Μια απάτη που την έλεγαν ‘μαύρισμα’

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες των κλισέ όλα είναι έτοιμα για τον τελικό.

Στην πρώτη διαδρομή αυτοσυγκεντρώνεται το “στην εποχή μας δεν γινόντουσαν αυτά”. Εκπροσωπεί τα χρώματα των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, κατέχοντας το ρεκόρ ατάκας χαμηλοσυνταξιούχων, με σημαντικότερη διάκριση την πρώτη θέση στο παγκόσμιο πρωτάθλημα κρυφοχουντικών. Δίπλα του το μεγάλο αουτσάιντερ, το “-Χριστός Ανέστη -Αληθώς” με καταγωγή από τα νησιά του Πάσχα. Κανείς δεν περίμενε την πρόκριση του, ειδικά μετά τα προ τριετίας δημοσιεύματα για κρίση ταυτότητας, κατάθλιψη και αιμομιξία. Ήταν η εποχή που οι απανταχού νέοι έκαναν αγώνα δρόμου (1.500 με εμπόδια, δηλαδή σταυρωτά φιλιά, γιαγιά που τσιμπάει ακόμα μάγουλα και θείο που κάθεται στο τραπέζι με τους νέους) να πουν πρώτοι “Χριστός Ανέστη” και να μην αναγκαστούν να πουν “αληθώς”. Τα αληθινά προβλήματα, ωστόσο, άρχισαν όταν ορισμένοι τολμηροί απαντούσαν “Χριστός Ανέστη” στο “Χριστός Ανέστη” προκαλώντας ρωγμή στο χωροχρόνο.

Στο Νο3 ένα από τα μεγάλα φαβορί κάνει διατάσεις της τελευταίας στιγμής. Περισσότερο για γούρι. Δεν έχει βγάλει τη φόρμα και πίσω στην πλάτη λαμπυρίζει το επίθετο: “Πότε ήρθατε – Πότε φεύγετε”. Κλισέ με μεγάλες επιτυχίες στο παλμαρέ του. Το είχαμε γνωρίσει πρώτη φορά στο Σίδνεϊ ως “Πότε ήρθατε”. Μετά το γάμο του όμως σε κυκλαδίτικο νησί αποφάσισε να προσθέσει και το συζυγικό, το “πότε φεύγετε”. Κατέχει το ρεκόρ μεταλλίων, μετρώντας διακρίσεις και στα 4Χ100, όπου συμμετείχε μαζί με το “που μένετε”, “πόσο καιρό θα κάτσετε” και το “πού πήγατε για μπάνιο θήμερα”, με ισπανικές ρίζες όπως προδίδει το όνομα σιδηρόδρομος.

Στο διπλανό κουλουάρ κάθεται με παγωμένο βλέμμα το μεγάλο φαβορί. Ο ΜακΓκρέγκορ του στίβου. Κλισέ μεγαλωμένο σε κακόφημες γειτονιές. Παρότι αργκό, κατάφερε να διακριθεί σε έναν αγώνα ταχύτητας, δείγμα απύθμενης θέλησης και αυταπάρνησης. Δεν είναι άλλο από το θα “μου κλάσεις τα @@”. Με ολυμπιακό μετάλλιο στα δύο προηγούμενα ραντεβού, κατέχοντας το χρόνο-ρεκόρ ως απάντηση στην προτροπή “θα σε γαμήσω”.

Το πλάνο συνεχίζει και πιάνει το “Ζακέτα Να Πάρεις” για να μεταφερθεί αμέσως στην κερκίδα όπου οι γονείς του “Μην Αργήσεις” και “Πάρε Κανά Τηλέφωνο τη Μάνα σου” κάθονται αγκαλιά με την αγωνία τους. Λίγο πιο δίπλα εκπροσωπεί την μεγάλη των συνεντεύξεων Τύπου σχολή το “Στο Τέλος θα κάνουμε ταμείο”, συνεχίζοντας τη μακρά παράδοση των συμπατριωτών του “Η Καλύτερη Άμυνα Είναι η Επίθεση”, “Αν Είναι Σοβαρός Περνάει” και το “Χρυσός στις Καρδιές μας”, που είχε κερδίσει actually το χρυσό μετάλλιο στη Σεούλ προκαλώντας μεγάλο προβληματισμό εκείνη την εποχή.

Στην όχι και τόσο βυσματική έβδομη διαδρομή ένα κλισέ ταχύτερο και από μηχανάκι. Το ξακουστό “Α, η Παραγγελία σας; Μόλις Έφυγε”, ατάκα που αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε να την είχαμε εφεύρει. Κατά παραγγελίαν δηλαδή, κάθε φορά που το ντιλίβερι (εμείς θα το λέμε ντιλίβερι γιατί είναι θεσμός κάτι σαν τον Βαζέχα που λέγεται Βαρζίχα κανονικά) καθυστερεί κι ένα οργισμένο τηλεφωνικό “αργεί” παίρνει πληρωμένη απάντηση.

Last but not least, που λένε, το αγαπημένο του κοινού. Το “Μαύρισες”, που είχε πάρει την πρόκριση μετά από περιπετειώδη ημιτελικό στην επιστροφή στο γραφείο μετά τις διακοπές, κερδίζοντας στο φώτο-φίνις άλλα ικανότατα κλισέ όπως το “κάθε κατεργάρης στον πάγκο του”, τα “κεφάλια μέσα”, το “δεν ξαναπάω διακοπές τον Δεκαπενταύγουστο” και το “Ωραία, αλλά πολύ αέρας” που αποβλήθηκε για αντικανονική συμμετοχή.

Μπαμ! Το πιστόλι του αφέτη σπάει τη σιωπή. Τα δευτερόλεπτα περνούν… Και περνούν… Και περνούν… Και νομίζω ότι το παράκανα αυτή τη φορά με τον άσχετο πρόλογο. Δεν θα καταλήξει πουθενά όλο αυτό. Δεν σώζεται με τίποτα. Μy bad. Για να μη το σβήσω -δεν μου πάει η καρδιά, τόση ώρα μου πήρε- ας υποσχεθούμε όλοι στους εαυτούς μας ότι ήταν σαν να μην έγινε. Σαν να μη συνέβη ποτέ. Σαν το Τάσο Μητρόπουλο στον Παναθηναϊκό, ξέρω ‘γω. Ή σαν το άλλο το τηλεπαιχνίδι με το μπάσκετ και τον Γκλέτσο.

Το θέμα, όμως, είναι το κεφάλαιο “μαύρισμα”. Και περισσότερο η λογική του διαλόγου:

– Μαύρισες…

– Ευχαριστώ!

Διάλογος που εναλλακτικά θα μπορούσε να είναι ο εξής:

– Εκτέθηκες στην κύρια πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας που είναι ο ήλιος.

– Ευχαριστώ!

Ή το:

– Μόλις αύξησες τις πιθανότητες να πάθεις καρκίνο του δέρματος!

– Ευχαριστώ!

Ή το:

– Δεν κάθισες κάτω από ομπρέλα…

– Ευχαριστώ!

– Κάθισες στον ήλιο και Μάντεψε! Έπαθες ότι παθαίνει κάποιος που κάθεται στον ήλιο: μαύρισες. Ποιος να το περίμενε; (όλοι)

– Ευχαριστώ!

Ή τέλος το:

– Έχεις περισσότερη μελανίνη.

– Ευχαριστώ!

Καμία λογική.

Κάν’ το πείραμα. Δοκίμασε να πεις σε κάποιον “μαύρισε”, να δούμε αν θα σου πει “ευχαριστώ”. Εγώ το έκανα δηλαδή. Με απόλυτη μάλιστα επιτυχία. Και στο γραφείο και έξω.

-Μαύρισες.

-Ευχαριστώ.

Αυτά είναι κοινωνικά πειράματα, όχι μαλακίες.

Για να ξεκινήσει η συζήτηση κατά την οποία όσοι απάντησαν αμέσως “ευχαριστώ” προσπαθούν να υπερασπιστούν τη θέση τους. “Ένας άνθρωπος μαυρισμένος είναι ομορφότερος”. (Ήταν). Δεν μπορούσα να φέρω αντίρρηση. Το ερώτημα, όμως, ήταν γιατί “θεωρούμε τους μαυρισμένους ομορφότερους”, πέρα φυσικά από τον νόμο που θέλει “το μαύρο να κόβει”. Όλο το νόημα εξάλλου κρύβεται εκεί. Δεν υπάρχει το “είναι ωραίο”, αλλά κατά βάθος το “τι θεωρούμε ωραίο”. Αποτέλεσμα του βομβαρδισμού προτύπων και εικόνας.

Παλαιότερα για παράδειγμα ωραία γυναίκα ήταν η τσουπωτή. Aka μπαμπάτσικη. Με πιασίματα και καμπύλες. Κυρίως επειδή το πρότυπο είχε να κάνει με τη μητρότητα. Εξ ου και η αλυσιδωτή αντίδραση που προκαλεί το μεγάλο στήθος. Με τα χρόνια το πρότυπο ομορφιάς άλλαξε, όμως, γιατί αυτή ήταν η εικόνα των ωραίων γυναικών που βλέπαμε. Αν κοιτάξουμε τις προηγούμενες δεκαετίες το “ιδανικό μοντέλο” άλλαζε άρδην, σε ό,τι αφορά το στυλ, αλλά και τον σωματότυπο.

Επιμένω, όμως: γιατί να θεωρούμε ότι το μαύρισμα ίσον ωραίο; Η λογική εξήγηση έχει να κάνει με την παλαιά συσχέτιση του άσπρου δέρματος με τις ασθένειες. Το εκρού του νεκρού, δηλαδή. Οπότε τότε το χρωματάκι σήμαινε υγεία. Αν και παλαιότερα συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο. Στην αρχή της προηγούμενης δεκαετίας το στερεότυπο της ευμάρειας ήταν το άσπρο. Γιατί μαυρισμένοι ήταν συνήθως όσοι έκαναν χειρωνακτικές εργασίες στον ήλιο.

Τώρα η μπίλια έχει κάτσει ξανά στο μαύρο. Μαύρο στην καλύτερη, δηλαδή. Γιατί σε μας τους ανοιχτόχρωμους η ρουλέτα κάνει συνεχώς ρεπετισιόν στο κόκκινο. Αν και η σύγχρονη βερσιόν του 50 αποχρώσεις του μαύρου, μοιάζει με ξεθωριασμένο οδηγό της Βερνιλάκ που έχει ανοίξει στο Νο23, δηλαδή στο μυκονί.

Καταλαβαίνουμε όλοι όμως ότι δεν είναι καλό όλο αυτό έτσι; Ότι ο ήλιος πλέον δεν αστειεύεται; Ότι πάνε οι εποχές που τσαλαβουτάγαμε με τις ώρες στη θάλασσα χωρίς αντηλιακό και δεν παθαίναμε απολύτως τίποτα; Το 2010 θυμάμαι είχα πάθει έγκαυμα επειδή καθόμουν για καφέ σε τραπέζι χωρίς σκιά ένα πρωινό. Του Απριλίου. Και κάθε χρόνο γίνεται χειρότερο. Ο ήλιος δεν αντέχεται, προφανώς γιατί έχει γίνει όλη αυτή η φάση με το όζον. Παρ’ όλ’ αυτά υπάρχουν ορισμένοι – κυρίως ορισμένες – που κάθονται να μαυρίσουν πασπαλισμένες με λάδια, αψηφώντας κάθε λογική. Παίζοντας κορώνα-γράμματα το μακροχρόνιο status του δέρματος τους.

Ο παραλογισμός συνεχίζεται με τη λέξη “ηλιοθεραπεία”. Είναι τουλάχιστον ειρωνικό η λέξη “θεραπεία” να συνοδεύει το “ήλιος”. Τι σόι θεραπεία είναι αυτή; (σ.σ η λέξη βγήκε αρχικά γιατί κούραραν έτσι όσους έπασχαν από φυματίωση, αλλά ας κάνουμε ότι δεν το ξέρουμε). Το μόνο που θεραπεύει είναι την τσέπη των δερματολόγων και την παγκόσμια βιομηχανία αντηλιακών, που κάποια στιγμή θα αποδειχτεί ότι έχει συνθέσει ένα ισχυρό οικονομικό καρτέλ και ελέγχει τον κόσμο και έχει και έναν κουλ κακό για αρχηγό που κυκλοφορεί πάντα με μαύρα γυαλιά, μπούρκα και γάτα. Λογικά προς το τέλος του επεισοδίου θα αποκαλύψει το σατανικό τους σχέδιο να μετατρέψει όλους τους Έλληνες σε συνδυασμό Ντονατέλα Βερσάτσε και σταφίδας.

Προσωπικά δεν πείστηκα. Θα είμαι ειλικρινής. Ναι, μαυρίζουμε. Ναι, σε όλους αρέσουν τα σημάδια του μαγιό και κάποια στιγμή να μιλήσουμε για αυτά που ξεπροβάλλουν από τα ολόσωμα – να ένας σοβαρός λόγος για να μαυρίζει ο κόσμος. Ναι, το μαύρισμα σημαίνει ότι πήγες διακοπές και πέρασες την ημέρα σου στην παραλία. Μπράβο σου κιόλας. Το ευχαριστώ, όμως, γιατί;

Μήπως θα έπρεπε να γίνει η φάση λίγο σαν την Ανάσταση και το Χριστός Ανέστη;

– Μαύρισες.

– Αλήθεια. Μαύρισα .

Αλλιώς να το θεσμοθετήσουμε: Α, κουρεύτηκες / Ευχαριστώ. Α, είσαι όρθιος και περπατάς / Ευχαριστώ. Α, έκανες μπάνιο στη θάλασσα / Ευχαριστώ. Α, το βράδυ πήγες για φαγητό σε εκείνο το ωραίο στο στενό / Ευχαριστώ. Α, κοιμήθηκες νωρίς χθες, φαίνεται / Ευχαριστώ.

Άνθρωποι, ονομάζεται ΛΟΓΙΚΗ!