεν θα είχαν βγει τόσα αποφθέγματα- γνωμικά-εμφυολογήματα-διασήμων-ή-όχι-και-τόσο-αντρών να την υποστηρίζουν ή να την επικαλούνται. Η αρχή έχει «φάει» τόση διαφήμιση που οι 29 κατασκευαστές πλυντηρίων πλένουν τα ρούχα τους σε σκάφη. Πες με καχύποπτη αλλά εμένα στην υπόθεση κάτι μου βρωμάει (και δεν είναι οι κάλτσες των κατασκευαστών). Διθύραμβοι στην αρχή, μοιρολόγια στο τέλος. Μάννα για την αρχή, χολή για το τέλος. Ε φτάνει πια.

Αν πάρουμε όλες τις αρχές και τις συγκρίνουμε, από την αρχή του σύμπαντος μέχρι την αρχή μίας σχέσης οι διαφορές είναι ελάχιστες. Μη γελιόμαστε. Όλοι είμαστε χαρούμενοι, αισιόδοξοι και μπλα-μπλα-μπλα-προβλέψιμοι. Το τέλος είναι το απρόβλεπτο. Το τέλος έχει το ενδιαφέρον. Το τέλος είναι η αρχή. Στη λογική του «η κότα κάνει το αυγό ή το αυγό την κότα», κάθε αρχή έχει ένα τέλος. Ένα τέλος, μπορεί να έχει περισσότερες από μία αρχές. Εξού και το «μηδένα προ του τέλους μακάριζε» (μία ακόμη κατάφωρη αδικία απέναντι στο τέλος: ένα γνωμικό έχει και αυτό το έρμο, το 90% του πληθυσμού λάθος το γράφουμε).

Τέλος.-

Αρχή ο Θανάσης Κρεκούκιας

Σαφώς θα προτιμήσω την αρχή. Γιατί έχει μέσα της πρόκληση, άγνωστο, περιπέτεια, ενδιαφέρον, προοπτική, σχέδια, όνειρα, μέλλον. (Σχεδόν) πάντα όταν ξεκινάει κάτι καινούργιο, νιώθεις φρέσκος, αποφασισμένος, έτοιμος. Οκ, στο τέλος υπάρχουν τα συμπεράσματα, η αποτίμηση, η ικανοποίηση αν έχεις καταφέρει αυτό που ήθελες να κάνεις, η ανακούφιση αν όλα έχουν πάει καλά. Από την άλλη, μπορεί να έχεις φάει τα μούτρα σου, να τα έχεις κάνει μαντάρα, να τρέχεις και να μη φτάνεις. Δεν μπορώ να πω, κι αυτό έχει το γούστο του, ακόμα και το ηθικό (ή ανήθικο) δίδαγμα. Αλλά έχεις τελειώσει και αυτό (σχεδόν) πάντα φέρνει και μια μικρή μελαγχολία. Σε έναν σχεδόν πενηντάρη μην μιλάτε για τέλος. Δώστε του “αρχές” για να ξαναβγεί έξω, να κερδίσει στοιχήματα, να ξανανιώσει νέος. Όσο και αν έχετε βαρεθεί να το ακούτε ή να το διαβάζετε εκείνο με την Ιθάκη και τον δρόμο, απλά αποδεικνύει πόσο μεγάλος ήταν ο Καβάφης. Και πόση αξία έχει τελικά μια διαδρομή. Και πόσο δύσκολο είναι να τη διαμορφώσεις όπως θέλεις. Αλλά και πόσο ενδιαφέρον είναι να την μανουβράρεις για να την κρατήσεις στη σωστή ρότα. Κατά τα άλλα, μην πιστέψετε ποτέ ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Αυτό είναι μια μεγάλη παραπλάνηση. Η αρχή είναι μόνο η αρχή. Εκεί έγκειται και η μαγεία της. Ότι όλα τα υπόλοιπα ακολουθούν. Στις αληθινές τους διαστάσεις. Και μην ξεχνάτε ότι χωρίς αρχή δεν θα υπήρχε ποτέ το τέλος. Τελεία και παύλα.

Αρχή ο Δημήτρης Κουπριτζιώτης

Όλες τις κλισέ εκφράσεις που ήθελα να πω τις έχουν αναφέρει οι προηγούμενοι. Έχουν ειπωθεί πολλά για την αρχή και το τέλος κατά καιρούς. Στην ουσία δεν υφίσταται νικητής αφού είναι τόσο συνδεδεμένα μεταξύ τους, που αν δεν υπήρχε το ένα θα απουσίαζε παντελώς και το άλλο. Είναι όμως πως το βλέπεις. Αν βλέπεις το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο. Το δέχομαι ότι κάθε φορά που τελειώνει κάτι, σηματοδοτεί την αρχή ενός άλλου συμβάντος ή κατάστασης. Το θέμα είναι όμως  ότι ποτέ δεν ξέρεις αν αυτό που θα ξεκινήσει είναι τόσο καλό όσο αυτό που τελείωσε. Είναι σαν το φαγητό. Όταν ξεκινάς να μαγειρεύεις έχεις μεγάλες προσδοκίες, μόλις τελειώσει το ψήσιμο όμως και έρχεται η διαδικασία της βρώσις δεν γνωρίζεις αν αυτό που θα φας είναι καλό ή κακό. Για αυτόν τον λόγο μπορεί να μετανιώσεις για την αρχή της δοκιμής αν είναι χάλια ή να απογοητευτείς που τέλειωσε αν ήταν τέλειο. Η προσδοκία όμως είναι που κάνει την αρχή να είναι ο απόλυτος νικητής. Ενώ το τέλος αφήνει πάντα ένα κενό. Εκτός κι αν έχεις σκάσει στο φαΐ.

Αρχή ο Χρήστος Χατζηιωάννου

Μπορώ να γράψω χιλιάδες λέξεις για το τέλος. Όχι ακριβώς για το τέλος αλλά για τη λύτρωση στο κάθε τέλος. Κι αν γράψω ποτέ βιβλίο θα παίζει πάρα πολύ με την έννοια της λύτρωσης και της κάθαρσης. Αλλά στη ζωή μου ζω για τις αρχές, για τα ξεκινήματα. Όχι γιατί απαραίτητα είναι πιο χαρούμενες και πιο ζωντανές από το κάθε τέλος αλλά γιατί κρύβουν μέσα τους στοιχεία που σου δίνουν ανάσα, κίνητρο, όραμα. Σε κάθε αρχή, επαγγελματική ή προσωπική, βάζεις στόχους, πλάθεις ιστορίες, έχεις εκείνη την ορμή που σε παρασέρνει να δοκιμάσεις πράγματα, να πειραματιστείς, να ψάξεις, να ασχοληθείς. Κάθε νέα αρχή κουβαλά μαζί της ένα μυστήριο κι όσο χέστης κι αν είμαι πολλές φορές, αν δεν έχει λίγο μυστήριο η ζωή, δεν έχει ενδιαφέρον. Πάνω από όλα όμως, σε κάθε νέα αρχή, κάνεις όνειρα. Στο bio μου σε Twitter και Instagram γράφει μια χαζομάρα που σκέφτηκα ένα βράδυ σε μια παραλία στη Τζια. “Thinking is the foreplay of dreaming”. Το να μπορώ να ονειρεύομαι είναι αυτό που μου δίνει ζωή. Και τα όνειρα τα κάνουμε (κυρίως) στην αρχή και τη διάρκεια. Όχι στο τέλος.

Αρχή ο Γρηγόρης Μπάτης

Στην αρχή σκέφτηκα να επιλέξω “τέλος”, αλλά στο τέλος αποφάσισα “αρχή”. Και ο λόγος είναι απλός: όλα τα πράγματα στη ζωή τα κάνουμε για την αρχή. Η αρχή μιας ταινίας, ενός βιβλίου, ακόμα κι αυτού του κειμένου, είναι που θα καθορίσουν την επιτυχία ή την αποτυχία του.  Για να γίνει η αρχή (σε μια σχέση), κάνεις δεκάδες καραγκιοζιλίκια για την προσελκύσεις. Για να γίνει η αρχή σε μια δουλειά, στέλνεις βιογραφικό. Για να αρχίσει κάτι καινούργιο και καλύτερο, παλεύουμε καθημερινά. Για, για, για. Αντίθετα, το “γεια” ποιος το προτιμά, εκτός από τον Τάκη, τον Τσουκαλά;

Αρχή ο Μάνος Μίχαλος

Η εκ φύσεως απαισιοδοξία μου υπαγορεύει να πω “τέλος”, αλλά αυτό θα ήταν μια λάθος αντίδραση, γιατί όταν το τέλος είναι κάτι που φοβάσαι έτσι κι αλλιώς, καλύτερα να ασχολείσαι με την αρχή. Εκεί άλλωστε κρύβονται ο ενθουσιασμός, τα σχέδια, τα όνειρα. Στην αρχή κάθε σχέσης, στην αρχή κάθε καινούριας πτυχής της ζωής σου, στην αρχή του κόσμου και στο Big Bang. Τι να το κάνω το τέλος, όταν αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει τίποτα από μια σχέση, από τον κόσμο ολάκερο; Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, έλεγαν και οι αρχαίοι που σίγουρα ξέρανε καλύτερα από εμάς. Αρχή είναι να βρίσκεις τρόπο να ξεκινάς κάθε φορά που σταταμάτησες για κάποιο λόγο. Να πετάξεις ένα “πάμε από την αρχή;” κάθε φορά που βλέπεις ένα αδιέξοδο, οπότε να βρεις έναν άλλο δρόμο και τρόπο για να φτάσεις στο τέλος. Τέλος πάντων, για να μην σας ζαλίσω, επί της αρχής δεν δέχομαι κουβέντα.

Τέλος ο Θοδωρής Δημητρόπουλος

Μα το τέλος δεν είναι απαισιόδοξο. Το τέλος είναι ένα ντε φάκτο πράγμα, είναι η μόνη σταθερά, ο μόνος βράχος. Το τέλος είναι το μόνο που θα συμβεί οπωσδήποτε και βάσει αυτού δομείς όλη σου την ύπαρξη. Δεν είναι χρωματισμένο- δεν είναι αισιόδοξο ή απαισιόδοξο, δεν είναι καλό ή κακό, δεν είναι άσπρο ή μαύρο. Απλά είναι. Είναι το μόνο που είναι. Επιπροσθέτως, το τέλος είναι αυτό που οριοθετεί κάθε προσπάθεια, κάθε αρχή, κάθε αφήγηση. Η ζωή μας είναι γεμάτη ξεκινήματα, γεμάτη ανοιχτές πλοκές. Η κάθε μία (προσπάθεια, εμπειρία, πλοκή) καθορίζεται βάσει του τέλους της. Ένα σπουδαίο τέλος εξιλεώνει, ένα φρικτό τέλος γκρεμίζει, ένα απότομο τέλος απαιτεί, ένα προδιαγεγραμμένο τέλος δημιουργεί απόγνωση. Οτιδήποτε (μας) συμβαίνει, καθορίζεται από το τέλος, όχι από την αρχή του. Το τέλος επαναδιατυπώνει τα πάντα. Ή, ακριβέστερα, τα πάντα διατυπώνονται (και αξίζει να διατυπωθούν) επειδή κάποτε, κάπως, θα τελειώσουν.

ΑΙΩΝΙΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΕΛΟΣ… ΑΡΧΗ ΜΕ 55,5%

Το τέλος έκανε τρομερή αρχή, αλλά στο τέλος η αρχή επικράτησε. Φυσικά.