Οι 50 αποχρώσεις του να μπερδεύεις το πράσινο με το κόκκινο

Θυμάστε κάποια στιγμή στο δημοτικό που επισκέφθηκαν τα σχολεία μας μερικοί γιατροί, μας εξέτασαν και την επόμενη μέρα η μισή τάξη φορούσε γυαλιά μυωπίας; Ε, εγώ εκτός από γυαλιά, την επόμενη μέρα είχα κονομήσει μια σκολίωση και μια δυσχρωματοψία (μια μορφή περιορισμένης αχρωματοψίας). Για τα δύο πρώτα ίσως μιλήσουμε κάποια άλλη στιγμή. Εδώ, θα αναφερθώ στις μετέπειτα εμπειρίες μου ελέω δυσχρωματοψίας.

Τι είναι η δυσχρωματοψία

Για να γίνει πιο κατανοητό το κείμενο, σας ενημερώνω πως ο έχων αχρωματοψία μπερδεύει το κόκκινο με το πράσινο ή το μπλε με το κίτρινο, ενώ ο έχων δυσχρωματοψία μπερδεύει κάποιες αποχρώσεις αυτών των χρωμάτων ή έτσι τουλάχιστον συμβαίνει σε μένα. Η δυσχρωματοψία είναι δηλαδή μια, θα μπορούσαμε να πούμε, ήπια μορφή αχρωματοψίας.

Το δίπλωμα οδήγησης

Πάμε, λοιπόν, στο ψητό. Το πρώτο ενδιαφέρον σκηνικό που μου έρχεται στο μυαλό και έχει να κάνει με την ιδιαίτερη «σχέση» μου με τα χρώματα, ήταν όταν πήγα να βγάλω δίπλωμα οδήγησης. Από τη σχολή οδηγών όπου έκανα μαθήματα, μεταξύ άλλων, με έστειλαν και σε ένα οφθαλμίατρο για να πιστοποιήσει ότι είμαι ικανός να οδηγήσω και από άποψη όρασης. Η οφθαλμίατρος που επισκέφθηκα, αφού με εξέτασε και διαπίστωσε ότι έχω δύο βαθμούς μυωπία, μου έδειξε μερικές φωτογραφίες όπως αυτή:

Αν η όραση σας είναι φυσιολογική στην παραπάνω φωτογραφία βλέπετε τον αριθμό 73.

Αν πάσχετε από κάποιο τύπο αχρωματοψίας, όπως εγώ, βλέπετε (σκέτους) κύκλους, όπως έλεγε και ένας κοινός μας γνωστός.

Πέρα από την πλάκα, όποιος έχει αχρωματοψία, στην παραπάνω φωτογραφία βλέπει απλώς κύκλους διαφόρων χρωμάτων που δεν σχηματίζουν κάποιο νούμερο ή κάποιο σύμβολο.

Οπότε, μόλις η οφθαλμίατρος κατάλαβε την αδυναμία μου να διακρίνω τον αριθμό 73, μου είπε: “Α, δεν γίνεται να πάρεις δίπλωμα, έχεις αχρωματοψία” και ακολούθησε ο εξής διάλογος:

Εγώ: “Το ξέρω ότι έχω αχρωματοψία (εκείνη την περίοδο δεν μου είχαν πει ακόμη ότι είχα δυσχρωματοψία και όχι αχρωματοψία), αλλά μια χαρά κυκλοφορώ στο δρόμο. Μπορώ και ξεχωρίζω τα φανάρια”.

Οφθαλμίατρος: “Μα δεν μπορείς να ξεχωρίσει το πράσινο από το κόκκινο. Τα φανάρια τα ξεχωρίζεις επειδή έχει μάθει σε ποια θέση είναι το κόκκινο και σε ποια το πράσινο”.

Εγώ: “Όχι, τα ξεχωρίζω από τα χρώματα και αν δεν μπορούσα να το κάνω θα είχα σκοτωθεί εδώ και πολύ καιρό”.

Στην προσπάθεια της να βρει μια λύση, μιας και κανείς από τους δυο μας δεν υποχωρούσε, έψαξε με το βλέμμα της μέσα στο ιατρείο, ώσπου εστίασε πάνω σε έναν Άγιο Βασίλη. Ξέρετε, τον κλασικό ζουμπουρλό κόκκινο Άγιο Βασίλη. Εκείνον της Coca Cola. Μου τον έδειξε και με ρώτησε με ύφος: “Τι χρώμα είναι αυτό”; Πήγα να χαμογελάσω, αλλά είδα ότι μιλούσε σοβαρά.

Έχοντας πιστοποιήσει και επιστημονικά πλέον την ικανότητα μου να ξεχωρίζω τα χρώματα, η οφθαλμίατρος μου σφράγισε το προβλεπόμενο χαρτί και μπόρεσα να πάρω το δίπλωμα.

Το ‘άσπρο’ κινητό

Σε κάποια άλλη φάση της ζωής μου, κάτω από συνθήκες που δεν είναι της παρούσης, βρέθηκα να δουλεύω εντελώς ξαφνικά στο Δουβλίνο. Τόσο ξαφνικά που δεν είχα ούτε κινητό μαζί μου. Αφού ολοκλήρωσα την πρώτη μέρα στη δουλειά, πήγα στον αντίστοιχο ‘Γερμανό’ της Ιρλανδίας για να αγοράσω ένα κινητό. Το μαγαζί έκλεινε σε 10 λεπτά και εγώ ήθελα κάτι που απλώς θα έστελνε μηνύματα και θα έκανε κλήσεις, ώστε να μπορώ να επικοινωνώ με τον κόσμο. Η πωλήτρια μου έδειξε ένα φτηνό μοντέλο της Nokia το οποίο έβγαινε μόνο σε άσπρο και σε μαύρο. Απέρριψα το μαύρο, μιας και τα μισά μου κινητά μέχρι τότε ήταν μαύρα και με συνοπτικές διαδικασίες βρέθηκα στο σπίτι να περιεργάζομαι το καινούριο μου άσπρο κινητό.

Στο διάλειμμα, στη δουλειά την επόμενη μέρα, με πήρε η μητέρα μου από την Ελλάδα και πιάσαμε την κουβέντα, προβάλλοντας ασυνείδητα, όσο μιλούσα, με τις κινήσεις μου το κινητό, μιας και ήμουν περήφανος για το καινούριο μου gadget. Ενώ μιλούσα με τα πάτρια εδάφη, διέκρινα ότι μια συνάδελφος με καλοκοιτούσε. “Μπα, ακόμα δεν ήρθα, χτύπησα και γκόμενα”, σκέφτηκα.

Αλλάζοντας κάμποσα χρώματα εκείνη τη στιγμή, τα οποία δεν είναι το φόρτε μου να σας περιγράψω, της χαμογέλασα και έφυγα. Από εκείνη τη μέρα μέχρι να αγοράσω νέο κινητό –την πρώτη δηλαδή του επόμενου μήνα που πληρώθηκα- κάθε φορά που μίλαγα στο τηλέφωνο είτε κλεινόμουν στην τουαλέτα, είτε το κάλυπτα τόσο πολύ με την παλάμη μου και το μαλλί (είχα μακρύ μαλλί) που αν με έβλεπες από μια γωνιά, σου δινόταν η εντύπωση πως μιλούσα στον εαυτό μου.

Τα Worms

Παρόλο που συχνά πυκνά, εξηγώ όλα τα παραπάνω σε ανθρώπους που με ρωτάνε για το τι ακριβώς βλέπω και τι όχι, ως πάσχων, εκείνοι συνεχίζουν –όπως φαντάζομαι και εσείς- να μην καταλαβαίνουν ποιο ακριβώς είναι το θέμα μου με τα χρώματα.

Για να γίνω πιο σαφής θα σας πω το παράδειγμα που δίνω σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Έχετε παίξει ‘Worms’; Πρόκειται για εκείνο το φανταστικό platform game που παίζαμε παλιά στο pc. Σε αυτό το παιχνίδι (στην multiplayer επιλογή) κάθε παίκτης παίρνει μια ομάδα από σκουλήκια διαφορετικού χρώματος, τα οποία χρησιμοποιούν όπλα (από χειροβομβίδες μέχρι uzi και αλληλοσκοτώνονται). Ε, όταν εγώ έπαιρνα την πράσινη ή την κίτρινη ομάδα, σκότωνα και τα πράσινα και τα κίτρινα σκουλήκια. Κάτι που δεν πάθαινα όταν έπαιρνα τα σκουλήκια οποιουδήποτε άλλου χρώματος, πλην των κίτρινων και των πράσινων. Κοινώς, με μπερδεύουν τα ‘τεχνητά’ χρώματα, όπως είναι αυτά του υπολογιστή και ειδικά τα φωσφοριζέ πράσινο και κίτρινο και άλλα που -έστω στα μάτια μου μοιάζουν μεταξύ τους- όπως είναι το άσπρο, με το γαλάζιο και με το ροζ (βλ. κινητό).

Όσον αφορά, τα ‘φυσικά’ χρώματα δεν θεωρώ πως έχω κάποιο ιδιαίτερο θέμα πέρα από το να μην διακρίνω κάποιες αποχρώσεις.

Κάτι άλλο που μπορεί να σας βοηθήσει σχετικά με την παλέτα των χρωμάτων που μπορεί να δει ένας άνθρωπος με δυσχρωματοψία είναι ο παρακάτω πίνακας:

Αν γνωριστούμε κάποια στιγμή και με ρωτήσετε τι ακριβώς (δεν) βλέπω λόγω δυσχρωματοψίας, δεν θα έχω κανένα πρόβλημα να σας διηγηθώ ξανά με περίσσια υπομονή τις παραπάνω εμπειρίες, τις σχετικές γνώσεις μου και άλλα τόσα πράγματα. Δύο πράγματα μόνο δεν θα αντέξω: Να με ρωτήσετε αν μπορώ να βλέπω τα χρώματα των φαναριών και αν στα ντέρμπι Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός- ναι, το ‘χω ακούσει και αυτό- ξεχωρίζω τους παίκτες από τη φάτσα και όχι από το χρώμα της φανέλας.

Για περισσότερες αποχρώσεις, θα με βρείτε στο @gemil84