Κάποιος ρώτησε πώς ήταν η Ελλάδα το 2008-2012 και πήρε 151 πικρές απαντήσεις
- 23 ΙΑΝ 2025
Θυμάμαι όσα θέλω να ξεχάσω και έχω ξεχάσει όσα θέλω να θυμάμαι, αυτό συμβαίνει με την περίοδο 2008-2012 στο μυαλό μου. Μαθητής Γυμνασίου στο πρώτο κομμάτι και χαμένος νέος στα πρώτα του ενήλικα βήματα στο δεύτερο. Και όχι, το 2012 δεν ήταν ιδανικό για να βγει κάποιος στη ζωή, ειδικά στην Ελλάδα.
Όμως πάνε, πέρασαν αυτά, έτσι δεν είναι; Ναι, αλλά όχι ακριβώς. Κάθε εποχή που στα βασικά της συστατικά περιέχει γενναίες δόσεις αγριότητας, αφήνει το αποτύπωμά της στη συλλογική μνήμη, έστω κι αν αυτό ξεθωριάζει και χάνει τη δυναμική του. Έτσι, η περίοδος 2008-2012 μας ακολουθεί μέχρι και σήμερα, στο νέο, φρέσκο και σπαρταριστό 2025.
Τι συνέβη, όμως, αυτή την τετραετία και γιατί η γεύση της εξακολουθεί να είναι πικρή; Μια ερώτηση στο Reddit πυροδότησε 151 απαντήσεις και εμείς συγκρατήσαμε μερικές, αυτές που, θέλοντας και μη, μάς γυρίζουν πίσω στους σκοτεινούς καιρούς της φτωχοποίησης.
Η ερώτηση
Όντας πιτσιρικάς εκείνη τη μαύρη περίοδο της σύγχρονης Ελλάδας δεν θυμάμαι πολλά πράγματα και προφανώς δεν τα έζησα πραγματικά (ευτυχώς). Ένιωθα πάντως μια μαυρίλα σε όλη τη χώρα ιδίως στην Αθήνα, που δεν μπορώ να εξηγήσω με λόγια.
Όσοι λοιπόν ζήσατε από πρώτο χέρι τη βαθιά οικονομική κρίση της Ελλάδας, πώς ήταν και τι θυμάστε;
Γρηγορόπουλος, φτώχεια και μαυρίλα
– Το 2008-2009 ήμουν τρίτη Λυκείου. Διάβασμα και τίποτα άλλο. Θυμάμαι να μην ασχολούμαι με τον κόσμο γύρω μου, παρόλο που έγιναν πολύ σοβαρά γεγονότα (βλέπε Γρηγορόπουλος και κρίση). Το ‘09, μπήκα σχολή. Μέχρι το ‘12 είδα σιγά-σιγά τη σχολή να αποδομείται. Η γειτονιά μου άλλαξε αρκετά. Από ένα μέρος που ο κόσμος έβγαινε και περνούσε καλά, μετατράπηκε σε μια γειτονιά που μόνο οι συνταξιούχοι διασκεδάζουν. Θυμάμαι ο αέρας μύριζε ξύλο τον χειμώνα από τις εναλλακτικές πηγές θέρμανσης που χρησιμοποιούσε ο κόσμος.
– Έπεσε μια μαυρίλα γενικότερα. Όσοι ήταν ΔΥ καταστράφηκαν με τις περικοπές μισθών διότι χρωστούσαν.
– Να προσθέσω σε αυτά που έχουν πει οι υπόλοιποι ότι το 2010-11 όταν τελείωνα σχολή του Πολυτεχνείου, το 80% των συμφοιτητών μου έφευγαν κατευθείαν για το εξωτερικό γιατί δεν μπορούσαν να βρουν δουλειά. Όχι καλοπληρωμένη δουλειά, δουλειά γενικώς. Η ανεργία το 2012 είχε φτάσει ένα 25% και στους νέους ήταν ακόμα χειρότερα. Πολλοί απολύθηκαν από εταιρείες καθώς αυτές έκλειναν και υπήρχαν και άρθρα όπου κόσμος πέθανε από αυτοσχέδιες σόμπες για να ζεσταθεί το χειμώνα.
– Δεκέμβρη του ’08 το θυμάμαι σαν χτες… Θυμάμαι να βγαίνω από το φροντιστήριο και να μου λένε τι συνέβη.
– Μέσα σε μία μέρα το εισόδημα της οικογένειάς μου έπεσε από πολύ καλά σε 800 ή 900 ευρώ τον μήνα και ο πατέρας μου ως αρχισυντάκτης σε μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές εφημερίδες δεν πληρωνόταν για 4-5 χρόνια. Δεν λέω πως έπαιρνε λίγα ή μαύρα. Λέω πως ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΤΑΝ. Ο κόσμος και η κοινωνία άρχισε να σαλεύει για τα καλά όταν άρχιζε να χωνεύει. Η Χ.Α. ανέβαινε και άρχισαν να βγαίνουν μαχαίρια. Η πολιτική της χώρας ήταν σουρεαλισμός και χάος. Συνταξιούχοι να ψάχνουν τα σκουπίδια. Η αστυνομία να αγριεύει για τα καλά. Μαγαζιά παντού κλειστά.
– Πέρα από το σοκ των μνημονίων, τότε ο κόσμος είχε ακόμα καβάτζες από τα προηγούμενα χρόνια. Δεν ξυπνήσαμε μια μέρα και ήμασταν άφραγκοι. Σταδιακά εξαθλιωθήκαμε. Όλα τα επόμενα χρόνια έκαναν τεράστια ζημιά. Ο κόσμος ήταν εξαγριωμένος που ξαφνικά αναγκάστηκε να ζήσει με πολύ-πολύ λιγότερα ενώ τα πακέτα των μνημονίων πήγαιναν ως επί το πλείστον στην ενίσχυση των τραπεζών ενώ οι κυβερνήσεις αγνοούσαν τις λίστες Lagarde.
Η θέληση του κόσμου να ρίξει και να τιμωρήσει τον δικομματισμό ήταν ξαφνικά τεράστια. Σχέσεις, υποσχέσεις, ρουσφέτια κλπ έπαψαν να υπάρχουν και για λίγα χρόνια βράζαμε όλοι στο ίδιο καζάνι. Θυμάμαι πολλές πορείες και πολύ ξύλο από τα ΜΑΤ. Τα Δεκεμβριανά του Γρηγορόπουλου ήταν ακόμη πολύ ζωντανά, ο κόσμος έβραζε ήδη και έβρισκε τρόπο να ξεσπάσει. Ακόμα ζούμε με τις συνέπειες της κρίσης, τα πράγματα είναι ίσως και χειρότερα τώρα με την ακρίβεια αλλά έχουμε ξεχάσει πώς ήταν να ζεις με βιώσιμο μισθό και σταματήσαμε να αντιδρούμε τόσο έντονα. Νομίζω ηττηθήκαμε.
– Ήμουν στρατό το ’10 και θυμάμαι να ξεκινάνε περικοπές στο φαγητό, για παράδειγμα ελάττωσαν κατά μία τις μέρες που τρώγαμε κρέας.
– Θυμάμαι να κάθομαι να φτιάχνω βιογραφικό για την απολυμένη μάνα μου με σφιγμένη την καρδιά, ψυχοφθόρο.
– Ιστορίες της μητέρας μου που ήταν διευθύντρια σε δημοτικό σχολείο σε χωριό έξω από τη Θεσσαλονίκη, όταν πολλοί χάσανε τις δουλειές τους: γονείς που έτρωγαν οι ίδιοι ψωμί μια φορά την ημέρα για να έχουν λεφτά να ταΐσουν. Παιδιά που έκλεβαν φαγητό από τους συμμαθητές τους γιατί πεινούσαν. Παιδιά που δεν μπορούσαν να αγοράσουν τα βασικά για το σχολείο.
– Το 2012 ως φρέσκος απόφοιτος είδα κόπους χρόνων να πάνε χαμένοι. Υπήρχε το απόλυτο χάος σε μια αγορά εργασίας που εύχομαι να μην υπάρξει ξανά. Ευτυχώς κατάφερα να βρω εργασία έξω, όπως και άλλοι της γενιάς μου, και με πολλές θυσίες και κόπο έστησα μια ζωή που στην Ελλάδα δύσκολα έχεις αν δεν είσαι από την «σωστή» οικογένεια.
– Ως μαθήτρια που έδινε πανελλήνιες το 2009, το πρώτο σοκ ήταν η δολοφονία του Αλέξη. Εκεί κατάλαβα ότι οι ζωές μας τελικά δεν μετράνε όσο η οικογένειά μου με έκανε (και σωστά) να πιστεύω. Εγώ ήμουν από τους τυχερούς που η κρίση ενώ την καταλάβαμε, δεν μας στέρησε βασικά πράγματα. Αυτό που όμως έγινε κατανοητό από νωρίς είναι ότι ενώ μπήκα στη σχολή που ήθελα, ξεκίνησα τις σπουδές μου και τη ζωή μου ως ενήλικας (όσο ενήλικας είναι ένα παιδί 18 χρόνων), χρόνο με τον χρόνο έβλεπα ότι ο,τι όνειρα είχα κάνει για την επαγγελματική αλλά και την προσωπική μου ζωή, κατέρρεαν.
Απλά περίμενα να πάρω το πτυχίο μου και να βρω μια οποιαδήποτε δουλειά μήπως καταφέρω να ζήσω πέντε πράγματα. Αλλά το ότι σταματήσαμε να έχουμε όνειρα και φιλοδοξίες (και δυστυχώς η πραγματικότητα έδειξε ότι είχαμε δίκιο) ήταν κάτι τρομερό. Νέα παιδιά που δεν περίμεναν τίποτα από τη ζωή τους.
