O Mikeius ήταν από την αρχή αυτό που τώρα αποδείχτηκε
- 18 ΦΕΒ 2020
Ο τύπος, βλέπετε, είχε ένα κωλοδάχτυλο για logo, μπορούσε να δομήσει μια συλλογιστική πορεία και κυρίως ήταν ελεύθερος να βρίζει. Δεν νοιαζόταν για δημόσιες σχέσεις. Πράγματι εδώ είχαμε μια σκέψη που ξεπερνούσε το κουτσομπολίστικο πράγμα που είχε η τηλεόραση, χωρίς όμως να έχει τη μυρωδιά ναφθαλίνης που έχει η ‘ποιότητα’ στην τηλεόραση. Πηγμένος από τη mainstream κουλτούρα στην οποία αναγκαστικά ζούμε όλοι, προσπαθούσα να βρω μια φωνή σαν και τη δική μου: την οργισμένη φωνή ενός τύπου με τον οποίο μοιραζόμουν κοινούς κώδικες επικοινωνίας. Και τη βρήκα σε αυτό το blog. Και αργότερα στα MΠΡΑΦ.
Με την πάροδο του χρόνου, όμως, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Μαζί τους άρχισε να αλλάζει και η δίψα μου για αντισυμβατικό λόγο. Καλύτερα, αυξήθηκαν οι απαιτήσεις μου από αυτόν και όσους τον εξέφραζαν. Εξάλλου, οι πολιτικοκοινωνικές συνθήκες που διαμορφώνονταν γύρω μου με έκαναν να αρχίζω σιγά-σιγά και περνώντας σε φάση πια κανονικής ενηλικίωσης να απεχθάνομαι τον κυνισμό ως αντισυμβατική κουλτούρα και την επιτηδευμένη οργή ως υφολογική επιλογή. Το ΜΠΡΑΦ με έχανε. Το ένα μετά το άλλο. Προφανώς τα ‘ευαίσθητα αυτάκια’, όπως συχνά αναφέρει ο Mikeius, δεν άντεχαν την edgy κοφτερή (;) του πένα. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι από ένα σημείο και μετά η ‘edgy’ κουλτούρα, όταν έχασε τη φρεσκάδα του καινούργιου, έγινε απλά μια αντιδραστικότητα.
Όταν ξαναείδα τον Mikeius, ήταν πια στο ‘Θάψε το Σενάριο’. Μάλλον το καλύτερο από όλα τα εγχειρήματά του. Μετά από λίγο, έπιασα και το ‘What the Fact?’. Σε αυτή ο Mikeius έκανε κάτι θεωρητικά καλό. Τουλάχιστον ως concept. Πάντα πίστευα στην επικοινωνία της επιστήμης και των πορισμάτων της με πιο μαζικά κοινά. Ιδίως σε κοινά, όπως είναι αυτά που παρακολουθούν τον Mikeius. Άνθρωποι νέας και νεαρής ηλικίας που έχουν πειστεί απόλυτα πια ότι η γνώση έχει μόνο εργαλειακή χρησιμότητα, ότι η εκπαίδευση είναι ένας προθάλαμος για την αγορά εργασίας.
Τα πράγματα όμως δυστυχώς είναι πάντα πιο σύνθετα και η εκλαϊκευση ένα concept που μάλλον χρειάζεται περισσότερο από κάθε τι άλλο τη βαθιά γνώση εκείνου που την επιχειρεί. Ο Mikeius, λοιπόν, προσπαθούσε να πλασαριστεί ως μια ανανεωμένη εκδοχή του κάφρου που γνωρίσαμε στο blog του. Εδώ με άλλο ύφος και αλλά με την ίδια δίψα για facts και αλήθειες. Ό,τι και αν έλεγε, το έλεγε με αυτό τον απόλυτο τρόπο πετώντας χοντράδες πλαισιωμένες ως λογική. Μια πρακτική που ο ιστορικός του μέλλοντος θα ονομάσει ‘ψευδαίσθηση του Τζήμερου’. Αν όλα πάνε καλά.
Ταυτόχρονα με τα επίσημα βίντεο, στα social media του προωθούσε στην πραγματικότητα μια τελείως πολιτική και πολιτικοποιημένη ατζέντα. O Μikeius σε κάθε ευκαιρία τα έβαζε με την πολιτική ορθότητα, όπως κάθε συνεπής edgy τύπος της γενιάς του. Σε ένα φανταστικά boomer στόρι τα έβαλε με τις μαθήτριες και το performance που έκαναν στην παρέλαση, γιατί edgy είσαι με γυναίκες και μειονότητες, όταν μιλάμε για κρατική εξουσία τα πράγματα θολώνουν. Και ως επιβεβαίωση όλης αυτής της αντιδραστικής γκρίνιας ένα βίντεο υπεράσπισης του Αρκά.
Ο Mikeius ήταν και αυτός από εκείνους που σε μια κοινωνία που ο Σεφερλής κόβει χιλιάδες εισιτήρια, η τηλεόραση της οποίας κάνει αστεία για σεξουαλικές παρενοχλήσεις, και βάφει λευκούς που παριστάνουν μαύρους, εκείνος πνιγόταν από τις φεμινίστριες. Και όλο αυτό το πνίξιμο δεν γινόταν ποτέ σε πλαίσιο πολιτικής ατζέντας. Σε όλα τα βίντεό του που έτυχε να παρακολουθήσω ο Mikeius μιλούσε και διατύπωνε απόψεις μιλώντας ορθολογικά, διατυπώνοντας ελιτίστικα το πόσο εκείνος διαφέρει από τις χαζές ή παρανοϊκές μάζες (;) της πολιτικής ορθότητας. Εκείνος ήταν ο προφήτης της αντικειμενικής λογικής σε έναν καιρό συλλογικής πολιτικής ορθής παράνοιας. Γιατί πράγματι αν υπάρχει ένα πλειοψηφικό ρεύμα σε αυτή την κοινωνία, αυτό είναι οι φεμινίστριες. Edgy.
Και μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο που είχε ήδη διαμορφωθεί, βγήκε το περίφημο πια βίντεο με τίτλο ‘Ο ευγενής άγριος και η βία της αναρχίας’. Δεν θα σταθώ καθόλου στο κομμάτι το επιστημονικό και στο πόσες ανακρίβειες υπάρχουν σε αυτό. Αυτά έχουν επισημανθεί αλλού και από ειδικότερους από εμένα. Βλέπετε καμιά φορά η εμμονή με τα facts ξεχνάει ένα αρκετά σημαντικό κομμάτι που αφορά το πώς τα διαβάζουμε. Eπίσης χάνει και λίγο τη μεθοδολογία. Τα facts για τους Mikieus αυτού του κόσμου μιλάνε από μόνα τους. H διαχείρισή τους είναι ένα βήμα πίσω στο ανελέητο κυνήγι της μιας και μόνης αλήθειας.
Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε εδώ όμως είναι ότι ο Mikeius σε αυτό το βίντεο δεν είναι μόνο ανακριβής. Αυτό είναι το λιγότερο. Ο Mikeius ούτως ή άλλως σε αυτό το επεισόδιο δεν παράγει επιστημονική γνώση ούτε εκλαϊκεύει. Κατά βάση πολιτικολογεί. Όσο και αν πολύ πιθανόν να το αρνείται. Όλες αυτές οι ανακρίβειες, λοιπόν, έρχονται να στήσουν μια πραγματικά επικίνδυνη θεωρία. Ο Mikeius μιλάει για μια κάποια φύση του ανθρώπου που είναι σαν βιολογικά προγραμματισμένη να είναι βίαιη. Το ζήτημα είναι όμως ότι όλες αυτές οι αναζητήσεις της κακής φύσης του ανθρώπου ή η καταφυγή στους φυσικούς νόμους ως τρόπους θέασης του ανθρώπινου πολιτισμού δεν είναι καθόλου αθώες.
Ένα ολόκληρο πλαίσιο alt-right λεξιλογίου έχει στηριχθεί σε αυτές. Εξάλλου, η φυσικοποιήση ήταν, είναι και θα είναι ο πιο εύκολος και πιο αποτελεσματικός τρόπος να δικαιολογήσεις την κοινωνική αδικία. Να προπαγανδίσεις τις υπάρχουσες εξουσιαστικές σχέσεις. Συμβαίνει όλο και συχνότερα. Αν είσαι μαλάκας (κατά το πάλαι ποτέ blog), λοιπόν, είναι πολύ πιο πιθανό να μπεις μέσα στη ζεστή χουρναστή σπηλιά της ‘ανθρώπινης φύσης’ που βλέπει τον άνθρωπο ‘μαλάκα’. Και ξαπλωμένος μέσα σε αυτή θα ξεχάσεις ενοχές, τύψεις και απαιτήσεις να γίνεις καλύτερος.
Ταυτόχρονα, βέβαια, η συνέχεια του ίδιου βίντεο γίνεται η εφαρμογή του κατά Φουκουγιάμα τέλους της ιστορίας. Η νευρική απόληξη μιας θεωρίας που βλέπει ότι μια κοινωνία πηγαίνει αναγκαστικά προς τα εμπρός. Ένας κοινωνικός δαρβινισμός που περνάει μια δεύτερη νιότη μπολιασμένος με νέο λεξιλόγιο και έναν αέρα αντισυστημικού κυνισμού. Όχι μόνο δεν είμαστε εκ φύσεως καθάρματα αλλά πρέπει να προσευχόμαστε στο παρόν status quo που μας επιτρέπει να μην τρώμε ο ένας τα λαρύγγια του άλλου.
Επιστρέφοντας όμως στον Mikeius, το θέμα τελικά είναι ότι αυτό το βίντεο δεν έπεσε από τον ουρανό. Δεν ήταν μια κακή στιγμή. Υπήρχαν τα προειδοποιητικά σημάδια. Ο Mikeius πολύ συχνά χρησιμοποιούσε όρους της alt-right όπως ‘snowflake’, ‘υπερευαίσθητη αστυνομίας της σκέψης’, ‘ψευτοδιανοούμενοι’, όροι που -μαντέψτε- δεν είναι γενικά και αφηρημένα όροι του ίντερνετ. Είναι όροι που χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται από την αμερικανική και βρετανική ακροδεξιά. Για παράδειγμα, ο εξίσου δημοφιλής και καλά απολιτίκ όρος ΄φεμιναζί’ είναι slur του ακραία ρατσιστή και κολλητού του Donald Trump, Rush Limbaugh. Επίσης, όσο και αν συμπεριφέρονται σαν να δημιουργήθηκε τώρα, έχει πλαστεί ήδη από τα ‘90ς και σίγουρα δεν είναι αρχαιοελληνικός χαιρετισμός. Απλά; Αυτά που λέτε τώρα τα έχει πει ο αντίστοιχος πολιτευτής της Ελληνικής Λύσης στο Λιάνεσι Αρκαδίας από τα τέλη του 1980. Δεν ανακαλύψατε τον κόσμο.
Σε κάθε περίπτωση και μετά από τη θύελλα που ξέσπασε ως απάντηση στο βίντεο, ο Mikeius μάλλον βρήκε την τελική αφορμή να αφήσει τον εαυτό του ελεύθερο με κλειστά τα ματάκια και με μια γαλήνη στο βλέμμα να πέσει στην όμορφη αγκαλιά της εναλλακτικής (ακρο)δεξιάς του virality. Μαζί με αυτό ένα καλό παράδειγμα προς μια ελιτίστικη ακαδημαϊκή κοινότητα. Mια κοινότητα που αγνοεί την εκλαΐκευση αφήνοντας άπειρο χώρο στους Mikeius να γίνουν εκείνοι οι διαχειριστές της γνώσης σε επίπεδο ποπ κουλτούρας. Όσο δεν το κάνει εκείνη, τόσο οι Mikieus αυτού του κόσμου θα μιλούν εξ ονόματός της.