Ουκρανία: 100 μέρες πολέμου σε 10 αριθμούς
Tο 20% της Ουκρανίας έχει περάσει στα χέρια των Ρώσων, οι νεκροί είναι δεκάδες χιλιάδες και ο αριθμός των προσφύγων είναι τόσο υψηλός που αποδεδειγμένα πλέον βιώνουμε τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση, ύστερα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
- 3 ΙΟΥΝ 2022
Ήταν 24 Φεβρουαρίου, όταν ο Vladimir Putin άνοιξε πυρ, χωρίς κανείς να περιμένει όσα ακολούθησαν – ούτε καν εκείνος. Η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», όπως συνεχίζει να αποκαλεί μέχρι σήμερα την εισβολή στην Ουκρανία, δεν εξελίχθηκε σε ένα γρήγορο game over, όπως εκείνο που συνέβη στην Κριμαία το 2014. Οι Ουκρανοί φυγάδευσαν τους εαυτούς τους στα καταφύγια, για το ενδεχόμενο που πάντοτε προετοιμάζονταν: την αντίσταση σε έναν ισχυρότερο εχθρό.
Οι επόμενες ημέρες έως την 100η που συμπληρώνεται σήμερα, ήταν ένα ντόμινο εξελίξεων που παρέσυρε όλη τη Δύση. Οι πολίτες βρέθηκαν να παρακολουθούν εμβρόντητοι τη μεγαλύτερη επίθεση σε ευρωπαϊκό κράτος μετά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απορώντας για όσα θεωρούσαν ως θέσφατα: πώς μπορούμε να συνεχίσουμε, χωρίς την ασφάλεια του διεθνούς δικαίου;
Οι βόμβες, οι νεκροί και οι ισοπεδωμένες πόλεις ήταν το πρώτο σοκαριστικό χαστούκι. Το ψυχροπολεμικό σκηνικό φούντωσε, σαν να μην έσβησε ποτέ. Μέσα από 10 αριθμούς ρίχνουμε μια ματιά σε όλα τα πρωτόγνωρα δεδομένα και συνέπειες, που καλούμαστε να διαχειριστούμε συλλογικά ως Δύση και Ευρώπη.
> Η τελευταία δήλωση του Volodymyr Zelenskyy ανέφερε ότι οι Ρώσοι έχουν καταλάβει πλέον το 20% της Ουκρανίας, διευκρινίζοντας ότι η έκταση αυτή αφορά πρακτικά 125.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, σχεδόν δηλαδή όσο είναι ολόκληρη η Ελλάδα. Τωρινός στόχος είναι το Σεβεροντονιέτσκ: ακόμη ένα μεγάλο ορόσημο για τον πόλεμο, αφού εάν κατακτηθεί και αυτό, όλη η ουκρανική επαρχία θα έχει πέσει. Επίσης, η κατοχή της Ρωσίας στο Ντόνμπας έχει φτάσει το 75%.
> Κανένας δεν γνωρίζει πραγματικά πόσοι άμαχοι ή/και στρατιώτες έχουν πεθάνει στο πεδίο της Ουκρανίας: τα κυβερνητικά στελέχη και οι υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών δεν έχουν πρόσβαση στα επίμαχα σημεία, ενώ οι πηγές του Κρεμλίνου κρατάνε σαν επτασφράγιστο μυστικό τα δεδομένα από τις κατεχόμενες ζώνες – ούτε για την Μαριούπολη δεν υπάρχει αναφορά νεκρών. «Τουλάχιστον δεκάδες χιλιάδες» είναι τα θύματα αυτού του πολέμου, όπως ανέφερε ο Volodymyr Zelenskyy στη Βουλή του Λουξεμβούργου, εκφράζοντας επίσης την εξής τραγική αναλογία: ότι καθημερινά πεθαίνουν 60 στους 100 Ουκρανούς στρατιώτες.
> Το ίδιο θολό παραμένει το τοπίο για τις απώλειες στην πλευρά των Ρώσων: πάνω από 15.000 νεκρούς Ρώσους στρατιώτες αναφέρει το Υπουργείο Αμύνης της Μεγάλης Βρετανίας, το οποίο ξεπερνάει τον αριθμό στρατιωτών που είχε χάσει η Σοβιετική Ένωση από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, που διήρκησε εννιά χρόνια. Η μόνη αναφορά του Κρεμλίνου σε απώλειες έγινε στο τέλος του πρώτου μήνα και αντιστοιχούσε σε 1.350 Ρώσους στρατιώτες που έχασαν τη ζωή τους, κατά τη διάρκεια της «ειδικής επιχείρησης» στην Ουκρανία.
> Το πιο ανατριχιαστικό κεφάλαιο του πολέμου γράφτηκε (μέχρι στιγμής) στις 83 ημέρες πολιορκίας που έζησε η Μαριούπολη. Η πόλη ισοπεδώθηκε, με τις τραγικές εικόνες απ’ το ιστορικό θέατρο και το νοσοκομείο που όλοι θυμόμαστε, ενώ οι θηριώδεις εγκαταστάσεις του εργοστασίου Άζοφσταλ ήταν το έσχατο προπύργιο. Τελικά, στις 17 Μαΐου λήγει η αναμέτρηση, με 1.700 στρατιώτες να παραδίδονται ημιθανείς – οι περισσότεροι βέβαια ανήκαν στο φασιστικό τάγμα Αζόφ.
> Η Ρωσία το αρνείται πεισματικά αλλά το ατελείωτο του πολέμου δείχνει –συν τις άλλοις– τη σθεναρή αντίσταση της Ουκρανίας μπροστά σε μία από τις ισχυρότερες πολεμικές δυνάμεις του κόσμου. Τα Υπουργεία Αμύνης της Δύσης και ως εκ τούτου οι αναλυτές που τα καλύπτουν, κάνουν λόγο για διόλου ευκαταφρόνητες ζημιές στην πολεμική μηχανή της Ρωσίας: το αμερικανικό Πεντάγωνο ανέφερε πρόσφατα ότι έχουν καταστραφεί μέχρι και 1000 ρωσικά τανκ και 200 ιπτάμενα μαχητικά. Το παράδοξο αυτό καταλογίζεται στα ελαφριά, ευέλικτα μαχητικά συστήματα των αμυνόμενων.
> Μέσα στις πρώτες 50 ημέρες του πολέμου, πάνω από 4,7 εκατομμύρια Ουκρανοί πρόσφυγες είχαν εγκαταλείψει τη χώρα τους, βάσει των καταγραφών από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), χωρίς να υπολογίζονται όσοι μετανάστευσαν εσωτερικά. Πλέον, στις 100 ημέρες, ο αριθμός αυτός από την πηγή της Ύπατης Αρμοστείας ξεπερνάει τα 6.8 εκ. πρόσφυγες, οπότε πρόκειται και επίσημα πλέον για μεγαλύτερο κύμα από εκείνο που προκάλεσε ο πόλεμος στη Συρία: είναι η μεγαλύτερη προσφυγική κρίση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έως σήμερα. Σε αυτό τον γιγαντιαίο αριθμό περιλαμβάνονται σίγουρα 2.2 εκατομμύρια εκτοπισμένα παιδιά, τα οποία βρίσκονται σε κέντρα φιλοξενίας των γειτονικών χωρών, έχοντας ανάγκη για άμεση φροντίδα. Τον αριθμό αυτό εξέδωσε αυτή την εβδομάδα η Unicef, μαζί με τη διαπίστωση ότι «τουλάχιστον 2 παιδιά σκοτώνονται κάθε ημέρα στο πεδίο των μαχών». Πάνω από 260 υπολογίζουν ότι ήδη είναι νεκρά.
> Τουλάχιστον 8 πολεμικοί ανταποκριτές έχουν χάσει μέχρι σήμερα τη ζωή τους στα εδάφη της Ουκρανίας, σύμφωνα με τις καταγραφές από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. Ο τελευταίος δημοσιογράφος που είναι εξακριβωμένο ότι σκοτώθηκε στο πεδίο των μαχών ήταν ο Γάλλος Frédéric Leclerc-Imhoff: ενώ προσπαθούσε να εκκενώσει ένα λεωφορείο στο Λυσιτσάνσκ, σκάγια τον χτύπησαν θανάσιμα στον λαιμό. Η λίστα της διεθνούς ΜΚΟ ενημερώνεται συνεχώς, συγκεντρώνοντας όλες τις επιθέσεις και τους τραυματισμούς, που δέχονται οι επαγγελματίες του Τύπου στον πόλεμο.
> Κλιπ που είναι παρμένα από βιντεοπαιχνίδια, από επεισόδια προηγούμενων ετών (εντός ή και εκτός Ουκρανίας), παραπλανητικά κλιπ που κατασκευάστηκαν ή προωθήθηκαν στα διεθνή μέσα και τα social media εσκεμμένα: αυτή είναι η «μάχη της αλήθειας» που δίνεται τις τελευταίες 100 μέρες, παράλληλα με εκείνη στα οδοφράγματα. Οι αναφορές για bots και fake videos ατελείωτες, αλλά μια έγκριτη λίστα για να ανατρέξουμε είναι εκείνη του οργανισμού Fact Check (ο οποίος είναι υπό την εποπτεία του Πανεπιστημίου στην Πενσιλβάνια) και περιλαμβάνει 15 τρανταχτές υποθέσεις παραπλάνησης της δημόσιας γνώμης.
> Ο υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας, Serhiy Marchenko, δήλωσε ότι μέχρι στιγμής αυτός ο πόλεμος έχει κοστίσει 8,3 δισ. δολάρια για την κάλυψη των στρατιωτικών και ανθρωπιστικών αναγκών: πρόκειται για ποσό που αντιστοιχεί στο 1/6 του ΑΕΠ της Ουκρανίας. Άλλοι αναλυτές κρίνουν πολύ αισιόδοξη αυτόν τον υπολογισμό, θεωρώντας ότι πρακτικά είναι πολύ, πολύ υψηλότερη.
> Στην επίθεση της Ρωσίας, η Δύση απάντησε με μια αλυσίδα κυρώσεων, η οποία αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στον έκτο κρίκο με τη μεγάλη υπόθεση του εμπάργκο στο πετρέλαιο να βρίσκεται προ των πυλών. Από τον πρώτο μήνα εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση μια λίστα κυρώσεων ενάντια σε 1.093 άτομα και σε 80 φορείς που σχετίζονται άμεσα με τον πόλεμο, όπως είναι υψηλοβαθμα κυβερνητικά και στρατιωτικά στελέχη.
