Είμαστε έτοιμοι για το πρώτο Μουντιάλ που δεν είναι για όλους;
- 15 ΝΟΕ 2022
Ύστερα είναι ανθρώπινο να υπάρχει άγχος από όσους το επισκεφτούν. Θα μπορούν να πιουν αλκοόλ; Τι θα γίνεται στις designated areas και πώς θα πηγαίνουν οι ουρές; Ακόμα πώς περπατάς σε μία χώρα που δεν έχει πεζοδρόμια;
Όλα αυτά μπορεί να είναι αμελητέα μπροστά στις πραγματικές ερωτήσεις. Έχει σημασία πόση ώρα θα περιμένει ο Έλληνας, ο Ιταλός, ο Άγγλος και ο Πορτογάλος σε μία ουρά για να πάρει την μπίρα ή το εισιτήριο του όταν το έδαφος που πατά είναι ποτισμένο με το αίμα των πεθαμένων εργατών; Γνωρίζουμε πόσο επιβαρύνθηκε ο πλανήτης από το -μη μετρήσιμο- διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώθηκε ώστε να δημιουργηθούν οι εγκαταστάσεις; Πώς στεκόμαστε ηθικά απέναντι στους ανήθικους λομπίστες της FIFA και τα χρήματα που μπήκαν στις τσέπες τους ώστε να οδηγηθούμε εδώ; Είναι ΟΚ που κανείς δεν το περιμένει με την ίδια ανυπομονησία που το έκανε στο παρελθόν;
Εδώ και χρόνια κάνουμε κουβέντα για αυτό το τουρνουά, που έχει χαρακτηριστεί από ανήθικο έως παράξενο. Όλο αυτό το διάστημα η διοργάνωση δεν έχει κάνει τίποτα για να διαλύσει αυτό το σύννεφο. Ίσως μάλιστα, αυτή η αβεβαιότητα που υπάρχει στην ατμόσφαιρα να βολεύει, αφού υπάρχει ένα κλίμα που επιτρέπει στα πράγματα απλά να συνεχίζονται. Πιθανόν αυτό να θέλει η πλέον συντηρητική χώρα που έχει φιλοξενήσει ποτέ μία τέτοιας σημασίας και τέτοιου βεληνεκούς διοργάνωση.
Ας αρχίσει και βλέπουμε. Βλέπουμε τι θα συμβεί σε μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας που μπορεί απλά να θελήσουν να κρατηθούν χέρι-χέρι, βλέπουμε τι θα γίνει αν κάποιος βγάλει την μπλούζα του μην αντέχοντας την αφόρητη ζέστη, βλέπουμε τι θα συμβεί σε θύματα βιασμού -θα φυλακιστούν ή θα μαστιγωθούν δημόσια για το αδίκημα του «εξωσυζυγικού σεξ», όπως έχει συμβεί με ξένους τουρίστες στο παρελθόν;
Στην ταξιδιωτική της οδηγία απέναντι στις γυναίκες η Αγγλική ομοσπονδία μετέφερε τις οδηγίες του Κατάρ όπως τις παρέλαβε. Ντυθείτε σεμνά, με καλυμμένους τους ώμους, όχι κοντές φούστες, όχι φιλιά ή σεξ εκτός γάμου, καθόλου αλκοόλ, δεν βρίζετε, δεν τραγουδάτε, δεν φωνάζετε αφού είστε άτυχες μιας κι ο δικός σας θεός επέλεξε να γεννηθείτε γυναίκες.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε μία χώρα που το καθεστώς μπορεί απλά να κάνει ό,τι θέλει, όποτε το θέλει. Είχα βρεθεί στο Κατάρ σε ένα επαγγελματικό ταξίδι το 2017 κι αντίκρισα μία χώρα σε κατασκευαστικό οργασμό μεν, με το πρόσωπο του Εμίρη σε όλα τα δημόσια κτίρια δε. Από αυτό το ταξίδι θα έχω να θυμάμαι δύο πράγματα. Ένα βράδυ κάνοντας βόλτα στο κεντρικό Σουκ της Ντόχας, η αφόρητη ζέστη σε συνδυασμό με την υγρασία έκαναν αδύνατο το να μπορώ να πάρω ανάσα – δε μου έχει συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο, δε θέλω να το ξαναζήσω, να παλεύω να αναπνεύσω και να μη γίνεται. Στην ίδια βόλτα υπήρχε χώρος στην είσοδο του Σουκ όπου οι άντρες «πάρκαραν» τις γυναίκες τους. Female waiting room, γραμμένο και στα αγγλικά για να καταλάβουμε και οι τουρίστες ποια είναι η φάση και ποιος κάνει κουμάντο εκεί.
Ωραία και όμορφα το καταδικάζουμε λοιπόν κι εμείς από την άνεση, τη χαλαρότητα και την απόσταση που έχουμε από την πρωτεύουσα του Κατάρ. Πριν από εμάς υπήρξαν μεγάλα αστέρια από τον χώρο του ποδοσφαίρου που η φωνή τους έχει μεγαλύτερη βαρύτητα. Ο Toni Kroos, ο Philipp Lahm και πόσοι άλλοι δε βλέπουν με κακό μάτι ένα ανέφικτο μποϊκοτάζ. Ο μεγάλος Eric Cantona τα είχε πει όλα σε μία συνέντευξή του στην βρετανική Daily Mail στην αρχή του έτους. «Για να είμαι ειλικρινής, δεν με ενδιαφέρει καθόλου το Μουντιάλ αυτό. Δεν είναι πραγματικό Μουντιάλ για εμένα. Το Κατάρ δεν είναι μια ποδοσφαιρική χώρα. Δεν είμαι εναντίον της ιδέας να φιλοξενηθεί αυτή η διοργάνωση σε μια χώρα που μπορεί να προωθηθεί και να αναπτυχθεί το ποδόσφαιρο, όπως συνέβη σε προηγούμενες δεκαετίες με τις ΗΠΑ και με τη Νότια Αφρική. Στο Κατάρ δεν υπάρχει τίποτα, μόνο το χρήμα. Όλα γίνονται για τα λεφτά. Ο τρόπος που συμπεριφέρθηκαν και συμπεριφέρονται στους ανθρώπους που συμμετείχαν στην κατασκευή των γηπέδων είναι φρικτός. Χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν. Και όμως, εμείς θα πάμε να γιορτάσουμε το Παγκόσμιο Κύπελλο».
Οι Δανοί θα αγωνιστούν με μασκαρισμένη τη σημαία και το logo του χορηγού τους και έχουν διαλέξει να αγωνιστούν -αν χρειαστεί- και με μαύρη εμφάνιση -το χρώμα του πένθους ενώ στα σόσιαλ τους έγραψαν για αυτή την απόφαση ότι «δεν επιθυμούμε να είμαστε ορατοί σε μία διοργάνωση που έχει κοστίσει τις ζωές σε τόσους ανθρώπους». Η Guardian στη μεγαλύτερη αποκαλυπτική έρευνα που έγινε για αυτή τη διοργάνωση ενάμιση χρόνο πριν έκανε λόγο για τον θάνατο 6.500 εργατών -ο αριθμός, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, είναι διπλάσιος, η Διεθνής Αμνηστία μιλούσε για συνθήκες σκλαβιάς στα εργοτάξια με 12ωρα τουλάχιστον, 7 ημέρες την εβδομάδα, εκφοβισμούς, απειλές σε μία εργασιακή κόλαση ώστε να είναι έτοιμα τα γήπεδα που θα υποδεχτούν μουσικές, χαμόγελα, συνθήματα, επευφημίες και τις γραβάτες της FIFA.
Ακόμα και στην πουτινική Ρωσία, τέσσερα χρόνια πριν, κρατήθηκαν κάποια από τα προσχήματα. Στην πρόσοψη του οικοδομήματος υπήρχε η ιδέα ότι αυτό το θέαμα αφορά τους πάντες. Ό,τι το ποδόσφαιρο ενώνει. Για το μουντιάλ του Κατάρ εδώ και δώδεκα χρόνια έχουμε καταλάβει ότι αυτό το Μουντιάλ δεν είναι για όλους. Δεν ενδιαφέρεται η διοργάνωση να φέρει τον κόσμο μαζί, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο ούτε ως σκέψη, δεν παίρνει χαμπάρι από διαμαρτυρίες, φωνές και υπομνήματα. Αυτό που για το κράτος του Κατάρ είχε σημασία ήταν οι Messi, Neymar, Mbappe της Παρί Σεν Ζερμέν (ομάδα που ανήκει στο Κατάρ) να είναι εκεί με κάθε κόστος -αποστολή εξετελέσθη.
Κατά τα άλλα αδιαφορεί για όλους και για όλα. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα; Οι παίκτες των ομάδων, 6 ημέρες πριν ξεκινήσει το Μουντιάλ, πηγαίνουν τώρα στο Κατάρ. Χωρίς την παραμικρή προετοιμασία, απλά πατήθηκε ένα pause στο club football.
Υπό νορμάλ συνθήκες ένα μουντιάλ αποτελεί τόσο σύνθετο θέαμα που ο καθένας, ανεξαρτήτως φύλου και ενδιαφερόντων, βρίσκει κάτι να του τραβήξει την προσοχή. Μια ντρίμπλα, ένας σταρ, ένας ζωντανός θρύλος, φήμες και κουτσομπολιά, γκολ και απρόβλεπτες καταστάσεις συνθέτουν κάτι που θεωρούμε ως το κορυφαίο ποδοσφαιρικό θέαμα. Τώρα νιώθουμε διαφορετικά. Και τι κάνουμε; Όσον αφορά στη διαχείριση, αυτή μάλλον καθορίζεται από τη θέση, την κοσμοθεωρία και την όρεξη του καθενός. Οι περισσότεροι από όσους το έχω συζητήσει, ανόρεχτα εύχονται να τελειώσει γρήγορα· να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Στο δικό μας πρωτάθλημα, στο Αγγλικό και στο Τσάμπιονς Λιγκ. Σε ό,τι ευχαριστιέται τέλος πάντων ο καθένας.
Ό,τι κι αν πούμε, ό,τι κι αν κάνουμε αυτή η ποδοσφαιρική παρένθεση σε ένα μήνα και κάτι θα έχει τελειώσει.
